computable

Bijna de helft van Nederland is nog onbekend met de nieuwe betaalpas en de mogelijkheden daarmee, maar aanpassingen aan bedrijfssoftware kunnen tot een minimum beperkt blijven. De traditionele pinpas verdwijnt in 2027 volledig uit het betalingsverkeer, maar hoewel Nederland met tachtig procent van alle transacties vooroploopt in digitaal betalen, weet zo’n veertig procent van de mensen niet wat er daardoor gaat veranderen, zo concludeert myPOS, het Zwitserse fintechbedrijf voor mkb-ondernemingen, uit eigen onderzoek. ‘Mastercard en Visa kondigden al enkele jaren geleden aan te stoppen met de traditionele pinpas – Maestro en V PAY. Deze betaalpassen sluiten niet langer aan op het betaalgedrag van vandaag: online shoppen, internationale transacties en het gebruik van digitale wallets,’ aldus het bedrijf. De overstap is al gedaan door onder andere Rabobank, ABN Amro en myPOS. Maar de uitrol vindt niet overal tegelijk plaats en voor een groot deel van de Nederlanders is nog niet duidelijk wat deze overstap betekent. Ook veel bedrijven weten niet wat de nieuwe betaalkaarten concreet tot gevolg hebben. ‘Deze nieuwe generatie betaalkaarten maakt transacties slimmer dankzij de directe koppeling met digitale wallets, zoals Apple Pay en Google Pay, en online kassa’s,’ legt het bedrijf uit. ‘Daarnaast worden de debitkaarten wereldwijd geaccepteerd – zoals we gewend zijn van een creditcard – en zijn transacties veiliger door moderne beveiligingstechnieken.’ Nieuwe betaalpas weinig invloed op bedrijfssoftware ‘De overgang naar Debit Mastercard en Visa Debit heeft nauwelijks impact op boekhoud- of erp-software: daar verandert de datastroom niet, enkel de kaartidentificatie in de achtergrond,’ verduidelijkt myPOS aan Computable. ‘Voor bedrijven blijft de verwerking van betalingen technisch hetzelfde: transacties lopen via dezelfde koppelingen, bestanden en formaten, alleen het kaartmerk verandert.’ Wel adviseert het bedrijf om te controleren of kaartmerkfilters of categorievelden in rapportages, dashboards of reconciliatie-modules niet beperkt zijn tot Maestro/V PAY. ‘De aanpassingen vinden vooral plaats op betaalterminals en acquirers, de verwerkers van kaarttransacties.’ Organisaties dienen wel te controleren of hun acceptatiecontract ook de nieuwe kaartmerken dekt en tegen welk tarief. ‘In sommige gevallen moeten deze contracten worden uitgebreid of vernieuwd om Debit Mastercard en Visa Debit officieel te mogen accepteren. Bij myPOS hoeven nooit contracten voor aanvaardingen van betalingen ondertekend worden, niet voor bestaande en niet voor nieuwe kaarten.’ Ontwikkelaars en leveranciers van kassasystemen of betaalintegraties zullen voor de overstap voornamelijk firmware, testflows en documentatie moeten bijwerken.

Eerst de klant, dan de fabriek Waar bedrijven in de maakindustrie vorig jaar nog aarzelden, is kunstmatige intelligentie nu niet meer weg te denken uit een aantal bedrijfsprocessen. Aansturing van productielijnen is er echter nog niet bij. Adezz is een snelgroeiende producent van tuin- en buitenproducten, gevestigd in Uden en actief in ruim vijftien landen. De snelle uitbouw van de onderneming bracht groeipijnen met zich mee. Sales en klantenservice werkten in losse systemen en bestanden, groepsmailboxen en een zelfgebouwd erp-systeem. Het bedrijf klopte bij it-dienstverlener Fellowmind aan met een duidelijke wens: processen slimmer inrichten, medewerkers beter ondersteunen en efficiënter werken met dezelfde capaciteit. Er werd niet specifiek naar ai gevraagd, maar de technologie bleek een logische stap. Een jaar geleden waren veel industriële bedrijven nog terughoudend als het ging om kunstmatige intelligentie. Inmiddels is de situatie radicaal veranderd. Volgens Oscar Weijman, Business Line Expert bij Fellowmind is het haast onmogelijk geworden een klantproject te realiseren zonder dat ai ter sprake komt. ‘Iedereen wil weten wat het kan brengen en hoe het zo gecontroleerd mogelijk ingezet kan worden.’ Samen met collega Erwin Berends, chief innovation officer, blikt hij terug op de implementatie bij Adezz en schetst hij hoe de maakindustrie steeds meer stappen zet richting een door ai ondersteunde toekomst. Frans en Pools Adezz moet klanten in vijf talen bedienen, terwijl er bij bepaalde talen soms slechts één of twee medewerkers intern beschikbaar zijn. ‘Als deze personen pauze hebben, in gesprek of met vakantie zijn, ontstaat er meteen een knelpunt. Door ai in te zetten voor real-time vertaling kan een medewerker in het Nederlands werken en een Franse of Poolse klant toch in de eigen taal te woord staan.’ Voor deze toepassing werd gebruikgemaakt van standaardcomponenten uit het Microsoft framework, draaiend op Azure AI en gevoed door OpenAI-technologie. Naast vertaling zet Adezz ai ook in voor het automatisch samenvatten van gesprekken. Chats, WhatsApp-berichten en telefoongesprekken worden getranscribeerd, samengevat en als service-aanvraag doorgezet. Zo hebben medewerkers sneller overzicht en kunnen ze efficiënter werken. Adezz wil haar klanten graag persoonlijk te woord blijven staan waarbij ai ondersteunt om dit op de meest persoonlijke en passende wijze te doen. Voor Adezz ligt de volgende uitdaging in de fabriek zelf, om ai dieper in productieprocessen te integreren. Volgens Weijman onderzoekt de tuinmeubelenfabrikant hoe ai ook in het productie- en warehouseproces kan bijdragen aan efficiëntie en groei. ‘De eerste stap was het optimaliseren van klantprocessen, daarna volgt de operatie.’ Berends vult aan dat deze route typerend is voor de sector. Waar de maakindustrie vroeger vooral keek naar productefficiëntie en traceability, komt de nadruk nu steeds vaker te liggen op klantgerichtheid. ‘We zien in de markt dat steeds meer bedrijven die klantzijde omarmen’, aldus Berends. “Bedrijven willen voorspelbaarder zijn in hun leveringen en beschikbaarheid. Dat begint met betere communicatie tussen verkoop, productie en leveranciers. Ai kan hier een verbindende rol spelen” Productielijnen Een bredere inzet van ai in industriële omgevingen kan een volgende stap zijn. Berends schetst dat veel bedrijven nog niet toe zijn aan ai die productielijnen direct aanstuurt. De eerste vragen komen eerder uit domeinen als order intake en supply chain. Bedrijven willen voorspelbaarder zijn in hun leveringen en beschikbaarheid. Dat begint met betere communicatie tussen verkoop, productie en leveranciers. Traditioneel zijn dit gescheiden silo’s, maar ai kan hier een verbindende rol spelen. Hij gebruikt het beeld van agents die zelfstandig beslissingen nemen en met elkaar communiceren. Een binnendienst kan besluiten spoedorders toe te laten, waarna een productie-agent en een leveranciers-agent in actie komen om de gevolgen op te vangen. ‘Op dit moment worden veel beslissingen nog statisch genomen, maar ai maakt het mogelijk om flexibeler te reageren.’ Adoptie Predictive maintenance is een andere bekende toepassing. Door sensordata te analyseren kan onderhoud verspreid en doelgericht worden ingepland. Toch merkt Berends dat dit vaak door technologiepartners wordt gepusht in plaats van dat het vanuit de industrie zelf komt. De échte waarde ziet hij in de combinatie van agents met machine learning, waarbij feedback loops ervoor zorgen dat systemen slimmer worden. De adoptie verloopt echter niet zonder obstakels. Veel ot-systemen draaien nog op oude technologieën zoals Cobol, AS/400 of PLC-besturingen. Integratie is daardoor complex. Berends legt uit dat ai hier uitkomst kan bieden door data op een ongestructureerde manier te bevragen in plaats van via vaste protocollen. ‘We kunnen nu intelligenter vragen stellen aan systemen, zonder dat we alle integraties vooraf hoeven te beschrijven. Dat kan een enorme sprong opleveren.’ Weijman en Berends benadrukken dat ai in deze fase vaak het meest rendeert aan de voorkant van de organisatie. Door klanten sneller en beter te helpen, ontstaat ruimte om de operatie later efficiënter te maken. Dat past ook bij seizoensgebonden bedrijven zoals Adezz, dat in de zomermaanden enorme pieken ervaart. Door processen slim te automatiseren, kan de bestaande capaciteit beter worden benut zonder structureel extra personeel aan te nemen. Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2025 #6.

COLUMN – Meta, het concern achter Instagram en Facebook, haalde vorig jaar een omzet van zestien miljard dollar (meer dan 13,8 miljard euro) uit advertenties die verband houden met fraude en verboden producten. Maar liefst 10 procent van de winst komt van misleidende advertenties. Maar, hoor ik je vragen, kunnen ze dit dan niet tegen houden? Jazeker wel. Als één partij dat kan, dan is het Meta. Ze kunnen namelijk de meest ingewikkelde algoritmes maken. Daar zijn ze groot en heel erg rijk mee geworden. Sterker nog ze hebben de algoritmes zelfs zo goed gemaakt dat de misleidende advertenties precies bij die mensen terecht komen die het meest gevoelig zijn voor deze advertenties. En dit zijn meestal niet de mensen die het geld heel goed kunnen missen. Ze kunnen ook gewoon elke advertentie handmatig controleren Maar het goede nieuws is: ze kunnen er heel eenvoudig iets aan doen. Het hoeft niet eens geautomatiseerd. Ze kunnen ook gewoon elke advertentie handmatig controleren. Kranten doen dat namelijk al hun leven lang.   Tientje van oma Het hele issue is natuurlijk, als Meta deze advertenties gaat tegenhouden dan verdienen ze ook niet die 13,8 miljard. Dan wacht je toch even met de oplossing. Het is alsof je elke week een tientje van je oma krijgt omdat zij denkt dat je weer net jarig bent geweest. Jij gaat haar niet vertellen dat je maar één keer per jaar jarig bent. Jij wilt elke week dat tientje. Maar Jacob, je gaat je arme oma toch niet beroven? Nou, Meta wel. En natuurlijk doet Meta er wel iets aan. Met de nadruk op iets. Zo wordt een kleine adverteerder na acht waarschuwingen geblokkeerd. Betaal je veel meer aan Meta en ben je een grote adverteerder dan word je pas na vijfhonderd waarschuwingen geblokkeerd. Misschien wordt het eens tijd dat wij Meta gaan blokkeren. Ik geef ze nog vijfhonderd waarschuwingen. Jacob Spoelstra is columnist/stand-upcomedian. Kijk voor meer informatie op www.jacobspoelstra.nl.het.

In het derde kwartaal van 2025 daalde de omzet van Nederlandse detacheerders met 6,4 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Bij de ict-sector was de daling het grootst (-13,1 procent, meer nog dan de -12,8 procent in het tweede kwartaal). Dat blijkt uit de cijfers van de nieuwste MarktMonitor van de Vereniging van Detacheerders Nederland (VvDN). De omzetontwikkeling verschilt wel sterk per sector. De grootste sectoren waarin detacheerders actief zijn, kenden een flinke omzetdaling, zoals dus de ict maar ook financieel (-11,2%) en engineering (-7,5%). Ook in de sector Inkoop en logistiek daalde de omzet van detacheerders fors (-9,6%). Daarentegen lieten sectoren als het sociale domein, marketing en communicatie, secretarieel/administratief en juridische dienstverlening en zorg juist verbeterde cijfers zien. ‘We zitten nog steeds in hetzelfde schuitje’, zegt Edwin van den Elst, voorzitter van de VvDN. ‘De daling komt door bezuinigingen in de publieke en private sector. Steeds meer bedrijven hebben het moeilijk, waardoor hun inhuur van gedetacheerden daalt.’ Nieuwe cao Het aantal gedetacheerden is ook flink afgenomen. Detacheerders moeten concurreren met opdrachtgevers die vaker kiezen voor het vaste contract. Van den Elst: ‘We zullen ons nog meer dan voorheen moeten onderscheiden in goed werkgeverschap.’ De nieuwe detacherings-cao die per 1 januari 2026 ingaat is volgens hem een kans om invulling te geven aan goed werkgeverschap. ‘Met onze eigen leden-cao die we deze zomer hebben afgesloten krijgen detacheerders de ruimte om een solide eigen arbeidsvoorwaardenpakket te creëren dat aansluit bij de behoeften en specifieke wensen van onze professionals. Dit geeft detacheerders handvatten om hun employer branding-strategie nog meer naar hun hand te zetten.’

