computable

132 nieuwsberichten gevonden
VS zet Thierry Breton op zwarte lijst om techwetgeving EU
1 dag
De Amerikaanse regering heeft voormalige Europees commissaris Thierry Breton een visum- en inreisverbod opgelegd. In totaal zijn vijf Europese kopstukken, waaronder Breton, getroffen door deze sanctie, die door de VS wordt gezien als een reactie op eerdere hun rol in het reguleren van Amerikaanse techbedrijven. Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zouden Breton en anderen ‘georganiseerde pogingen’ hebben geleid om Amerikaanse platforms te dwingen ‘Amerikaanse standpunten te censureren en te onderdrukken.’ Breton wordt door de VS omschreven als het mastermind achter de Europese Digital Services Act (DSA), die platforms als Google, Meta en X dwingt harder op te treden tegen haatzaaien, desinformatie en schadelijke content. Breton reageerde scherp op de maatregel. Op X bestempelde hij het als een ‘McCarthyaanse heksenjacht’ en wees hij rop dat de DSA wordt ondersteund door 90 procent van het Europees Parlement en alle 27 EU-lidstaten. Ook de Europese Commissie veroordeelde de VS hard. De EU heeft om opheldering gevraagd. “Onze digitale regels garanderen een veilig, eerlijk en gelijk speelveld voor alle bedrijven, en worden eerlijk en zonder discriminatie toegepast. Als het nodig is, zullen wij snel en resoluut reageren om onze regelgevende autonomie te verdedigen’, staat in een verklaring van de Commissie. De spanningen tussen Washington en Brussel lopen op. Amerikaanse functionarissen waarschuwden dat soortgelijke sancties kunnen volgen voor anderen als EU-regels niet worden heroverwogen. Nieuwe roman? Oud-Eurocommissaris Breton (Interne Markt) gold als een zwaargewicht (met groot ego) binnen de Europese Commissie maar zag in september 2024 af van een tweede termijn na politieke steekspelletjes van voorzitter Ursula von der Leyen. Een zijn stokpaardjes was het versterken van de Europese innovatie. Net als de regulering van de digitale wereld om de afhankelijkheid van Amerikaanse en Chinese technologie te verminderen. Breton bekleedde voor zijn commissariaat topfuncties bij Atos, France Telecom, Thomson en Bull. Breton toonde altijd belangstelling voor technologie. De kleurrijke Fransman heeft diverse publicaties op het gebied van it en economie op zijn naam staan. En zelfs een roman: in 1984 verbeeldde hij het gevaar van computervirussen tegen een achtergrond van geopolitieke spanningen in ‘Softwar’, een sciencefictionverhaal dat hij samen met de Franse auteur Denis Beneich schreef. In Nederland verscheen het boek bij Elsevier onder de aanmoediging ‘De eerste roman over een mondiale computeroorlog’. Wellicht zit er nu een tweede geopolitike techroman in: de Amerikaanse wraakactie leent zich er goed voor. Lees ook: Thierry Breton: voorvechter van een sterke digitale markt in Europa
Federatieve cloud is minder ver weg dan je denkt
1 dag
BLOG – Bedrijven en overheden zijn het erover eens: het moet makkelijker zijn om van clouddienstverlener te wisselen en zo de afhankelijkheid van een handjevol grote spelers te verkleinen. De afgelopen jaren zijn er op Europees niveau grote stappen gezet om hiervoor de basis te leggen.Een federatief cloud-ecosysteem is een cloudinfrastructuur waarin onafhankelijke organisaties samenwerken door hun cloudbronnen en -diensten te delen binnen een gedeeld kader. In zo’n ecosysteem wisselt de gebruiker eenvoudig tussen clouddienstverleners. Je gebruikt bijvoorbeeld Amazon Web Services voor de hosting van databases, maar ook een Europees platform voor interne bedrijfstoepassingen.Waarom is die keuzevrijheid belangrijk? Voor veel organisaties is het van strategisch belang om te kunnen kiezen waar hun data worden opgeslagen en verwerkt. Verschillende wetgevingen, compliance-eisen en technologische voorkeuren vragen om een flexibele infrastructuur. Daarnaast lopen organisaties het risico op een vendor lock-in, waarbij overstappen naar een andere aanbieder complex of kostbaar kan zijn. Meer keuzevrijheid geeft organisaties meer grip op hun data en beperkt de afhankelijkheid van één aanbieder.Bovendien draagt een divers aanbod aan clouddiensten bij aan een gezond en innovatief ecosysteem. Door interoperabiliteit te stimuleren, ontstaat er een eerlijker speelveld voor zowel kleine als grote clouddienstverleners, binnen én buiten Europa.SpeelveldDeze ontwikkelingen benadrukken de behoefte aan een gelijkwaardiger speelveld, waarbij kleinere, Europese dienstverleners meer ruimte krijgen om te concurreren met de gevestigde orde. Er wordt weleens gesproken over ‘een Europese cloud’. Ik spreek liever van een federatief cloud-ecosysteem, omdat het geen doel moet zijn om volledig af te stappen van Microsoft, Google en Amazon; iets wat bovendien onhaalbaar is. In een federatief cloud-ecosysteem concurreren de hyperscalers op gelijkwaardig niveau met de vaak kleinere Europese spelers.TalenMomenteel werken veel cloudproviders en applicatieontwikkelaars nog met verschillende talen en standaarden. Om een federatief cloud-ecosysteem te realiseren, moeten alle lagen van de infrastructuur op elkaar aansluiten: van de fysieke infrastructuur tot de diensten (iaas, paas, saas) en governance.Hiervoor is Europese samenwerking nodig. De afgelopen jaren zijn er diverse initiatieven ontstaan die op verschillende niveaus hieraan bijdragen. In onderstaande figuur is te zien hoe deze initiatieven zich tot elkaar verhouden.Figuur 1: Diverse Europese projecten die op verschillende niveaus bijdragen aan de ontwikkeling van een federatief cloud-ecosysteem (bron: TNO).De Europese Commissie heeft via het programma IPCEI CIS subsidie beschikbaar gesteld voor organisaties die een bijdrage willen leveren aan een cloud-ecosysteem (zie ook figuur 1). Een van de zelfstandige projecten binnen IPCEI CIS is Ecofed (European Cloud Services in an Open Federated Ecosystem), dat in 2024 van start ging en loopt tot 2027.Ecofed richt zich op de technische basis voor een cloud-ecosysteem, de referentiestructuur. Deze architectuur bepaalt hoe verschillende partijen binnen het ecosysteem met elkaar samenwerken en welke standaarden en protocollen worden gehanteerd.Api-definitieIn 2024 heeft Ecofed gestandaardiseerde api-definitie geïntroduceerd