business

De logistiek staat onder druk door capaciteitstekorten, strengere regels en toenemende criminaliteit, terwijl duurzaamheid en efficiëntie urgenter worden. Tijdens de BDI Summit werd duidelijk hoe digitalisering en federatief datadelen met nieuwe it-architecturen aanleverketens slimmer, veiliger en veerkrachtiger maken.De Basic Data Infrastructure (BDI) is een raamwerk dat ontwikkeld is vanuit de logistieke sector. Data blijft volgens dit raamwerk altijd bij de bron, maar kunnen via gemeenschappelijke afspraken en standaarden worden uitgewisseld. Tijdens de BDI Summit in Delft bespraken logistieke it-professionals, gebruikers en beleidsmakers kansen én uitdagingen van digitalisering in de logistiek. Zes duidelijke trends kwamen naar voren.Trend 1: Verbinding tussen fysiek en digitaalEen van de kernprincipes van BDI is dat digitale uitwisseling altijd is verankerd in fysieke processen. Steven Schouten, product owner BDI, verwoordde het als volgt: ‘Goederen verplaatsen zich al elke dag van A naar B. Wij zorgen er alleen voor dat dit proces efficiënter en veiliger verloopt, zonder dat partijen de controle over hun eigen data verliezen.’Hij benadrukte dat het ontwikkelen van de infrastructuur geen lineair traject is. ‘We hebben de BDI meerdere keren opnieuw ontworpen en gebouwd. Die iteratieve aanpak maakt dat BDI aansluit bij de realiteit van de logistiek, waarin digitale innovatie voortdurend moet meebewegen met veranderende omstandigheden.’Trend 2: Federatief datadelen en decentrale architecturenHet federatieve karakter van BDI maakt het bijzonder. Anders dan bij centrale platforms blijven data onder controle van de eigenaar. Partijen wisselen informatie uit via afsprakenstelsels, autorisatieregisters en connectoren in bestaande systemen. Dit voorkomt vendor lock-in en maakt het eenvoudiger om sectoren te verbinden. De aanpak zorgt ook voor vertrouwen. Telers, verladers of havenbedrijven hoeven hun gegevens niet af te staan aan een derde partij, maar kunnen zelf bepalen met wie en onder welke voorwaarden ze delen.Trend 3: Kunstmatige intelligentie als versnellerEen derde ontwikkeling is de inzet van kunstmatige intelligentie. Ai wordt niet alleen gezien als hulpmiddel om processen efficiënter te laten verlopen, maar ook als instrument om risico’s te voorspellen. Cargonaut, de luchtvracht-community van Schiphol die digitale processen voor afhandelaren en vervoerders faciliteert, experimenteert bijvoorbeeld met algoritmen die patronen in vrachtstromen analyseren en zo kunnen aangeven waar de kans op diefstal het grootst is. Cargonaut-manager Marco van Katwijk gaf tijdens de summit een actueel voorbeeld: ‘De nieuwe iPhones worden per vliegtuig ingevoerd. We weten dat dit gevoelige lading is. Ai kan helpen om vroegtijdig te herkennen waar extra beveiliging nodig is.’Ewout Bouwman, BDI IT Architect, stelde dat ai en federatief datadelen elkaar versterken: ‘Ik zie het als twee kanten van dezelfde munt. Ai heeft data nodig om te kunnen leren en voorspellen. En BDI zorgt ervoor dat die data beschikbaar komt in een federatieve context, zonder dat bedrijven de controle verliezen.’ Hij schetste hoe basale vragen in de logistiek nu vaak onbeantwoord blijven omdat de data niet ontsloten is. ‘Waar is mijn container nu? Dat klinkt eenvoudig, maar het is niet goed georganiseerd. Als we dat basisprobleem oplossen, kan ai waarde uit data halen.’Volgens Bouwman ligt de kracht van ai vooral in het bieden van vroegtijdige signalen. Hij noemde het voorbeeld van een retailer die afhankelijk is van meerdere leveranciers. ‘Als één levering vertraagd is, wil je weten wat dat betekent voor je contractuele verplichtingen. Moet je je klant waarschuwen, een boete betalen of is er nog ruimte in de planning? Een ai kan dit veel sneller doorrekenen dan een planner.’Daarnaast speelt semantiek een grote rol. Data kunnen technisch beschikbaar zijn, maar de betekenis is vaak impliciet en verschilt per partij. Bouwman benadrukte dat het streven naar één uniforme standaard vaak contraproductief werkt. ‘We accepteren dat er meerdere dialecten zijn. In plaats van iedereen te dwingen dezelfde standaard te spreken, kun je ai inzetten om te vertalen. Als een systeem weet dat het object een container is, kan ai alle gerelateerde data omzetten naar een formaat dat bruikbaar is voor de ontvangende partij.’Daarmee wordt ai een sleutel tot praktische interoperabiliteit. De strategie die in Delft werd geschetst, is om stapsgewijs te werken. Eerst moeten data ontsloten worden zodat partijen waarde kunnen ervaren en vertrouwen opbouwen. Pas daarna komt ai in beeld als verrijkende laag.Trend 4: Digitale identiteiten en governanceNaast techniek is governance cruciaal. Zonder afspraken over wie welke rol speelt, wie toegang heeft en hoe vertrouwen wordt geborgd, blijft adoptie steken. Schouten benadrukte dat federatief datadelen niet alleen een kwestie van architectuur is, maar ook van heldere regels en afspraken. Bij Secure Import op Schiphol krijgt een chauffeur pas toegang tot goederen nadat iedere partij in de keten een stukje informatie heeft toegevoegd, aldus Marco van Katwijk van Cargonaut. ‘Vijftien minuten voor aankomst wordt een qr-code vrijgegeven die slechts korte tijd geldig is.’Ook in de haven draait het om identiteiten en autorisaties. Zo kunnen alleen geautoriseerde partijen containers ophalen. De kans op misbruik wordt sterk teruggedrongen dankzij samenwerking tussen de uitvoeringsorganisatie van de havenbedrijven van Rotterdam en Amsterdam en identity-providers. Samen ondersteunen ze de secure chain, vertelde Portbase-program manager Leopold Jonkman.Trend 5: Security in de ketenDe vijfde trend draait om security en continuïteit. Waar cybersecurity vroeger vooral intern werd geregeld, groeit nu de aandacht voor keten-weerbaarheid. ‘Ons doel is één minimale, gedeelde security-basis zodat onafhankelijke partijen in dezelfde taal werken en samen veiligheid borgen,’ zei Koen van Nistelrooij, security officer bij BDI.Daarom hanteert het BDI-ecosysteem het NIST Cybersecurity Framework 2.0 als gemeenschappelijk referentiepunt. Dit framework is gekoppeld aan bestaande verplichtingen en certificeringen zoals NIS2 en ISO 27001, en biedt rolgebaseerde profielen die helder maken wat ‘goed genoeg’ is. Het resultaat: het bestuur krijgt duidelijke governance-ankers, operatie en it weten wat er verwacht wordt, en ketenpartners kunnen aansluiten op uniforme voorwaarden. Security verschuift zo van intern optimaliseren naar gezamenlijk optreden over de hele keten.Trend 6: Standaardisatie en incubatorsTot slot is er de trend van standaardisatie en incubators. Innovatie kan alleen landen als de basis eenduidig is. Dat geldt voor architectuurdocumenten, juridische kaders en technische bouwstenen. De BDI Summit presenteerde daarom een incubator-aanpak: een set kant-en-klare hulpmiddelen waarmee nieuwe initiatieven sneller van start kunnen. Schouten legde uit dat het doel is om drempels te verlagen: ‘Wie nu een datadeel-initiatief wil starten, moet zelf een governance-structuur, juridische documenten en techniek optuigen. Met de incubator bieden we een springplank zodat je direct kunt beginnen.’Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2025 #7.

