computable

Het ministerie van Economische Zaken (EZ) geeft 105 miljoen euro aan elf veelbelovende Nederlandse onderzoeksprojecten. Organisaties voor toegepast onderzoek en Rijkskennisinstellingen kunnen daarmee de basis leggen voor de ontwikkeling van nieuwe producten, technologieën en diensten. Ruim veertien miljoen euro gaat naar het Intelligente Modelleer Lab (Deltares), een nieuwe digitale infrastructuur waarmee met behulp van machine learning en ai een nieuwe generatie modellen kan worden ontwikkeld. De toepassingen liggen op het gebied van weer, klimaat en water. Naturalis krijgt 19,5 miljoen euro oor een schaalbare infrastructuur voor geautomatiseerde monitoring van biodiversiteit. De bestaande infrastructuur rondom biodiversiteit wordt uitgebreid met sensor-gebaseerde ai en omgevings-DNA-identificatie. Hiermee wordt gewerkt aan een geautomatiseerd (centraal en plug-and-play) platform voor biodiversiteit-monitoring om een brede groep soorten in kaart te brengen. De NLR Drone faciliteit krijgt een uitbreiding om grotere en complexere drones te testen. Hiervoor komt €6 miljoen beschikbaar. Daarnaast is financiering toegekend aan een nieuw onderzoeksvliegtuig, een Maritiem Innovatie Lab (Marin), een centrale monsterbank (RIVM), informatieverzameling voor nieuwe fabricagemethoden voor bioprocessen en analyse van erfgoeddata (RCE). Het geld komt uit de regeling Faciliteiten voor Toegepast Onderzoek (FTO). Vorig jaar werd nog 290 miljoen euro toegekend.

In dit nieuwsoverzicht:  Rijksvastgoedbedrijf (Rvb) live met Planon, overname Libra Technology door Wolters Kluwer, Wibra kiest voor Simac, HPE Cray breidt supercomputing-portfolio uit, overname Flowerbed Engineering door Databalance, en SoftwareOne en KPN/InSpark winnen bij Microsoft. Rijksvastgoedbedrijf live met Planon AMM Het Rijksvastgoedbedrijf heeft alle onderhoudsprocessen samengebracht in Planon Asset & Maintenance Management (AMM), zo meldt de laatste. Ruim achthonderd interne medewerkers en achthonderd externe leveranciers werken nu met het platform. Het project verving zes systemen en laadde 410.000 assets en 300.000 onderhoudsactiviteiten in. De implementatie omvatte zestig trainingssessies en intensieve co-creatie tussen beide partijen. Na een korte hypercarefase neemt Planon Managed Services vanaf januari 2026 het beheer op zich. Overname Libra Technology door Wolters Kluwer Wolters Kluwer Legal & Regulatory heeft de overname van het Berlijnse Libra Technology GmbH bekend gemaakt. Er is maximaal negentig miljoen euro mee gemoeid, waarvan dertig miljoen euro direct wordt betaald, zo meldt het informatiehuis. De leverancier van de Libra AI-Assistant voor legal research en documentanalyse heeft een snelgroeiende klantenbasis in Duitsland en Europa. Het bedrijf werd opgericht in 2023, telt vijftien medewerkers, en verwacht eind dit jaar een jaarlijkse omzet van vijf miljoen euro. De overname moet binnen drie tot vijf jaar een rendement opleveren van minimaal acht procent. Wibra kiest Simac voor netwerkbeheer Wibra meldt dat het het netwerk in alle winkels in Nederland, België en Frankrijk en het distributiecentrum in Apeldoorn laat vernieuwen en dit samen met Simac gaat beheren. Het netwerk vormt de basis voor kassa’s, betalingen, logistiek en klantbeleving. De samenwerking startte met een proef in enkele winkels en wordt begin 2026 uitgerold naar alle vestigingen. Het distributiecentrum wordt deze maand aangesloten. Volgens de winkelketen levert de schaalbare en centraal beheerde oplossing rust in de operatie en ruimte voor innovatie. HPE Cray breidt supercomputing-portfolio uit HPE introduceert drie liquid-cooled compute blades, unified management software en de Slingshot 400 interconnect voor het Cray GX5000-platform. De blades ondersteunen Nvidia Rubin GPUs en AMD Instinct MI430X GPUs, of CPU-only partitions met AMD EPYC-processors. Configuraties variëren van 24 tot 40 blades per rack. Het Daos-gebaseerde K3000 storage-systeem biedt varianten met 8 tot 20 NVMe-drives en tot 2.048 GB DRAM. Beschikbaarheid start in 2026 voor opslag en in 2027 voor blades en software. Overname Flowerbed Engineering door Databalance Databalance uit Nieuwkuijk heeft de overname bekend gemaakt dat het Flowerbed Engineering. Dit in 2001 opgerichte Haarlemse bedrijf levert managed it-oplossingen en werkt met partners als Fortinet en Microsoft. Het beschikt over gecertificeerde kennis van Microsoft Fabric voor data-analyse en ai-inzichten. Met de overname moet binnen de moederorganisatie een ecosysteem ontstaan waarin infrastructuur, cloudmanagement, datamanagement en security samenkomen. SoftwareOne en KPN/InSpark winnen bij Microsoft SoftwareOne is uitgeroepen tot Secure Productivity Partner of the Year Award 2025 van Microsoft. Het bedrijf werd gekozen uit 4.600 nominaties uit meer dan honderd landen en erkend voor veilige samenwerking en ai-readiness op Microsoft 365. Ook KPN Zakelijke Markt en dochter InSpark vielen in de prijzen en zijn uitgeroepen tot Microsoft Country Partner of the Year 2025 voor Nederland. Hun gezamenlijke ecosysteem versnelt digitale innovatie en ai-adoptie bij organisaties in uiteenlopende sectoren, aldus de motivatie.

OpenAI’s financiële positie staat onder druk. Uit gelekte documenten blijkt dat het bedrijf miljarden uitgeeft, terwijl inkomsten achterblijven. Tegelijkertijd kreeg het in Duitsland een tik op de vingers wegens auteursrechtenschending. Toch is er ook positief nieuws. Volgens interne Microsoft-documenten heeft OpenAI in de eerste drie kwartalen van 2025 al 8,7 miljard dollar uitgegeven aan het draaien van zijn modellen op Azure. Dat is meer dan twee keer de 3,7 miljard dollar van 2024. In totaal zou OpenAI sinds 2024 ruim twaalf miljard dollar hebben betaald aan Microsoft – die met 27 procent van de aandelen de grootste aandeelhouder is – voor zogeheten inference, het uitvoeren van modelberekeningen. De cijfers zetten vraagtekens bij de haalbaarheid van het bedrijf, stelt The Register. Waar ceo Sam Altman eerder sprak over meer dan dertien miljard dollar aan jaarlijkse omzet, suggereren de gelekte gegevens dat de werkelijke inkomsten dichter bij 4,3 miljard dollar liggen. Microsoft reageerde dat ‘de getallen niet helemaal kloppen’, maar gaf geen details. Verder hebben de ‘circulaire’ deals van het bedrijf ook wenkbrauwen doen fronsen, zoals de driehonderd miljoen dollar die Oracle stopt in OpenAI-datacenters die voor een vergelijkbaar bedrag dan door de ai-ontwikkelaar gebruikt gaan worden. Toch gelooft ceo Sam Altman dat zijn bedrijf dit jaar zelfs twintig miljard dollar gaat omzetten en dat het bedrag binnen vijf jaar honderden miljarden zal zijn. Duitse rechtbank wijst schadevergoeding toe Daarnaast heeft OpenAI nu ook te maken gekregen met juridische tegenwind. Een rechtbank in München oordeelde dat ChatGPT auteursrecht heeft geschonden door songteksten van Duitse artiesten te gebruiken voor training. Collectieve rechtenorganisatie Gema had de zaak aangespannen en sprak van ‘de eerste baanbrekende uitspraak over ai in Europe’, aldus The Guardian. De rechter verplicht OpenAI om een niet nader genoemd bedrag te betalen aan schadevergoeding. ‘Het internet is geen zelfservicewinkel en menselijke creatieve prestaties zijn geen gratis sjablonen,’ reageerde Gema. OpenAI liet weten het vonnis te willen aanvechten, terwijl het beweerde ‘de rechten van makers te respecteren’. Nieuwe versie is lichtpuntje Al dat geld heeft er wel weer voor gezorgd dat OpenAI de volgende versie kan introduceren, GPT‑5.1. Het komt in twee smaken: Instant, die volgens OpenAI ‘warmer, meer intelligent en beter is in het volgen van instructies’, en Thinking, die complexere taken grondiger aanpakt en eenvoudiger uitlegt dan de vorige versie. Het idee achter de update is dat gebruikers meer controle krijgen over toon en stijl van antwoorden. OpenAI stelt dat GPT‑5.1 ‘smarter and more natural in tone’ is en sneller reageert op eenvoudige vragen, maar meer tijd neemt voor complexe opdrachten. De uitrol start bij betaalde gebruikers en wordt de komende dagen breder beschikbaar.