Interview | Eddie van Marum, (demissionair) staatssecretaris BZK EXPERTVERSLAG – Voor demissionair staatssecretaris Eddie van Marum draait digitalisering niet om systemen, maar om mensen. Zijn doel: één overheid die burgers en ondernemers digitaal ondersteunt én beschermt. Dat vraagt om stevige keuzes. ‘Als het volgende kabinet stappen wil zetten, moet er een substantieel budget komen. En wat mij betreft zit digitalisering standaard aan tafel bij de ministerraad.‘ Eddie van Marum is sinds 2 juli 2024 (inmiddels demissionair) staatssecretaris op het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) met als portefeuilles Herstel Groningen, Koninkrijksrelaties en Digitalisering. Van Marum was eerder Statenlid in Groningen namens de BBB. ‘Digitale diensten worden steeds meer een publieke voorziening, net als energie, onderwijs en voedselvoorziening’, zegt Van Marum, zittend aan de grote tafel in zijn werkkamer op het ministerie van BZK. Naast hem ligt zijn iPad, waarmee hij beleidsdocumenten en Kamerbrieven aftekent. ‘De maatschappij digitaliseert in een razend tempo. Dat heeft veel voordelen, maar brengt ook risico’s met zich mee. Want het is niet vanzelfsprekend dat alles blijft werken.’ Storingen en digitale aanvallen zijn niet ondenkbaar in het huidige geopolitieke klimaat. Digitale weerbaarheid is dan ook een speerpunt in de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS), die de demissionair staatssecretaris vlak voor de zomer heeft gelanceerd. ‘Stel je voor dat je opeens geen toegang meer hebt tot je zorggegevens of spaargeld, of dat je persoonlijke gegevens opeens op straat liggen. We weten inmiddels dat dat kan gebeuren. Dat kan leiden tot een deuk in het vertrouwen dat mensen hebben in de overheid. En dat moeten we voorkomen.’ Vertrouwen Het woord ‘vertrouwen’ gebruikt hij niet toevallig. Van Marum is ook demissionair staatssecretaris Herstel Groningen en spant zich elke dag in om het vertrouwen te herstellen bij mensen die te maken kregen met aardbevingsschade. ‘Ik zie in Groningen hoe belangrijk het is om bij het maken van beleid de mens niet uit het oog te verliezen. Dat gevaar ligt altijd op de loer, ook bij digitalisering, misschien wel juist bij deze portefeuille. De digitale wereld verandert razendsnel. We maken als overheid gebruik van cloud, data en ai, en straks misschien wel quantumtechnologie. De vraag die daarbij altijd leidend moet zijn is: wat hebben burgers en ondernemers nodig en hoe kunnen we hen beschermen? Dat is de kern van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie.’ Wat gaat de NDS precies veranderen? ‘Door de strategie werken gemeenten, provincies, waterschappen en het rijk echt intensief samen. Zo versterken we de digitale basis van Nederland. Dat is essentieel voor de dienstverlening aan burgers en bedrijven. We willen mensen bijvoorbeeld zoveel mogelijk op één plek helpen, en niet van loket naar loket sturen. ‘Maar het gaat ook om veiligheid. Tot nu toe heeft iedere overheid zijn eigen systemen, clouds en standaarden. Dat lijkt handig, maar maakt kwetsbaar. Als systemen niet op elkaar aansluiten, kun je ze ook niet samen verdedigen. En als de ene organisatie een lek heeft, kan dat ook gevolgen hebben voor andere. Mijn voorganger Zsolt Szabó zag dat scherp en zette de NDS in de steigers. Ik heb er alles aan gedaan om de lancering door te zetten, ook in een demissionair kabinet. Dit dossier was te belangrijk om op pauze te zetten.’ De risico’s van digitalisering zijn al jaren bekend. Waarom nu pas een NDS? ‘De zorgen zijn inderdaad niet nieuw. Maar elke overheid bestreed die risico’s met eigen systemen en eigen beleid. Daardoor ontstond versnippering. Wat nu anders is: we kiezen er bewust voor om het samen te doen, met álle overheden: één koers en centrale regie. Je ziet ook dat er door de NDS een sterke beweging is ontstaan bij alle overheden: iedereen wil meer dan ooit samenwerken, dat is een unicum.’ Beweging De beweging begint bij de overheden zelf, stelt Van Marum. Zij moeten volgens hem samen tot een investeringsagenda komen. Er liggen veel goede plannen: voor systemen die beter op elkaar aansluiten, voor een soevereine cloud, en voor slimmer gebruik van data. ‘Maar we kunnen niet alles tegelijk. Eerst is nu het programmateam van BZK aan zet, met medeoverheden en publieke dienstverleners als gelijkwaardige partners. Zij moeten gezamenlijk keuzes gaan maken: welke prioriteiten uit de NDS pakken we nu op, en welke later? Daarbij worden ze – gevraagd en ongevraagd – geadviseerd door de NDS-Raad met externe digitaliseringsexperts. Je kunt hen zien als de aanjagers van het proces. Uiteindelijk moet er een investeringsagenda komen die glashelder maakt: wat moet er gebeuren, voor wie, en hoe gaan we dat doen?’ Voor zichzelf ziet Van Marum daarbij een politieke rol weggelegd. ‘Ik wil het belang van digitalisering nóg meer op de kaart te zetten in de Tweede Kamer, zodat nu al wordt nagedacht over wat er nodig is om Nederland digitaal weerbaarder te maken in de komende kabinetsperiodes. En misschien is dit onderwerp wel zo belangrijk dat er op termijn een minister van Digitalisering op deze plek moet komen te zitten.’ Wat betekent de NDS voor burgers en ondernemers in Nederland? ‘Burgers en ondernemers hebben recht op begrijpelijke en betrouwbare dienstverlening. De NDS moet dat waarmaken: minder wachttijd, minder fouten, meer veiligheid. Je kunt het zo zien: we bouwen aan een veilig digitaal stopcontact. Alle overheden kunnen daar uiteindelijk hun diensten in prikken. Burgers krijgen dan wat ze nodig hebben, op één centrale plek. Denk aan Overheid.nl als de wegwijzer waar je straks alle informatie kunt vinden. Daar lees je hoe je iets regelt bij een gemeente of de Belastingdienst. ‘We kijken ook naar het verantwoord inzetten van digitale assistenten. Gemeenten doen daar al ervaring mee op, met de OmgevingsChat in Leeuwarden en ai-chatbot Guus in Goes. Uiteindelijk moet je als burger of ondernemer het gevoel krijgen dat je met één overheid te maken hebt en meteen wordt geholpen.’ Versnelling Er wordt in de NDS veel gesproken over versnelling. Niet in plannen blijven steken maar bouwen, is het motto. ‘Dit is geen papieren strategie die in een la verdwijnt. We betrekken de uitvoeringsorganisaties er nadrukkelijk bij, bijvoorbeeld de Belastingdienst en gemeenten. Zij weten hoe de dienstverlening naar burgers in de praktijk werkt. Hun kennis bepaalt welke stappen we eerst zetten. ‘Daarnaast zorgen we ervoor dat belemmeringen worden weggenomen. Zo gaan we werken met verplichte, overheidsbrede standaarden. Denk aan één manier van inloggen of één manier om gegevens te delen tussen organisaties. Dat voorkomt dat iedereen zelf het wiel uitvindt. Het scheelt tijd, het verkleint de kans op fouten en het maakt de dienstverlening overzichtelijker. Daardoor zien burgers en bedrijven ook sneller resultaat.’ Welke investeringen zijn nodig en waar komt het noodzakelijke geld vandaan? ‘Daar kan ik duidelijk over zijn. Digitale voorzieningen vragen om structureel geld, nu én in de toekomst. We moeten tegelijk brandjes blussen en bouwen aan een stevig fundament. Aan de ene kant zijn er maatregelen nodig om bestaande systemen draaiend te houden en risico’s direct te beperken. Aan de andere kant moet de investeringsagenda ervoor zorgen dat we op de lange termijn digitaal weerbaar blijven. ‘Maar de overheid kan dit niet alleen. Dit vraagt om gezamenlijke investeringen: publiek, privaat en misschien ook Europees. Kijk naar Defensie: Nederland heeft zich gecommitteerd aan de Navo-norm van vijf procent van het bruto binnenlands product. Daarvan is anderhalf procent bedoeld voor bredere investeringen. Wat mij betreft moeten we bekijken of een deel daarvan ook kan worden ingezet voor digitale weerbaarheid en infrastructuur. Want die zijn net zo onmisbaar voor onze veiligheid.’ De NDS is op 4 juli in een brief aan de Tweede Kamer aangekondigd. Een dag eerder informeerde collega-demissionair staatssecretaris Gijs Tuinman het parlement over de Digitale Transformatie Strategie Defensie. De NDS vormt samen met de Strategie Digitale Economie, Digitale Transformatie Strategie Defensie en de Nederlandse Cybersecurity Strategie (NLCS) het fundament van het digitaliseringsbeleid, aldus Van Marum. ‘We trekken in digitalisering nauw op met Defensie. Dat kan ook niet anders. De modernisering van de digitale overheid vraagt om samenwerking, niet meer ieder ministerie voor zich. Ik spreek regelmatig met Gijs Tuinman, we hebben het dan over digitale weerbaarheid, autonomie en het gebruik van de infrastructuur voor ai. We kijken hoe we elkaar kunnen versterken.’ Amerikaanse diensten Van Marum geeft aan dat het ook de bedoeling is van de NDS om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse diensten zoals Google en Microsoft. ‘Dat gaat niet in één keer. Grote Amerikaanse cloudplatforms zijn nu vaak de standaard: schaalbaar, betrouwbaar en relatief goedkoop. Dat gemak heeft natuurlijk wel een keerzijde: je maakt je afhankelijk en er zijn terechte zorgen over de bescherming van gegevens. Daarom werken we aan alternatieven die onze digitale autonomie vergroten. Een voorbeeld is een overheidsbrede soevereine cloud. We onderzoeken nu of en hoe we de infrastructuur hiervoor in eigen beheer kunnen opbouwen, samen met publieke en private partijen in Nederland. Uiteindelijk kun je in zo’n cloud de data en processen opslaan die je niet in een publieke cloud wilt hebben, zoals persoonsgegevens of gevoelige overheidsgegevens. Zo houden we grip op onze eigen informatie en kunnen we beter samenwerken tussen overheden.’ Hoewel niet specifiek genoemd in de NDS, juicht Van Marum de plannen voor een ai-fabriek in Groningen van harte toe. ‘De ai-fabriek gaat verder dan alleen de digitale overheid. Het raakt ook aan werkgelegenheid en de economische positie van Nederland. Daarom staat het niet in de NDS. Maar er wordt wél hard aan gewerkt. Kabinet en regio investeren samen tweehonderd miljoen euro. Hier komen mijn portefeuilles Herstel Groningen en Digitalisering mooi samen. Het zou fantastisch zijn als Groningen hiermee een voortrekkersrol krijgt. Dat biedt kansen voor de bewoners én laat zien dat Den Haag deze regio ook echt iets goeds te bieden heeft.’ Basisvoorziening De NDS helpt ook in het perspectief van grotere cyberaanvallen. ‘We zijn beter voorbereid dan vroeger, maar we zijn ook zeker niet volledig veilig. Geen enkel land is dat. De NDS maakt ons weerbaarder, verkleint de risico’s en helpt ons sneller reageren als er iets misgaat. En we kunnen niet alleen op techniek vertrouwen. Techniek kan uitvallen. Daarom werken we ook aan noodplannen en noodvoorzieningen. Want zoals ik bij het begin van dit interview al zei: digitalisering is een basisvoorziening geworden, net als water of stroom. Ook bij een crisis moeten burgers en bedrijven gewoon op de overheid kunnen rekenen.’ Er is vaak gepleit voor een minister van Digitale Zaken. Moet uw opvolger geen staatssecretaris maar minister worden? ‘Die discussie speelt al langer, en ik snap dat goed. Digitalisering is nu verspreid over allerlei ministeries. Het is belangrijk om het signaal af te geven dat dit onderwerp topprioriteit heeft. Digitalisering behoort wat mij betreft net als Defensie en Financiën standaard aan tafel bij de ministerraad. Of er een minister komt, is natuurlijk aan het volgende kabinet. Maar hoe meer centrale sturing, hoe beter. Want digitalisering is geen bijzaak meer, het raakt de kern van onze samenleving.’ Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS)De NDS is 1 van de pijlers van het kabinetsbeleid op digitalisering en definieert 6 prioriteiten voor 1 overheid.Prioriteit 1 – CloudPrioriteit 2 – DataPrioriteit 3 – Artificiële IntelligentiePrioriteit 4 – De overheid stelt burgers en ondernemers centraal in (digitale) dienstverleningPrioriteit 5 – Versterken digitale weerbaarheid en autonomie van de overheidPrioriteit 6 – Digitaal vakmanschap en een moderne werkomgeving (Dit artikel is ook te lezen in GOV magazine nummer 21 van Atos.)