die fungeert als een gemeenschappelijke taal tussen cloudproviders en applicatiebouwers. Hierdoor kunnen verschillende systemen en applicaties met elkaar samenwerken.Daarnaast wordt er gewerkt aan een orkestratielaag, die je ook kunt zien als de spreekwoordelijke dirigent in het cloud-ecosysteem. Deze laag maakt het mogelijk om verschillende applicaties automatisch te deployen in én te verplaatsen naar verschillende cloudomgevingen. De orkestratielaag krijgt de vorm van een opensource-oplossing. In deze oplossing is het mogelijk een applicatie automatisch over meerdere cloudproviders uit te rollen of juist te migreren van de ene naar de andere dienstverlener.Tot slot werkt Ecofed aan een formele beschrijvingstaal voor de applicaties binnen dit ecosysteem. Dit maakt het mogelijk applicaties op een uniforme manier te definiëren en te configureren. Dit kun je vergelijken met de manier waarop muzikanten in een orkest hun partijen afstemmen om samen een harmonieus geheel te vormen.VerwachtingDe verwachting is dat gebruikers binnen enkele jaren gebruik kunnen maken van dit federatieve cloud-ecosysteem. Hoe meer cloudaanbieders en gebruikers zich in de loop der jaren aansluiten, hoe sneller deze ontwikkelingen gaan. Ook wetgeving speelt daarbij een rol. Nieuwe en aangescherpte wetgeving – zoals de Cyber Resilience Act en NIS2 – stellen strengere eisen aan de digitale weerbaarheid van organisaties. Dit kan organisaties stimuleren om bewuster om te gaan met risico’s, leverancierskeuzes en databeheer, waardoor de vraag toeneemt naar oplossingen die meer flexibiliteit en controle bieden.Ingrijpende keuzeOverheden en bedrijven staan voor de uitdaging om ingrijpende keuzes te maken over cloudinvesteringen voor de toekomst. Keuzes met impact op de veiligheid van gegevens, de wendbaarheid van organisaties en de digitale autonomie van Europa. Overheden kunnen hier een voortrekkersrol aannemen. Niet alleen door Europese initiatieven te financieren, maar ook door zelf als een van de eerste gebruikers van dit ecosysteem toe te treden.Bas Meerman, managing director, Info Support Nederland
Spoelstra Spreekt: Bubbels
1 dag
COLUMN – Het jaar loopt weer ten einde. We gaan er een strik om doen. Het is mooi geweest met 2025. We gaan met frisse moed beginnen aan 2026. Wat 2026 ons gaat brengen? Goeie vraag. Krijgen we een minderheidskabinet of een instabiel naar rechts leunend kabinet? Worden we wereldkampioen voetbal? En natuurlijk de belangrijkste vraag: houdt de relatie van André Hazes Jr. stand? Op dit laatste zou ik in ieder geval niet al je geld zetten. Maar uiteraard vragen we ons ook allemaal af: wordt de ai-bubbel in 2026 nu eindelijk eens doorgeprikt? Ik sprak laatst met een aantal mbo-studenten. Zij zeiden dat school steeds makkelijker werd want ChatGPT maakte al hun huiswerk. Waarop ik zei: als ai nu je huiswerk doet, dan doet ai straks ook je werk. Weet je, vroeg ik, welk werk ai niet kan? Vakkenvullen bij de Albert Heijn. Misschien dat jullie dat later ook kunnen doen. Ze keken me allemaal schaapachtig aan en gingen vervolgens verder op hun mobiel. ‘We vroegen ons eind 1999 ook af, wanneer wordt deze doorgeprikt’ Het is natuurlijk aan de ene kant de angst die we hebben en aan de andere kant de hoop die we hebben met ai. Eind vorige eeuw had je een enorme internetbubbel. We vroegen ons eind 1999 ook af, wanneer wordt deze doorgeprikt. Dat gebeurde in het voorjaar van 2000. Dus daarna hebben we ook weinig meer vernomen van het internet. Niet zo serieus Dit is een grapje hè, ik zeg het er maar even bij. Mensen willen mij nogal eens serieus nemen. En laten we dat het komende jaar misschien iets minder gaan doen. Alles iets minder serieus nemen. Misschien dat er dan ook iets minder bubbels ontstaan. Ik wens jullie fijne feestdagen en vele mooi momenten in 2026. Zelf gemaakt of door ai-gegenereerd. Dat mag je zelf beslissen. Jacob Spoelstra is columnist/stand-upcomedian. Kijk voor meer informatie op www.jacobspoelstra.nl.het
ServiceNow koopt cybersecbedrijf Armis voor 7,75 miljard dollar in grootste overname ooit
1 dag
ServiceNow heeft een akkoord bereikt om het cybersecuritybedrijf Armis over te nemen voor 7,75 miljard dollar in cash. De deal, de grootste in de geschiedenis van de enterprise software-maker, onderstreept de strategische verschuiving van ServiceNow naar cybersecurity. De overname moet ServiceNow’s marktpotentieel voor security- en riskoplossingen meer dan verdrievoudigen en het bedrijf sneller richting autonome, proactieve cybersecurity brengen. De aandacht van ServiceNow voor security is niet nieuw, maar met deze deal schakelt het bedrijf een versnelling hoger. ServiceNow’s security- en riskbusiness overschreed in het derde kwartaal van 2025 al de grens van een miljard dollar aan jaarlijkse contractwaarde, maar met Armis versnelt het bedrijf zijn ambities aanzienlijk. Armis, opgericht in 2015 en gewaardeerd op 6,1 miljard dollar in een financieringsronde in november, specialiseert zich in cyber exposure management en cyber-fysieke security. Het bedrijf beheert cyberrisico’s over het volledige aanvalsoppervlak in it, operational technology (ot), medische apparaten en andere omgevingen voor bedrijven, overheden en kritieke infrastructuur wereldwijd. Hun platform wordt vaak ingeschakeld door grote organisaties, waaronder naar eigen zeggen meer dan 35 procent van de Fortune 100-bedrijven en zeven van de Fortune 10. Strategische security-focus Amit Zavery, president, chief operating officer en chief product officer bij ServiceNow, benadrukt de strategische visie: ‘ServiceNow bouwt het securityplatform van morgen. In het tijdperk van agentic ai zijn intelligent trust en governance -die elke cloud, elk asset, elk ai-systeem en elk apparaat omspannen – non-negotiable als bedrijven ai op lange termijn willen opschalen.’ De overname is de nieuwste in een reeks security-acquisities. In recente maanden kocht ServiceNow beveiligingsbedrijf Veza, ai-bedrijf Moveworks voor 2,85 miljard dollar en salesautomatiseringsplatform Logik.ai. Cfo Gina Mastantuono verklaarde intussen tegenover Reuters dat de security-stack met Armis intussen ‘zeer goed gepositioneerd’ is en dat het bedrijf geen verdere overnames in het securitydomein nodig heeft.