BLOG – Artificiële intelligentie (ai) verbetert de productiviteit van medewerkers. Tegelijkertijd kan het leiden tot terughoudendheid uit angst dat hun functie wordt vervangen, met als mogelijke uitkomst een bedrijfscultuur waarin de meerderheid van de medewerkers geen ai-gedreven tools wil gebruiken. Uit onderzoek van Lucid blijkt dat 42 procent van de Nederlandse uitvoerend medewerkers ai-gedreven samenwerkingstools gebruikt, tegenover 56 procent van de leidinggevenden. Dit laat zien dat leidinggevenden graag uitvoerende taken minimaliseren en meer tijd besteden aan strategisch werk, maar dat de uitvoerende mensen niet weten waar of hoe ze ai kunnen gebruiken. Naast de terughoudendheid van medewerkers zijn er ook aanzienlijke technische, veiligheids- en privacyuitdagingen. Dit maakt het lastiger voor organisaties om ai-tools te implementeren. Om deze uitdagingen te overwinnen, is het essentieel dat organisaties begrijpen waar de angst van medewerkers vandaan komt en dat ze een uitgebreide strategie ontwikkelen om hun medewerkers vertrouwen en zekerheid te geven. Niet eenvoudig Het staat vast dat ai verandert hoe mensen werken. Toch is het niet eenvoudig om te wennen aan deze nieuwe manier van werken. Uit genoemde studie blijkt dat een derde van de Nederlandse medewerkers twijfelt om ai te gebruiken, simpelweg omdat ze een voorkeur hebben voor traditionele methoden en tools zoals fysieke meetings of e-mail. Een nog grotere uitdaging is dat veel werknemers ook bang zijn wat ai betekent voor hun baan; één op de drie maakt zich hier zorgen over. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat 33 procent van de uitvoerend medewerkers zich op wekelijkse basis bezighoudt met het opdoen van ai-vaardigheden, tegenover 68 procent van de leidinggevenden. Verder geeft zestig procent van de Nederlandse uitvoerend medewerkers en veertig procent van de leidinggevenden aan geen kennis van de volledige mogelijkheden van ai-functionaliteiten te hebben. Daarom kiezen velen ervoor om ze helemaal niet te gebruiken. Dit leidt ook tot een mismatch binnen organisaties, omdat leidinggevenden blijven experimenteren en gebruikmaken van ai-tools, zonder de medewerkers hierin mee te nemen. Een derde van de organisaties zegt dat weerstand tegen verandering de grootste uitdagingen is wanneer ze ai implementeren. Gerust Om medewerkers mee te krijgen, moeten organisaties empathie tonen in hun communicatie en de zorgen van mensen bespreekbaar maken. Dit begint met medewerkers gerust te stellen dat ai hen niet zal vervangen, maar hun werk zal ondersteunen. De mensen die niet bekend zijn met ai denken misschien dat ze moeten beschikken over geavanceerde technische vaardigheden. Het is de taak van organisaties om dit beeld bij te stellen. De meeste vaardigheden die nodig zijn om ai succesvol te gebruiken, zijn namelijk gerelateerd aan probleemoplossend vermogen en kritisch denken. Dit betekent dat de meeste medewerkers zonder veel training met ai kunnen werken. Medewerkers zijn niet slechts een onderdeel van de ai-transformatie, maar de kern Het klinkt ingewikkeld om de perceptie van ai in een organisatie te veranderen, maar het is zaak om klein te beginnen. Betrek mensen in een vroeg stadium bij pilotprogramma’s en gezamenlijke ontwerpen. Moedig hen aan om hun eigen zorgen over ai te definiëren en te helpen aanpakken. Kijk vervolgens naar hun zorgen op een manier die intuïtiever en mensgerichter is. Als ze bijvoorbeeld bang zijn dat ai onjuiste informatie zal verstrekken, vraag hen dan na te denken over hoe ze de informatie zouden valideren als deze van een mens afkomstig was in plaats van van ai. Binnen dit proces is het cruciaal om interne forums te creëren waar gebruikers positieve en negatieve voorbeelden kunnen delen van hoe ze ai in een veilige omgeving hebben gebruikt. Dit biedt leidinggevenden de mogelijkheid om te luisteren naar de angsten van medewerkers en op een constructieve manier uit te leggen welke maatregelen ze hebben genomen. Bovendien kunnen mensen zo zien hoe anderen ai op nieuwe en innovatieve manieren gebruiken. Workflow Hoewel het misschien vreemd voelt om ai te zien als een collega, helpt deze manier van denken veel mensen om ai succesvol te implementeren in hun workflow. Om te werken met ai zijn, net zoals bij het werken met een collega, sterke samenwerkingsvaardigheden nodig. Denk hierbij aan een open houding, effectieve communicatie en actief luisteren. Naast dat individuen ai kunnen gebruiken, kan het ook worden toegepast op teamsamenwerking. Dit maakt gestroomlijnde besluitvorming en innovatie op grotere schaal mogelijk. Door ai te gebruiken om data te interpreteren en ideeën te combineren, nemen teams beter geïnformeerde beslissingen. Hierdoor hebben medewerkers meer tijd voor de uitvoering.  Tot slot is het essentieel dat leidinggevenden duidelijke en eenvoudige richtlijnen bieden over best practices voor ai, veiligheid en ethiek. Dit geeft medewerkers de kans om te experimenteren zonder zichzelf of de organisatie in gevaar te brengen. Denk aan welke ai-systemen veilig zijn om te gebruiken voor gevoelige data en hoe medewerkers output moeten valideren om ai-hallucinaties te voorkomen.  Intimiderend Hoewel ai in sommige opzichten intimiderend kan lijken, is het belangrijk dat medewerkers begrijpen welke waarde het kan opleveren. Medewerkers zijn niet slechts een onderdeel van de ai-transformatie, maar de kern. Succesvolle inzet van ai vraagt om een andere benadering: niet hoe we medewerkers laten werken mét ai, maar hoe we ai laten werken vóór hen. Daar zit de sleutel tot adoptie. * De resultaten die in dit blog worden besproken, gaan alleen over de Nederlandse respondenten die meededen aan het onderzoek. Dan Lawyer, cpo bij Lucid Software

De diepgaande herstructurering die van UWV een wendbare, mens- en toekomstgerichte uitvoeringsorganisatie moet maken, is nog allerminst in kannen en kruiken. De Ondernemingsraad (OR) houdt haar kritiek op deze mammoet-operatie, kortweg Verandermotor geheten. Binnen deze nieuwe opzet wordt straks in multidisciplinaire agile teams gewerkt om sneller, concreter en meer herkenbaar veranderingen door te voeren voor de cliënten van UWV. De OR heeft nog steeds twijfels over zowel de inhoud als de aanpak van het verandertraject. Ze adviseert dan ook om het plan aan te passen en beter af te stemmen op de praktijk en de mensen binnen de organisatie. Het medezeggenschapsorgaan heeft vooralsnog negatief geadviseerd. Indien aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan, kan ze besluiten alsnog positief te adviseren. De OR heeft ook op basis van achterbanraadplegingen knelpunten naar boven gehaald. Zij stelt in haar advies, dat Computable heeft ingezien, liefst dertig voorwaarden, op basis waarvan zij haar negatieve advies eventueel zou kunnen bijstellen. Onduidelijk is de impact van de Verandermotor op de betrokken drieduizend medewerkers waaronder bijna alle it’ers. Er is te weinig inzicht in wat de veranderingen