business

Het Cryptojaar begon zonder meer optimistisch met het aantreden van Donald Trump, die tijdens zijn verkiezingscampagne al liet doorschemeren dat hij van de VS het cryptoland bij uitstek wilde maken en dat de Amerikaanse overheid onder zijn leiding zelfs een strategische voorraad digitale valuta zal aanleggen. Maar het jaar eindigde in mineur met de grootste cryptocrash sinds 2021. Drie dagen voor zijn aantreden als president meldde Trump op X dat hij met zijn eigen digitale munt zou komen. Het logo van de munt bestond uit een afbeelding van Trump met zijn vuist in de lucht en de tekst ‘fight fight fight’. In de eerste minuten stond de koers nog rond de 10 euro, maar een dag later piekte de koers al boven de 70 euro. En omdat er in totaal 1 miljard exemplaren van de $TRUMP waren uitgezet, had de munt na één dag al een marktwaarde van ruim 70 miljard dollar. Ook werd de memocoine $Melania gelanceerd, naar de First Lady, maar die deed het aanzienlijk minder goed. Het jaar begon, met andere woorden, met een feestje. Voorafgaand aan de inauguratie van Trump (november 2024–januari 2025) steeg Bitcoin al sterk, van rond de 69.000 dollar tot boven de magische grens van 100.000 dollar. Op de dag van Trumps inauguratie (20 januari 2025) bereikte BTC een nieuw record boven de 109.000 dollar. In de maanden na inauguratie daalde BTC soms flink — bijvoorbeeld rond februari 2025 zakte de koers tot onder 90.000 dollar door macro-economische onzekerheid en bedreigingen rond importtarieven. Na deze dip herstelde Bitcoin zich weer richting hogere niveaus en bleef rond 100.000 of dollar iets daarboven gedurende een groot deel van het jaar. In oktober werd het volgende record gebroken van 126.000 dollar. Tijdens deze euforie kondigden diverse bitcoinbedrijven ook nog eens een beursgang aan, waaronder handelsbeurs Kraken en Gemini van de Winklevoss broers. En toen kwam de crash die niemand zag aankomen. Bitcoin daalde sterk toen beleggers risicovolle activa verkochten en richting veilige havens zoals cash en goud trokken, deels door economische onzekerheid en geopolitieke spanningen (het handelsconflict tussen de VS en China). Met name de ongekende stijging van goud trok veel beleggers aam. Vanwege het doorbreken van belangrijke steunniveaus ontstonden automatische liquidaties van hefboom posities, wat de neerwaartse beweging nog eens versterkte. De Bitcoin schommelt nu al weken onder de 90.000 dollar. De vooruitzichten zijn allesbehalve gunstig. Barclays waarschuwt dat het Cryptojaar 2026 flink kan tegenvallen. In een intern rapport, ingezien door CoinDesk, spreekt Barclays over een afkoelende cryptomarkt. Volgens de bank is het huidige momentum grotendeels verdwenen. De positieve effecten van de goedkeuring van Amerikaanse Bitcoin, ETF’s en de verkiezingswinst van Donald Trump zijn uitgewerkt. Zonder vergelijkbare impulsen blijft de activiteit op de markt naar verwachting laag. Voor crypto-platformen als Coinbase en Robinhood, die sterk leunen op transactiekosten, voorspelt Barclays moeilijke tijden. De dalende koersen zijn vooral slecht nieuws voor bedrijven die Bitcoin en andere cryptomunten oppotten. Deze zogeheten digital asset treasury-bedrijven halen geld op door aandelen uit te geven of schulden aan te gaan om crypto te kopen voor hun balans. Dat leverde mooie winsten op, maar die lijken nu te verdampen. Aandelen van Strategy, het bekendste bitcoin-kopersbedrijf van Michael Saylor, daalden scherp, al weerhoudt Saylor dat er niet van om nog meer Bitcoin te kopen. Volgens analist Adam McCarthy van Kaiko is de ommekeer ‘volledig voorspelbaar’; deze bedrijven opereren met sterke hefboomwerking: als Bitcoin 3 procent zakt, kunnen zij vier tot vijf keer dat verlies boeken. Paniekverkopen onder particuliere beleggers versterken de daling vaak nog verder. Daarnaast zijn veel van deze bedrijven sterk afhankelijk van toegang tot de kapitaalmarkt, die opdroogt wanneer het sentiment omslaat. Veel van deze