business

De transparantie bij Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen neemt toe, gedreven door nieuwe rapportageregels. Maar achter de groeiende stapel duurzaamheidsverslagen gaat een zorgwekkende realiteit schuil: de plannen zijn vaak te rooskleurig en missen financiële onderbouwing.

De vraag naar flexibel werkenden binnen de overheidsbranche is in het derde kwartaal van 2025 is maar liefst 25% afgenomen. Dat blijkt uit een analyse van HeadFirst Group. HeadFirst Group nam voor zijn analyse de vraag naar hoogopgeleide externe professionals onder de loep en keek daarbij naar de verschillen tussen de kwartalen.

Van Rosmalen Kliniek, een gevestigde naam in de cosmetische zorg, sluit zich aan bij de Leading Aesthetics Group. M&A-kantoor Hogenhouck begeleidde de oprichters van Van Rosmalen Kliniek tijdens het verkooptraject.

Nederland heeft (minstens) vier fabrieken nodig voor het recyclen van zonnepanelen. Dat schrijven CE Delft en Stec Groep in een nieuw rapport. Als het aan de Rijksoverheid ligt, is de Nederlandse economie tegen 2050 volledig circulair.

Onderzoekers hebben een manier gevonden waarop AI-chatbots gestolen content naar boven kunnen halen.

De Verenigde Staten lijken hun AI-exportbeleid in hoog tempo te hertekenen. Terwijl Washington deze week definitief toestemming gaf voor de levering van tienduizenden Nvidia-chips aan staatsgesteunde bedrijven in Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten, onderzoekt de regering-Trump of China toegang kan krijgen tot krachtige AI-hardware.  Daarmee ontstaat een opvallend dubbelbeeld. Partnerlanden in de Golf krijgen […]

De Nederlandse overheid gaat onderzoeken wat de gevolgen zijn als het Amerikaanse IT-bedrijf Kyndryl de Nederlandse clouddienstverlener Solvinity overneemt. Het bedrijf speelt een essentiële rol bij het functioneren van DigiD. Solvinity meent dat de samenwerking met Kyndryl juist meer mogelijkheden biedt om te blijven vernieuwen in IT-beheer, security en automatisering. “We zijn ons bewust van […]

Achtentwintig titels uit de top 100 podcasts in Nederland komen uit de stal van Podimo. De jongste bereikcijfers van Audify (PDF) laten zien, dat het Deense verkoopnetwerk de grootste is in de maand september. In die maand had het wekelijks 1,4 miljoen luisteraars, tegenover NPO met 1,3 miljoen. Podimo en NPO zijn met afstand de grootste uitgevers en exploitanten van podcasts in Nederland. De publieken hebben er 24 in de top honderd (waarvan tien uit NPO Luister). Het duo is daarmee goed voor meer dan vijftig procent. Een titel die buiten de top honderd valt heeft minder dan 22.000 downloads per week en minder dan 11.800 luisteraars per week. Negentien procent van al Podimo’s titels staan in de top honderd, voor de NPO is dat vijf procent. DPG Media heeft tien titels in de top honderd en 664.000 wekelijkse gebruikers. Audify trackt 1.535 podcasttitels in Nederland. Opgeteld genereerden zij in een gemiddelde septemberweek 12,7 miljoen downloads. NPO, Podimo en FD Mediagroep zijn verantwoordelijk voor 61 procent. Adverteerders investeerden in het derde kwartaal van 2025 samen 55,3 miljoen euro in audioreclame. Daarvan ging 3,3 miljoen euro naar podcasts, zo rekent Audify voor. Dat is vier keer meer dan een jaar geleden, maar vanuit een breder perspectief is dat een druppel op een gloeiende plaat. Foto: Elvis Kaiser / Unsplash