Microsoft heeft Foundry Agent Service uitgebreid met een breed scala aan AI-modellen. LLM’s van Anthropic, DeepSeek AI, Meta, Microsoft en xAI zijn nu beschikbaar. De uitgebreide catalogus laat ontwikkelaars het juiste model kiezen voor hun specifieke toepassing. De verschillende LLM’s blinken uit op allerlei manieren, van coderen tot redeneren op basis van lange inputs. Denk […]

In dit nieuwsoverzicht: Replicate gekocht door Cloudflare, Operation Endgame ontmantelt Rhadamanthys-infostealer, SLTN en Eset samen in soevereine cybersecurity, Palo Alto Networks en IBM gaan samen voor quantumveilig, miljoeneninvestering in Cleverbase, en 430 miljoen voor Picnic in Duitsland. Overname Replicate door Cloudflare Replicate, een ai-platform dat ruim vijftigduizend productieklare modellen beschikbaar stelt, heeft de overname door Cloudflare gemeld. De nieuwe moeder zegt met de overname diens Workers-omgeving uit te willen bouwen tot een toonaangevend platform voor schaalbare en serverloze ai-applicaties. Ontwikkelaars krijgen straks met één regel code toegang tot modellen zonder complexe gpu-infrastructuur of dure backend-vereisten, is de belofte. Replicate heeft een grote modelcatalogus en een actieve ontwikkelaarscommunity opgebouwd, die nu wordt geïntegreerd in Workers AI. Het nieuwe team zal de ai-inferentie en container-roadmaps versnellen en nieuwe mogelijkheden bieden voor aangepaste modellen en pijplijnen. De afronding van de overname wordt binnen twee maanden verwacht. Operation Endgame ontmantelt Rhadamanthys-infostealer Operation Endgame, de grootste internationale actie ooit tegen cybercriminaliteit, heeft de infrastructuur van de prominente infostealer Rhadamanthys uitgeschakeld. De malware, sinds 2022 actief en verspreid via e-mail, webinjecties en malvertising, werd verkocht in modulaire pakketten voor drie- tot vijfhonderd dollar per maand, vaak samen met Elysium Proxy Bot en een Crypt Service. Internationale wetshandhavingsinstanties schakelden meerdere servers en ondersteunende diensten uit, waarmee ook de reputatie van de betrokken criminelen werd geraakt, aldus Proofpoint, die ook een bijdrage aan de operatie leverde. Rhadamanthys evolueerde de afgelopen jaren met multi-stage payloads en anti-analyse technieken. SLTN en ESET samen in soevereine cybersecurity Het Nederlandse SLTN gaat samenwerken met ESET om complexe en soevereine cybersecurity-oplossingen te leveren aan defensie, overheid en grote organisaties. De alliantie richt zich op projecten waar standaardoplossingen tekortschieten, zoals airgapped security, embedded beveiliging in kritieke systemen en maatwerkconsultancy, aldus de organisatie die ruim zevenhonderd it-professionals en een omzet van driehonderdzeven miljoen euro heeft. Het bedrijf zal optreden als integrator en eigen certificeringen en consultingcapaciteit combineren met de technologie en threat intelligence van ESET. Het partnerschap moet de digitale weerbaarheid versterken en organisaties in sterk gereguleerde omgevingen voorzien van specialistische beveiliging, aldus de twee. Palo Alto Networks en IBM gaan samen voor quantumveilig Ook Palo Alto Networks en IBM gaan samenwerken voor cybersecurity. De twee gaan een Quantum-Safe Readiness-oplossing ontwikkelen die bedrijven helpt cryptografische kwetsbaarheden te identificeren en de risico’s van quantumcomputing beter te begrijpen. Organisaties moeten zo een actiegericht overzicht van hun risico’s in hybride omgevingen krijgen. De oplossing moet een praktische routekaart bieden naar quantumveilige beveiliging en kan direct het risico van een cryptografisch relevante quantumcomputer in kaart brengen. Beschikbaarheid wordt begin 2026 verwacht. Miljoeneninvestering in Cleverbase Lenos Equity, opgericht door de medeoprichter van beleggingsplatform DeGiro, neemt een substantieel belang in het Haagse Cleverbase. Het bedrijf zegt een van de weinige eIDAS-gekwalificeerde vertrouwensdienstverleners te zijn en richt zich op veilige digitale identificatie, authenticatie en gekwalificeerd ondertekenen. De investering van vele miljoenen moet de ontwikkeling van digitale wallets en attestatie-diensten versnellen, internationale uitrol binnen het eIDAS-kader mogelijk maken en integraties met banken, notarissen en overheden uitbreiden. Cleverbase werd opgericht in 2016 en werkt samen met onder meer RDW, ING en recent met 216 Accountants. 430 miljoen voor Picnic in Duitsland Online supermarkt Picnic haalt 430 miljoen euro op bij bestaande investeerders om de groei in Duitsland te financieren. Het grootste deel van het kapitaal gaat naar nieuwe distributiecentra en verdere robotisering, waaronder robopicking in Oberhausen. Picnic, tien jaar geleden opgericht in Amsterdam, bedient in Nederland twee miljoen klanten vanuit zeven centra en is daar operationeel winstgevend, aldus het bedrijf. Het is sinds 2018 ook actief in Duitsland, groeit daar nu sneller dan in Nederland en wil het landelijke dekking realiseren. De investering werd aangekondigd tijdens het 120-jarig bestaan van de Duits-Nederlandse Handelskamer, waar de samenwerking tussen beide landen werd benadrukt.