ondernemingen hebben van oudsher dunne fundamenten, zonder crypto-boost hebben ze weinig waarde. De dalende koers heeft ook gevolgen voor de Bitcoin delvers, die toch al minder verdienen na de halvering van hun beloning. Wat ooit enorme installaties waren om Bitcoin te delven, wordt nu omgebouwd tot AI-megafabrieken die rekencapaciteit bieden voor trainings- en AI-taken. In de afgelopen anderhalf jaar hebben minstens acht beursgenoteerde bitcoin-mijnbouwbedrijven – waaronder Bitfarms, Core Scientific, Riot, IREN, TeraWulf, CleanSpark, Bit Digital, MARA Holdings en Cipher Mining – aangekondigd dat ze deels of volledig willen omschakelen naar AI-activiteiten. AI-bedrijven hebben enorme datacenters nodig die enorme hoeveelheden energie en rekencapaciteit kunnen leveren om grootschalige modellen te trainen. De bestaande bitcoin-infrastructuur – met krachtige stroomvoorziening en koeling – biedt daarvoor een sterke basis. Intussen groeit de kritiek op de zelfverrijking van Trump. Een in november verschenen rapport, nota bene uit republikeinse hoek, kraakt het crypto-imperium van de familie Trump, die gevoed zou worden door eigenbelang en ‘corrupte buitenlandse invloeden’. Trump en zijn familie zouden honderden miljoenen dollars hebben verdiend en hun vermogen met miljarden uitgebreid via een netwerk van cryptoprojecten die zijn gestart tijdens en na de verkiezingscampagne van 2024, zoals World Liberty Financial en de meme-cryptomunt $TRUMP. Avonturen die aanzienlijke investeringen van ‘buitenlandse entiteiten’ en rijke buitenlandse personen aangetrokken. ‘Donald Trump heeft het Oval Office veranderd in ’s werelds meest corrupte crypto-startup-operatie, waarmee hij en zijn familie in minder dan een jaar enorme persoonlijke fortuinen hebben verdiend. We weten nog niet precies waar al het geld vandaan komt, maar Amerika heeft nog nooit corruptie van deze omvang gezien in het Witte Huis.’ De Trump-administratie heeft daarnaast stappen gezet om federaal toezicht en handhavingsacties tegen meerdere grote cryptobedrijven stop te zetten of te beëindigen, vaak bedrijven die geïnvesteerd hebben of gedoneerd hebben aan Trump-bedrijven — waaronder Coinbase, Gemini, Robinhood en anderen. Trump zou verder gratie hebben verleend aan personen met een geschiedenis van crypto-fraude en sancties hebben teruggedraaid. Onder meer werd het National Cryptocurrency Enforcement Team van het Ministerie van Justitie opgeheven en zijn regels geschrapt die eerder waren ingevoerd om beleggers te beschermen. Ook werd de gehate SEC voorzitter Gary Gensler op een zijspoor gezet, die een stevig handhavingsbeleid voerde met rechtszaken of boetes. Waar het wel goed mee gaat zijn de stablecoins, waarvan het gebruik sterk is gestegen. Deze aan de dollar of euro gekoppelde munten kennen een grote prijsstabiliteit waardoor ze geschikt zijn als ruilmiddel, zeker voor bedrijven en consumenten die geen koersrisico willen. Voor veel mensen buiten de VS functioneren stablecoins als een digitale dollarrekening, onder meer in Argentinië, Turkije en Nigeria. De totale marktkapitalisatie van stablecoins steeg dit jaar naar ongeveer 250 tot 300 miljard dollar, een recordhoogte en een flinke groei ten opzichte van eerdere jaren. Stablecoins vormen een significant onderdeel van de cryptomarkt, met schattingen van rond 6 tot 7 procent van de totale cryptomarktwaarde. De dominante stablecoins (zoals USDT en USDC) vertegenwoordigen het grootste deel van deze waarde. Negen Europese banken, waaronder ING, slaan dan ook de handen ineen om een aan de euro gekoppelde stablecoin te lanceren. Daarmee willen zij een Europees antwoord bieden op de dominantie van digitale dollars. DekaBank, CaixaBank, KBC, Raiffeisen Bank, SEB, Danske Bank, UniCredit en Banca Sella hebben een nieuw bedrijf opgericht, dat is gevestigd in Nederland en onder toezicht staat van De Nederlandsche Bank. De eerste uitgifte van de stablecoin staat gepland voor de tweede helft van 2026.