Nu in Europa de vraag naar digitale soevereiniteit steeds luider klinkt, zouden we haast vergeten dat het Europese samenwerkingsverband Gaia-X al ruim vijf jaar bestaat. Dit Europese cloud- en data-initiatief staat intussen voor een beslissende fase. De technologie is er, maar de concrete businesscases zijn er al veel minder. ‘Het is nu tijd om die te realiseren.’Tijdens de Gaia-X Summit, die deze week loopt in Porto, moet blijken of de ambities van weleer eindelijk kunnen landen in grootschalige implementaties. Gaia-X werd in 2019 aangekondigd, onder meer als antwoord op Europa’s toenemende afhankelijkheid van niet-Europese cloudaanbieders.Het initiatief, dat wordt gedragen door ongeveer 250 organisaties, bouwt geen gigantische Europese supercloud, maar ontwikkelt een raamwerk waarmee bestaande (Europese) cloud- en datadiensten veilig, transparant en interoperabel met elkaar kunnen samenwerken. Kernprincipe Een kernprincipe is dat gebruikers en organisaties zelf bepalen waar hun data worden opgeslagen en wat ermee gebeurt, en dat ze er controle over behouden. Het project werkt aan een ‘federatieve infrastructuur’, wat betekent dat het een netwerk van bestaande data- en cloudinfrastructuren aan elkaar koppelt, in plaats van één grote centrale cloud te bouwen. Diverse providers staan hiervoor in.Daarboven komen dan zogenaamde dataspaces. Dat zijn sectorale omgevingen waarin organisaties op een gestandaardiseerde, veilige en soevereine manier data kunnen delen en combineren zonder de controle erover te verliezen. Relevanter dan ooit Centraal staat het principe van datasoevereiniteit: organisaties behouden volledige controle over waar data worden opgeslagen, wie toegang krijgt en onder welke voorwaarden die gedeeld mag worden. Dat thema is vandaag relevanter dan ooit, benadrukte Gaia-X-CEO Ulrich Ahle tijdens de persconferentie. Volgens Ahle beweegt de markt zich intussen richting oplossingen die meer controle en transparantie bieden, ook bij aanbieders die geen Europese wortels hebben. ‘Hyperscalers zijn volop bezig om soevereine diensten te leveren. Maar het hoogste niveau van Europese datasoevereiniteit kunnen zij niet voorzien’, klinkt het.Toch erkent hij dat slechts een beperkt deel van de markt – naar schatting een tiental procent – behoefte heeft aan dat hoogste niveau van soevereiniteit. ‘Dat niveau kan alleen worden geleverd door bedrijven met een hoofdzetel in Europa, niet door bedrijven die onder niet-Europese wetgeving vallen.’ Of hoe hyperscalers aan de orde blijven, maar niet altijd en overal. ‘Soevereiniteit is niet de kwestie dat wij alles zelf aanbieden of produceren, maar het is een kwestie dat we keuze hebben.’ Gezocht: operationele dataspaces Ondanks de ambities staat Gaia-X nog aan het begin van de praktische uitrol. Vandaag zijn er zowat zeventien zogenaamde dataspaces echt volop operationeel, goed voor eerste toepassingen maar nog ver verwijderd van een breed gedragen Europees ecosysteem. Ahle benadrukt dat de beweging wel degelijk is ingezet: ‘We brengen steeds meer dataspaces in de praktijk, maar er moeten er inderdaad nog heel wat bijkomen. De tijd is er rijp voor’, erkent hij. Tijdens de Summit in Porto focust Gaia-X op het tonen van concrete implementaties, live-demo’s en projecten rond AI, interoperabiliteit en sectorale dataruimtes. Europese beleidsmakers benadrukten dat Gaia-X essentieel blijft voor digitale autonomie en competitiviteit.Maar of Gaia-X werkelijk kan uitgroeien tot een volwaardig alternatief in een door hyperscalers gedomineerde markt, moet de komende jaren blijken. Maar één ding is duidelijk: het moment van louter visievorming is voorbij. Het opzet en de technologie zijn er, nu is het een kwestie om met resultaten en projecten af te komen.

Business intelligence is momenteel bezig om de kloof tussen nieuwsgierige business users en data te overbruggen met behulp van AI-aangedreven agents. Deze verandering belooft een einde te maken aan de traditionele barrières die analytics al decennialang in de weg staan. We spraken met VP Product Management Matthew Miller over Tableau Next. Miller, die al 27 […]

De hack bij het OM die medio september de bedrijfsvoering behoorlijk verstoorde, heeft tot extra vertragingen geleid. Volgens minister Foort van Oosten (Justitie en Veiligheid) konden veel ambtenaren als gevolg van het offline gaan niet thuiswerken. Inmiddels werken alle digitale koppelingen weer en zijn de werkprocessen zo goed als hersteld. De bewindsman gaat ook in op de problemen rond de it en informatievoorziening van het OM. Volgens de minister is de huidige ict-problematiek binnen het OM te wijten aan een langdurige achterstand in de ontwikkeling en professionalisering van de informatievoorziening. Het kan nog een aantal jaren voordat deze achterstand is ingelopen.  Van Oosten ontkent dat waarschuwingen in 2021 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) en het OM voor de gevolgen van het wisselende financiële beleid en bezuinigingen op de it in de wind zijn geslagen.  De afgelopen jaren is juist fors geïnvesteerd in de ict bij het OM, stelt de minister in antwoord op vragen van het D66-kamerlid Sneller. ‘Belangrijke inhaalslagen zijn gemaakt ten aanzien van achterstallig onderhoud op zowel hardware als software. De opgave voor het OM is echter groot.’