Microsoft ligt onder vuur in de .NET-community nu het de gratis .NET Upgrade Assistant vervangt door GitHub Copilot App Modernization. Dit is een AI-gestuurde migratietool die alleen werkt met een betaald Copilot-abonnement.  De nieuwe aanpak moet migraties sneller en eenvoudiger maken, maar ontwikkelaars melden dat de praktijk weerbarstig is en dat de vervanger minder betrouwbaar […]

Een aanbieder die op grote schaal illegale ebooks verhandelde is gestopt met zijn illegale activiteiten, nadat Stichting BREIN daar actie tegen had ondernomen. Aanvankelijk adverteerde de handelaar met tientallen advertenties op Marktplaats met teksten als Stuur uw emailadres in de chat voor directe verzending van het e-Book. De ebooks kostten €2,50 per stuk. Nadat BREIN tientallen Marktplaatsadvertenties had laten verwijderen zette de aanbieder de activiteiten voort door nieuwsbrieven met titellijsten rond te sturen. Ebooks die niet in de lijsten stonden konden worden aangevraagd. De onderzoeker van BREIN stond ook in het klantenbestand en las mee. De werkwijze van de aanbieder professionaliseerde snel door het gebruik van Google Sheets en van bestelformulieren en het gebruik van een e-mailmarketingplatform. In nieuwsbrieven verwees hij naar een ‘Budget Bestelling Gids’, waarin uitleg werd gegeven over de werking van het automatische verzendsysteem, het bestelformulier en de betaalwijze. Trots verwees de aanbieder naar de vele tevreden klanten. De gids bevatte verder een hyperlink naar een Google document met meer dan 2.000 ebook-titels en bijbehorende bestelnummers. Na bezoek van de deurwaarder is de verkoper van de ebooks direct gestopt met zijn aanbod. De verkoper liet BREIN weten erg geschrokken te zijn en zich van de ernst van de situatie niet bewust te zijn geweest. De ebook-aanbieder heeft naast het betalen van de kosten die BREIN in deze zaak heeft moeten maken, ook een onthoudingsverklaring getekend met de toezegging geen inbreuk meer te maken, op straffe van een boete van 500 euro per overtreding, met een maximum van 50.000 euro.