Er verrijzen volgend jaar weer vier nieuwe datacenters: éen in Amsterdam (Westpoort) en drie in de gemeente Haarlemmermeer: Vijfhuizen en Oude Meer. Opmerkelijk omdat beide gemeentes liever geen nieuwe locaties willen hebben. De bouw van de tweede datacenters van EdgeConnex levert lokaal wel de nodige onrust op.   Westpoort Pure Data Centres Group (Pure DC), een Britse bouwer en exploitant van datacenters, gaat een nieuw, groot datacenter in het Westpoort-gebied in Amsterdam neerzetten. Bij de lancering is de campus al volledig verhuurd met stroom en vergunningen. Het bedrijf beweert één miljard euro in de ontwikkeling van deze hyperscaler te investeren. Met de aanduiding AMS01 komt de locatie van Pure DC te bestaan uit drie torens van 85 meter. Elk van de drie torens zal 26 MW aan datahallen huisvesten. De aankondiging van Pure DC staat haaks op het beleid van de gemeente Amsterdam om tot 2035 geen nieuwe datacenters meer toe te laten of uit te breiden. Uitgezonderd zijn projecten die een aanvraag hebben ingediend vóór 28 december 2023 of waarmee al verregaande gesprekken zijn. Dat zal opgaan voor het Pure DC-project want de plannen voor een datacentercampus aan de Donauweg 12 bestaan al enige tijd. In eerste instantie was het een project van de Caransa Groep, die eerder de Amsterdam Data Tower in Science Park in Watergraafsmeer ontwikkelde. Het kwam niet van de grond waarna het werd verkocht aan de investeerders Great Grey Investment en Tikehu Capital. Het complex (100.000 m2) kreeg de naam Silver Falcon mee, maar er ontstond discussie onder de aandeelhouders. Kortgeleden nam Pure DC de hele boel over. Het bedrijf verwacht in januari 2026 met de bouw van de datahallen te kunnen beginnen, bijna tien jaar na de eerst plannen. Vijfhuizen Het datacenter in Vijfhuizen is van de Australische vastgoedontwikkelaar Goodman Group. Dat bedrijf heeft al datacenters in Frankfurt, Tokyo, Hongkong en Sydney maar wil uitbreiden in Europa. Daarvoor sloot Goodman recent een Europees datacenterpact met de Canada Pension Plan Investment Board (CPP Investments). Er wordt 2,2 miljard euro gestoken in nieuwe datacenters in Frankfurt, Parijs (twee) en de regio Amsterdam (AMS01). Alle projecten beschikken over stroomaansluitingen, bouwvergunningen en vergevorderde infrastructuurwerkzaamheden, waardoor de bouw kan starten vóór 30 juni 2026, stellen de twee partijen in een persbericht. Die AMS01-locatie bevindt zich overigens niet in Amsterdam maar in Vijfhuizen aan de Hybrideweg en ligt pal aan de A9, bij het Rottepolderplein en de Ringvaart. Aan de overkant staat het reeds draaiende