Piet de Groot, directeur en medeoprichter van AdSysCo, is na een kort ziekbed afgelopen zaterdag op zestigjarige leeftijd overleden. Hij zette in 2003 samen met Gerlof Sijtsma AdSysco op als it-bedrijf met toepassingen voor het sociale domein. Piet de Groot en Gerlof Sijtsma waren voor 2003 al jaren actief als bestuurslid van de welzijnsorganisatie in hun woonplaats en hadden al ervaring in de automatisering vanuit hun professionele loopbanen. Midden jaren 90 ontwikkelden zij voor deze organisaties een nieuw registratiesysteem (RegiCare). Uit die samenwerking vloeide later AdSysco voort.  Op de website van het it-bedrijf uit Heemstede staat in het afscheidsbericht onder meer: ‘Piet was een welzijnsman in hart en nieren. Betrokken bij iedereen, altijd vol energie en enthousiasme. Zijn grote drijfveer was om, samen met ons team, software en toepassingen te ontwikkelen die echt van betekenis zijn voor professionals en vrijwilligers in het sociaal werk. En dat deed hij – met een scherp oog, een warm hart en zijn kenmerkende humor.’

Efficiëntie door een geïntegreerde AI oplossing met Mobile XL Mobile XL helpt organisaties bij het toepassen van AI binnen hun processen op een veilige en toegankelijke manier. Met ingebouwde AI via Creatio zijn integraties overbodig en worden teams direct versterkt met slimme automatisering. Wat is de echte meerwaarde van een geïntegreerde AI oplossing? In tegenstelling tot losse AI-tools of externe koppelingen is van een geïntegreerde AI oplossing, ook wel native AI genoemd, direct geïntegreerd in het platform waarmee je werkt. Dit voorkomt ingewikkelde integraties en zorgt voor een soepele samenwerking met je bestaande processen, data en gebruikersomgeving. Zo haal je direct meer uit je systemen, zonder extra complexiteit. De voordelen van een geïntegreerde AI oplossing Verlaagde onderhoudslastenOmdat een geïntegreerde AI oplossing volledig geïntegreerd is in een platform, is het onderhoud van meerdere losse systemen niet meer nodig. Hierdoor bespaar je kostbare tijd en middelen. Alles sluit naadloos aanEen geïntegreerde AI oplossing werkt naadloos samen met je bestaande gegevens, waardoor de AI-assistent persoonlijker wordt en beter aansluit bij jouw specifieke behoeften. Geen verborgen kostenDoor te kiezen voor een geïntegreerde AI oplossing voorkom je verborgen kosten die vaak komen kijken bij losse AI-oplossingen, zoals implementatie, integratie en beheer. Hoe Mobile XL dit realiseert met Creatio AI kan bij veel mensen zorgen oproepen over controle, werkgelegenheid of complexiteit. Bij Mobile XL zien we AI juist niet als vervanger van mensen, maar als een krachtige versterker van je team. Wij laten zien hoe AI je werk leuker, eenvoudiger en zelfs creatiever maakt met behulp van Creatio. Creatio is een no-code platform waarin AI standaard is ingebouwd. Dat betekent dat teams zoals sales, marketing en klantenservice allemaal samenwerken binnen een omgeving. De een geïntegreerde AI oplossing helpt bijvoorbeeld bij het voorspellen van verkoopkansen of het bieden van 24/7 ondersteuning aan klanten. Creatio onderscheidt zich duidelijk van oplossingen zoals Salesforce, waar vaak met losse apps of extra licenties wordt gewerkt die apart geïntegreerd en afgerekend moeten worden. Bij Creatio is de volledige AI-functionaliteit standaard onderdeel van het platform. Als gebruiker heb je hier direct toegang toe, zonder extra kosten of complexe inrichting. Wat je nodig hebt, is een oplossing die vanaf het begin klopt. Bij Mobile XL verzorgen we de volledige implementatie van Creatio, inclusief de ingebouwde AI-functionaliteit. Geen losse onderdelen of extra stappen: alles is direct beschikbaar zodra het platform draait. Klaar om Native AI onderdeel te maken van je organisatie? Met een implementatie door Mobile XL is Creatio direct inzetbaar, inclusief ingebouwde AI-functionaliteit.

Nederlandse bedrijven en overheidsorganisaties kunnen in aanmerking komen voor subsidie van innovatieve cybersecurity-projecten. Voorwaarde is dat die de cyberweerbaarheid van Europa versterken en kritieke digitale infrastructuur beschermen. De Europese Commissie stelt daarvoor in totaal vijftig miljoen euro beschikbaar. Dit budget komt uit het 1,7 miljard euro omvattende Digital Europe Programme om digitale innovatie in Europa te versterken. Het European Cybersecurity Competence Centre (ECCC) publiceerde onlangs een nieuwe subsidieoproep (call) voor cybersecurity-projecten. Subsidie is mogelijk voor vier soorten onderwerpen: • Cyberveilige tools, technologieën en diensten op basis van ai (vijftien miljoen euro). Deze oplossingen moeten geschikt zijn voor cyberhubs of sectorale Computer Security Incident Response Teams (CSIRTS). Denk aan systemen voor vroegtijdige waarschuwing, incident respons en bedreigingsdetectie. • Opschaling van innovatieve cybersecurity-oplossingen voor het mkb (vijftien miljoen). Doel is het helpen van mkb’ers bij het verbeteren van hun digitale weerbaarheid met geavanceerde beveiligingstechnologieën. • Gecoördineerde paraatheid-testen (tien miljoen) bij overheidsinstellingen. Denk aan stresstests, simulaties en andere paraatheid-acties. Doel is de capaciteit van kritieke infrastructuurbeheerders te versterken bij het voorkomen en reageren op cyberincidenten. • Regionale knooppunten (cable hubs) voor onderzeese kabels voor dataverkeer en infrastructuur (tien miljoen) bij overheden. Dit moet de detectie van bedreigingen en de operationele veiligheid rond deze strategische infrastructuren versterken. NCC-NL en RVO De call loopt tot eind maart 2026. Voor de eerste twee onderwerpen heeft de Nederlandse overheid het voornemen om extra budget (nationale cofinanciering) beschikbaar te stellen via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). NCC-NL is het officiële contactpunt voor Nederlandse organisaties met vragen over het cybersecurity-programma.