Bert Hubert: Stimulering doorbraaktechnologie moet echt nationaal
1 dag
Het ministerie van Economische Zaken bleek recent voorstander van een Nationaal Agentschap voor Disruptieve Innovatie (Nadi), naar het voorbeeld van het Amerikaanse Darpa. Maar, waarschuwt Bert Hubert, publiek denker en technologie-commentator, zo’n agentschap moet in eerste instantie Nederlands blijven en niet meteen al bij de start in een Europees jasje worden gestoken. Want dan komt het om in de procedures. Hij vreest dat het dan dezelfde kant opgaat als het r&d-programma Horizon Europe. Hoewel dit uitgebreide programma geweldig onderzoek mogelijk maakt, is het voor de deelnemers ‘een totale hel’. Hubert spreekt uit ervaring want hij behoorde tot de expert reviewers voor een Galileo-project. In zijn blog zegt hij: ‘Het is werkelijk niet te doen. Als je innovatie anders uitpakt dan verwacht, maar nog steeds nuttig is, dan ben je je Horizon Europe-geld gewoon kwijt. Een ‘pivot’, zoals dat dan heet naar aanleiding van je ontdekking, is administratief onmogelijk.’ Formulieren-imperium Ook in Duitsland waar al zo’n agentschap bestaat, kon nog net op tijd worden voorkomen dat deze instelling uitmondde in een formulieren-imperium. Te veel bureaucratie zoals bij Horizon Europe leidt niet tot baanbrekende of disruptieve innovaties. En juist voor het realiseren van innovaties die de technologische status quo doorbreken, is te veel papierwerk een belemmering. Hubert denkt dat traditionele subsidiemodellen niet tot de doorbraken leiden die Nadi beoogt. Hij zegt: ‘Klassieke manieren om wetenschap en innovatie te stimuleren zijn erg ongeschikt voor disruptieve innovatie, ideeën die misschien helemaal niet gaan werken, maar als ze dat wel doen de wereld kunnen veranderen. En dat soort innovatie hebben we keihard nodig. De Duitse overheid heeft hiervoor een succesvol agentschap geschapen waar dit wel lukt, maar dat ging niet zonder slag of stoot.’ In het begin kozen de Duitsers voor een stroperige opzet, maar die verkeerde werkwijze werd bijtijds verlaten. Bureaucratisch bolwerk Volgens Hubert laat de Duitse ervaring zien dat je juist buiten de bestaande organisatievormen moet opereren. Doe je dat niet, dan verandert elke vooruitstrevende innovatiegroep vroeg of laat in een bureaucratisch bolwerk waar mensen vooral bezig zijn met het verantwoorden van innovatie-uren in meerjarige ‘work packages’. Huberts boodschap is vooral gericht op het ministerie van Economische Zaken dat het idee voor een soort Darpa stevig heeft omarmd. In het innovatie-actieplan behoort een Nationaal Agentschap voor Disruptieve Innovatie tot de negen actiepunten van dit departement. Ook het Deltaplan voor de ai-transitie pleit hiervoor evenals het rapport-Wennink. Europese club Topadviseur Wennink, voormalig topman van ASML, vindt dat dit Nadi doorbraaktechnologie van startkapitaal moet voorzien. Belangrijke voorwaarden zijn dat het fonds op veel grotere afstand van de politiek opereert, dat investeringen beter worden gecoördineerd binnen één overkoepelende strategie, en dat de snelheid van uitvoering beter wordt verankerd. Zo’n agentschap moet een autonome publieke organisatie worden met een meerjarig budget van 1,5 tot twee miljard euro en een heldere missie. Hubert zegt dat dit agentschap op termijn best wel in een Europese club valt onder te brengen. Maar doe dit pas als het plantje in een eenvoudigere omgeving tot wasdom is gekomen, zo besluit hij.
Computable Kerstpuzzel 2025 ‘Van A tot Z’
1 dag
2025 was het jaar van de digitale soevereiniteit. Het leidde tot veel discussie, niet alleen in de ict-sector maar ook daarbuiten. In politiek Den Haag en in EU-kringen werd er eveneens volop over gediscussieerd. Computable publiceerde er een themanummer over met ook praktische tips over hoe je over kunt stappen van Amerikaanse hyperscalers naar Europese alternatieven. Al gebeurt dat nog slechts mondjesmaat. Maar wie weet wordt 2026 het jaar van de migraties! Er gebeurde gelukkig nog wel meer in de ict-wereld. Ai was natuurlijk dominant aanwezig, waarbij de industrie al roept dat de volgende stap – agi (artificial general intelligence) – steeds realistischer wordt. Het idee dat ai de menselijke cognitieve vaardigheden kan evenaren of overtreffen, zorgt voor torenhoge verwachtingen; de ai-goudkoorts stuwt de investeringen in (jonge) bedrijven tot grote hoogte. Hoe lang gaat dat nog goed? Verder kwamen er in 2025 weer de, helaas gebruikelijke, hacks en andere cybersecurity-narigheid voorbij, was er opnieuw allerlei quantum-nieuws, waren er volop overnames en werden de Computable-artikelen over het UWV het beste gelezen. En de roep om een aparte minister van Digitale Zaken viel weer herhaaldelijk te horen. Niet alleen in de aanloop naar de verkiezingen maar ook daarna, middels brieven aan informateurs en formateurs. We zullen zien of het nieuwe kabinet in 2026 zo’n nieuwe post krijgt. ‘Van A tot Z’ In de Computable Kerstpuzzel 2025 ‘Van A tot Z’ komt dit ict-jaar nog een keer langs in de vorm van cryptische omschrijvingen over bedrijven, instellingen, personen, zaken en ontwikkelingen die in het nieuws zijn geweest. Aan u, puzzelaar, de opdracht om dit alfabet te ontcijferen en bij alle 26 letters het juiste antwoord te vinden. De website van Computable biedt daarbij uitkomst. Stuur de oplossing via het online-invulformulier www.computable.nl/kerstpuzzel-2025 voor 12 januari 2026 naar de redactie. Deelnemers met het juiste antwoord maken kans op een mooie prijs. Veel plezier met puzzelen en succes!Klik hier voor een pdf van de Computable Kerstpuzzel 2025 ‘Van A tot Z’ Wat zit er in de prijzenpot? – Drie VVV-cadeaukaarten – Twee tickets voor The Art of Banksy. Voor het eerst komt de internationaal toonaangevende tentoonstelling The Art of Banksy naar Utrecht. Vanaf 2 april 2026 opent Koninklijke Jaarbeurs haar deuren voor deze unieke expositie met meer dan 150 originele en gecertificeerde werken van de wereldberoemde, maar anonieme street-artkunstenaar Banksy. – Een exemplaar van ‘Source Code – Mijn oorsprong’, beschikbaar gesteld door uitgeverij Querido. In dit boek blikt Microsoft-oprichter Bill Gates terug op zijn jeugd. De miljardair en filantroop weidt niet uit over Microsoft, de Gates Foundation of de toekomst van technologie, maar vertelt zijn persoonlijke, nog onbekende verhaal.