rekencentrum van Cyrus One. De datacenter-campus (51.000 m2) omvat straks twee gebouwen met aparte ingangen, een kantoor, een technische ruimte en een mechanische/energiezone. De twee datacentergebouwen bestaan elk uit twee verdiepingen met in totaal drie datahallen per verdieping. Elke hal heeft een it-capaciteit van 4 MW. Oude Meer Overigens wil Haarlemmermeer ook minder datacenters, maar de gemeente is daarbij minder uitgesproken dan Amsterdam (‘pas na 2030 een bouwstop en alleen datacenters in enkele gebieden die voldoen aan strenge voorwaarden op het gebied van innovatie, duurzaamheid en milieuvriendelijkheid.’) Over de plannen van de Goodman Group (ligt op een bedrijventerrein) was tot nu toe geen wanklank te horen, maar dat geldt niet voor de bouw van twee grote datacenters (AMS10 en AMS 13) van het Amerikaanse EdgeConneX. Bewoners van Aalsmeerderbrug en Oude Meer trokken recentelijk aan de bel bij de gemeente over deze volgens hen ‘geplande kolossen die letterlijk tegen de dorpskern aan worden gebouwd’, schijft de lokale webkrant HC Nieuws. Zij zouden lang aan het lijntje zijn gehouden. ‘Vier jaar lang kregen wij te horen dat het te druk was, dat vragen geen prioriteit hadden of dat gegevens ‘nog niet beschikbaar’ waren van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Voor mensen die op enkele meters van zo’n project wonen, voelt dat als een klap in het gezicht’, zei een vertegenwoordigster van de omwonenden tijdens een vragenuur in de gemeenteraad. Maar volgens B&W gaat de gemeente niet over de vergunningen en is de provincie Noord-Holland het bevoegd gezag. Wel werd namens de gemeenteraad aan de provincie gevraagd om de bouw stil te leggen. De provincie had eerder EdgeConneX een gedoogbeslissing verstrekt waardoor met delen van de bouw van AMS10 mocht worden gestart vóórdat de vergunning was afgegeven, aldus HC Nieuws. De provincie stelde op vragen van de lokale krant geen juridisch middel te zien om de werkzaamheden op te schorten. Ook zijn er tijdens de bouwfase geen klachten of handhavingsverzoeken binnengekomen bij de omgevingsdienst. ‘Om toch in te grijpen, zou de gedoogbeslissing moeten worden ingetrokken. Dat zou volgens de provincie vrijwel zeker leiden tot een juridische procedure met exploitant EdgeConneX’, schrijft de nieuwswebsite.’ De datacenterexploitant zei tegen HC Nieuws geschrokken te zijn van alle commotie en de verwijten van inwoners over gebrekkige communicatie en zelfs intimidatie. Algemeen directeur Dick Theunissen van EdgeConneX meldde dat er inmiddels gesprekken lopen met de omwonenden over hun zorgen en verwijten.