concreet betekenen voor medewerkers. De OR mist een heldere analyse van de personele gevolgen. Zo weten medewerkers nog niet in welke clusters en teams ze straks terechtkomen. Deze clusters moeten daarnaast zoveel mogelijk ‘end to end’ autonoom worden ingericht. Maar aangezien er twintig clusters worden gevormd, heeft de OR zorgen over hoe de sturing en coördinatie van deze clusters goed geborgd kunnen worden en in hoeverre ze ook daadwerkelijk autonoom kunnen werken. Dat geldt bijvoorbeeld voor functiewijzigingen, werkdruk of benodigde competenties. Als deze legacy blijft voortbestaan, wordt het straks lastig om autonoom te werken in clusters zoals de Verandermotor beoogt Volgens de OR is er ook weinig draagvlak, maar de raad van bestuur ziet dat anders. De OR vreest dat de Verandermotor leidt tot extra lagen van coördinatie en sturing, wat juist kan zorgen voor vertraging en complexiteit in plaats van versnelling; ook die mening wordt niet gedeeld door de raad van bestuur (zie ook reactie in kader onderaan dit artikel). Afgelopen juni schaarde de OR zich schoorvoetend achter het hoofdlijnen-ontwerp van de Verandermotor. Daarbij werd afgesproken dat er in een gefaseerd traject deeladviezen aan de OR zouden worden voorgelegd ter uitwerking van deze hoofdlijnen. In augustus en september zijn de detail-adviesaanvragen voor advies bij de OR ingediend. Op 31 oktober heeft de OR zijn advies hierop uitgebracht. Op basis daarvan is een overall (integraal) advies tot stand gekomen met een hele waslijst aan knelpunten. Over het doel van de Verandermotor, het realiseren van dienstverlening met oog voor de menselijke maat, is de OR het eens. Maar daar is wel een modern IV-landschap voor nodig. In maart had de OR al aangedrongen om in de komende verandertrajecten een expliciete plek op te nemen voor het vervangen van legacy. Maar de OR ziet daar in de (deel)adviesaanvragen nagenoeg niets van terug. Als deze legacy blijft voortbestaan, wordt het straks heel lastig om autonoom te kunnen werken in clusters zoals de Verandermotor beoogt. Potentieel risico’s Volgens de OR bestaat er nog steeds onduidelijkheid over de positionering van de mensen die werken bij de afdeling EDPP (Expertise Diensten Project Professionals), nota bene een afdeling die zich richt op het verbeteren van digitale processen en het ontwikkelen van efficiënte werkmethoden. Hetzelfde geldt voor OPP (Organisatie Project Professionals), een afdeling voor projectmanagement. En dat terwijl juist deze afdelingen in staat zijn om grote verandertrajecten te organiseren. Daarnaast vraagt de OR zich af of deze afdelingen nog voldoende opdrachten zullen krijgen (met kans op verborgen boventalligheid) als deze opdrachten rechtstreeks in de clusters worden neergelegd. De OR voorziet hierin een groot potentieel risico voor het welslagen van de doelstelling. Verder wijst de OR erop dat eerdere organisatiewijzigingen bij UWV niet het gewenste effect hebben gehad. Voorkomen moet worden dat weer dezelfde fouten worden gemaakt bij de Verandermotor. De UWV-top beloofde medio juni daarom een specifieke Root Cause Analyse uit te voeren. Maar daar is het tot nog toe niet van gekomen. SAFe-raamwerk De Verandermotor is gebaseerd op de invoering van SAFe, een raamwerk dat grote organisaties helpt om agile-werkwijzen op schaal toe te passen, met focus op samenwerking, flexibiliteit en klantwaarde. De OR ziet deze methodiek wel zitten, maar niet de wijze waarop UWV deze methode wenst in te voeren. Twynstra Gudde, door de OR om advies gevraagd, noemt de door de UWV-top voorgestane werkwijze ‘vrijblijvend’. Afgeraden wordt een eigen UWV-versie van SAFe te maken, zo bleek al uit een eerder advies van de OR over het hoofdlijnenontwerp. Het model is een evenwichtig samenhangend geheel. Indien het model niet volledig dan wel op onjuiste wijze wordt ingevoerd, kan dit contraproductief werken. Knelpunten In de adviesaanvraag Veranderaanpak is een opsomming gegeven van knelpunten die uit diverse evaluaties binnen UWV naar voren zijn gekomen en maken dat de duurzame verandering bij UWV niet vanzelf slaagt. De OR destilleert uit deze opsomming de volgende knelpunten: • De divisies hanteren hun eigen werkwijze hetgeen leidt tot inefficiëntie en grote verschillen in afstemming; • Veranderen over divisies heen is ingewikkeld, iedere divisie moet apart worden benaderd; • Het gebrek aan prioritering vormt een belangrijk obstakel; • Weinig flexibiliteit en snelheid in het doorvoeren van verbeteringen en innovaties’; • De overlegstructuren ten behoeve van controle zijn complex en stroperig; • De besluitvorming is te traag en daardoor het verandervermogen laag;  • Processen zijn complex en moeilijk te volgen;  • Onduidelijk is op basis waarvan keuzes worden gemaakt. Keuzes worden niet onderbouwd. Er is geen leidraad voor het maken van keuzes;  • Het gebrek aan prioritering zorgt voor hoge druk binnen teams, conflicterende prioriteiten en afhankelijkheden worden niet voldoende geadresseerd. Tijd dringt De OR vindt dat de Raad van Bestuur te weinig inzicht geeft in de gevolgen van de Verandermotor voor de organisatie in zijn geheel. Een jaar na de adviesaanvraag Verandermotor is nog steeds veel onduidelijk. Ook uit diverse enquêtes onder het personeel komt een negatief beeld naar voren. Als er weinig draagvlak is voor de verandering en de wijze van aanpak, is dit volgens de OR een groot risico voor het succes van de operatie. De OR geeft derhalve aan ‘door de onduidelijkheden niet anders te kunnen doen dan negatief te adviseren’. Als de bestuurder de gestelde voorwaarden in wil vullen – die duidelijkheid en zekerheid aan de medewerkers zullen geven -, is de OR bereid zijn advies te heroverwegen. De tijd dringt, want de UWV-top wil in mei 2026 (aanvankelijk januari) beginnen met de eerste ‘wave’ van veranderingen waarbij met 6 van de toekomstige 22 clusters wordt gestart. Voor 1.000 medewerkers betekent dat veranderingen in structuur, organisatie en werkwijze. Reactie UWV‘De raad van bestuur (rvb) en de ondernemingsraad van UWV zijn anderhalf jaar geleden begonnen met de eerste gesprekken over de Verandermotor. Gedurende deze periode hebben de raad van bestuur en de OR hier veel en intensieve gesprekken over gevoerd. De inzet, betrokkenheid en constructief kritische houding van de OR in dat proces wordt door de raad als zeer waardevol beschouwd, ondanks dat we het niet altijd over alles eens zijn.’‘De raad van bestuur begrijpt een groot deel van de zorgen die de OR heeft opgenomen in zijn adviezen en heeft in hun reactie hierop een aantal toezeggingen gedaan, die op korte termijn openbaar gemaakt zullen worden. Met dit aanstaande besluit op de vijf detail-adviesaanvragen zetten we als UWV een volgende stap richting de implementatie van de Verandermotor. Waardoor we straks sneller en merkbaarder veranderingen kunnen doorvoeren voor betere dienstverlening aan cliënten van UWV. Uiteraard worden medewerkers van UWV hier goed in meegenomen.’