De innovatie-adviseur Innoleaps en het zusterbedrijf A-ccelerator hebben uitstel van betaling gekregen. Dat meldt RTLZ. Beide organisaties zijn nauw verbonden met Startupbootcamp, dat in 2010 mede werd opgericht door mediamagnaat Ruud Hendriks en Patrick de Zeeuw. Terwijl Startupbootcamp vooral beginnende startups begeleidde, richtte Innoleaps zich op grotere bedrijven. Ze hielpen corporates zoals Unilever, Philips en Heinz om wendbaarder en innovatiever te worden. Volgens directeur Marc Jellema, die leiding heeft over Innoleaps én A-ccelerator, begon de neergang nadat mede-oprichter Patrick de Zeeuw in 2022 overleed. Daarnaast merkt hij dat de markt is veranderd: bedrijven zijn voorzichtiger geworden met investeringen in innovatie, vooral omdat dergelijke projecten vaak pas op de lange termijn rendement opleveren. De uitstelmaatregel werd op 19 november 2025 uitgesproken door de rechtbank Amsterdam. Bewindvoerder mr. N.E. Bobbert is aangesteld om de financiële situatie van beide bedrijven te analyseren en samen met het management te zoeken naar mogelijkheden om een faillissement af te wenden.

Toezichthouder ACM haalde gisteren het nieuws met de kop ‘Meeste webwinkels tonen onjuiste prijsinformatie’. Thuiswinkel.org reageert vandaag: “Dat weten we, maar geef ons íets meer tijd om aanpassingen te implementeren.” De claim van de ACM verraste de belangenorganisatie van Nederlands e-commerce niet. Totaal niet zelfs. De partijen zijn al maanden in gesprek met elkaar over de materie. Het moment waarop de toezichthouder aankondigt om te gaan handhaven, dat verrast Thuiswinkel.org wel. Natuurlijk is er geen beter moment dan nu om prijzen, adviesprijzen en kortingen daarop in de gaten te houden. Met Black Friday, Sinterklaas en Kerst voor de deur regent het actief, prijsfestijnen en andere lokkertjes. Vincent Romviel, jurist bij Thuiswinkel.org, legt aan Emerce uit dat het gaat om twee verschillende regelgevingen die retailers in de gaten moeten houden. Drie jaar geleden kwam er wetgeving over prijskortingen, de zogenaamde van/voor-prijs. “Dan moet je verwijzen naar de laagste prijs die vóór die actie verscheen. Dat moet, want dat is wet”, verduidelijkt hij. Die regelgeving staat niet ter discussie. De nieuwe zienswijze van de Autoriteit Consument & Markt over het gebruik van adviesprijzen zorgt voor onrust in de e-commercesector. Dat betreft, precies zoals het woord zegt, een zienswijze. Een eigen, lokale interpretatie door een toezichthouder van een open norm in de wet. In dit geval gaat het over prijsweergaves en prijsvergelijkingen. Dat is iets anders van van/voor-prijzen. Dit gaat over het verschil tussen adviesprijs en winkelprijs. Tussen die twee zit ook de fysieke retail al jaren, decennia zelfs, een gat. Dat is ook niet verboden. Thuiswinkel.org: “Nationale interpretaties van Europese richtlijnen mogen niet leiden tot verwarring of obstakels in de interne markt. De huidige zienswijze op prijsvergelijkingen van de ACM wijkt af van die van toezichthouders in andere lidstaten. Dat zorgt voor onduidelijkheid bij internationale retailers, creëert een ongelijk speelveld en dwingt bedrijven om voor hetzelfde product verschillende systemen en werkwijzen te hanteren per lidstaat waar ze actief zijn.” Retailers onderschrijven de noodzaak van eerlijke prijsinformatie, zegt Romviel, maar het internationale perspectief is onduidelijkheid en winkeliers hadden nooit echt een serieuze overgangsperiode. “Zeker grote winkels kunnen niet zomaar van dag 1 op dag 2 hun prijzen omzetten. Dat is een papieren proces. Dat heeft tijd nodig.” Hij benadrukt dat Thuiswinkel.org door de ACM wel is meegenomen in het proces. “Prima verder”, zegt hij daarover. Toch hadden retailers liever een overgangsperiode gehad. Foto: Ari Dinar / Unsplash

Cisco faseert onveilige legacy-functies sneller uit en verbetert default configuraties met een nieuw security-initiatief. Het is bedoeld als directe reactie op bedreigingen van AI-gedreven aanvallen en bereidt netwerken voor op post-quantumcryptografie. Daarbij wordt ‘veilig door standaardinstelling’ de norm. Organisaties worden geconfronteerd met toenemende risico’s als gevolg van verouderde protocollen en onveilige configuraties. Deze zijn, zonder […]

Het Rotterdamse IT-bedrijf Techone krijgt de Amerikaanse investeerder KKR als nieuwe meerderheidsaandeelhouder. Volgens ingewijden wordt het bedrijf bij de transactie, waarbij Nedvest uitstapt, gewaardeerd op zo’n €600 miljoen.

