business

Frederik van Os neemt met zijn Surf Pill deel aan Amsterdam Doet Mee, het programma waarbij bewoners stemmen op initiatieven die bijdragen aan een leefbare stad. Surf Pill is een compacte drijvende ‘surf-kas’ die surfen met waterzuivering combineert. De waterkwaliteit in Amsterdamse grachten en kanalen staat al langere tijd onder druk. Vorige maand nog waarschuwde de GGD voor verhoogde concentraties van blauwalg en E. coli. Ook landelijk blijft het oppervlaktewater achter bij de Europese normen. Van Os wil die trend keren door waterrecreatie te combineren met ecologisch herstel. De golfinstallatie is speciaal ontworpen voor ondiepe stedelijke wateren waar het water vaak stilvalt en vervuilt. Het water circuleert binnen het platform via een gepatenteerd zuiveringssysteem, dat het zuurstofgehalte verhoogt en de groei van waterplanten stimuleert. Tegelijk verlaagt het systeem de kans op blauwalg en E. coli. Surf Pill werkt met een ‘staande golf’ waarbij de surfer op één plek blijft terwijl het water beweegt. Dit maakt het veilig voor kinderen vanaf zes jaar en beginners, maar ook bruikbaar voor het trainen van techniek en conditie. Het kastontwerp zorgt voor een geluidsarme werking en maakt gebruik mogelijk in alle seizoenen. Het project wordt ontwikkeld met technologiepartners. Het Nieuw-Zeelandse YourWave levert de staande-golftechnologie. Het drijvende platform is een ontwerp van Waterstudio.NL, bekend van waterbouwprojecten in onder meer Dubai en de Malediven. Waterspecialist FishFlow Innovations levert de zuiveringscomponenten. Voor het concept is een EU-octrooiaanvraag ingediend. De eerste voorgestelde locatie is de Johan van Hasseltboulevard in Amsterdam-Noord. Bewoners van Amsterdam kunnen tot 31 juli hun stem uitbrengen via de website van Amsterdam Doet Mee. Bij voldoende steun wil Van Os binnen zes maanden een werkend prototype realiseren.