Nexperia-eigenaar Wingtech dreigt met schadeclaim van 8 miljard
1 dag
Het lijkt vrijwel uitgesloten dat het conflict tussen Nederland en China over Nexperia dit jaar wordt opgelost. Ook binnen de chipmaker is er weinig zicht op vrede tussen de Europese bedrijven van de chipmaker en de vestigingen in China. De interne machtsstrijd duurt onverminderd voort. Van een verzoenende ‘kerstgedachte’ is geen sprake. Ruby Yang, de hoogste bestuurder van Wingtech, gooide begin deze week tijdens een interview met persbureau Bloomberg nog eens extra olie op het vuur. Als Nexperia’s Chinese meerderheidsaandeelhouder Wingtech niet snel de zeggenschap terug krijgt, dreigt een schadeclaim tegen Nederland die kan oplopen tot 8 miljard dollar. Yang wil internationale arbitrage als de Ondernemingskamer niet de geschorste Nexperia-topman Zhang Xuezheng (alias Wing, tevens Wingtech-eigenaar) weer in zijn functie van ceo bij Nexperia terugzet waardoor hij weer zeggenschap over de chipmaker krijgt. De Ondernemingskamer verweet Zhang roekeloos gedrag toen deze Chinees de ontmanteling inzette van de Europese bedrijven van Nexperia waaronder die in Nijmegen. China, waar Staat en rechtspraak nauwelijks van elkaar zijn gescheiden, ziet de schorsing als een politieke zet.  In hetzelfde Bloomberg-interview geeft Ruby Yang er ook weinig blijk van om tot een constructieve dialoog te willen komen. De spreekbuis van Wing zegt dat de drie managers van Nexperia Europa die de zaak tegen Wing bij de Ondernemingskamer aanhangig hadden gemaakt, ‘hun dominante positie als interim-management hebben misbruikt om hun eigen salarissen aanzienlijk te verhogen’. Nexperia Nijmegen ontkent deze insinuaties ten stelligste.  Chiptekorten Volgens Ruby Yang moet rekening worden gehouden met chiptekorten zolang het conflict onopgelost blijft. Vooral de Europese auto-industrie kan daar last van krijgen. Het geschil bedreigt de wereldwijde toeleveringsketen van Nexperia-chips.  Tussen Wingtech en de door de Ondernemingskamer aangestelde beheerders van de aandelen van Nexperia BV heeft inmiddels een eerste gesprek plaatsgevonden. Vervolggesprekken zijn noodzakelijk. Wingtech eist de controle over Nexperia en herstel van alle aandeelhoudersrechten.  De interne verhoudingen binnen Nexperia zijn er de laatste maanden bepaald niet beter op geworden. Nexperia Europa stopte de levering van wafers aan de fabriek in China, naar zijn zeggen omdat betalingen uitbleven. De Chinese vestiging stopte een tijd lang met het doorsturen van bewerkte halffabricaten naar Europa. Nog steeds is de leveringsketen weinig optimaal.  Beide partijen beschuldigen elkaar ervan een oplossing uit de weg te gaan. Het onderlinge vertrouwen blijft laag. 
T-Systems bouwt mee aan Europees alternatief voor ChatGPT
1 dag
Europa en Duitsland in het bijzonder nemen hun ai-toekomst in eigen handen; met het Soofi-project (Sovereign Open Source Foundation Models) als een belangrijke mijlpaal op dit pad. Het moet Europa’s antwoord op ChatGPT worden. T-Systems en moederbedrijf Deutsche Telekom zijn ict-partners. Bij dit Europees alternatief (Soofi) voor ai-modellen uit de VS en China ligt de nadruk op Europese talen en industriële en publieke toepassingen. T-Systems bouwt mee aan een nieuw soeverein Europees taalmodel. De Duitse onderneming levert de infrastructuur voor dit grootschalige onderzoeksproject. Deze voorziening richt zich op de ontwikkeling van een opensource-llm (large language model) van circa honderd miljard parameters. T-Systems en Deutsche Telekom De volledige ontwikkeling, training en beheer liggen in Europese handen. Het model wordt getraind op de nieuwe Industrial AI Cloud van T-Systems, een onderdeel van een van de grootste ai-fabrieken van Europa. De infrastructuur voldoet aan hoge eisen op het gebied van databescherming, security en betrouwbaarheid. Moederconcern Deutsche Telekom gaat de complete technische infrastructuur voor het project leveren. T-Systems wordt operationeel verantwoordelijk voor de soevereine ai-computerinfrastructuur voor Soofi, inclusief datacenters, connectiviteit en cybersecurity. Basis leggen Dr. Ferri Abolhassan, ceo T-Systems International en bestuurslid Deutsche Telekom, zegt: ‘Met Soofi leggen we de basis voor de inzet van kunstmatige intelligentie op industrieel niveau, zonder de controle over data, modellen en processen te verliezen.’ Volgens de initiatiefnemers ontbrak het dusver aan een Europees groot taalmodel (llm) van voldoende omvang dat kan dienen als uitgangspunt voor branchespecifieke specialisaties, resource-efficiënte afgeleiden en streng gereguleerde toepassingen. Bovendien definieert Europa zijn eigen standaarden met de EU AI-wet en strenge regels voor gegevensbescherming, die niet altijd vanaf het begin in mondiale modellen worden opgenomen. Vooral in gevoelige sectoren zoals onderwijs, geneeskunde, bestuur en productie is ai nodig die de Europese waarden respecteert, transparantie biedt en ‘compliance by design’ mogelijk maakt. Opensource Soofi zal opensource zijn. Het model biedt gebruikers in de EU een gratis basis voor eigen ai-toepassingen. Het vervangt Teuken7B, een meertalig ai-model met zeven miljard parameters dat Fraunhofer in 2024 heeft getraind voor alle Europese talen. Bedrijven kunnen op Soofi voortbouwen om hun eigen domeinspecifieke taalmodellen te ontwikkelen – voor gereguleerde sectoren, gevoelige dataomgevingen of meertalige Europese markten. En dit alles zonder afhankelijk te zijn van niet-Europese basistechnologie. Het consortium omvat vooral Duitse onderzoeksinstellingen, startups en het KI Bundesverband. Alle EU-lidstaten en het hele Europese bedrijfsleven kunnen ervan gebruik maken.