BLOG – Het recente ingrijpen van de Nederlandse overheid bij chipfabrikant Nexperia laat zien hoe geopolitiek en overheidsbesluiten technologische ketens kunnen beïnvloeden. Nexperia, een Nederlands bedrijf dat eigendom is van een Chinese multinational, werd onder bijzonder toezicht geplaatst vanwege zorgen over governance en de continuïteit van cruciale productiecapaciteit in Nederland. Voor ict-leveranciers is dit een wake-upcall: politieke besluiten, zowel in Nederland als in China, kunnen de toelevering van cruciale technologie abrupt beïnvloeden – met directe gevolgen voor bestaande contracten en verplichtingen. Belangrijk is te begrijpen dat Nexperia in Nederland geen leveringsverbod richting Nederlandse partijen heeft gekregen; het bijzondere toezicht van de Nederlandse overheid beperkt vooral strategische beslissingen binnen het bedrijf. Wel heeft China gereageerd met exportrestricties op bepaalde onderdelen en productielocaties van de Chinese moedermaatschappij, waardoor de daadwerkelijke levering naar Nederland kan worden beperkt. Wat als de levering stilvalt?Wanneer een leverancier door staatsingrijpen of buitenlandse exportbeperkingen niet langer kan leveren, raakt dat direct de bedrijfsvoering van afnemers. Leveringen lopen vertraging op, projecten stagneren en aansprakelijkheidskwesties doemen op. De vraag is: bieden bestaande contracten hiertegen voldoende bescherming? Vier juridische aandachtspunten Overmacht en staatsingrijpenVeel contracten benoemen politieke besluiten, buitenlandse exportrestricties en overheidsmaatregelen niet expliciet als overmacht. Daardoor ontstaat onduidelijkheid over de verdeling van risico’s en de vraag wie opdraait voor de gevolgen van leveringsproblemen. Aansprakelijkheid en compensatieAls een leverancier niet kan leveren, kan de afnemer zelf worden aangesproken door klanten. Heldere afspraken over remedies, vervangende leveringen en beperking van aansprakelijkheid zijn daarom essentieel, zeker wanneer buitenlandse politieke maatregelen de leveringsketen verstoren. Risicoverdeling in de ketenInternationale ketens vragen om duidelijke afspraken: wie draagt het risico bij geopolitieke verstoringen of buitenlandse exportbeperkingen? Een expliciete toedeling in het contract voorkomt discussies en claims achteraf. Governance en communicatieEen goede governance-structuur en transparante communicatie zijn cruciaal. Stakeholders moeten tijdig worden geïnformeerd en juridische teams voorbereid op mogelijke vragen en claims. Meer dan een theoretisch risicoHet geval Nexperia maakt duidelijk dat geopolitieke risico’s niet langer abstract zijn. Ze raken de kern van technologische continuïteit. Ict-contracten moeten daarom niet alleen technisch en financieel solide zijn, maar ook bestand tegen politieke interventies, buitenlandse exportrestricties en verstoringen in de leveringsketen. Tip voor ict-leveranciersVoor it-leveranciers is het raadzaam om binnen de eigen organisatie te controleren of contracten en risicobeheermaatregelen toereikend zijn. Zijn overmachtsclausules, aansprakelijkheidsafspraken en alternatieve scenario’s up-to-date om leveringsrisico’s door geopolitieke escalaties of exportrestricties bij strategische leveranciers op te vangen? Erwin Paul Mazaira is advocaat intellectueel eigendom en it-recht

Eind december stopt Aart Jochem na vijf jaar als chief information officer (ciso) voor het Rijk. Hij bekleedde deze post vanaf december 2020 als eerste. Wat zijn nieuwe functie wordt, is nog niet bekend. Voormalig minister Ollongren (BZK) kondigde in 2019 de nieuwe functie van rijks-ciso aan. Ze deed dit nadat de Algemene Rekenkamer had geconstateerd dat de rijksbrede coördinatie op informatiebeveiliging moest worden versterkt. Het duurde nog tot eind 2020 voordat Aart Jochem, afkomstig van pensioenfonds PGGM waar hij ciso en hoofd Security & Quality Office was, als eerste ciso voor de rijksoverheid werd benoemd. De ciso Rijk, vallend onder de directie Cio Rijk van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), diende voor de rijksoverheid het boegbeeld van informatiebeveiliging en privacybeleid worden. Ook moest deze functionaris zorgen voor een rijksbrede samenwerking tussen de ministeriële ciso’s en het bestaande ciso-overleg voorzitten.   Tevreden gevoel Jochem stelt in een LinkedIn-post dat hij ‘in vijf jaar een volwassen organisatie heeft kunnen opzetten met een fijn team dat de complexe vraagstukken rond digitale weerbaarheid en autonomie weet te faciliteren binnen de rijksoverheid. Ik neem met een tevreden gevoel afscheid.’ Hij zegt met trots terug te kijken op de bijdragen aan het rijksbrede cloudbeleid, de Nationale Cryptostrategie, de strategie voor digitale weerbaarheid en digitale autonomie, redteaming, VSSR (het versterkte soc-stelsel voor het Rijk) en het zijn van vertrouwd adviseur voor vier staatssecretarissen en het interdepartementale CIO-beraad. ‘Ik heb op het scharnierpunt van politiek/bestuur en techniek veel geleerd en ook een en ander gebracht. Bijzonder om te zien hoe techniek steeds meer politiek wordt, wat nog versterkt wordt in de huidige geopolitieke situatie.’ BZK laat weten dat voor de werving van een nieuwe ciso Rijk een procedure is gestart bij de ABD (Algemene Bestuursdienst). Martijn de Hamer neemt in eerste instantie deze functie waar. Hij is nu plaatsvervangend ciso rijksoverheid.