De logistiek staat onder druk door capaciteitstekorten, strengere regels en toenemende criminaliteit, terwijl duurzaamheid en efficiëntie urgenter worden. Tijdens de BDI Summit werd duidelijk hoe digitalisering en federatief datadelen met nieuwe it-architecturen aanleverketens slimmer, veiliger en veerkrachtiger maken.De Basic Data Infrastructure (BDI) is een raamwerk dat ontwikkeld is vanuit de logistieke sector. Data blijft volgens dit raamwerk altijd bij de bron, maar kunnen via gemeenschappelijke afspraken en standaarden worden uitgewisseld. Tijdens de BDI Summit in Delft bespraken logistieke it-professionals, gebruikers en beleidsmakers kansen én uitdagingen van digitalisering in de logistiek. Zes duidelijke trends kwamen naar voren.Trend 1: Verbinding tussen fysiek en digitaalEen van de kernprincipes van BDI is dat digitale uitwisseling altijd is verankerd in fysieke processen. Steven Schouten, product owner BDI, verwoordde het als volgt: ‘Goederen verplaatsen zich al elke dag van A naar B. Wij zorgen er alleen voor dat dit proces efficiënter en veiliger verloopt, zonder dat partijen de controle over hun eigen data verliezen.’Hij benadrukte dat het ontwikkelen van de infrastructuur geen lineair traject is. ‘We hebben de BDI meerdere keren opnieuw ontworpen en gebouwd. Die iteratieve aanpak maakt dat BDI aansluit bij de realiteit van de logistiek, waarin digitale innovatie voortdurend moet meebewegen met veranderende omstandigheden.’Trend 2: Federatief datadelen en decentrale architecturenHet federatieve karakter van BDI maakt het bijzonder. Anders dan bij centrale platforms blijven data onder controle van de eigenaar. Partijen wisselen informatie uit via afsprakenstelsels, autorisatieregisters en connectoren in bestaande systemen. Dit voorkomt vendor lock-in en maakt het eenvoudiger om sectoren te verbinden. De aanpak zorgt ook voor vertrouwen. Telers, verladers of havenbedrijven hoeven hun gegevens niet af te staan aan een derde partij, maar kunnen zelf bepalen met wie en onder welke voorwaarden ze delen.Trend 3: Kunstmatige intelligentie als versnellerEen derde ontwikkeling is de inzet van kunstmatige intelligentie. Ai wordt niet alleen gezien als hulpmiddel om processen efficiënter te laten verlopen, maar ook als instrument om risico’s te voorspellen. Cargonaut, de luchtvracht-community van Schiphol die digitale processen voor afhandelaren en vervoerders faciliteert, experimenteert bijvoorbeeld met algoritmen die patronen in vrachtstromen analyseren en zo kunnen aangeven waar de kans op diefstal het grootst is. Cargonaut-manager Marco van Katwijk gaf tijdens de summit een actueel voorbeeld: ‘De nieuwe iPhones worden per vliegtuig ingevoerd. We weten dat dit gevoelige lading is. Ai kan helpen om vroegtijdig te herkennen waar extra beveiliging nodig is.’Ewout Bouwman, BDI IT Architect, stelde dat ai en federatief datadelen elkaar versterken: ‘Ik zie het als twee kanten van dezelfde munt. Ai heeft data nodig om te kunnen leren en voorspellen. En BDI zorgt ervoor dat die data beschikbaar komt in een federatieve context, zonder dat bedrijven de controle verliezen.’ Hij schetste hoe basale vragen in de logistiek nu vaak onbeantwoord blijven omdat de data niet ontsloten is. ‘Waar is mijn container nu? Dat klinkt eenvoudig, maar het is niet goed georganiseerd. Als we dat basisprobleem oplossen, kan ai waarde uit data halen.’Volgens Bouwman ligt de kracht van ai vooral in het bieden van vroegtijdige signalen. Hij noemde het voorbeeld van een retailer die afhankelijk is van meerdere leveranciers. ‘Als één levering vertraagd is, wil je weten wat dat betekent voor je contractuele verplichtingen. Moet je je klant waarschuwen, een boete betalen of is er nog ruimte in de planning? Een ai kan dit veel sneller doorrekenen dan een planner.’Daarnaast speelt semantiek een grote rol. Data kunnen technisch beschikbaar zijn, maar de betekenis is vaak impliciet en verschilt per partij. Bouwman benadrukte dat het streven naar één uniforme standaard vaak contraproductief werkt. ‘We accepteren dat er meerdere dialecten zijn. In plaats van iedereen te dwingen dezelfde standaard te spreken, kun je ai inzetten om te vertalen. Als een systeem weet dat het object een container is, kan ai alle gerelateerde data omzetten naar een formaat dat bruikbaar is voor de ontvangende partij.’Daarmee wordt ai een sleutel tot praktische interoperabiliteit. De strategie die in Delft werd geschetst, is om stapsgewijs te werken. Eerst moeten data ontsloten worden zodat partijen waarde kunnen ervaren en vertrouwen opbouwen. Pas daarna komt ai in beeld als verrijkende laag.Trend 4: Digitale identiteiten en governanceNaast techniek is governance cruciaal. Zonder afspraken over wie welke rol speelt, wie toegang heeft en hoe vertrouwen wordt geborgd, blijft adoptie steken. Schouten benadrukte dat federatief datadelen niet alleen een kwestie van architectuur is, maar ook van heldere regels en afspraken. Bij Secure Import op Schiphol krijgt een chauffeur pas toegang tot goederen nadat iedere partij in de keten een stukje informatie heeft toegevoegd, aldus Marco van Katwijk van Cargonaut. ‘Vijftien minuten voor aankomst wordt een qr-code vrijgegeven die slechts korte tijd geldig is.’Ook in de haven draait het om identiteiten en autorisaties. Zo kunnen alleen geautoriseerde partijen containers ophalen. De kans op misbruik wordt sterk teruggedrongen dankzij samenwerking tussen de uitvoeringsorganisatie van de havenbedrijven van Rotterdam en Amsterdam en identity-providers. Samen ondersteunen ze de secure chain, vertelde Portbase-program manager Leopold Jonkman.Trend 5: Security in de ketenDe vijfde trend draait om security en continuïteit. Waar cybersecurity vroeger vooral intern werd geregeld, groeit nu de aandacht voor keten-weerbaarheid. ‘Ons doel is één minimale, gedeelde security-basis zodat onafhankelijke partijen in dezelfde taal werken en samen veiligheid borgen,’ zei Koen van Nistelrooij, security officer bij BDI.Daarom hanteert het BDI-ecosysteem het NIST Cybersecurity Framework 2.0 als gemeenschappelijk referentiepunt. Dit framework is gekoppeld aan bestaande verplichtingen en certificeringen zoals NIS2 en ISO 27001, en biedt rolgebaseerde profielen die helder maken wat ‘goed genoeg’ is. Het resultaat: het bestuur krijgt duidelijke governance-ankers, operatie en it weten wat er verwacht wordt, en ketenpartners kunnen aansluiten op uniforme voorwaarden. Security verschuift zo van intern optimaliseren naar gezamenlijk optreden over de hele keten.Trend 6: Standaardisatie en incubatorsTot slot is er de trend van standaardisatie en incubators. Innovatie kan alleen landen als de basis eenduidig is. Dat geldt voor architectuurdocumenten, juridische kaders en technische bouwstenen. De BDI Summit presenteerde daarom een incubator-aanpak: een set kant-en-klare hulpmiddelen waarmee nieuwe initiatieven sneller van start kunnen. Schouten legde uit dat het doel is om drempels te verlagen: ‘Wie nu een datadeel-initiatief wil starten, moet zelf een governance-structuur, juridische documenten en techniek optuigen. Met de incubator bieden we een springplank zodat je direct kunt beginnen.’Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2025 #7.