Bijna de helft van Nederland is nog onbekend met de nieuwe betaalpas en de mogelijkheden daarmee, maar aanpassingen aan bedrijfssoftware kunnen tot een minimum beperkt blijven. De traditionele pinpas verdwijnt in 2027 volledig uit het betalingsverkeer, maar hoewel Nederland met tachtig procent van alle transacties vooroploopt in digitaal betalen, weet zo’n veertig procent van de mensen niet wat er daardoor gaat veranderen, zo concludeert myPOS, het Zwitserse fintechbedrijf voor mkb-ondernemingen, uit eigen onderzoek. ‘Mastercard en Visa kondigden al enkele jaren geleden aan te stoppen met de traditionele pinpas – Maestro en V PAY. Deze betaalpassen sluiten niet langer aan op het betaalgedrag van vandaag: online shoppen, internationale transacties en het gebruik van digitale wallets,’ aldus het bedrijf. De overstap is al gedaan door onder andere Rabobank, ABN Amro en myPOS. Maar de uitrol vindt niet overal tegelijk plaats en voor een groot deel van de Nederlanders is nog niet duidelijk wat deze overstap betekent. Ook veel bedrijven weten niet wat de nieuwe betaalkaarten concreet tot gevolg hebben. ‘Deze nieuwe generatie betaalkaarten maakt transacties slimmer dankzij de directe koppeling met digitale wallets, zoals Apple Pay en Google Pay, en online kassa’s,’ legt het bedrijf uit. ‘Daarnaast worden de debitkaarten wereldwijd geaccepteerd – zoals we gewend zijn van een creditcard – en zijn transacties veiliger door moderne beveiligingstechnieken.’ Nieuwe betaalpas weinig invloed op bedrijfssoftware ‘De overgang naar Debit Mastercard en Visa Debit heeft nauwelijks impact op boekhoud- of erp-software: daar verandert de datastroom niet, enkel de kaartidentificatie in de achtergrond,’ verduidelijkt myPOS aan Computable. ‘Voor bedrijven blijft de verwerking van betalingen technisch hetzelfde: transacties lopen via dezelfde koppelingen, bestanden en formaten, alleen het kaartmerk verandert.’ Wel adviseert het bedrijf om te controleren of kaartmerkfilters of categorievelden in rapportages, dashboards of reconciliatie-modules niet beperkt zijn tot Maestro/V PAY. ‘De aanpassingen vinden vooral plaats op betaalterminals en acquirers, de verwerkers van kaarttransacties.’ Organisaties dienen wel te controleren of hun acceptatiecontract ook de nieuwe kaartmerken dekt en tegen welk tarief. ‘In sommige gevallen moeten deze contracten worden uitgebreid of vernieuwd om Debit Mastercard en Visa Debit officieel te mogen accepteren. Bij myPOS hoeven nooit contracten voor aanvaardingen van betalingen ondertekend worden, niet voor bestaande en niet voor nieuwe kaarten.’ Ontwikkelaars en leveranciers van kassasystemen of betaalintegraties zullen voor de overstap voornamelijk firmware, testflows en documentatie moeten bijwerken.

Eerst de klant, dan de fabriek Waar bedrijven in de maakindustrie vorig jaar nog aarzelden, is kunstmatige intelligentie nu niet meer weg te denken uit een aantal bedrijfsprocessen. Aansturing van productielijnen is er echter nog niet bij. Adezz is een snelgroeiende producent van tuin- en buitenproducten, gevestigd in Uden en actief in ruim vijftien landen. De snelle uitbouw van de onderneming bracht groeipijnen met zich mee. Sales en klantenservice werkten in losse systemen en bestanden, groepsmailboxen en een zelfgebouwd erp-systeem. Het bedrijf klopte bij it-dienstverlener Fellowmind aan met een duidelijke wens: processen slimmer inrichten, medewerkers beter ondersteunen en efficiënter werken met dezelfde capaciteit. Er werd niet specifiek naar ai gevraagd, maar de technologie bleek een logische stap. Een jaar geleden waren veel industriële bedrijven nog terughoudend als het ging om kunstmatige intelligentie. Inmiddels is de situatie radicaal veranderd. Volgens Oscar Weijman, Business Line Expert bij Fellowmind is het haast onmogelijk geworden een klantproject te realiseren zonder dat ai ter sprake komt. ‘Iedereen wil weten wat het kan brengen en hoe het zo gecontroleerd mogelijk ingezet kan worden.’ Samen met collega Erwin Berends, chief innovation officer, blikt hij terug op de implementatie bij Adezz en schetst hij hoe de maakindustrie steeds meer stappen zet richting een door ai ondersteunde toekomst. Frans en Pools Adezz moet klanten in vijf talen bedienen, terwijl er bij bepaalde talen soms slechts één of twee medewerkers intern beschikbaar zijn. ‘Als deze personen pauze hebben, in gesprek of met vakantie zijn, ontstaat er meteen een knelpunt. Door ai in te zetten voor real-time vertaling kan een medewerker in het Nederlands werken en een Franse of Poolse klant toch in de eigen taal te woord staan.’ Voor deze toepassing werd gebruikgemaakt van standaardcomponenten uit het Microsoft framework, draaiend op Azure AI en gevoed door OpenAI-technologie. Naast vertaling zet Adezz ai ook in voor het automatisch samenvatten van gesprekken. Chats, WhatsApp-berichten en telefoongesprekken worden getranscribeerd, samengevat en als service-aanvraag doorgezet. Zo hebben medewerkers sneller overzicht en kunnen ze efficiënter werken. Adezz wil haar klanten graag persoonlijk te woord blijven staan waarbij ai ondersteunt om dit op de meest persoonlijke en passende wijze te doen. Voor Adezz ligt de volgende uitdaging in de fabriek zelf, om ai dieper in productieprocessen te integreren. Volgens Weijman onderzoekt de tuinmeubelenfabrikant hoe ai ook in het productie- en warehouseproces kan bijdragen aan efficiëntie en groei. ‘De eerste stap was het optimaliseren van klantprocessen, daarna volgt de operatie.’ Berends vult aan dat deze route typerend is voor de sector. Waar de maakindustrie vroeger vooral keek naar productefficiëntie en traceability, komt de nadruk nu steeds vaker te liggen op klantgerichtheid. ‘We zien in de markt dat steeds meer bedrijven die klantzijde omarmen’, aldus Berends. “Bedrijven willen voorspelbaarder zijn in hun leveringen en beschikbaarheid. Dat begint met betere communicatie tussen verkoop, productie en leveranciers. Ai kan hier een verbindende rol spelen” Productielijnen Een bredere inzet van ai in industriële omgevingen kan een volgende stap zijn. Berends schetst dat veel bedrijven nog niet toe zijn aan ai die productielijnen direct aanstuurt. De eerste vragen komen eerder uit domeinen als order intake en supply chain. Bedrijven willen voorspelbaarder zijn in hun leveringen en beschikbaarheid. Dat begint met betere communicatie tussen verkoop, productie en leveranciers. Traditioneel zijn dit gescheiden silo’s, maar ai kan hier een verbindende rol spelen. Hij gebruikt het beeld van agents die zelfstandig beslissingen nemen en met elkaar communiceren. Een binnendienst kan besluiten spoedorders toe te laten, waarna een productie-agent en een leveranciers-agent in actie komen om de gevolgen op te vangen. ‘Op dit moment worden veel beslissingen nog statisch genomen, maar ai maakt het mogelijk om flexibeler te reageren.’ Adoptie Predictive maintenance is een andere bekende toepassing. Door sensordata te analyseren kan onderhoud verspreid en doelgericht worden ingepland. Toch merkt Berends dat dit vaak door technologiepartners wordt gepusht in plaats van dat het vanuit de industrie zelf komt. De échte waarde ziet hij in de combinatie van agents met machine learning, waarbij feedback loops ervoor zorgen dat systemen slimmer worden. De adoptie verloopt echter niet zonder obstakels. Veel ot-systemen draaien nog op oude technologieën zoals Cobol, AS/400 of PLC-besturingen. Integratie is daardoor complex. Berends legt uit dat ai hier uitkomst kan bieden door data op een ongestructureerde manier te bevragen in plaats van via vaste protocollen. ‘We kunnen nu intelligenter vragen stellen aan systemen, zonder dat we alle integraties vooraf hoeven te beschrijven. Dat kan een enorme sprong opleveren.’ Weijman en Berends benadrukken dat ai in deze fase vaak het meest rendeert aan de voorkant van de organisatie. Door klanten sneller en beter te helpen, ontstaat ruimte om de operatie later efficiënter te maken. Dat past ook bij seizoensgebonden bedrijven zoals Adezz, dat in de zomermaanden enorme pieken ervaart. Door processen slim te automatiseren, kan de bestaande capaciteit beter worden benut zonder structureel extra personeel aan te nemen. Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2025 #6.

COLUMN – Meta, het concern achter Instagram en Facebook, haalde vorig jaar een omzet van zestien miljard dollar (meer dan 13,8 miljard euro) uit advertenties die verband houden met fraude en verboden producten. Maar liefst 10 procent van de winst komt van misleidende advertenties. Maar, hoor ik je vragen, kunnen ze dit dan niet tegen houden? Jazeker wel. Als één partij dat kan, dan is het Meta. Ze kunnen namelijk de meest ingewikkelde algoritmes maken. Daar zijn ze groot en heel erg rijk mee geworden. Sterker nog ze hebben de algoritmes zelfs zo goed gemaakt dat de misleidende advertenties precies bij die mensen terecht komen die het meest gevoelig zijn voor deze advertenties. En dit zijn meestal niet de mensen die het geld heel goed kunnen missen. Ze kunnen ook gewoon elke advertentie handmatig controleren Maar het goede nieuws is: ze kunnen er heel eenvoudig iets aan doen. Het hoeft niet eens geautomatiseerd. Ze kunnen ook gewoon elke advertentie handmatig controleren. Kranten doen dat namelijk al hun leven lang.   Tientje van oma Het hele issue is natuurlijk, als Meta deze advertenties gaat tegenhouden dan verdienen ze ook niet die 13,8 miljard. Dan wacht je toch even met de oplossing. Het is alsof je elke week een tientje van je oma krijgt omdat zij denkt dat je weer net jarig bent geweest. Jij gaat haar niet vertellen dat je maar één keer per jaar jarig bent. Jij wilt elke week dat tientje. Maar Jacob, je gaat je arme oma toch niet beroven? Nou, Meta wel. En natuurlijk doet Meta er wel iets aan. Met de nadruk op iets. Zo wordt een kleine adverteerder na acht waarschuwingen geblokkeerd. Betaal je veel meer aan Meta en ben je een grote adverteerder dan word je pas na vijfhonderd waarschuwingen geblokkeerd. Misschien wordt het eens tijd dat wij Meta gaan blokkeren. Ik geef ze nog vijfhonderd waarschuwingen. Jacob Spoelstra is columnist/stand-upcomedian. Kijk voor meer informatie op www.jacobspoelstra.nl.het.

In het derde kwartaal van 2025 daalde de omzet van Nederlandse detacheerders met 6,4 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Bij de ict-sector was de daling het grootst (-13,1 procent, meer nog dan de -12,8 procent in het tweede kwartaal). Dat blijkt uit de cijfers van de nieuwste MarktMonitor van de Vereniging van Detacheerders Nederland (VvDN). De omzetontwikkeling verschilt wel sterk per sector. De grootste sectoren waarin detacheerders actief zijn, kenden een flinke omzetdaling, zoals dus de ict maar ook financieel (-11,2%) en engineering (-7,5%). Ook in de sector Inkoop en logistiek daalde de omzet van detacheerders fors (-9,6%). Daarentegen lieten sectoren als het sociale domein, marketing en communicatie, secretarieel/administratief en juridische dienstverlening en zorg juist verbeterde cijfers zien. ‘We zitten nog steeds in hetzelfde schuitje’, zegt Edwin van den Elst, voorzitter van de VvDN. ‘De daling komt door bezuinigingen in de publieke en private sector. Steeds meer bedrijven hebben het moeilijk, waardoor hun inhuur van gedetacheerden daalt.’ Nieuwe cao Het aantal gedetacheerden is ook flink afgenomen. Detacheerders moeten concurreren met opdrachtgevers die vaker kiezen voor het vaste contract. Van den Elst: ‘We zullen ons nog meer dan voorheen moeten onderscheiden in goed werkgeverschap.’ De nieuwe detacherings-cao die per 1 januari 2026 ingaat is volgens hem een kans om invulling te geven aan goed werkgeverschap. ‘Met onze eigen leden-cao die we deze zomer hebben afgesloten krijgen detacheerders de ruimte om een solide eigen arbeidsvoorwaardenpakket te creëren dat aansluit bij de behoeften en specifieke wensen van onze professionals. Dit geeft detacheerders handvatten om hun employer branding-strategie nog meer naar hun hand te zetten.’