Nieuwe datacenters in aanbouw in Amsterdam, Vijfhuizen en Oude Meer
2 dagen
Er verrijzen volgend jaar weer vier nieuwe datacenters: éen in Amsterdam (Westpoort) en drie in de gemeente Haarlemmermeer: Vijfhuizen en Oude Meer. Opmerkelijk omdat beide gemeentes liever geen nieuwe locaties willen hebben. De bouw van de tweede datacenters van EdgeConnex levert lokaal wel de nodige onrust op.   Westpoort Pure Data Centres Group (Pure DC), een Britse bouwer en exploitant van datacenters, gaat een nieuw, groot datacenter in het Westpoort-gebied in Amsterdam neerzetten. Bij de lancering is de campus al volledig verhuurd met stroom en vergunningen. Het bedrijf beweert één miljard euro in de ontwikkeling van deze hyperscaler te investeren. Met de aanduiding AMS01 komt de locatie van Pure DC te bestaan uit drie torens van 85 meter. Elk van de drie torens zal 26 MW aan datahallen huisvesten. De aankondiging van Pure DC staat haaks op het beleid van de gemeente Amsterdam om tot 2035 geen nieuwe datacenters meer toe te laten of uit te breiden. Uitgezonderd zijn projecten die een aanvraag hebben ingediend vóór 28 december 2023 of waarmee al verregaande gesprekken zijn. Dat zal opgaan voor het Pure DC-project want de plannen voor een datacentercampus aan de Donauweg 12 bestaan al enige tijd. In eerste instantie was het een project van de Caransa Groep, die eerder de Amsterdam Data Tower in Science Park in Watergraafsmeer ontwikkelde. Het kwam niet van de grond waarna het werd verkocht aan de investeerders Great Grey Investment en Tikehu Capital. Het complex (100.000 m2) kreeg de naam Silver Falcon mee, maar er ontstond discussie onder de aandeelhouders. Kortgeleden nam Pure DC de hele boel over. Het bedrijf verwacht in januari 2026 met de bouw van de datahallen te kunnen beginnen, bijna tien jaar na de eerst plannen. Vijfhuizen Het datacenter in Vijfhuizen is van de Australische vastgoedontwikkelaar Goodman Group. Dat bedrijf heeft al datacenters in Frankfurt, Tokyo, Hongkong en Sydney maar wil uitbreiden in Europa. Daarvoor sloot Goodman recent een Europees datacenterpact met de Canada Pension Plan Investment Board (CPP Investments). Er wordt 2,2 miljard euro gestoken in nieuwe datacenters in Frankfurt, Parijs (twee) en de regio Amsterdam (AMS01). Alle projecten beschikken over stroomaansluitingen, bouwvergunningen en vergevorderde infrastructuurwerkzaamheden, waardoor de bouw kan starten vóór 30 juni 2026, stellen de twee partijen in een persbericht. Die AMS01-locatie bevindt zich overigens niet in Amsterdam maar in Vijfhuizen aan de Hybrideweg en ligt pal aan de A9, bij het Rottepolderplein en de Ringvaart. Aan de overkant staat het reeds draaiende rekencentrum van Cyrus One. De datacenter-campus (51.000 m2) omvat straks twee gebouwen met aparte ingangen, een kantoor, een technische ruimte en een mechanische/energiezone. De twee datacentergebouwen bestaan elk uit twee verdiepingen met in totaal drie datahallen per verdieping. Elke hal heeft een it-capaciteit van 4 MW. Oude Meer Overigens wil Haarlemmermeer ook minder datacenters, maar de gemeente is daarbij minder uitgesproken dan Amsterdam (‘pas na 2030 een bouwstop en alleen datacenters in enkele gebieden die voldoen aan strenge voorwaarden op het gebied van innovatie, duurzaamheid en milieuvriendelijkheid.’) Over de plannen van de Goodman Group (ligt op een bedrijventerrein) was tot nu toe geen wanklank te horen, maar dat geldt niet voor de bouw van twee grote datacenters (AMS10 en AMS 13) van het Amerikaanse EdgeConneX. Bewoners van Aalsmeerderbrug en Oude Meer trokken recentelijk aan de bel bij de gemeente over deze volgens hen ‘geplande kolossen die letterlijk tegen de dorpskern aan worden gebouwd’, schijft de lokale webkrant HC Nieuws. Zij zouden lang aan het lijntje zijn gehouden. ‘Vier jaar lang kregen wij te horen dat het te druk was, dat vragen geen prioriteit hadden of dat gegevens ‘nog niet beschikbaar’ waren van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Voor mensen die op enkele meters van zo’n project wonen, voelt dat als een klap in het gezicht’, zei een vertegenwoordigster van de omwonenden tijdens een vragenuur in de gemeenteraad. Maar volgens B&W gaat de gemeente niet over de vergunningen en is de provincie Noord-Holland het bevoegd gezag. Wel werd namens de gemeenteraad aan de provincie gevraagd om de bouw stil te leggen. De provincie had eerder EdgeConneX een gedoogbeslissing verstrekt waardoor met delen van de bouw van AMS10 mocht worden gestart vóórdat de vergunning was afgegeven, aldus HC Nieuws. De provincie stelde op vragen van de lokale krant geen juridisch middel te zien om de werkzaamheden op te schorten. Ook zijn er tijdens de bouwfase geen klachten of handhavingsverzoeken binnengekomen bij de omgevingsdienst. ‘Om toch in te grijpen, zou de gedoogbeslissing moeten worden ingetrokken. Dat zou volgens de provincie vrijwel zeker leiden tot een juridische procedure met exploitant EdgeConneX’, schrijft de nieuwswebsite.’ De datacenterexploitant zei tegen HC Nieuws geschrokken te zijn van alle commotie en de verwijten van inwoners over gebrekkige communicatie en zelfs intimidatie. Algemeen directeur Dick Theunissen van EdgeConneX meldde dat er inmiddels gesprekken lopen met de omwonenden over hun zorgen en verwijten.
ASML voert Computable 100 aan
2 dagen
De top 3 van de Computable 100 is stationair ten opzichte van de vorige editie: ASML, Microsoft en Apple voeren de lijst aan. Het jaarlijkse Computable-onderzoek naar het imago van ict-bedrijven toont hoe de markt aankijkt tegen ict-bedrijven. Van oudsher domineren de wereldspelers de bovenste regionen, en ook het Nederlandse ASML behoort al jaren tot die categorie die verder vooral bestaat uit Amerikaanse bedrijven. De hoofdlijst is een totaalscore die is gebaseerd op zes verschillende onderdelen. Zo wordt uitgevraagd hoe bedrijven het als zakenpartner doen, hoe innovatief ze zijn, wie aantrekkelijke werkgevers zijn voor ict’ers en welke medewerkers over het hoogste kennisniveau beschikken. Daarnaast worden deze bedrijven beoordeeld op basis van duurzaamheid en financiële stabiliteit. ASML voert vijf deellijsten aan en moet alleen Microsoft als favoriete zakenpartner voor laten gaan. Dat ASML jaar na jaar zo hoog scoort is niet verwonderlijk. Het zeer winstgevende bedrijf behoort tot de absolute wereldtop in de semiconductor-industrie en levert lithografie-machines aan andere wereldspelers als TSMC en Samsung. Daarnaast is er rond het bedrijf een ecosysteem ontstaan van ruim 5000 leveranciers waarvan zo’n 1600 in Nederland, waarmee veel zowel directe als indirecte hoogwaardige werkgelegenheid is gecreëerd. ASML behoort aantoonbaar tot de meest innovatieve technologiebedrijven ter wereld. In 2024 gaf ASML circa 4,3 miljard euro uit aan r&d, ongeveer vijftien procent van de totale omzet. Van de circa 42.000 medewerkers wereldwijd werkt ongeveer 35 procent direct in r&d-functies gericht op ondermeer software, mechatronica, optica en systeemarchitectuur. Het sterkste bewijs van innovatiekracht is de technologische marktpositie. ASML heeft nagenoeg 100% marktaandeel in EUV-lithografie. Stijgers en dalers De bedrijven in de top 10 zijn nagenoeg constant. Alleen Cisco is eruit gevallen en IBM is naar de 10e plaats gestegen. Onderin de lijst zijn de fluctuaties heviger met 45 plaatsen winst voor Asus en 34 plaatsen verlies voor Ingram Micro. Nederlandse bedrijven Van de top 100 bedrijven hebben er 39 Nederlandse wortels. Beschouw je alleen de Nederlandse bedrijven, dan wordt de top 3 van de totaallijst en alle deellijsten uiteraard aangevoerd door overall winnaar ASML. Ook Afas is in alle lijsten in de top 3 te vinden. Verder ranken dienstverlener Linkit en betaalplatform Adyen hoog. Topics Tot slot is aan de respondenten gevraagd welke bedrijven het goed doen in specifieke ict-topics. (Deze resultaten tellen niet mee in de totaaluitslag.) ASML zien we hier niet vaak terug. In de top 3’s komen Microsoft, KPN en Accenture vaak naar voren. Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2026 #1. Verantwoording imago-onderzoekEnigma Research Enigma Research heeft gebruik gemaakt van online kwantitatief marktonderzoek. De resultaten zijn verwerkt met behulp van het (mobiele) onderzoekssysteem van Enigma Research. In totaal 634 personen deden aan dit onderzoek mee. In het onderzoek werd specifiek gevraagd naar het imago als zakenpartner, als werkgever, op het gebied van innovatie, op basis van het kennisniveau van de medewerkers, qua financiële stabiliteit, duurzaamheid en 25 ict-deelgebieden.De berekening vond plaats door de deeltotalen op te tellen en te indexeren ten opzichte van de nummer één. Mocht er ergens een gelijke stand optreden, dan werd in de hoofdlijst de onderlinge verhouding bepaald op basis van het totaal aantal gegeven beoordelingen (waarbij minder beoordelingen bij een gelijke score voorgaat). In de deelcategorieën werd bij een gelijke stand de onderlinge verhouding bepaald op basis van meest gegeven hoogste scores.
