business

Atlassian heeft Secoda overgenomen, een platform dat inzichten in data toegankelijk wil maken voor niet-technische teams. Atlassian wil via Rovo een compleet ‘System of Work’ bouwen, met overnames van verschillende partijen als bouwstenen hiervoor. AI dient de brug te slaan tussen data en daadwerkelijke beslissingen. Secoda bestaat sinds 2021 en helpt bedrijven om data vindbaar […]

In dit nieuwsoverzicht: Nederland staat op punt digitale hub-positie te verliezen, nieuwe Surf-netwerkinfrastructuur met HPE en Salumanus, Grondrechtenbescherming Europese ai-verordening, Fortinet opent eerste Europese distributiecentrum in Almere, en overname Heywood door Keylane. Nederland staat op punt digitale hub-positie te verliezen Nederland dreigt zijn rol als digitale toegangspoort te verliezen door verouderde zeekabelinfrastructuur. Volgens de Zeekabel Coalitie groeit de internationale bandbreedtebehoefte tot 2035 jaarlijks met 35 procent, terwijl vrijwel alle huidige kabels ouder zijn dan 25 jaar en uitfasering nabij is. Inmiddels verloopt ruim 60 procent van het wereldwijde internetverkeer via gesloten systemen van Amerikaanse techbedrijven, die Nederland vaak overslaan, aldus de coalitie in een nieuw rapport (pdf). Zonder nieuwe verbindingen stagneert de digitale groei en dit raakt cruciale sectoren zoals wetenschap, logistiek en financiële dienstverlening. De coalitie roept overheid en bedrijfsleven op om direct te investeren in minimaal twee nieuwe open intercontinentale kabels, om Nederlands digitale hub-positie te waarborgen. Nieuwe Surf-netwerkinfrastructuur met HPE en Salumanus Voor de vernieuwing van het Surf-netwerk zijn Hewlett Packard Enterprise (HPE) en Salumanus geselecteerd, zo meldt de ict-onderwijskoepel. HPE levert routers voor backbone- en border-domeinen, waaronder het internationale knooppunt NetherLight. Het Poolse Salumanus voorziet het netwerk van coherent transceivers die 800GE-, 400GE- en 100GE-connectiviteit mogelijk maken zonder aparte transponderhardware en het stroomverbruik, het ruimtegebruik en de kosten moeten verlagen. De nieuwe architectuur biedt hogere capaciteit, voorspelbare prestaties en schaalbaarheid zonder afhankelijkheid van één leverancier, aldus Surf. Nomios ondersteunt bij de selectie van de technologiepartners en Quanza verzorgt de implementatie en 24/7-monitoring. De vernieuwing moet de Nederlandse onderzoeks- en onderwijsgemeenschap voorbereiden op groeiende bandbreedtebehoefte. Grondrechtenbescherming Europese ai-verordening Het College voor de Rechten van de Mens heeft een overzicht gepresenteerd van hoe de Europese AI-verordening grondrechten beschermt. Het document moet toezichthouders, beleidsmakers en andere partijen helpen bij de toepassing van de wet. Grondrechtenbescherming vormt een rode draad in de verordening en raakt vrijwel alle rechten: van non-discriminatie en privacy tot onderwijs en sociale zekerheid. Het overzicht behandelt verboden ai-systemen, verplichtingen voor hoog risico-systemen en gebruik van testomgevingen. Ook wijst het op de rol van technische standaarden en richtsnoeren voor effectieve bescherming. Fortinet opent eerste Europese distributiecentrum, in Almere Fortinet opent zijn eerste Europese logistiek distributiecentrum in Almere, aldus het bedrijf. Het cyberbeveiligingsbedrijf wil zo sneller producten aan EU-klanten leveren. Het pand van twaalfduizend vierkante meter gebruikt honderd procent hernieuwbare elektriciteit, ledverlichting met sensoren en oplaadpunten voor elektrische voertuigen. Vanaf het eerste kwartaal van 2026 worden bestellingen van EU-distributeurs vanuit Nederland verwerkt. De locatie biedt directe toegang tot weg-, spoor- en luchthavennetwerken en is ontworpen voor toekomstige duurzaamheidsmaatregelen. De investering versterkt de Europese infrastructuur en sluit aan bij eerdere datacenterinvesteringen in Spanje en Duitsland. Overname Heywood door Keylane Het Utrechtse Keylane neemt het Britse Heywood over om zijn pensioen- en verzekeringssoftware uit te breiden naar de VK, VS en Azië-Pacific, zo meldt het. Heywood blijft autonoom opereren met het huidige management. De overname moet ook de internationale aanwezigheid van Keylane vergroten, dat in 2024 zelf werd overgenomen door Pollen Street, een op de Londense beursgenoteerde investeerder die zo’n zeven miljard euro aan vermogen beheert. Heywood bedient 180 klanten en meer dan acht miljoen leden met pensioenoplossingen.