Softwareproblemen hebben er mede toe geleid dat Damen Shipyards ernstige stagnatie ondervindt bij de bouw van (marine)vaartuigen, ook wel drijvende computers genoemd. Deze vertragingen werden vooral zichtbaar in Duitsland, waar tussentijdse deadlines niet haalbaar bleken. Daardoor werden betalingen opgeschort. Bij een marine-order van zeven miljard euro kan het missen van deze ‘premies’ behoorlijk oplopen. Damen kwam hierdoor in acute financiële problemen en kreeg recent 270 miljoen euro staatssteun van het kabinet. De Tweede Kamer moest hiervoor onlangs van reces terugkomen. Hoe kon de scheepsbouwer, de enige Nederlandse werf die marineschepen ontwerpt en bouwt, zo in de problemen komen? En hoe beïnvloeden softwareproblemen de bouw van marineschepen? Welke software gebruikt Damen? En waar ging het mis? De overgang van de vele honderden losse applicaties naar platforms valt niet voor iedereen even gemakkelijk uit De scheepsbouwer en Dassault Systèmes als leverancier van 3d-ontwerp- en engineering-software onthouden zich van officiële verklaringen. Wel melden kringen rond de Franse softwareleverancier dat de overgang van de vele honderden losse applicaties naar platforms niet voor iedereen even gemakkelijk uitvalt. En Aart Rupert, voormalig cio en nu cdo van Damen, zegt dat zijn bedrijf door de groei van Defensie-orders te maken krijgt met ‘heel veel extra complexiteit’. De medewerkers van Damen weten het 3d-ontwerpplatform (3dExperience) van Dassault niet snel onder de knie te krijgen. De NOS meldde als eerste softwareproblemen als een van de oorzaken van de vertraging. Digitaal zenuwstelsel Dassault’s geïntegreerde platform, een volledig digitaal zenuwstelsel voor complexe maakbedrijven, omvat behalve ontwerp ook engineering, simulatie, productie en samenwerking. Bij Damen, dat eerder met veel andere ontwerpsoftware werkte, gaat de overgang naar 3dExperience moeizaam. De leercurve kan steil zijn. Een aantal reacties op Reddit onderschrijft dit. Niet alleen de software voor 3d-modellering maar ook die voor mes (manufacturing execution systems) kan voor sommige gebruikers ingewikkeld zijn. Dat geldt zeker als men aan een heel andere gebruikersinterface gewend is. Technisch zit 3dExperience behoorlijk in elkaar. Naadloze integratie van ontwerp naar bouw is mogelijk als alle tools correct zijn ingeschakeld en juist worden gebruikt. De enorme vertragingen bij de Duitse fregattenbouw duiden erop dat die integratie (nog) niet zo perfect is als de Franse leverancier claimt. Vertrouwd raken Het kan ook tijd en moeite kosten om vertrouwd te raken met de software voor het product lifecycle management (plm), aldus sommige commentaren bij Gartner. Geïntegreerd is het beheer van productdata, versies, revisies en workflows gedurende de hele levenscyclus van een schip. Heel mooi allemaal, maar al die features maken de uitrol er niet gemakkelijker op. Dit geldt ook voor het cad-deel van het platform. Daarin zitten tools zoals Catia en Solidworks ingebouwd voor het modelleren van onderdelen, systemen en complete schepen. Sommige functies zijn geoptimaliseerd voor Catia, wat soms frustratie oplevert bij SolidWorks-gebruikers. Ook de simulatie-software voor het uitvoeren van virtuele tests zoals trillingen vereist een leerproces. In het algemeen kan ook de navigatie door het platform een uitdaging zijn. Sommige gebruikers moeten wennen aan de structuur. Andere software-oplossingen Daarnaast gebruikt Damen ook andere platforms zoals SAP S/4Hana (erp-software) voor de productie, inkoop en serviceverlening. Sommige onderdelen van de groep die meer dan vijftig werven, aanverwante bedrijven en vele lokale partners omvat, waren nog gewend met oudere systemen zoals Baan, IFS en Trimergo te werken. Interface en terminologie kunnen verschillen. Die overstap vergt veel training, terwijl soms ook processen moeten worden aangepast. SAP helpt Damen bij het bouwen van schepen door hun complexe, internationale processen te stroomlijnen en te integreren. De erp-software ondersteunt multicompany-operaties, waarbij meerdere werven en engineering-teams wereldwijd samenwerken aan één schip. Het systeem coördineert inkoop, voorraadbeheer en assemblage, zodat tienduizenden onderdelen op het juiste moment op de juiste plek zijn. 3dExperience-platform De erp-omgeving van SAP is gekoppeld aan eerdergenoemd 3dExperience-platform voor het beheer van 3d-ontwerpen en productdata. Dit maakt het mogelijk om ontwerp, engineering en productie vanuit één datamodel te beheren, wat flexibiliteit geeft bij wijzigingen in het bouwproces. SAP biedt tools zoals het ‘supply chain report’, waarmee Damen per schip inzicht krijgt in materiaalplanning, inkoopstatus en voortgang. Dit zou helpen bij het voorkomen van fouten en de besluitvorming tussen afdelingen versnellen. Onno Wiltink, consultant logistiek bij Damen, zegt in een blog van de VSNG (Vereniging Nederlandstalige SAP Gebruikers): ‘De manier waarop dat proces tijdens de implementatie is ingericht, is anders dan de oplossing met Baan die twintig jaar in gebruik was – en waar medewerkers aan gewend waren.’ Andere koek Verder beschouwt Damen zich niet langer als een traditionele scheepsbouwer. De ambitie is te evolueren naar een ‘leverancier van maritieme oplossingen’. Oorspronkelijk komt Damen uit de hoek van standaardisatie, seriebouw en het op voorraad leveren van schepen. Maar het bouwen van marineschepen is andere koek. Damen krijgt te maken met duizenden extra eisen vanuit de opdrachtgever, die allemaal gevalideerd moeten worden. Fregatten zijn platforms met honderden onderling verbonden systemen (radar, wapens, voortstuwing, sensoren) en tal van technische snufjes. Een klein ontwerpfoutje kan strategische gevolgen hebben. Opmerkelijk interview Die digitale transformatie leverde Aart Rupert, de chief digital officer van Damen, tijdens de Cio Day 2023 de ‘CIO of the Year Award’ op. Juryvoorzitter Bernhard van Oranje zei ‘dat een oude maakindustrie als scheepsbouw transformeren in een ‘maritime solution provider’ geen sinecure is en al helemaal niet als familiebedrijf.’ Vlak voor de softwareproblemen bij Damen uitlekten vertelde Rupert in Management Scope aan Christian Tabois, vicepresident Benelux van softwarebedrijf Celonis, over zijn platformstrategie. ‘Nu is het moment gekomen dat we waarde uit de platforms willen halen,’ zei hij. ‘Het zijn heel grote investeringen geweest. Als we nu alles blijven doen zoals we altijd deden, hebben we heel veel geïnvesteerd en alleen maar kosten toegevoegd. We moeten waarde creëren.’ Rupert vertelde er niet bij dat Damen na deze digitalisering het water aan de lippen staat. ‘Digitale transformatie is geen it-transformatie, maar een echte change.’  Wel gaf hij toe dat het steeds ingewikkelder wordt om alle digitale eindjes aan elkaar te knopen, met name door de toename van militaire orders. ‘De groei van defensie is ook een uitdaging. Er zitten ook risico’s in. Zeker vanuit mijn rol bekeken. We krijgen door die groei te maken met heel veel extra complexiteit,’ aldus Rupert. En terugkijkend op zijn uitverkiezing in 2023 tot ‘CIO van het jaar’ vanwege zijn aanpak van de transformatie: ‘We hebben grote stappen gezet de afgelopen jaren, al zijn we er nog niet.’

Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht bundelen de krachten om de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)te realiseren. Daarbij is het doel om gemeenten gezamenlijk te laten optrekken bij het inkopen van software, hardware en it-diensten. Niet alleen om kosten te besparen, maar vooral om meer regie te voeren op de inrichting van hun digitale dienstverlening en positie op de markt. ‘Digitalisering stopt niet bij gemeentegrenzen,’ zeggen de vier cio’s van de G4 vandaag in een gezamenlijke verklaring. ‘Door onze krachten te bundelen en samen op te trekken met de VNG, kunnen we als gemeenten écht sturen op schaalvoordelen, digitale autonomie en weerbaarheid.’ Digitale autonomie, transparantie en naleving van Europese aanbestedingsregels moeten zo beter gewaarborgd kunnen worden. Door actief samen te werken met de VNG willen de vier grootste gemeenten een voortrekkersrol spelen en de mogelijkheden te verkennen om de NDS productief te maken voor het collectief. ‘Met de NDS prioriteren we als rijksoverheid, provincies, gemeenten, waterschappen en publieke dienstverleners de onderwerpen waar de urgentie en impact het grootst is,’ kondigde de overheid eerder deze maand aan in de presentatie van het nieuwe initiatief ‘Samen Versnellen‘. Ruim een week eerder werden veel gemeenten getroffen door aanvallen van een deze week opgerolde pro-Russische hackersbende.

Wereldwijd staan steden aan de vooravond van een nieuwe fase in hun digitale transformatie. Ai ontwikkelt zich daarbij van technologie naar basisvoorziening: naar een infrastructuurlaag die net zo essentieel wordt als elektriciteit of water. Dat blijkt uit onderzoek van ThoughtLab onder 250 steden wereldwijd. Ai zal de manier waarop steden functioneren fundamenteel veranderen en is daarmee de onzichtbare motor van de slimme stad van morgen. Slimme steden benutten ai voor uiteenlopende toepassingen: van voorspellend onderhoud aan infrastructuur en slim verkeersmanagement tot gepersonaliseerde zorg via chatbots en milieumonitoring met behulp van IoT-sensoren. Bovendien zetten koplopers zoals Singapore, Île-de-France, Dubai en ook Amsterdam ai ook al in om economische groei te stimuleren, maatschappelijke diensten te verbeteren en de weerbaarheid tegen crises te vergroten. Amsterdam valt daarbinnen weer op door initiatieven zoals een open algoritmeregister en ai-gestuurde oplossingen voor energiebeheer en mobiliteit. De inzet van generatieve ai (gen-ai) en de opkomst van agentic ai beloven de impact van slimme technologie verder te vergroten. Waar traditionele ai data analyseert, kan gen-ai zelfstandig content genereren en scenario’s simuleren, bijvoorbeeld rond verkeersafwikkeling bij extreme weersomstandigheden. Agentic ai voegt daar een nieuwe dimensie aan toe door zelfstandig acties te ondernemen op basis van nieuwe informatie, waardoor steden sneller en effectiever kunnen reageren op veranderende omstandigheden. Agenda De versnelling van ai brengt ook uitdagingen met zich mee. Cybersecurity, privacybescherming en ethisch verantwoord gebruik staan hoog op de stedelijke agenda. Succesvolle steden investeren daarom niet alleen in technologie, maar ook in governance, transparantie en samenwerking met kennisinstellingen en bedrijven. Een moderne cloud-infrastructuur en geïntegreerd databeheer blijken cruciaal om de vruchten van ai volledig te plukken. Opvallend is dat grotere steden vooroplopen, mede dankzij grotere budgetten en innovatie-ecosystemen. Maar kleinere steden tonen dat ai-succes niet enkel afhankelijk is van schaalgrootte: steden zoals Quebec City en Bratislava bewijzen dat visie, samenwerkingen en wendbaarheid minstens zo belangrijk zijn. Voor Nederlandse steden biedt dit onderzoek waardevolle inzichten. Het is zaak nu te investeren in een robuuste ai-strategie, vaardigheden en ethische kaders, zodat ook hier de slimme, veerkrachtige en duurzame stad van de toekomst werkelijkheid wordt. Wie ai vandaag slim en verantwoordelijk inzet, bepaalt de leefbaarheid en concurrentiekracht van de stad van morgen. Jessica Constantinidis, innovation officer EMEA ServiceNow