Cloudflare kondigt een nieuw weerbaarheidsplan aan onder de naam Fail Small, na meerdere wereldwijde storingen in korte tijd. De incidenten werden niet veroorzaakt door externe aanvallen, maar door fouten binnen de eigen infrastructuur en processen.  Cloudflare erkent dat configuratiewijzigingen die het in één keer wereldwijd uitrolde een te grote impact hadden. Zo groeiden relatief kleine […]

Betalingsverwerker Currence slaat alarm over verwachte phishingcampagnes die misbruik maken van de overgang van iDEAL naar Wero. Het nieuwe Europese betaalsysteem moet eind 2027 volledig operationeel zijn in Nederland. Volgend jaar start de gefaseerde introductie van Wero. De uitfasering van iDEAL is begonnen. Het European Payments Initiative nam iDEAL eerder over en introduceert nu Wero […]

Slimme strategieën om verborgen IT-talent te vinden en te binden. Zo stoom je jouw organisatie klaar voor de toekomst.

OpenAI stelt dat prompt-injectie waarschijnlijk nooit volledig zal verdwijnen, maar dat een proactieve en snelle respons het risico wel aanzienlijk kan beperken. Dat meldt het bedrijf in een toelichting op zijn beveiligingsaanpak rond AI-agents zoals ChatGPT Atlas. Volgens OpenAI gaat het om een structurele uitdaging binnen AI-beveiliging, vergelijkbaar met online fraude en social engineering, waarbij aanvallers […]

Bedrijven die vooroplopen met AI plukken daar de financiële vruchten van: ze hebben maar liefst tweeënhalf keer zoveel kans om hun omzet met minstens 10% te verhogen. Dat blijkt uit onderzoek van NTT DATA.

Het einde van het jaar is voor veel leiders een moment van afronden en reflectie. Zo ook voor Bas van Gils, oprichter van To The Point Company. Hij blikt terug op de groei van het bureau in 2025 en de manier van werken die aan de basis staat van dit succes.

NextWave-Infinium is in Nederland voor het derde jaar op rij benoemd tot een Great Place To Work. Het adviesbureau uit Amsterdam bevestigt daarmee zijn positie als aantrekkelijke werkgever in de adviesmarkt.

Microsoft wil alle C- en C++-code uit het bedrijf verwijderd hebben voor het einde van het decennium. Distinguished Engineer Galen Hunt stelt een ambitieus plan voor waarbij AI en algoritmen massaal codebases moeten herschrijven naar Rust. Het streven bekt lekker: één engineer, één maand, één miljoen regels code. Microsoft wil af van technische schuld met […]

Publieke financiële instrumenten zijn een belangrijke motor achter maatschappelijk gedreven innovaties. Saskia Langbroek-Coppus, senior adviseur bij ERAC, licht toe welke kracht deze instrumenten hebben en wat erbij komt kijken.

Sinds enkele maanden is Roméo Labban adviseur bij GalanNXT, het young professionals-label van de Galan Groep. Vanuit deze rol ontwikkelt hij zich verder op het snijvlak van organisatiecultuur, samenwerking en maatschappelijke vraagstukken.

Online supermarkt Crisp brengt haar logistieke, distributie- en inpakactiviteiten volgend jaar samen in de meerlaagse last-mile stadshub CTPark Amsterdam City, gelegen aan de Port of Amsterdam. Met deze hoogwaardige logistieke ruimte kiest Crisp voor een schaalbare, locatie, die grotendeels zelfvoorzienend is in energie: een doorslaggevend voordeel in een regio waar ruimte en netcapaciteit schaars is. Naast huurders als Heineken, vertical farming scale-up Growy en bouwconcern VolkerWessels opent straks ook online supermarkt Crisp haar deuren in CTPark Amsterdam City. De centrale ligging van de locatie maakt een last-mile distributie naar alle regio’s mogelijk, terwijl de ruime cross-dockfaciliteiten en eigen energieopslag bijdragen aan een lage footprint en een efficiënte operatie. CTPark Amsterdam City is gelegen in het havengebied van Amsterdam, direct aan het Noordzeekanaal, en op slechts drie kilometer van de A10-ringweg. De meerlaagse stadshub is specifiek ontworpen voor efficiënte stedelijke distributie, zowel over de weg als over het water. Het biedt high-density logistiek en uitgebreide laadcapaciteit, flexibele cross-dockindelingen, speciale ADR-ruimtes, koel- en productiefaciliteiten, een eigen kade en laadinfrastructuur voor elektrisch transport. Crisp sluit 2025 naar eigen zeggen met optimisme af: deze maand draait de volledige groep voor het eerst EBITDA-positief. In de gedeponeerde jaarcijfers over 2024 rapporteerde de groep nog een nettoverlies, dat weliswaar al was gehalveerd. Waar de Nederlandse tak operationeel al langer winstgevend was, schrijft nu ook de groep voor het eerst zwarte cijfers. Gedurende dit jaar groeide Crisp mee met de aantrekkende online markt, die dit jaar naar verwachting met 7-8% toeneemt. Onderliggend groeide de omzet afkomstig van vaste Crisp-klanten met dubbele cijfers. De mijlpaal is het resultaat van structurele verbeteringen in voorafgaande jaren. Met deze basis spreekt Crisp de ambitie uit om een structureel positief EBITDA-resultaat te bereiken voor 2026.