Significant Groep heeft de Code Verantwoordelijk Marktgedrag ondertekend. Een belangrijk statement, want de facilitaire branche staat onder toenemende druk. In een tijd van stijgende kosten en structurele arbeidsmarktkrapte is eerlijk opdrachtgeverschap geen luxe meer, maar noodzaak.

Meta lijkt grote verschuivingen door te voeren binnen Reality Labs. Dit is de divisie die verantwoordelijk is voor de metaverse-activiteiten en de Quest-headsets.  The New York Times citeert interne bronnen die stellen dat het bedrijf werkt aan een forse herstructurering. Daarbij kan dertig procent van het budget van de metaverse-unit verdwijnen. Dat kan, voegt SiliconANGLE […]

NextEnergy maakt de Terugverdien Batterij voortaan beschikbaar voor alle huishoudens in Nederland. Met een prijs van 999 euro belooft het bedrijf een voordelige thuisbatterij die consumenten zelf kunnen installeren ongeacht bij welke energieleverancier zij zitten. De Terugverdien Batterij stelt huishoudens in staat om hun eigen zonnestroom op te slaan en later te gebruiken. Daarnaast helpt de batterij het landelijke en lokale stroomnet in balans te houden doordat opgewekte stroom van de middag ’s avonds wordt benut, waardoor er minder of zelfs geen netstroom in het huishouden wordt verbruikt. Tot nu toe werkte de batterij alleen met een dynamisch energiecontract van NextEnergy. Vanaf 1 december verandert dat: de batterij werkt volledig onafhankelijk van waar je je energiecontract hebt lopen, dus ook met vaste, variabele en dynamische contracten bij elke andere energieleverancier. Dankzij de slimme aansturing verdient de Terugverdien Batterij zich volgens het bedrijf in ongeveer vier jaar terug. In combinatie met een NextEnergy energiecontract wordt dit een garantie: wanneer de batterij in dat geval jaarlijks minder dan 250 euro, betaalt NextEnergy het verschil aan klanten uit tot de batterij is terugverdiend.

Proxmox bracht de eerste stabiele versie van zijn Datacenter Manager uit. Het is een platform dat beheerders centraal inzicht en controle moet geven over meerdere Proxmox VE- en Proxmox Backup Server-omgevingen.  De software is bedoeld voor organisaties die clusters op verschillende locaties beheren en tegen grenzen aanlopen in overzicht, schaalbaarheid en operationele consistentie. Datacenter Manager […]

Google kondigde donderdag aan dat de nieuwe Deep Think-modus nu beschikbaar is voor abonnees van Google AI Ultra. In deze modus krijgt Gemini 3 de beschikking over uitgebreide rekenkracht en geavanceerde parallel reasoning, waardoor het in staat is om complexe problemen op te lossen binnen disciplines zoals wiskunde, wetenschap en logica.  Volgens Google behaalt Gemini […]

Toezichthouders slaan alarm: AI zorgt voor grote systeemrisico’s door de toenemende afhankelijkheid van techreuzen.

De opkomst van AI vraagt van leiders nieuwe benaderingen, zo stelt BTS op basis van nieuw onderzoek. Allereerst de ‘Jazz Leadership’-stijl, waarin improvisatie en co-creatie centraal staan in plaats van hiërarchische command-and-control-methoden.