Microsoft heeft een doorbraak geboekt met CISPE, de Europese cloudorganisatie. Na jaren van onderhandelingen komt er een akkoord over betere licentievoorwaarden voor Europese cloudproviders. Het akkoord moet concurrentie versterken en Europese digitale soevereiniteit ondersteunen. De overeenkomst tussen Microsoft en CISPE (Cloud Infrastructure Services Providers in Europe) biedt gekwalificeerde CISPE-leden toegang tot een pay-as-you-go licentiemodel via […]

De Kansspelautoriteit (Ksa) zet structureel in op het tegengaan van de promotie van illegaal kansspelaanbod via (online) tijdschriften en nieuwsbladen. Eerder startte de toezichthouder al met de actieve benadering van de betreffende media, waarbij informatiebrieven werden verstuurd met adviezen om overtredingen in de toekomst te voorkomen. De Ksa ontvangt nog steeds veel meldingen over nieuwsartikelen waarin consumenten worden verleid om te spelen bij casino’s zonder Cruks. Met een inschrijving in het Cruksregister kunnen spelers een gokstop nemen als ze het gevoel hebben hun speelgedrag niet meer onder controle te hebben. Actieve promotie gericht op deze kwetsbare doelgroep is dan ook zeer schadelijk. Om deze vorm van reclame nog beter tegen te kunnen gaan, zet de Ksa nu steviger in op de gehele keten. Niet alleen de media die de berichten publiceren worden ditmaal aangesproken, ook wordt er een onderzoek opgezet naar de marketingbureaus die de artikelen tegen betaling bij de verschillende media aanbieden. Deze bureaus zullen vervolgens gemeld worden bij de bevoegde toezichthouders op het gebied van marketing- en reclameactiviteiten, zoals de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en Stichting Reclame Code (SRC). Ook gaat de Ksa in gesprek met de brancheverenigingen voor nieuwsbladen om hen te informeren over wat wel en niet is toegestaan. Met deze aanpak wil de Ksa de bewustwording in de keten vergroten, zodat deze vorm van promoten van illegaal aanbod snel stopt. Waar nodig zal de Ksa ook handhavend optreden, bijvoorbeeld met het opleggen van boetes.

Gebruikers van Claude Code, de AI-codeassistent van Anthropic, ondervinden sinds begin deze week plotseling strengere gebruikslimieten. Opvallend is dat de wijzigingen zonder aankondiging zijn doorgevoerd, wat leidt tot onduidelijkheid en frustratie.  Op GitHub, waar gebruikers hun ervaringen delen, nemen de klachten inmiddels snel toe. Dit geldt vooral voor gebruikers met het dure Max-abonnement van 200 […]

JetBrains heeft belangrijke updates aangekondigd voor Junie, de AI-coding agent die ontwikkelaars helpt bij het genereren van code. De agent wordt 30 procent sneller en krijgt ondersteuning voor Model Context Protocol (MCP) en remote development. Daarnaast rolt het bedrijf een Early Access Program uit voor GitHub-integratie. Uit onderzoek van JetBrains blijkt dat 83 procent van […]

EY heeft Zeynep Deldag benoemd tot de nieuwe Head of Consulting in Nederland. Ze brengt meer dan 25 jaar ervaring binnen EY en diepgaande sectorkennis mee naar haar nieuwe rol. Deldag maakt de stap omhoog van vanuit haar vorige rol als Financial Services Lead voor Consulting.