Bert Peters, oprichter Linkit, overleden
2 dagen
Bert Peters is afgelopen 20 december op 66-jarige leeftijd overleden. Peters richtte Linkit in 1998 op vanuit zijn woonkamer en bouwde het uit tot een van de grotere Nederlandse it-dienstverleners. ‘We zijn diep bedroefd te moeten delen dat onze oprichter, Bert Peters, is overleden. Zijn ondernemersgeest, energie en focus op langdurige relaties vormden de basis van ons bedrijf’, laat Linkit in een Linkedin-post weten. ‘Hij zal niet alleen herinnerd worden als de oprichter, maar ook om het vertrouwen, de warmte en de inspiratie die hij bracht aan de mensen om hem heen.’ Linkit begon in 1998 als detacheerder. Een belangrijke klant was KLM dat ruim vijfentwintig jaar geleden het bedrijf inschakelde voor de inhuur van ict-personeel, als de eerste klant van Linkit, dat kort daarvoor was opgezet door oud-KLM’er Peters. Vorig jaar vierden de twee organisaties het zilveren jubileum van hun samenwerking. Peters bouwde Linkit daarna gestaag uit tot een bredere it-dienstverlener die ook regelmatig grote opdrachten via aanbestedingen bij de overheid binnenhaalde. Inmiddels werken er 1400 mensen bij het bedrijf met hoofdkantoor in De Meern. Linkit is ook in het buitenland actief, onder andere met een Outsystems-tak in Zuid-Afrika. FC Utrecht Ook FC Utrecht heeft met grote verslagenheid en verdriet kennisgenomen van het overlijden van Peters. Hij was al jaren nauw betrokken bij de voetbalclub toen hij op 20 februari 2020 aandeelhouder werd. In datzelfde jaar werd Peters met Linkit ‘Official Partner’. Afgelopen zomer werd die samenwerking verder verdiept met het academiepartnerschap. Bij de start van het partnership in 2020 sprak Peters zijn warme gevoelens voor de club uit: ‘Dit partnership voelt voor mij en voor ons als thuiskomen. Als Utrechts it-bedrijf zijn we trots dat we onze naam mogen verbinden aan een fantastische Utrechtse club.’ Ter nagedachtenis aan Peters speelde de eredivisieclub uit de Domstad op 21 december de wedstrijd tegen PSV met rouwbanden. Voorafgaand aan het duel werd een minuut stilte gehouden.
Expertisecentrum bij Groningse ai-fabriek opent al in april
2 dagen
De ai-fabriek in Groningen kan al in april aanstaande starten met de opening van het expertisecentrum waar op den duur zo’n vijftig mensen komen te werken. De openstelling van de ai-supercomputer wordt nu eind 2027 of begin 2028 voorzien. Dit hangt af van de aanbesteding door de EuroHPC Joint Undertaking (EuroHPC JU). In totaal is met de ai-fabriek ruim tweehonderd miljoen euro gemoeid.  Dit blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer waarin het kabinet de laatste stand van zaken meldt. De Groningse ai-fabriek maakt de ontwikkeling van verantwoorde en geavanceerde ai-modellen en -toepassingen toegankelijk. De doelgroep bestaat uit het innovatief mkb, startups, onderzoekers en overheden. De voorbereidingen voor het beschikken van de subsidie aan het consortium voor de ai-fabriek zijn in de afrondende fase. Het is van belang dat (potentiële) gebruikers zo snel mogelijk aan de slag kunnen met het voorbereiden van aanvragen om te kunnen rekenen. De doelgroepen zouden al vroegtijdig geholpen kunnen worden met het aanvragen van rekentijd. Bestaande supercomputers in andere lidstaten bieden daartoe kansen. Dit biedt de mogelijkheid om al vóór ingebruikname van de Nederlandse supercomputer ervaring op te doen, projecten voor te bereiden en te starten en kennis te vergaren. Het potentieel van de Groningse ai-fabriek kan zo sneller worden benut.  Die fabriek, een publieke faciliteit, is gericht op de pre-commerciële fase. Daarnaast komen er in Europa ook ai-gigafabrieken, grote privaat-publieke reken- en datacentra bestemd voor het trainen en runnen van de volgende generatie ‘frontier’ ai-modellen. De Europese Commissie stelt voor om binnen de EU vijf ai-gigafabrieken te ontwikkelen. Verwacht wordt dat in het eerste kwartaal van 2026 de officiële call hiervoor open gaat. Vooraf moeten consortia die willen meedingen, een financiële commitment afgeven. Het kabinet moet daarover nog een besluit nemen.  Volgende ai-modellen Met het oog op dit initiatief voor ai-gigafabrieken heeft Economische Zaken aan het bureau Ecorys gevraagd om te onderzoeken wat de meerwaarde is van het vestigen van zo’n ai-gigafabriek in Nederland. Vanuit gebruikersfunctionaliteit hangen nut en noodzaak af van het ontwerp van deze fabriek, aldus Ecosys in een rapport. Voor ai-inferencing (het inzetten van reeds getrainde ai-modellen) volstaat een federatief model met kleinere ai-gigafabriek faciliteiten (multi-site).  De meerwaarde van een centrale (single-site) ai-gigafabriek ligt vooral in het kunnen trainen van de volgende generatie ‘frontier’ ai-modellen. Op dit moment is echter nog geen Nederlandse onderneming hiertoe in staat. Wel verwacht Ecorys dat de vraag naar rekenkracht, in ieder geval voor inferencing, in de toekomst sterk zal toenemen in Nederland. Daardoor kan een ai-gigafabriek voor ai-inferencing wél van meerwaarde kan zijn.  Een gefaseerde uitrol van rekenkrachtcapaciteit kan ervoor zorgen dat het rekenkracht-­aanbod meegroeit met de vraag, aldus Ecosys. Naast gebruikersfunctionaliteit vormen de hoge kosten, de locatiekeuze en de energievoorziening, mede door de bestaande netcongestie, belangrijke uitdagingen.