De Tweede Kamer wil toe naar een gecoördineerd Europees industriebeleid met een gezamenlijk instrumentarium om in te kunnen grijpen wanneer strategische kennis en capaciteiten dreigen weg te lekken.  Dit bleek donderdagavond tijdens het debat over het optreden van minister Vincent Karremans (Economische Zaken) in de kwestie rond chipfabrikant Nexperia, die leidde tot een dieptepunt in de relatie met China.  De Kamer denkt dat Nederland sterker tegenover China komt te staan als gezamenlijk wordt opgetrokken met andere Europese landen. Wanneer China kennis, kunde, octrooien en productiecapaciteit van Europese bedrijven probeert weg te halen en hun voortbestaan in gevaar brengt, is het beter de handen ineen te slaan. Een motie van Volt, GroenLinks-PvdA, D66 en VVD vraagt de regering om in Europees verband stappen te zetten richting een Europees industriebeleid. China staat er bekend om onevenredig hard terug te slaan als de regering in Beijing het gevoel heeft door een klein land als Nederland tegen de schenen te worden geschopt.  Paniek Toen minister Karremans besloot tijdelijk maatregelen van Nexperia’s Chinese eigenaar tegen te houden omdat deze de Nederlandse en Europese vestigingen zouden schaden, sloeg China terug met exportverboden van in China vervaardigde halffabricaten. De hele leveringsketen van Nexperia’s legacy chips raakte daardoor een tijdlang verstoord, wat vooral de Duitse auto-industrie in paniek bracht.  Volgens Tom van der Lee (GroenLinks-PvdA) reageert China vaak heel heftig en zelden proportioneel. Hij constateert dat zo’n harde reactie is onderschat. Exportbeperkingen worden normaliter alleen uitgevaardigd als goederen strijdig zijn met een militair belang. Maar in het geval van Nexperia was daar geen sprake van.  Oprekken Wet Vifo Minister Karremans staat achter deze motie. Dat geldt echter niet voor een motie die de Wet Vifo (toetsing van investeringen of overnames die de nationale veiligheid in gevaar brengen) wil oprekken tot alle bedrijven. Nu geldt die wet voor vitale aanbieders en bedrijven met sensitieve technologie. Nexperia die geen heel bijzondere chips maakt, zou daar buiten vallen. Volt, GroenLinks-PvdA en ChristenUnie willen dat de regering bij geopolitieke noodzaak ook bedrijfsovernames en -investeringen kan terugdraaien die vóór de totstandkoming van deze wet in 2023 hebben plaatsgevonden. Minder ver gaat een motie van ChristenUnie, Volt, D66, GroenLinks-PvdA, SGP, CDA en BBB die de regering vraagt om naast de eerdergenoemde Wet Vifo aanvullende beleidsinstrumenten te ontwikkelen ter bevordering van de strategische autonomie. Met name moet worden gekeken naar risico’s in waardeketens en bij bedrijfsovernames. De bewindsman van Economische Zaken heeft wel oren naar een beperkte aanvulling.  D66, GroenLinks-PvdA, Volt en ChristenUnie willen Europa op chip-gebied minder afhankelijk maken van productie en assemblage in China. Dit geldt ook voor legacy-chips die weliswaar technisch niet heel geavanceerd zijn maar wel een kritieke rol spelen. De recente verstoringen in de leveringsketen bij Nexperia geven daar reden toe. De Europese Chips Act biedt wel een kader, maar het duurt te lang voordat fabrikanten zoals Nexperia daarvan kunnen profiteren. Vrijwel de gehele Tweede Kamer schaart zich achter een verzoek van het CDA aan de regering de hele Nederlandse cruciale private economische infrastructuur in kaart te brengen; een top-100 van bedrijven en plekken die moeten worden beschermd. Het CDA-kamerlid Van Lanschot vindt dat op het vlak van strategische autonomie geen ad hoc beleid gevoerd zou moeten worden, maar een gestructureerde aanpak noodzakelijk is.  Driest en onbesuisd Het beleid van minister Karremans in de kwestie van Nexperia werd gisteren nauwkeurig onder de loep genomen. Tom van der Lee (GroenLinks-PvdA) noemde zijn handelen te driest en onbesuisd. De bewindsman had beter kunnen wachten met zijn ingreep bij Nexperia die China als een machtsovername zag. Karremans betoogde dat hij niet kon wachten tot het vonnis van de Ondernemingskamer die de Chinese eigenaar en topman Xuezheng Zhang tijdelijk uit zijn functie bij Nexperia Nijmegen onthief.  Volgens de minister wist hij niet of de rest van het Europese management de procedure tegen hun ceo bij de Ondernemingskamer zou doorzetten, laat staan dat er zekerheid was over het vonnis. Een onmiddellijke schorsing, zoals Zhang overkwam, is volgens Karremans nog nooit voorgekomen. Bovendien keek de rechter alleen naar het belang van de vennootschap, terwijl het ministerie het publieke belang van Nexperia in de gaten moest houden.  Karremans wilde het risico niet nemen dat het vonnis niet in het voordeel van Nexperia Nijmegen was of dat het oordeel van de rechter te laat kwam. Volgens de minister dreigde een acute noodsituatie. Hij vreesde dat eigenaar Zhang Nexperia Nijmegen en de Europese vestigingen die daaronder vallen heel snel zou leeg trekken. ‘Hij was het bedrijf aan het uithollen.’ De overheveling van octrooien naar China kon nog maar net worden voorkomen. Nexperia Europa dreigde volledig afhankelijk te worden van China, terwijl daarvoor een wederzijdse afhankelijkheid bestond. Nu is er nog een zekere balans. Als de minister niet had ingegrepen was dat verloren gegaan, aldus Karremans, die hierover verder niet in details wilde treden.  Europese Commissie De Tweede Kamer vroeg zich af waarom Karremans zijn beleid niet vooraf had afgestemd met andere Europese landen. Ook de Europese Commissie werd niet geïnformeerd over het feit dat de minister op basis van de nooit eerder gebruikte Wet beschikbaarheid goederen (Wbg) de levering van chips op de langere termijn probeerde zeker te stellen. Karremans zei niet over een nacht ijs te zijn gegaan. Hij vreesde dat zijn plan om in te grijpen zou uitlekken als in brede kring in Europa hierover zou worden gecommuniceerd. Dan bestond er een gerede kans dat de Chinese eigenaar van Nexperia hiervan zou horen en snel onomkeerbare stappen zou nemen. In dat geval was Nexperia leeg getrokken. Ingrijpen had geen zin gehad, als Zhang daar lucht van had gekregen. Bovendien stond Karremans onder grote tijdsdruk. Afstemming van het beleid met andere landen en belanghebbenden kost veel tijd.  Wel heeft Karremans spijt van de uitspraken die hij in een interview met het Britse dagblad Guardian heeft gedaan. ‘Ik zou alles precies op dezelfde manier hebben gedaan,’ zo luidde het citaat. Achteraf gezien had hij dat interview beter niet kunnen geven omdat hij door deze publicatie arrogant was overgekomen. Karremans wilde met het interview een aantal misverstanden recht trekken. Zo werd de actie tegen Zhang gezien als een actie tegen China, terwijl juist het persoonlijk handelen van Zhang – die Nexperia Nijmegen zou benadelen – reden was tot maatregelen.  130 gesprekken Overigens bestrijdt Karremans dat hij met zijn optreden andere EU-lidstaten van zich heeft vervreemd. ‘Integendeel, ik heb veel begrip en steun gekregen in Brussel en bij de EU,’ aldus de minister. Nederland heeft naderhand het beleid goed kunnen uitleggen. Karremans en zijn team ambtenaren hebben inmiddels al 130 gesprekken gevoerd om deze zaak te verduidelijken.   Ook wordt veel moeite gedaan om de relatie met China te verbeteren, een land waarmee het handelsvolume 100 miljard euro bedraagt.  Karremans zou binnenkort mee gaan met een Nederlandse handelsdelegatie naar China, maar de Chinese ministers hebben geen plek in de agenda voor hem. Volgens het PVV-kamerlid Knops is Karremans gewoon afgepoeierd. De bewindsman hoopt nu op een beter moment. 