De ai-fabriek in Groningen kan al in april aanstaande starten met de opening van het expertisecentrum waar op den duur zo’n vijftig mensen komen te werken. De openstelling van de ai-supercomputer wordt nu eind 2027 of begin 2028 voorzien. Dit hangt af van de aanbesteding door de EuroHPC Joint Undertaking (EuroHPC JU). In totaal is met de ai-fabriek ruim tweehonderd miljoen euro gemoeid.  Dit blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer waarin het kabinet de laatste stand van zaken meldt. De Groningse ai-fabriek maakt de ontwikkeling van verantwoorde en geavanceerde ai-modellen en -toepassingen toegankelijk. De doelgroep bestaat uit het innovatief mkb, startups, onderzoekers en overheden. De voorbereidingen voor het beschikken van de subsidie aan het consortium voor de ai-fabriek zijn in de afrondende fase. Het is van belang dat (potentiële) gebruikers zo snel mogelijk aan de slag kunnen met het voorbereiden van aanvragen om te kunnen rekenen. De doelgroepen zouden al vroegtijdig geholpen kunnen worden met het aanvragen van rekentijd. Bestaande supercomputers in andere lidstaten bieden daartoe kansen. Dit biedt de mogelijkheid om al vóór ingebruikname van de Nederlandse supercomputer ervaring op te doen, projecten voor te bereiden en te starten en kennis te vergaren. Het potentieel van de Groningse ai-fabriek kan zo sneller worden benut.  Die fabriek, een publieke faciliteit, is gericht op de pre-commerciële fase. Daarnaast komen er in Europa ook ai-gigafabrieken, grote privaat-publieke reken- en datacentra bestemd voor het trainen en runnen van de volgende generatie ‘frontier’ ai-modellen. De Europese Commissie stelt voor om binnen de EU vijf ai-gigafabrieken te ontwikkelen. Verwacht wordt dat in het eerste kwartaal van 2026 de officiële call hiervoor open gaat. Vooraf moeten consortia die willen meedingen, een financiële commitment afgeven. Het kabinet moet daarover nog een besluit nemen.  Volgende ai-modellen Met het oog op dit initiatief voor ai-gigafabrieken heeft Economische Zaken aan het bureau Ecorys gevraagd om te onderzoeken wat de meerwaarde is van het vestigen van zo’n ai-gigafabriek in Nederland. Vanuit gebruikersfunctionaliteit hangen nut en noodzaak af van het ontwerp van deze fabriek, aldus Ecosys in een rapport. Voor ai-inferencing (het inzetten van reeds getrainde ai-modellen) volstaat een federatief model met kleinere ai-gigafabriek faciliteiten (multi-site).  De meerwaarde van een centrale (single-site) ai-gigafabriek ligt vooral in het kunnen trainen van de volgende generatie ‘frontier’ ai-modellen. Op dit moment is echter nog geen Nederlandse onderneming hiertoe in staat. Wel verwacht Ecorys dat de vraag naar rekenkracht, in ieder geval voor inferencing, in de toekomst sterk zal toenemen in Nederland. Daardoor kan een ai-gigafabriek voor ai-inferencing wél van meerwaarde kan zijn.  Een gefaseerde uitrol van rekenkrachtcapaciteit kan ervoor zorgen dat het rekenkracht-­aanbod meegroeit met de vraag, aldus Ecosys. Naast gebruikersfunctionaliteit vormen de hoge kosten, de locatiekeuze en de energievoorziening, mede door de bestaande netcongestie, belangrijke uitdagingen.