Digipoort in 2026 afgerond, voortgang bij het Federatief Datastelsel
2 dagen
De herbouw van Digipoort, de centrale ict-voorziening die het berichtenverkeer afhandelt tussen bedrijven en overheidsorganisaties, wordt in 2026 afgerond. Verder zijn voor het Federatief Datastelsel dit jaar drie standaarden ontwikkeld en in beheer genomen. Dit staat in de planning voor de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) die de Programmeringsraad GDI voor 2026 heeft opgesteld. De Meerjarenvisie Digitale Overheid (MIDO) vormt de basis voor deze programmering. Het is een volgende stap in de voortdurende digitalisering en verbetering van overheidsdiensten.  Ondanks het pleidooi van het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) om de herbouw van Digipoort tijdelijk stil te leggen, zette voormalig staatssecretaris  Szabó deze operatie afgelopen mei toch door. Digipoort biedt ruim 100 bestaande soorten berichtenstromen naar organisaties a;s de Belastingdienst, UWV, Kamer van Koophandel, DUO en De Nederlandsche Bank.  Halverwege 2026 moeten alle gebruikers van de oude naar de nieuwe Digipoort zijn gemigreerd. Dan zullen alle berichtenstromen van de afnemers via deze hernieuwde ict-voorziening lopen. Daarna zal de oude Digipoort worden ontmanteld. Het veilig en gestandaardiseerd versturen van bedrijfsmatige en financiële rapportages is uiterst belangrijk. Deze gegevensuitwisseling draagt bij aan de administratieve lastenverlichting voor ondernemers.  De migraties van DigiD en DigiD Machtigen zijn in volle gang. Digipoort KvK Groot en BSN-koppelregister zijn inmiddels succesvol in productie op de nieuwe basis-ict-infrastructuur van Logius, Picard geheten, en de platformlaag Logius Private Cloud (LPC). Het momenteel veel besproken Solvinity bouwde ditfundament waarop alle GDI‑voorzieningen (DigiD, MijnOverheid, Digipoort, eHerkenning, Berichtenbox) uiteindelijk moeten draaien. Solvinity levert ook de PaaS-diensten (LPC) bovenop Picard. Federatief Datastelsel Ook bij het Federatief Datastelsel (FDS) dat moet uitgroeien tot een uniform data-ecosysteem van de Nederlandse overheid, wordt voortgang gemeld. De omslag van traditionele it naar een api-ecosysteem krijgt zijn beslag. Dit jaar 2025 zijn drie standaarden ontwikkeld en in beheer genomen. Dit zijn de  Federated Service Connectivity (FSC), de Federatieve Toegangsverlening (FTV) en het Logboek Dataverwerkingen (LDV).  Verder meldt de Programmeringsraad GDI te streven naar verdere verplichtstelling van gebruik van het Diginetwerk, het afsprakenstelsel dat ervoor zorgt dat de besloten it‑netwerken van overheidsorganisaties met elkaar worden gekoppeld. De governance is versterkt vanwege het belang van Diginetwerk voor overheidsbrede besloten cloudconnectiviteit en weerbaarheid. De programmering van de GDI meldt nog weinig over de plannen voor een soevereine cloud. Dit jaar is als eerste opgeleverd de versneller ‘Uniforme definities voor de verschillende soorten cloud’.
Gen-ai zet digitale transformatie in de hoogste versnelling 
3 dagen
BLOG – Snelheid is niet langer een concurrentievoordeel, maar een voorwaarde om te overleven in een veranderende markt. Waar transformatietrajecten vroeger drie tot vijf jaar duurden, verwachten klanten nu binnen een jaar tastbare resultaten. Om hierop in te kunnen spelen, moeten bedrijven hun transformatiestrategieën ingrijpend herzien. Hoe maken organisaties in het gewenste tempo de benodigde stappen?   Het zal niet verrassend zijn dat generatieve ai (gen-ai) centraal zou moeten staan bij een vernieuwde strategie. Door de steeds snellere adoptie ervan, wordt de lat alsmaar hoger gelegd. Ai is inmiddels in veel bedrijfsprocessen geïntegreerd; volgens het CBS wordt zelfs het merendeel van de omzet gegenereerd door bedrijven die ai-technologie gebruiken. Het verhoogt bovendien de productiviteit van ontwikkelaars en helpt it-teams sneller en slimmer oplossingen te leveren die bijdragen aan transformatie en meer impact hebben op het bedrijfsresultaat.   Ondanks de marktvraag naar snellere doorlooptijden en economische kansen, vertrouwen veel bedrijven nog steeds op verouderde systemen en gefragmenteerde data, die schaalbaarheid en vooruitgang belemmeren. Veel it-teams houden vast aan traditionele werkwijzen en passen zich moeilijk aan, wat digitale transformaties vertraagt en innovatie afremt.   Een extra uitdaging is dat ondanks de versnelde adoptie van ai, 52 procent van de projecten volgens Gartner nooit de productiefase bereikt. Gemiddeld duurt het acht maanden om van prototype naar productie te gaan. Lange doorlooptijden remmen de vooruitgang en maken het lastig om wendbaar en innovatief te blijven.   Wat de reden ook is, bedrijven kunnen niet anders dan ai omarmen en het gebruiken om sneller te innoveren om hun concurrentievoordeel te behouden. Concept In het afgelopen jaar is de ai-hype verschoven van een theoretisch concept naar een concrete oplossing die softwareontwikkeling ingrijpend verandert. Een rapport van OutSystems en KPMG toont aan dat 93 procent van de leidinggevenden van plan is de ai-investeringen te vergroten. Gen-ai biedt ongekende mogelijkheden door softwareontwikkeling te stroomlijnen met automatische codegeneratie, snelle prototyping en het vertalen van code van de ene programmeertaal naar de andere. Agentic ai gaat zelfs een stap verder door zelfstandig acties uit te voeren, beslissingen te nemen en complete processen te coördineren. Bedrijven die deze innovaties omarmen benutten gen-ai niet alleen voor efficiëntie, maar als motor van verandering en een drijvende kracht achter digitale transformatie. Zo realiseren bedrijven waarde in maanden in plaats van jaren Gen-ai in softwareontwikkeling helpt bedrijven hun digitale transformatie te versnellen door de ontwikkeltijd en kosten drastisch te verlagen. Hierdoor moeten sectoren hun systemen aanpassen om relevant te blijven. Het combineren van gen-ai met low-code kan daarnaast bijdragen aan de efficiëntie van softwareontwikkeling. Low-code maakt complexe taken eenvoudiger, waardoor it-teams gen-ai-oplossingen snel kunnen aanpassen, itereren en implementeren. Zo bouwen bedrijven in recordtijd ai-gedreven applicaties, waardoor ze in maanden waarde kunnen realiseren, in plaats van jaren.  