Zeven op de tien internationale bedrijfsleiders verwachten dat agentic ai hun processen volgend jaar fundamenteel zullen transformeren. De technologie verschuift van experiment naar grootschalige productie. Dat stelt DeepL na een studie hierover. Bijna de helft van de leidinggevenden voorziet het komende jaar een ingrijpende transformatie door agentic ai, terwijl een kwart aangeeft dat deze verandering al gaande is. Slechts zeven procent denkt dat ai-agenten geen invloed zullen hebben. ‘Ai-agenten zijn niet langer experimenteel, maar ze zijn onvermijdelijk’, aldus DeepL in een eigen rapport hierover. Het bedrijf denkt dat ai-agenten in 2026 een einde maken aan uitputtende contextwisselingen. De belangrijkste factoren die vertrouwen stimuleren in ai-agenten zijn volgens het onderzoek van DeepL: bewezen rendement en efficiëntie (22 procent), het aanpassingsvermogen van personeel (18 procent) en de bereidheid van ondernemingen (18 procent). Als grootste obstakels gelden kosten (16 procent), personeelsgereedheid (13 procent) en technologische volwassenheid (12 procent). Agentic ai als groeimotor Meer dan twee derde van de respondenten verwacht dit jaar een stijging van het rendement op ai-initiatieven en meer dan de helft ziet ai volgend jaar als belangrijkste groeitechnologie, boven andere innovaties. In het VK en Duitsland zeggen zelfs acht op de tien dit terug te zien in meetbare prestaties dankzij ai. Daarnaast geeft de helft aan dat ai-vaardigheden vereist zullen zijn voor de meeste nieuwe medewerkers. Opvallend is dat de helft procent van de bedrijfsleiders verwacht dat ai meer nieuwe functies zal creëren dan bestaande functies zal vervangen. Eerder concludeerde men in de logistiek al dat de gemiddelde terugverdientijd van ai-investeringen tussen twee en drie jaar ligt en dat ai daar niet leidt tot personeelsafbouw: driekwart van die bedrijven meldt juist hógere productiviteit en werktevredenheid, vaak met meer personeel. Taal- en spraak-ai als infrastructuur Bijna twee derde van de internationale bedrijven wil in 2026 meer investeren in taal-ai. Realtime spraakvertaling wordt eveneens cruciaal. Momenteel ziet 32 procent dit als essentieel, maar in 2026 verwacht men dat dit stijgt naar 54 procent. ‘Realtime-stemvertaling is de volgende stap in internationale communicatie’, aldus DeepL. De vraag wordt vooral gedreven door live-spraaktechnologie (46 procent), klantverwachtingen (40 procent) en internationale expansie (38 procent).