De Python Software Foundation heeft een goedgekeurde subsidie van 1,5 miljoen dollar van de Amerikaanse overheid afgewezen. De reden? De organisatie mocht geen enkele activiteit rond diversiteit, gelijkheid en inclusie meer ondernemen. Ook al is de Python Software Foundation een kleine organisatie, hun beslissing is opmerkelijk. En wel om twee redenen.Eerst even de feiten. In januari 2025 diende de Python Software Foundation voor het eerst in haar bestaan een aanvraag in voor Amerikaanse overheidsfinanciering.Het ging om een subsidie van 1,5 miljoen dollar, verspreid over twee jaar, toegekend door de National Science Foundation (NSF).  Het doel was helder: structurele beveiligingsproblemen aanpakken in Python en PyPI, de repository van Python packages. Kleine lettertjes Na een veeleisend selectieproces kwam het verlossende nieuws: de aanvraag was goedgekeurd. Slechts 36 procent van de nieuwe NSF-aanvragers slaagt bij de eerste poging.Maar die aanvankelijke vreugde sloeg bij de stichting om toen ze de kleine lettertjes bestudeerden. ‘De contractvoorwaarden leggen op dat we geen programma’s uitvoeren die diversiteit, gelijkheid en inclusie bevorderen of promoten’, stelt Loren Crary, deputy executive director van de Python Software Foundation. De beperking gold, volgens Crary, niet alleen voor het gesubsidieerde beveiligingsproject, maar voor álle activiteiten van de Python Software Foundation. Bovendien zou de Amerikaanse overheid het recht behouden om eerder uitgekeerd geld terug te vorderen bij vermeende overtredingen. ‘Dit zou voor ons een enorm financieel risico zijn’, legt Crary uit.Waarmee de Python Software Foundation bedankte voor de 1,5 miljoen dollar. ‘We zijn teleurgesteld dat we in de positie zijn beland waarin we deze beslissing moesten nemen.’ Belang van Python Deze beslissing van de Python Software Foundation is vooral symbolisch. In vergelijking met Big Tech is de stichting een kleine garnaal in de technologie-oceaan.Maar tegelijk – en dat is de eerste reden van het belang van hun beslissing – valt het belang van Python onmogelijk te onderschatten. Het is, zo blijkt ook uit de eigen Computable Index, de populairste programmeertaal ter wereld en de ruggengraat van een groot deel van de moderne technologie-infrastructuur.De Python Software Foundation draagt de verantwoordelijkheid voor het beheer en de verdere ontwikkeling van deze cruciale opensource-technologie. Python wordt als taal en technologie – in het tijdperk van data en ai – niet alleen alsmaar belangrijker, ook het security-aspect binnen softwareontwikkeling is meer dan ooit van tel. Vrouwelijk team en sprekers Voor een stichting met veertien medewerkers en een jaarbudget van vijf miljoen dollar is het voor de Python Software Foundation best een kostbare principekwestie om zo’n subsidie af te wijzen.En de tweede reden van het belang van hun beslissing, is dat diversiteit en inclusie centraal staan in de missie van de organisatie. Het gaat dan om het bevorderen van de Python-programmeertaal én om het ondersteunen van een diverse en internationale gemeenschap van Python-programmeurs. ‘De resultaten van dit beleid zijn meetbaar’, benadrukt Loren Crary.Op PyCon US, de belangrijkste Python-conferentie, steeg bijvoorbeeld het percentage vrouwelijke sprekers van één procent in 2011 naar veertig procent vijf jaar later. ‘Dit gebeurde niet vanzelf, maar door actief uitreiken naar ondervertegenwoordigde groepen en het creëren van een warme omgeving waar zij zich welkom voelen’, zo klinkt het. Het contrast met grote techbedrijven is best opvallend. Waar bedrijven als Google, Meta en andere hun diversiteitsbeleid eerder aanpassen onder politieke druk, kiest een relatief kleine non-profitorganisatie met een handvol medewerkers dus voor een andere weg.Opvallend detail – of misschien net niet: acht van die veertien medewerkers van de Python Software Foundation zijn vrouwen, zo blijkt uit de teamvoorstelling op hun website. Wat meteen ook de inzet van de organisatie voor diversiteit in de praktijk illustreert.

In dit nieuwsoverzicht: Arctic Wolf neemt UpSight Security over, overname NLcom Cloud Solutions door YourCloud, WatchGuard heeft nieuwe ceo, Value8 rondt bod op Ctac af en Zander Labs wint Technology Fast 50. Overname UpSight Security door Arctic Wolf Arctic Wolf heeft UpSight Security overgenomen en meldt als reden zo Aurora Endpoint Security te versterken met voorspellende ai. De aangekochte technologie analyseert miljarden endpoint-events in real-time en kan schadelijke acties blokkeren voordat data wordt versleuteld of gestolen. Daarmee worden ransomware-aanvallen sneller geïdentificeerd, hosts geïsoleerd en systemen hersteld. Volgens het eigen Threat Report betrof 44 procent van alle incidentresponsgevallen ransomware of data-afpersing, waarbij in 96 procent ook data werd gestolen. De investering moet de ontwikkeling van Aurora versnellen en organisaties beter beschermen tegen geavanceerde aanvallen. Het security-bedrijf zegt wekelijks meer dan acht biljoen security events te verwerken via het eigen cloud-native platform. Overname NLcom Cloud Solutions door YourCloud Het Maastrichtse NLcom Cloud Solutions is overgenomen door Kreuze, die adviseert en beheert voor meer dan 3.500 klanten en een dochteronderneming is van investeerder YourCloud. De integratie moet de positie van Kreuze in Zuid-Nederland versterken en de continuïteit voor klanten en medewerkers waarborgen, zo melden de bedrijven. NLcom SDS, dat actief is in datagedreven zorgoplossingen, blijft buiten de transactie. De moedermaatschappij telt inmiddels meer dan 32 bedrijven met circa 1.700 medewerkers en een jaaromzet van ruim vierhonderd miljoen euro. Financiële details van de transactie zijn niet bekendgemaakt. WatchGuard heeft nieuwe ceo WatchGuard Technologies heeft Joe Smolarski aangesteld als ceo. Hij volgt Vats Srivatsan op, die sinds mei 2025 interim-ceo was en nu in de raad van bestuur blijft. Onder hem moderniseerde het bedrijf diens hardware- en softwaremodel, breidde het netwerkbeveiligingsportfolio uit en versnelde de adoptie van ai. De nieuwe ceo brengt meer dan vijfentwintig jaar ervaring mee in technologie en strategie, onder meer bij Kaseya waar hij de omzet vertienvoudigde en meerdere bedrijven integreerde in één platform, zo meldt het bedrijf. Hij moet onder andere de groei van het eigen msp-model verder versnellen. Overname Ctac door Value8 De Bussumse investeerder Value8 heeft het verplichte bod op Ctac afgerond en heeft nu een belang van 66,9 procent in het geplaatste kapitaal. De afwikkeling en betaling van 3,39 euro per aandeel vindt plaats op 7 november 2025. Value8 heeft meerdere beursgenoteerde bedrijven in haar portefeuille, ook niet-ict-bedrijven. Ctac, de business & cloud integrator uit ’s-Hertogenbosch, behoudt zijn beursnotering en neemt kennis van de gestanddoening. Er komt geen na-aanmeldingstermijn. Zander Labs wint Technology Fast 50 Zander Labs, ontwikkelaar van brein-computerinterfaces, is uitgeroepen tot snelst groeiend technologiebedrijf van Nederland met een omzetgroei van 9.950 procent. Deloitte organiseerde de 26e editie van de Technology Fast 50 in samenwerking met ABN AMRO, Euronext, Google Cloud en Kennedy Van der Laan. Aquablu eindigde tweede met 2.162 procent groei en 8Vance derde met 1.741 procent. Naast de hoofdprijs werden diverse awards uitgereikt: Q*Bird won de Rising Star Award, Neople de Audience Award, Nearfield Instruments de Deep-Tech Award, Mews de Diverse & Inclusive Leadership Award en LeydenJar Technologies de Sustainability Pioneer Award.