Microsoft heeft Foundry Agent Service uitgebreid met een breed scala aan AI-modellen. LLM’s van Anthropic, DeepSeek AI, Meta, Microsoft en xAI zijn nu beschikbaar. De uitgebreide catalogus laat ontwikkelaars het juiste model kiezen voor hun specifieke toepassing. De verschillende LLM’s blinken uit op allerlei manieren, van coderen tot redeneren op basis van lange inputs. Denk […]

In dit nieuwsoverzicht: Replicate gekocht door Cloudflare, Operation Endgame ontmantelt Rhadamanthys-infostealer, SLTN en Eset samen in soevereine cybersecurity, Palo Alto Networks en IBM gaan samen voor quantumveilig, miljoeneninvestering in Cleverbase, en 430 miljoen voor Picnic in Duitsland. Overname Replicate door Cloudflare Replicate, een ai-platform dat ruim vijftigduizend productieklare modellen beschikbaar stelt, heeft de overname door Cloudflare gemeld. De nieuwe moeder zegt met de overname diens Workers-omgeving uit te willen bouwen tot een toonaangevend platform voor schaalbare en serverloze ai-applicaties. Ontwikkelaars krijgen straks met één regel code toegang tot modellen zonder complexe gpu-infrastructuur of dure backend-vereisten, is de belofte. Replicate heeft een grote modelcatalogus en een actieve ontwikkelaarscommunity opgebouwd, die nu wordt geïntegreerd in Workers AI. Het nieuwe team zal de ai-inferentie en container-roadmaps versnellen en nieuwe mogelijkheden bieden voor aangepaste modellen en pijplijnen. De afronding van de overname wordt binnen twee maanden verwacht. Operation Endgame ontmantelt Rhadamanthys-infostealer Operation Endgame, de grootste internationale actie ooit tegen cybercriminaliteit, heeft de infrastructuur van de prominente infostealer Rhadamanthys uitgeschakeld. De malware, sinds 2022 actief en verspreid via e-mail, webinjecties en malvertising, werd verkocht in modulaire pakketten voor drie- tot vijfhonderd dollar per maand, vaak samen met Elysium Proxy Bot en een Crypt Service. Internationale wetshandhavingsinstanties schakelden meerdere servers en ondersteunende diensten uit, waarmee ook de reputatie van de betrokken criminelen werd geraakt, aldus Proofpoint, die ook een bijdrage aan de operatie leverde. Rhadamanthys evolueerde de afgelopen jaren met multi-stage payloads en anti-analyse technieken. SLTN en ESET samen in soevereine cybersecurity Het Nederlandse SLTN gaat samenwerken met ESET om complexe en soevereine cybersecurity-oplossingen te leveren aan defensie, overheid en grote organisaties. De alliantie richt zich op projecten waar standaardoplossingen tekortschieten, zoals airgapped security, embedded beveiliging in kritieke systemen en maatwerkconsultancy, aldus de organisatie die ruim zevenhonderd it-professionals en een omzet van driehonderdzeven miljoen euro heeft. Het bedrijf zal optreden als integrator en eigen certificeringen en consultingcapaciteit combineren met de technologie en threat intelligence van ESET. Het partnerschap moet de digitale weerbaarheid versterken en organisaties in sterk gereguleerde omgevingen voorzien van specialistische beveiliging, aldus de twee. Palo Alto Networks en IBM gaan samen voor quantumveilig Ook Palo Alto Networks en IBM gaan samenwerken voor cybersecurity. De twee gaan een Quantum-Safe Readiness-oplossing ontwikkelen die bedrijven helpt cryptografische kwetsbaarheden te identificeren en de risico’s van quantumcomputing beter te begrijpen. Organisaties moeten zo een actiegericht overzicht van hun risico’s in hybride omgevingen krijgen. De oplossing moet een praktische routekaart bieden naar quantumveilige beveiliging en kan direct het risico van een cryptografisch relevante quantumcomputer in kaart brengen. Beschikbaarheid wordt begin 2026 verwacht. Miljoeneninvestering in Cleverbase Lenos Equity, opgericht door de medeoprichter van beleggingsplatform DeGiro, neemt een substantieel belang in het Haagse Cleverbase. Het bedrijf zegt een van de weinige eIDAS-gekwalificeerde vertrouwensdienstverleners te zijn en richt zich op veilige digitale identificatie, authenticatie en gekwalificeerd ondertekenen. De investering van vele miljoenen moet de ontwikkeling van digitale wallets en attestatie-diensten versnellen, internationale uitrol binnen het eIDAS-kader mogelijk maken en integraties met banken, notarissen en overheden uitbreiden. Cleverbase werd opgericht in 2016 en werkt samen met onder meer RDW, ING en recent met 216 Accountants. 430 miljoen voor Picnic in Duitsland Online supermarkt Picnic haalt 430 miljoen euro op bij bestaande investeerders om de groei in Duitsland te financieren. Het grootste deel van het kapitaal gaat naar nieuwe distributiecentra en verdere robotisering, waaronder robopicking in Oberhausen. Picnic, tien jaar geleden opgericht in Amsterdam, bedient in Nederland twee miljoen klanten vanuit zeven centra en is daar operationeel winstgevend, aldus het bedrijf. Het is sinds 2018 ook actief in Duitsland, groeit daar nu sneller dan in Nederland en wil het landelijke dekking realiseren. De investering werd aangekondigd tijdens het 120-jarig bestaan van de Duits-Nederlandse Handelskamer, waar de samenwerking tussen beide landen werd benadrukt.