Proton heeft gisteren Proton Sheets gelanceerd, een versleutelde spreadsheet-applicatie die zich richt op organisaties die privacy en veiligheid zoeken. De tool moet een antwoord bieden op de groeiende onrust over hoe techgiganten als Google en Microsoft omgaan met gevoelige zakelijke informatie. De nieuwe spreadsheet-functie maakt deel uit van Proton Drive en is vanaf nu gratis beschikbaar voor alle gebruikers. Het bedrijf positioneert de tool als direct alternatief voor Google Sheets en Microsoft Excel, met als belangrijkste onderscheidende factor de end-to-end versleuteling die standaard is ingebouwd. Volgens Anant Vijay, productleider bij Proton, vormen spreadsheets de ruggengraat van moderne bedrijven. “Organisaties gebruiken ze voor budgetplanning, voorraadbeheer en het organiseren van vertrouwelijke gegevens”, licht hij toe. “Maar tegelijkertijd groeit de zorg dat tools van grote techbedrijven deze interne data blootstellen aan surveillance en gebruik voor het trainen van AI-modellen.” Hij wijst erop, dat veiligheid en privacy geen automatisme zijn. Google, zo schetst hij, heeft zijn AI-assistent Gemini geïntegreerd in Sheets, maar waarschuwt gebruikers op de eigen ondersteuningspagina’s tegelijkertijd om geen vertrouwelijke informatie te delen omdat deze door beoordelaars kan worden gelezen of gebruikt kan worden om de kunstmatige intelligentie te verbeteren. Proton Sheets werkt vergelijkbaar met bestaande spreadsheet-tools en biedt functionaliteiten als datavisualisatie door middel van grafieken, ingebouwde formules voor berekeningen en realtime samenwerking tussen teamleden. Gebruikers kunnen bestaande CSV- en XLS-bestanden importeren en hun werk op elk apparaat benaderen. Met de introductie van Sheets voltooit Proton een productpallet dat eerder al werd uitgebreid met Proton Docs. Foto: Samuel Sianipar / Unsplash