Belgen surfen als nooit tevoren: gemiddeld verbruikt een mobiele gebruiker vandaag 10,1 gigabyte per maand – drie keer zoveel als in 2019. Dat blijkt uit het nieuwste jaarverslag van telecomregulator BIPT. Toen ging het nog om 3 gigabyte per maand per actieve simkaart (exclusief zakelijke en machine-naar-machinegebruik). Ook bellen doen we meer. In 2024 belde de gemiddelde Belg 148 minuten per maand via het mobiele netwerk, tegenover 119 minuten in 2019. Dit cijfer houdt géén rekening met gesprekken via apps zoals WhatsApp of Teams. Volgens het BIPT komt die toename deels doordat veel abonnementen tegenwoordig onbeperkt bellen aanbieden, waardoor gebruikers minder letten op hun belgedrag. Toch verwacht de regulator dat klassieke belminuten op termijn kunnen dalen, door het toenemende gebruik van spraakapps. Wat wel in vrije val is, zijn sms-berichten. Waar we in 2019 nog gemiddeld 152 sms’jes per maand verstuurden, zijn dat er nu nog maar 60. Het aantal actieve simkaarten in België groeide in vijf jaar tijd met 15% tot 12,7 miljoen, waarvan 11,58 miljoen met dataverbruik. In 2024 veranderden 1,1 miljoen telefoonnummers (8,7%) van operator. De totale mobiele markt was goed voor 3,53 miljard euro omzet, een minieme stijging van 0,1%. Proximus en Orange/VOO boekten lichte groei in omzet en marktaandeel, terwijl Telenet terrein verloor.

Samen met Accenture en Google Cloud gaat Air France-KLM een nieuwe gen-ai-fabriek opzetten. Dankzij de nieuwe agentic ai-mogelijkheden die daarmee ondersteund worden, hoopt men ontwikkelingscycli 35 procent sneller te laten gaan. ‘Het benutten van gen-ai is meer dan technische innovatie: het is de drijvende kracht achter een fundamentele bedrijfstransformatie,’ zo legt Julie Pozzi, hoofd data & ai bij Air France-KLM, uit waarom het bedrijf in zee is gegaan met Accenture en Google Cloud om een geavanceerde generatieve ai-fabriek op te zetten. ‘Deze is gebaseerd op de cloud en biedt de technologische infrastructuur en strategische basis om generatieve ai breed binnen de organisatie toe te passen. Hierdoor worden waardevolle ai-toepassingen sneller herkend en is efficiënte implementatie mogelijk,’ zegt het bedrijf. KLM wil gen-ai vooral inzetten om beter te anticiperen en te reageren op ontwikkelingen om zo de passagiers een betere ervaring te kunnen geven. Recent migreerde Air France-KLM bestaande applicaties naar de cloud, om zo gen-ai-oplossingen sneller en effectiever in te kunnen zetten. Daarna zijn toepassingen ontwikkeld voor retrieval-augmented generation. ‘Hierbij wordt taaltechnologie gecombineerd met intern documentzoekwerk, wat leidt tot betere antwoorden bij bijvoorbeeld het opsporen en herstellen van vliegtuigschade. Deze aanpak wordt inmiddels breder uitgerold binnen de organisatie.’ Snelle implementatie ai-toepassingen Nu is het dus tijd voor een gen-ai-projectenfabriek. Die wordt gehost op Google Cloud en ondersteunt agentic ai-mogelijkheden. ‘De technologische infrastructuur stelt ons in staat om ai-toepassingen met grote impact snel te identificeren. Met gedeelde tools en methodes kunnen deze vervolgens op schaal worden uitgerold en kunnen ze de juiste expertise bundelen om ze te ontwerpen, testen en implementeren binnen verschillende bedrijfsprocessen.’ Het bedrijf verwacht door de stap van experimenteren naar grootschalige inzet de ontwikkelingscycli met meer dan 35 procent te kunnen versnellen. Er zouden al tastbare resultaten geboekt zijn in cruciale bedrijfsgebieden, zoals grondoperaties, engineering & onderhoud en klantenservice.

De Nederlandse politie slaagt erin ongeveer de helft van de ransomware-groepen die ze aanpakt te verstoren.

Uber en de Chinese techgigant Baidu bereiden zich voor om gezamenlijk robotaxidiensten wereldwijd te lanceren, dus niet alleen in China en de VS. Uitgangspunt van de meerjarige strategische samenwerking is dat duizenden autonome voertuigen van Baidu via de Uber-app kunnen worden geboekt. Gebruikers kunnen kiezen tussen een traditionele taxirit met chauffeur of een robotaxi via Apollo Go. De introductie start later dit jaar, eerst in Azië en het Midden-Oosten, met plannen voor verdere uitbreiding naar Europa en Oceanië. Baidus Apollo Go‑vloot omvat meer dan 1.000 volledig autonome voertuigen in zo’n 15 steden, onder andere in Dubai en Abu Dhabi. Tot mei zijn hiermee ruim 11 miljoen ritten uitgevoerd . Het is niet de eerste samenwerking op dit gebied voor Uber: het bedrijf werkt al samen met onder meer Cruise (GM), Waymo, Momenta en VW om diverse robotaxidiensten in de VS aan te bieden. Ook zo verstevigt Uber zijn positie binnen de snel groeiende markt voor autonome mobiliteit.