KPN investeert ruim vijf miljard euro in glasvezel, 5G, cybersecurity, cloudsoevereiniteit en ai. Onderdeel van deze strategie tot 2030 is een injectie van honderden miljoenen in redundantie, inzet van ethical hackers en periodieke aanscherping van het securitybeleid.Met de investering in glasvezel, 5G, cybersecurity, cloudsoevereiniteit en ai tot 2030 wil het telecombedrijf de digitale infrastructuur van Nederland versterken en de weerbaarheid tegen cyberdreigingen vergroten. Het doel is om 85 procent van de huishoudens aan te sluiten op glasvezel, waarbij de nadruk ligt op activering van klanten, aldus het bedrijf.Tijdens de Strategy Update presenteerde KPN de voortgang en nieuwe ambities. Het bedrijf benadrukt dat glasvezel niet alleen sneller en stabieler is, maar ook duurzamer dan het bestaande kopernetwerk. Inmiddels is bijna zeventig procent van de huishoudens aangesloten en samen met andere aanbieders beschikt meer dan negentig procent van Nederland over glasvezel.Cybersecurity en ict-dienstenCybersecurity blijft een kernpunt in de ict-strategie. Ceo Joost Farwerck, tevens lid van de Cybersecurity Raad, stelt dat samenwerking tussen overheid, markt en kennisinstellingen noodzakelijk is om de digitale infrastructuur veilig te houden. KPN investeert honderden miljoenen in redundantie, inzet van ethical hackers en periodieke aanscherping van het securitybeleid.Daarnaast werkt het bedrijf samen met NL-ix aan een soevereine cloud, waarmee organisaties volledige controle over hun data en processen behouden. Met diensten als ‘Ddos Protection’ worden aanvallen realtime gedetecteerd en gestopt. Voor consumenten introduceert het ‘SuperVeilig’, een combinatie van malwarefilter en virusscanner. Ondernemers krijgen via ‘Extra Veilig Internet’ een kosteloze beveiligingslaag die alle apparaten op het netwerk beschermt tegen ransomware en malware.Digitalisering en duurzaamheidDe groei van dataverkeer door ai en opkomende technologieën zoals quantumcomputing vraagt om robuuste ict-infrastructuur. Daarom investeert het bedrijf in glasvezel, 5G en iot, en moderniseert zijn dienstverlening met datatoepassingen. Verder zet het bedrijf in op duurzaamheid, met groene stroom en een volledig elektrisch wagenpark in 2030.Eerder deze week maakte ook VodafoneZiggo bekend flink te gaan investeren in de modernisering van het mobiele netwerk in Nederland. En ook daar is duurzaamheid een ding: drieduizend locaties krijgen de komende drie jaar technologie van Ericsson die tot 63 procent minder energie verbruikt en 58 procent lichter is dan de voorganger.

BLOG – Hoe houd je in een complexe multi-vendor-omgeving de regie? Het antwoord ligt in service integratie and management (siam). Maar om de voordelen hiervan optimaal te benutten, moet je eerst weten waar de valkuilen wachten.It-landschappen nemen in complexiteit toe. Waar organisaties vroeger vaak één it-partij hadden die ‘alles’ regelde, werken ze nu met tientallen leveranciers: cloudproviders voor opslag, saas-leveranciers voor applicaties, managed security services voor beveiliging, en gespecialiseerde partijen voor netwerk en data. Ai voegt ondertussen nieuwe lagen van complexiteit toe, terwijl regelgeving zoals NIS2 de druk op cybersecurity verhoogt.Het gevolg? Wanneer er storingen ontstaan, wijzen je leveranciers al snel naar elkaar. Ondertussen ligt je systeem plat en stapelt de schade zich op.Vier valkuilenSteeds meer organisaties kiezen daarom voor siam, waarbij één neutrale service-integrator de operationele regie over de it-keten overneemt. Het resultaat: één aanspreekpunt, snellere incidentafhandeling en proactieve risicosignalering. Maar de groeiende urgentie van siam maakt ook dat organisaties te snel willen starten en in dezelfde valkuilen trappen.Verschillende tools en definitiesLeveranciers gebruiken vaak verschillende tools en definities, waardoor er al snel een vertekend beeld ontstaat. Cijfers lijken vergelijkbaar, maar blijken in werkelijkheid iets anders te meten. Gevolg: rapportages die elkaar tegenspreken, beslissers die niet weten welk cijfer klopt, en leveranciers die elkaar de schuld geven in plaats van samen naar de oorzaak te kijken.Oplossing: Spreek uniforme definities af voor je belangrijkste kpi’s. Begin klein met drie tot vijf kritieke datapunten, zoals responsetijd en beschikbaarheid, en breid daarna verder uit naar andere indicatoren.Weerstand bij leveranciersLeveranciers die gewend zijn autonoom te werken, kunnen siam zien als bemoeizucht vanuit de service-integrator. Dit leidt vaak tot weerstand, defensieve reacties of hogere tarieven.Oplossing: Betrek leveranciers vanaf dag één bij het vormgeven van de samenwerking. Leg uit waarom het ook hén helpt (minder escalaties, duidelijkere verantwoordelijkheden, efficiëntere samenwerking) en laat hen van meet af aan meedenken over werkbare kpi’s en processen.Blinde vlekken in je securityschilIn een multi-vendor-omgeving heeft iedere leverancier vaak zijn eigen securitybeleid. Zonder goede regie ontstaan tegenstrijdige situaties, waarbij de maatregelen van de ene leverancier soms zelfs ingaan tegen het protocol van de andere. Daardoor kan het gebeuren dat securityincidenten tussen wal en schip vallen, met alle gevolgen van dien.Oplossing: Maak één partij – idealiter de service-integrator – verantwoordelijk voor de ketenbrede security. Laat deze partij toezien op samenhangende maatregelen, gezamenlijke risicoanalyses en duidelijke afspraken over wie welke incidenten oppakt. Zo voorkom je grijze gebieden en blinde vlekken.Te weinig aandacht voor de menselijke factorHet is belangrijk om te beseffen dat siam, méér nog dan over techniek en processen, gaat over mensen. Zonder voldoende aandacht voor de menselijke factor en de verschillende belangen, culturen en werkwijzen te hebben, mislukken zelfs technisch perfecte implementaties.Oplossing: Start met gezamenlijke workshops over wat siam inhoudt en welke rol elke partij speelt. Ook contractuele afspraken zijn belangrijk: spreek vooraf af hoe leveranciers gaan samenwerken binnen het siam-model om latere conflicten te voorkomen.Meer gripSiam is geen snelle oplossing, maar een beproefde aanpak om meer grip te krijgen op complexe it-omgevingen. Door de genoemde valkuilen te vermijden en te investeren in samenwerking onder duidelijke regie, leg je de basis voor een toekomstbestendig it-landschap.Marc de Beer, directeur service integratie Conclusion Mission Critical