Het HagaZiekenhuis heeft de voorbereidingen gestart voor de nieuwbouw van het ziekenhuis in Zoetermeer. AT Osborne is geselecteerd als partner voor huisvestingsadvies en projectmanagement. Als toonaangevend ziekenhuis in de regio Den Haag levert het HagaZiekenhuis hoogwaardige zorg in een moderne en patiëntgerichte omgeving.

Inge Dovermann is vanaf volgend jaar de nieuwe, persoonlijke adviseur van Koning Willem-Alexander. Dat maakte de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) deze herfst bekend. Vandaag de dag is de rol van Koning der Nederlanden hoofdzakelijk een ceremoniële: hij vertegenwoordigt ons land (in het buitenland), ontvangt gasten (zoals andere staatshoofden) en onderhoudt contact met diverse (maatschappelijke) organisaties.

Organisatie- en IT-adviesbureau Vellekoop & Meesters heeft na 20 jaar Hoevelaken verruild voor Amersfoort. Sinds de oprichting van Vellekoop & Meesters in 1993 was het bureau altijd gevestigd in Hoevelaken.

Vergeleken met andere grote internetaanbieders heeft Delta het grootste aandeel abonnees met een gigabit-internetabonnement: 25 procent. Dit is meteen ook het meest gebruikte internetabonnement van Delta. Odido (21%), KPN en Ziggo (beide 19%) hebben eveneens meer gigabit-abonnees dan het marktgemiddelde van 18 procent. Ook in het snelle middensegment (501 tot 999 Mbps) telt Delta relatief veel abonnees: 15 procent tegenover een marktgemiddelde van 10 procent, een even groot aandeel als bij Ziggo. Dit segment is bij KPN en Odido juist ondervertegenwoordigd, blijkt uit een recent onderzoeksrapport van Telecompaper. Aan de andere kant van het spectrum zit Budget Thuis, van wie meer dan de helft (54%) van de klanten kiest voor een maximale downloadsnelheid tussen de 51 en 100 Mbps. Over het algemeen heeft 25 procent van de ondervraagde huishoudens een abonnement met deze snelheid. Ook KPN en Odido hebben relatief veel klanten in dit snelheidssegment. Abonnementen met een gemiddelde snelheid van 101 tot 250 Mbps zijn bij alle aanbieders ongeveer evenredig verdeeld: tussen de 23 en 29 procent van hun klanten heeft een abonnement met deze snelheid. Verder blijkt dat hogere internetsnelheden vaker voorkomen bij huishoudens met een multiplay-abonnement, zoals internet in combinatie met tv of telefonie. Qua uitgaven besteden huishoudens vanaf drie personen relatief vaker minder dan 40 euro per maand aan breedband- en multiplaydiensten (BBTVFT), terwijl koppels juist vaker tussen EUR 70 en 90 per maand uitgeven. Alleenstaanden vormen de middengroep, met een bovengemiddeld aandeel in de categorie die maandelijks tussen de EUR 50 en 60 betaalt. De voorkeur voor een internetprovider verschilt sterk per huishoudtype. Alleenstaanden kiezen relatief vaak voor Budget Thuis en Online, die bovengemiddeld populair zijn in deze groep. Ziggo heeft een relatief sterke positie onder koppels, maar minder bij huishoudens met drie of meer leden. Die neigen meer naar Delta en KPN. Ook nemen deze grotere huishoudens vaker een relatief snelle internetverbinding af dan alleenstaanden, die vaker een maximale downloadsnelheid van 100 Mbps verkiezen.

De oorzaak van het uitblijven van grootschalige impact ligt zelden bij de technologie zelf.