Niet alleen Amerikaanse en Chinese bedrijven schetsen de toekomst van ai, ook het Duits-Nederlandse Zander Labs drukt zijn stempel op de ontwikkelingen. En als de voortekenen niet bedriegen, is die afdruk aanzienlijk. Want de volgende fase in ai is neuro-adaptief, het terrein waarop het Delfts-Berlijnse bedrijf voorloper is. Het bedrijf met wortels in de Brandenburg TU werkt aan een naadloze verbinding tussen ai en het menselijke brein. Enorme vooruitgang is geboekt bij het begrijpen van hersensignalen. Het analyseren van data afkomstig van het menselijke brein duurde tot voor kort weken of zelfs maanden. Dit kan nu in milliseconden. Voor de deur staat ai die meedenkt. Door deze persoonlijke verbinding ontstaat een intuïtieve ai. De grenzen van ai worden hiermee verschoven waardoor nieuwe mogelijkheden ontstaan. Voordelen zijn haalbaar in allerlei sectoren, van de werkomgeving tot gaming en van luchtvaart en defensie tot de zorg. Prof. Thorsten Zander, oprichter en hoofdwetenschapper van het gelijknamige Zander Labs, ziet ai weldra direct samenwerken met ons denken. Tijdens de World Summit AI in Zaanstad/Amsterdam, waar Computable een gesprek met hem had, legt de Duitser uit dat er twintig jaar r&d voorafging aan de nieuwe technologie van passive brain-computer interfaces. Nauw daarmee verbonden is de neuro-adaptieve technologie. Nummer één Begin vorige maand klom Zander Labs naar de nummer-één-positie in de Deloitte Technology Fast 50, met een groeipercentage van 9.950 procent over de afgelopen vier jaar. Ceo Jonathan Zwaan schat het totale marktpotentieel op tachtig à vierhonderd miljard euro. En in tegenstelling tot andere techbedrijven wil Zander Labs in Europa blijven. Thorsten Zander tijdens de World Summit AI. Het bedrijf realiseert vooral grote vooruitgang bij de ontwikkeling van realtime-verbindingen tussen hersenen en computers, zodat digitale ervaringen natuurlijk en persoonlijk aanvoelen. Thorstens ambitie is ai-systemen te ontwikkelen die integreren met menselijke cognitie; het vermogen van de hersenen om informatie te begrijpen en te gebruiken. Al heel lang wordt gedroomd van technologie die direct aanvoelt wat er in ons hoofd gebeurt en zich daar op aanpast. Systemen die niet alleen reageren op ons gedrag maar ook op onze beleving maken de interactie tussen mens en computer intuïtiever en persoonlijker. Zander bouwt en test al systemen die onze gedachten, emoties en ook waarden in realtime begrijpen. Een voorbeeld is een ‘rij-systeem’ dat rekening houdt met stress, vermoeidheid, aandacht en werkdruk. De rij-assistent zet het geluidsvolume van het audiosysteem zachter, blokkeert binnenkomende telefoontjes of maakt de rijstijl minder inspannend. Een ander voorbeeld is een gadget dat zich aanpast aan de gebruiker. Zelfs bij een besturingssysteem als Microsoft Windows is op deze manier de gebruikservaring te verbeteren. Ook draagt het bij tot meer veiligheid. Denk aan risicovolle omgevingen zoals de luchtvaart, chirurgie of het verkeer. Daarnaast valt meer ‘mensachtige’ ai te ontwikkelen. Betere ai-systemen zijn mogelijk door deze te voeden met data afkomstig van de hersenen. Je kunt bij een auto-pilot zien wat het systeem over het hoofd zag. Een mens ziet soms dingen die de sensoren niet waarnemen. Een robot met ai werkt beter als deze van een mens kan leren. Het menselijk brein fungeert daarbij als inspiratiebron. Neuro-ai gebruikt inzichten uit de hersenwetenschappen om nieuwe algoritmen en modellen te ontwikkelen, terwijl ai op zijn beurt helpt om hersenactiviteit te simuleren en te analyseren. Geen sciencefiction Zander verwacht dat de directe communicatie tussen brein en machine binnenkort geen sciencefiction meer zal zijn. De vooruitgang gaat sneller dan Thorstens twintig jaar geleden aan het begin van zijn wetenschappelijke carrière had kunnen bevroeden. Zo zijn problemen met moeizame kalibratie eerder opgelost dan werd gedacht. Zander zet zoals gezegd in op passieve brain-computer interfaces. Anders dan traditionele brain-computer interfaces (bci’s) hoeft de gebruiker niets te doen om de systemen te controleren. Het is zelfs niet nodig om aan iets speciaals te denken. Passieve bci’s werken op de achtergrond aan de hand van hersenactiviteit