Interview | Eddie van Marum, (demissionair) staatssecretaris BZK EXPERTVERSLAG – Voor demissionair staatssecretaris Eddie van Marum draait digitalisering niet om systemen, maar om mensen. Zijn doel: één overheid die burgers en ondernemers digitaal ondersteunt én beschermt. Dat vraagt om stevige keuzes. ‘Als het volgende kabinet stappen wil zetten, moet er een substantieel budget komen. En wat mij betreft zit digitalisering standaard aan tafel bij de ministerraad.‘ Eddie van Marum is sinds 2 juli 2024 (inmiddels demissionair) staatssecretaris op het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) met als portefeuilles Herstel Groningen, Koninkrijksrelaties en Digitalisering. Van Marum was eerder Statenlid in Groningen namens de BBB. ‘Digitale diensten worden steeds meer een publieke voorziening, net als energie, onderwijs en voedselvoorziening’, zegt Van Marum, zittend aan de grote tafel in zijn werkkamer op het ministerie van BZK. Naast hem ligt zijn iPad, waarmee hij beleidsdocumenten en Kamerbrieven aftekent. ‘De maatschappij digitaliseert in een razend tempo. Dat heeft veel voordelen, maar brengt ook risico’s met zich mee. Want het is niet vanzelfsprekend dat alles blijft werken.’ Storingen en digitale aanvallen zijn niet ondenkbaar in het huidige geopolitieke klimaat. Digitale weerbaarheid is dan ook een speerpunt in de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS), die de demissionair staatssecretaris vlak voor de zomer heeft gelanceerd. ‘Stel je voor dat je opeens geen toegang meer hebt tot je zorggegevens of spaargeld, of dat je persoonlijke gegevens opeens op straat liggen. We weten inmiddels dat dat kan gebeuren. Dat kan leiden tot een deuk in het vertrouwen dat mensen hebben in de overheid. En dat moeten we voorkomen.’ Vertrouwen Het woord ‘vertrouwen’ gebruikt hij niet toevallig. Van Marum is ook demissionair staatssecretaris Herstel Groningen en spant zich elke dag in om het vertrouwen te herstellen bij mensen die te maken kregen met aardbevingsschade. ‘Ik zie in Groningen hoe belangrijk het is om bij het maken van beleid de mens niet uit het oog te verliezen. Dat gevaar ligt altijd op de loer, ook bij digitalisering, misschien wel juist bij deze portefeuille. De digitale wereld verandert razendsnel. We maken als overheid gebruik van cloud, data en ai, en straks misschien wel quantumtechnologie. De vraag die daarbij altijd leidend moet zijn is: wat hebben burgers en ondernemers nodig en hoe kunnen we hen beschermen? Dat is de kern van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie.’ Wat gaat de NDS precies veranderen? ‘Door de strategie werken gemeenten, provincies, waterschappen en het rijk echt intensief samen. Zo versterken we de digitale basis van Nederland. Dat is essentieel voor de dienstverlening aan burgers en bedrijven. We willen mensen bijvoorbeeld zoveel mogelijk op één plek helpen, en niet van loket naar loket sturen. ‘Maar het gaat ook om veiligheid. Tot nu toe heeft iedere overheid zijn eigen systemen, clouds en standaarden. Dat lijkt handig, maar maakt kwetsbaar. Als systemen niet op elkaar aansluiten, kun je ze ook niet samen verdedigen. En als de ene organisatie een lek heeft, kan dat ook gevolgen hebben voor andere. Mijn voorganger Zsolt Szabó zag dat scherp en zette de NDS in de steigers. Ik heb er alles aan gedaan om de lancering door te zetten, ook in een demissionair kabinet. Dit dossier was te belangrijk om op pauze te zetten.’ De risico’s van digitalisering zijn al jaren bekend. Waarom nu pas een NDS? ‘De zorgen zijn inderdaad niet nieuw. Maar elke overheid bestreed die risico’s met eigen systemen en eigen beleid. Daardoor ontstond versnippering. Wat nu anders is: we kiezen er bewust voor om het samen te doen, met álle overheden: één koers en centrale regie. Je ziet ook dat er door de NDS een sterke beweging is ontstaan bij alle overheden: iedereen wil meer dan ooit samenwerken, dat is een unicum.’ Beweging De beweging begint bij de overheden zelf, stelt Van Marum. Zij moeten volgens hem samen tot een investeringsagenda komen. Er liggen veel goede plannen: voor systemen die beter op elkaar aansluiten, voor een soevereine cloud, en voor slimmer gebruik van data. ‘Maar we kunnen niet alles tegelijk. Eerst is nu het programmateam van BZK aan zet, met medeoverheden en publieke dienstverleners als gelijkwaardige partners. Zij moeten gezamenlijk keuzes gaan maken: welke prioriteiten uit de NDS pakken we nu op, en welke later? Daarbij worden ze – gevraagd en ongevraagd – geadviseerd door de NDS-Raad met externe digitaliseringsexperts. Je kunt hen zien als de aanjagers van het proces. Uiteindelijk moet er een investeringsagenda komen die glashelder maakt: wat moet er gebeuren, voor wie, en hoe gaan we dat doen?’ Voor zichzelf ziet Van Marum daarbij een politieke rol weggelegd. ‘Ik wil het belang van digitalisering nóg meer op de kaart te zetten in de Tweede Kamer, zodat nu al wordt nagedacht over wat er nodig is om Nederland digitaal weerbaarder te maken in de komende kabinetsperiodes. En misschien is dit onderwerp wel zo belangrijk dat er op termijn een minister van Digitalisering op deze plek moet komen te zitten.’ Wat betekent de NDS voor burgers en ondernemers in Nederland? ‘Burgers en ondernemers hebben recht op begrijpelijke en betrouwbare dienstverlening. De NDS moet dat waarmaken: minder wachttijd, minder fouten, meer veiligheid. Je kunt het zo zien: we bouwen aan een veilig digitaal stopcontact. Alle overheden kunnen daar uiteindelijk hun diensten in prikken. Burgers krijgen dan wat ze nodig hebben, op één centrale plek. Denk aan Overheid.nl als de wegwijzer waar je straks alle informatie kunt vinden. Daar lees je hoe je iets regelt bij een gemeente of de Belastingdienst. ‘We kijken ook naar het verantwoord inzetten van digitale assistenten. Gemeenten doen daar al ervaring mee op, met de OmgevingsChat in Leeuwarden en ai-chatbot Guus in Goes. Uiteindelijk moet je als burger of ondernemer het gevoel krijgen dat je met één overheid te maken hebt en meteen wordt geholpen.’ Versnelling Er wordt in de NDS veel gesproken over versnelling. Niet in plannen blijven steken maar bouwen, is het motto. ‘Dit is geen papieren strategie die in een la verdwijnt. We betrekken de uitvoeringsorganisaties er nadrukkelijk bij, bijvoorbeeld de Belastingdienst en gemeenten. Zij weten hoe de dienstverlening naar burgers in de praktijk werkt. Hun kennis bepaalt welke stappen we eerst zetten. ‘Daarnaast zorgen we ervoor dat belemmeringen worden weggenomen. Zo gaan we werken met verplichte, overheidsbrede standaarden. Denk aan één manier van inloggen of één manier om gegevens te delen tussen organisaties. Dat voorkomt dat iedereen zelf het wiel uitvindt. Het scheelt tijd, het verkleint de kans op fouten en het maakt de dienstverlening overzichtelijker. Daardoor zien burgers en bedrijven ook sneller resultaat.’ Welke investeringen zijn nodig en waar komt het noodzakelijke geld vandaan? ‘Daar kan ik duidelijk over zijn. Digitale voorzieningen vragen om structureel geld, nu én in de toekomst. We moeten tegelijk brandjes blussen en bouwen aan een stevig fundament. Aan de ene kant zijn er maatregelen nodig om bestaande systemen draaiend te houden en risico’s direct te beperken. Aan de andere kant moet de investeringsagenda ervoor zorgen dat we op de lange termijn digitaal weerbaar blijven. ‘Maar de overheid kan dit niet alleen. Dit vraagt om gezamenlijke investeringen: publiek, privaat en misschien ook Europees. Kijk naar Defensie: Nederland heeft zich gecommitteerd aan de Navo-norm van vijf procent van het bruto binnenlands product. Daarvan is anderhalf procent bedoeld voor bredere investeringen. Wat mij betreft moeten we bekijken of een deel daarvan ook kan worden ingezet voor digitale weerbaarheid en infrastructuur. Want die zijn net zo onmisbaar voor onze veiligheid.’ De NDS is op 4 juli in een brief aan de Tweede Kamer aangekondigd. Een dag eerder informeerde collega-demissionair staatssecretaris Gijs Tuinman het parlement over de Digitale Transformatie Strategie Defensie. De NDS vormt samen met de Strategie Digitale Economie, Digitale Transformatie Strategie Defensie en de Nederlandse Cybersecurity Strategie (NLCS) het fundament van het digitaliseringsbeleid, aldus Van Marum. ‘We trekken in digitalisering nauw op met Defensie. Dat kan ook niet anders. De modernisering van de digitale overheid vraagt om samenwerking, niet meer ieder ministerie voor zich. Ik spreek regelmatig met Gijs Tuinman, we hebben het dan over digitale weerbaarheid, autonomie en het gebruik van de infrastructuur voor ai. We kijken hoe we elkaar kunnen versterken.’ Amerikaanse diensten Van Marum geeft aan dat het ook de bedoeling is van de NDS om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse diensten zoals Google en Microsoft. ‘Dat gaat niet in één keer. Grote Amerikaanse cloudplatforms zijn nu vaak de standaard: schaalbaar, betrouwbaar en relatief goedkoop. Dat gemak heeft natuurlijk wel een keerzijde: je maakt je afhankelijk en er zijn terechte zorgen over de bescherming van gegevens. Daarom werken we aan alternatieven die onze digitale autonomie vergroten. Een voorbeeld is een overheidsbrede soevereine cloud. We onderzoeken nu of en hoe we de infrastructuur hiervoor in eigen beheer kunnen opbouwen, samen met publieke en private partijen in Nederland. Uiteindelijk kun je in zo’n cloud de data en processen opslaan die je niet in een publieke cloud wilt hebben, zoals persoonsgegevens of gevoelige overheidsgegevens. Zo houden we grip op onze eigen informatie en kunnen we beter samenwerken tussen overheden.’ Hoewel niet specifiek genoemd in de NDS, juicht Van Marum de plannen voor een ai-fabriek in Groningen van harte toe. ‘De ai-fabriek gaat verder dan alleen de digitale overheid. Het raakt ook aan werkgelegenheid en de economische positie van Nederland. Daarom staat het niet in de NDS. Maar er wordt wél hard aan gewerkt. Kabinet en regio investeren samen tweehonderd miljoen euro. Hier komen mijn portefeuilles Herstel Groningen en Digitalisering mooi samen. Het zou fantastisch zijn als Groningen hiermee een voortrekkersrol krijgt. Dat biedt kansen voor de bewoners én laat zien dat Den Haag deze regio ook echt iets goeds te bieden heeft.’ Basisvoorziening De NDS helpt ook in het perspectief van grotere cyberaanvallen. ‘We zijn beter voorbereid dan vroeger, maar we zijn ook zeker niet volledig veilig. Geen enkel land is dat. De NDS maakt ons weerbaarder, verkleint de risico’s en helpt ons sneller reageren als er iets misgaat. En we kunnen niet alleen op techniek vertrouwen. Techniek kan uitvallen. Daarom werken we ook aan noodplannen en noodvoorzieningen. Want zoals ik bij het begin van dit interview al zei: digitalisering is een basisvoorziening geworden, net als water of stroom. Ook bij een crisis moeten burgers en bedrijven gewoon op de overheid kunnen rekenen.’ Er is vaak gepleit voor een minister van Digitale Zaken. Moet uw opvolger geen staatssecretaris maar minister worden? ‘Die discussie speelt al langer, en ik snap dat goed. Digitalisering is nu verspreid over allerlei ministeries. Het is belangrijk om het signaal af te geven dat dit onderwerp topprioriteit heeft. Digitalisering behoort wat mij betreft net als Defensie en Financiën standaard aan tafel bij de ministerraad. Of er een minister komt, is natuurlijk aan het volgende kabinet. Maar hoe meer centrale sturing, hoe beter. Want digitalisering is geen bijzaak meer, het raakt de kern van onze samenleving.’ Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS)De NDS is 1 van de pijlers van het kabinetsbeleid op digitalisering en definieert 6 prioriteiten voor 1 overheid.Prioriteit 1 – CloudPrioriteit 2 – DataPrioriteit 3 – Artificiële IntelligentiePrioriteit 4 – De overheid stelt burgers en ondernemers centraal in (digitale) dienstverleningPrioriteit 5 – Versterken digitale weerbaarheid en autonomie van de overheidPrioriteit 6 – Digitaal vakmanschap en een moderne werkomgeving (Dit artikel is ook te lezen in GOV magazine nummer 21 van Atos.)

Piet de Groot, directeur en medeoprichter van AdSysCo, is na een kort ziekbed afgelopen zaterdag op zestigjarige leeftijd overleden. Hij zette in 2003 samen met Gerlof Sijtsma AdSysco op als it-bedrijf met toepassingen voor het sociale domein. Piet de Groot en Gerlof Sijtsma waren voor 2003 al jaren actief als bestuurslid van de welzijnsorganisatie in hun woonplaats en hadden al ervaring in de automatisering vanuit hun professionele loopbanen. Midden jaren 90 ontwikkelden zij voor deze organisaties een nieuw registratiesysteem (RegiCare). Uit die samenwerking vloeide later AdSysco voort.  Op de website van het it-bedrijf uit Heemstede staat in het afscheidsbericht onder meer: ‘Piet was een welzijnsman in hart en nieren. Betrokken bij iedereen, altijd vol energie en enthousiasme. Zijn grote drijfveer was om, samen met ons team, software en toepassingen te ontwikkelen die echt van betekenis zijn voor professionals en vrijwilligers in het sociaal werk. En dat deed hij – met een scherp oog, een warm hart en zijn kenmerkende humor.’