zonder dat iemand zich ergens bewust van hoeft te zijn. Sensoren (vaak een elektro-encefalogram) geven iemands mentale of emotionele staat automatisch door. Dit gebeurt door toepassing van realtime-decodering van signalen die iemands cognitie weergeven. Zander werkt aan een snelle en correcte feedback-lus en legt zich daarbij toe op neuro-adaptieve technologie. Deze techniek gebruikt realtime-metingen van neurofysiologische activiteit binnen een gesloten regelkring om intelligente software-aanpassing mogelijk te maken. Tijdens de conferentie in Zaanstad demonstreerde Zander hoe gebruikers de bewegingen van een computercursor naar een aangewezen of zelfgekozen doelwit konden leiden zonder zich daarvan bewust te zijn. De cursor beweegt eerst in willekeurige richtingen. De reactie van de hersenen van de gebruiker verraadt of deze bewegingen kloppen. Na verloop van tijd kan het algoritme de gewenste bewegingsrichting afleiden. De cursor leert waar het doel is en gaat daar steeds sneller naar toe. Mentale staat Grote vooruitgang is geboekt bij de kalibratie, het proces dat bepaalt of gemeten waarden van iemands mentale staat juist zijn. Zander Labs ontwikkelde daartoe universele classificaties, die in elke context zijn te gebruiken, ongeacht de toegepaste sensoren. Grote hoeveelheden data zijn nodig om hiervoor generalisaties te maken. Deze zogeheten classifiers zijn te optimaliseren door data van heel veel mensen te gebruiken. De variabiliteit van het brein wordt daarmee ondervangen. Tot stand kwam een gepatenteerde plug & play-gegevens-verwerkingsmethode die continue hersenactiviteit interpreteert om realtime-inzicht te bieden in mentale toestanden. Een classifier staat voor de detectie van zo’n geestestoestand. Voorheen duurde het ongeveer een halfuur voordat de kalibratie gereed was, nu is kalibratie niet eens meer nodig. Zander heeft de eerste drie classifiers (bijvoorbeeld stress) klaar. Elke maand komt daar een nieuwe bij. Privacy De stap naar een echt product is niet groot meer. Om redenen van privacy komen deze classifiers niet in de cloud. Alle data worden in een chip verwerkt, een eigen ontwikkeling van Zander Labs. De gegevens komen niet naar buiten, zodat de bescherming van iemands persoonlijke levenssfeer is gewaarborgd.  De opslag van data duurt enkele seconden. Alleen de interpretaties komen uit het systeem op de chip. De gebruiker is daarbij volledig in controle en blijft baas over de eigen data. Het hele systeem is ready made en plug & play. Zander slaagde erin de problemen rond het opschalen op te lossen. De volgende uitdaging is de kostprijs te verlagen zodat deze technologie binnen het bereik van consumenten komt. Het trainen van gebruikers duurt tussen maximaal vijftien minuten. De training van machines vergt tien tot 45 minuten. Op langere termijn zijn applicaties te verwachten waarbij de machine hersenfilmpjes-data (EEG) online interpreteert. Eind volgend jaar valt al commercialisatie van het passieve brain-computer interface-platform te verwachten. Dat zal een eenvoudige versie zijn die een tot twee geestestoestanden herkent, zoals werkdruk en verrassing. Die versie is dan te gebruiken voor een human-computer interface of ai-leer-interactie. De hele softwarestack zal volgend jaar gereed zijn, inclusief de security. Op komst is mobiele draagbare hardware. Kern is de EEG die nauwelijks opvalt en modulair is. Naast het system-on-a-chip ontwikkelt Zander Labs ook een amplifier die achter het oor wordt gedragen en de signalen van de elektroden versterken. Deze amplifier krijgt een omvang van twee één-euromunten, een vergaande miniaturisatie. Na 2026 beginnen voor Zander Labs de vijf jaren van de waarheid. Is de basis van r&d en algoritmes gelegd, nu komt het aan op verdere ontwikkeling, schaalvergroting, bruikbaarheid, betrouwbaarheid, customization én marketing.

Meta heeft een kritieke kwetsbaarheid ontdekt in React Server Components. Het lek krijgt de maximale score van 10.0 en maakt ongeauthenticeerde remote code execution mogelijk. Het bedrijf vraagt gebruikers om onmiddellijk te updaten naar de gepatchte versies. Het gaat om CVE-2025-55182, een beveiligingslek dat aanvallers in staat stelt om willekeurige code uit te voeren op […]