Efficiëntie door een geïntegreerde AI oplossing met Mobile XL Mobile XL helpt organisaties bij het toepassen van AI binnen hun processen op een veilige en toegankelijke manier. Met ingebouwde AI via Creatio zijn integraties overbodig en worden teams direct versterkt met slimme automatisering. Wat is de echte meerwaarde van een geïntegreerde AI oplossing? In tegenstelling tot losse AI-tools of externe koppelingen is van een geïntegreerde AI oplossing, ook wel native AI genoemd, direct geïntegreerd in het platform waarmee je werkt. Dit voorkomt ingewikkelde integraties en zorgt voor een soepele samenwerking met je bestaande processen, data en gebruikersomgeving. Zo haal je direct meer uit je systemen, zonder extra complexiteit. De voordelen van een geïntegreerde AI oplossing Verlaagde onderhoudslastenOmdat een geïntegreerde AI oplossing volledig geïntegreerd is in een platform, is het onderhoud van meerdere losse systemen niet meer nodig. Hierdoor bespaar je kostbare tijd en middelen. Alles sluit naadloos aanEen geïntegreerde AI oplossing werkt naadloos samen met je bestaande gegevens, waardoor de AI-assistent persoonlijker wordt en beter aansluit bij jouw specifieke behoeften. Geen verborgen kostenDoor te kiezen voor een geïntegreerde AI oplossing voorkom je verborgen kosten die vaak komen kijken bij losse AI-oplossingen, zoals implementatie, integratie en beheer. Hoe Mobile XL dit realiseert met Creatio AI kan bij veel mensen zorgen oproepen over controle, werkgelegenheid of complexiteit. Bij Mobile XL zien we AI juist niet als vervanger van mensen, maar als een krachtige versterker van je team. Wij laten zien hoe AI je werk leuker, eenvoudiger en zelfs creatiever maakt met behulp van Creatio. Creatio is een no-code platform waarin AI standaard is ingebouwd. Dat betekent dat teams zoals sales, marketing en klantenservice allemaal samenwerken binnen een omgeving. De een geïntegreerde AI oplossing helpt bijvoorbeeld bij het voorspellen van verkoopkansen of het bieden van 24/7 ondersteuning aan klanten. Creatio onderscheidt zich duidelijk van oplossingen zoals Salesforce, waar vaak met losse apps of extra licenties wordt gewerkt die apart geïntegreerd en afgerekend moeten worden. Bij Creatio is de volledige AI-functionaliteit standaard onderdeel van het platform. Als gebruiker heb je hier direct toegang toe, zonder extra kosten of complexe inrichting. Wat je nodig hebt, is een oplossing die vanaf het begin klopt. Bij Mobile XL verzorgen we de volledige implementatie van Creatio, inclusief de ingebouwde AI-functionaliteit. Geen losse onderdelen of extra stappen: alles is direct beschikbaar zodra het platform draait. Klaar om Native AI onderdeel te maken van je organisatie? Met een implementatie door Mobile XL is Creatio direct inzetbaar, inclusief ingebouwde AI-functionaliteit.

Nederlandse bedrijven en overheidsorganisaties kunnen in aanmerking komen voor subsidie van innovatieve cybersecurity-projecten. Voorwaarde is dat die de cyberweerbaarheid van Europa versterken en kritieke digitale infrastructuur beschermen. De Europese Commissie stelt daarvoor in totaal vijftig miljoen euro beschikbaar. Dit budget komt uit het 1,7 miljard euro omvattende Digital Europe Programme om digitale innovatie in Europa te versterken. Het European Cybersecurity Competence Centre (ECCC) publiceerde onlangs een nieuwe subsidieoproep (call) voor cybersecurity-projecten. Subsidie is mogelijk voor vier soorten onderwerpen: • Cyberveilige tools, technologieën en diensten op basis van ai (vijftien miljoen euro). Deze oplossingen moeten geschikt zijn voor cyberhubs of sectorale Computer Security Incident Response Teams (CSIRTS). Denk aan systemen voor vroegtijdige waarschuwing, incident respons en bedreigingsdetectie. • Opschaling van innovatieve cybersecurity-oplossingen voor het mkb (vijftien miljoen). Doel is het helpen van mkb’ers bij het verbeteren van hun digitale weerbaarheid met geavanceerde beveiligingstechnologieën. • Gecoördineerde paraatheid-testen (tien miljoen) bij overheidsinstellingen. Denk aan stresstests, simulaties en andere paraatheid-acties. Doel is de capaciteit van kritieke infrastructuurbeheerders te versterken bij het voorkomen en reageren op cyberincidenten. • Regionale knooppunten (cable hubs) voor onderzeese kabels voor dataverkeer en infrastructuur (tien miljoen) bij overheden. Dit moet de detectie van bedreigingen en de operationele veiligheid rond deze strategische infrastructuren versterken. NCC-NL en RVO De call loopt tot eind maart 2026. Voor de eerste twee onderwerpen heeft de Nederlandse overheid het voornemen om extra budget (nationale cofinanciering) beschikbaar te stellen via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). NCC-NL is het officiële contactpunt voor Nederlandse organisaties met vragen over het cybersecurity-programma.

BLOG – Het recente ingrijpen van de Nederlandse overheid bij chipfabrikant Nexperia laat zien hoe geopolitiek en overheidsbesluiten technologische ketens kunnen beïnvloeden. Nexperia, een Nederlands bedrijf dat eigendom is van een Chinese multinational, werd onder bijzonder toezicht geplaatst vanwege zorgen over governance en de continuïteit van cruciale productiecapaciteit in Nederland. Voor ict-leveranciers is dit een wake-upcall: politieke besluiten, zowel in Nederland als in China, kunnen de toelevering van cruciale technologie abrupt beïnvloeden – met directe gevolgen voor bestaande contracten en verplichtingen. Belangrijk is te begrijpen dat Nexperia in Nederland geen leveringsverbod richting Nederlandse partijen heeft gekregen; het bijzondere toezicht van de Nederlandse overheid beperkt vooral strategische beslissingen binnen het bedrijf. Wel heeft China gereageerd met exportrestricties op bepaalde onderdelen en productielocaties van de Chinese moedermaatschappij, waardoor de daadwerkelijke levering naar Nederland kan worden beperkt. Wat als de levering stilvalt?Wanneer een leverancier door staatsingrijpen of buitenlandse exportbeperkingen niet langer kan leveren, raakt dat direct de bedrijfsvoering van afnemers. Leveringen lopen vertraging op, projecten stagneren en aansprakelijkheidskwesties doemen op. De vraag is: bieden bestaande contracten hiertegen voldoende bescherming? Vier juridische aandachtspunten Overmacht en staatsingrijpenVeel contracten benoemen politieke besluiten, buitenlandse exportrestricties en overheidsmaatregelen niet expliciet als overmacht. Daardoor ontstaat onduidelijkheid over de verdeling van risico’s en de vraag wie opdraait voor de gevolgen van leveringsproblemen. Aansprakelijkheid en compensatieAls een leverancier niet kan leveren, kan de afnemer zelf worden aangesproken door klanten. Heldere afspraken over remedies, vervangende leveringen en beperking van aansprakelijkheid zijn daarom essentieel, zeker wanneer buitenlandse politieke maatregelen de leveringsketen verstoren. Risicoverdeling in de ketenInternationale ketens vragen om duidelijke afspraken: wie draagt het risico bij geopolitieke verstoringen of buitenlandse exportbeperkingen? Een expliciete toedeling in het contract voorkomt discussies en claims achteraf. Governance en communicatieEen goede governance-structuur en transparante communicatie zijn cruciaal. Stakeholders moeten tijdig worden geïnformeerd en juridische teams voorbereid op mogelijke vragen en claims. Meer dan een theoretisch risicoHet geval Nexperia maakt duidelijk dat geopolitieke risico’s niet langer abstract zijn. Ze raken de kern van technologische continuïteit. Ict-contracten moeten daarom niet alleen technisch en financieel solide zijn, maar ook bestand tegen politieke interventies, buitenlandse exportrestricties en verstoringen in de leveringsketen. Tip voor ict-leveranciersVoor it-leveranciers is het raadzaam om binnen de eigen organisatie te controleren of contracten en risicobeheermaatregelen toereikend zijn. Zijn overmachtsclausules, aansprakelijkheidsafspraken en alternatieve scenario’s up-to-date om leveringsrisico’s door geopolitieke escalaties of exportrestricties bij strategische leveranciers op te vangen? Erwin Paul Mazaira is advocaat intellectueel eigendom en it-recht