Terwijl bedrijven deze transformatie doormaken moeten ze ook overwegen of ze software zelf bouwen of kopen voor maximale efficiëntie. Omdat software sneller moet worden ontwikkeld, zoeken bedrijven naar betere samenwerking tussen gen-ai en menselijke expertise. Agentic ai versterkt die samenwerking nog meer door medewerkers in gewone taal met systemen te laten communiceren. Zulke samenwerkingen versnellen ontwikkeltrajecten en helpen bedrijven concurrerend te blijven.   Uitdagingen Hoewel de adoptie van ai kansen biedt, brengt het ook de nodige uitdagingen met zich mee. Zonder goed beheer leidt de druk om snel te ontwikkelen tot technical debt en ongebruikte code. Wanneer duidelijke richtlijnen ontbreken vergroot ai-code daarnaast het risico op technical debt, waardoor schaalbaarheid en onderhoud lastiger worden. Dit kan uiteindelijk weer leiden tot verminderde concurrentiekracht.   De inzet van gen-ai brengt verder serieuze veiligheidsrisico’s met zich mee. Veel modellen zijn getraind op datasets die soms gevoelige informatie bevatten, wat kan leiden tot potentiële schendingen van privacy. Bovendien houden gen-ai-modellen niet altijd rekening met recente kwetsbaarheden, waardoor systemen vatbaar blijven voor hackers en cyberdreigingen. Daarom is het cruciaal dat bedrijven duidelijke governance- en compliancekaders opstellen om een ethische en veilige toepassing van ai te waarborgen. Zowel voor de bescherming van gevoelige informatie als het garanderen van transparantie.   Eisen Tegenwoordig wordt het succes van digitale transformatie gemeten aan de hand van concrete bedrijfsresultaten zoals time-to-market, klanttevredenheid en kostenefficiëntie. Bedrijven willen snel applicaties bouwen met gen-ai, maar moeten daarbij tegelijk voldoen aan eisen voor kwaliteit, veiligheid en governance.   Het gebruik van ai-gedreven low-codeplatformen stelt bedrijven in staat hun doelen te bereiken en deze maatstaven te realiseren. Gen-ai heeft de mogelijkheden voor efficiënte innovatie aanzienlijk vergroot, waardoor digitale transformatie niet langer een langdurig proces hoeft te zijn. Wie zich net zo snel weet te transformeren als gen-ai, wint in een wereld waarin snelheid allesbepalend is.  Harmen Hoogwout, regional vice president, Northern Europe, OutSystems   
Kort: EyeTi lijft Azerty, Uni Systems bouwt EU-breed cyberrapportagesysteem (en meer)
3 dagen
EyeTi neemt Azerty over, Omnidocs koopt Officeatwork, Enisa kiest Uni Systems, Integrity360 lijft Cresco Cybersecurity in en BAM Telecom en Glasdraad sluiten beheercontract. Dit zijn de onderwerpen in dit nieuwsbericht.    Azerty sluit zich aan bij EyeTi voor uitbreiding it-diensten Azerty, een leverancier van it-hardware uit Raalte, treedt toe tot EyeTi, een collectief van gespecialiseerde it-bedrijven. Met deze samenwerking wil Azerty zijn aanbod uitbreiden met aanvullende it-oplossingen en diensten. Het bedrijf behoudt zijn eigen merkidentiteit, maar krijgt toegang tot expertise op het gebied van processen, financiën en duurzaamheid. Ook het onderdeel A-Force, dat softwarediensten aan Azerty, gaat mee. EyeTi richt zich op samenwerking tussen zelfstandige bedrijven, waaronder Aces Direct, om klanten een breed portfolio te bieden. Omnidocs versterkt positie in DACH-regio met overname Officeatwork Het Deense softwarebedrijf Omnidocs, gesteund door investeerder Main Capital Partners, heeft een meerderheidsbelang verworven in Officeatwork. Dit Zwitserse bedrijf, opgericht in 1975, biedt Microsoft 365-geïntegreerde oplossingen voor documentcreatie en bedient meer dan vijfhonderd klanten wereldwijd. De overname is een belangrijke stap in de internationale groeistrategie van Omnidocs en vergroot de aanwezigheid in de DACH-markt aanzienlijk. Het is de vierde add-on acquisitie sinds de samenwerking met Main. Eerder nam Omnidocs onder andere het Nederlandse Xential over. Enisa kiest Uni Systems voor EU-breed cyberrapportagesysteem Het Griekse Uni Systems is door het EU-agentschap Enisa geselecteerd voor de ontwikkeling van het Single Reporting Platform (SRP), een centraal meldingsplatform voor cyberincidenten en kwetsbaarheden onder de Cyberweerbaarheidsverordening (CRA). Het SRP wordt de hoeksteen voor fabrikanten om te voldoen aan de nieuwe EU-rapportageverplichtingen. Uni Systems leidt een consortium met het Franse Wavestone en het Luxemburgse Cyber Competence Center. Het raamcontract heeft een looptijd van vier jaar en een waarde van elf miljoen euro. Het project moet meldingsprocessen vereenvoudigen en samenwerking tussen betrokken partijen versterken, waarmee de digitale weerbaarheid van Europa aanzienlijk wordt verbeterd. Integrity360 betreedt Benelux-markt met overname Cresco Cybersecurity Integrity360, een Ierse aanbieder van cyberbeveiligingsdiensten, heeft Cresco Cybersecurity overgenomen in het kader van zijn internationale groeistrategie. Cresco, opgericht in 2020 en gevestigd in Brussel, is een adviesbureau dat klanten in de hele Benelux bedient. Het bedrijf telt dertig medewerkers en beschikt over diepgaande expertise in ethisch hacken, offensieve beveiliging en compliance, waaronder penetratietests, red teaming en advies rond NIS2-normen. Financiële details van de transactie zijn niet bekendgemaakt. BAM Telecom en Glasdraad sluiten meerjarig beheercontract voor glasvezelnetwerken BAM Telecom en Glasdraad hebben een meerjarig contract gesloten voor het beheer en onderhoud van glasvezelinfrastructuur in de werkgebieden van Glasdraad in Nederland. BAM Telecom neemt vanaf 1 januari 2026 het volledige beheer op zich, inclusief onderhoud, monitoring en optimalisatie van het netwerk. Het doel is een stabiele en toekomstbestendige verbinding voor bewoners en bedrijven. De samenwerking richt zich op continuïteit, kwaliteit en innovatie in digitale infrastructuur. Glasdraad wil met deze stap betrouwbare glasvezelverbindingen realiseren, vooral in buitengebieden, terwijl BAM Telecom zijn expertise inzet voor professioneel netwerkbeheer.
Kabinet wil meer grip op digitale infrastructuur, kiest wel voor realistische koers
3 dagen
De Visie Digitale Autonomie die in de ministerraad is vastgesteld, is een echte balanceeract geworden. De komende jaren moet een evenwicht worden gevonden tussen autonomie en afhankelijkheid. Het kabinet denkt aan voorzichtige eerste stappen en wil zeker niet te hard van stapel lopen. Het kabinet wil meer grip op digitale infrastructuur, maar kiest voor een realistische koers. Digitale autonomie en soevereiniteit van de overheid waren belangrijke thema’s in 2025 waar de rest van dit decennium flink aan moet worden gewerkt. Het uitgangspunt is helder: de overheid moet meer grip krijgen op technologie, data en infrastructuur. Erkend worden de zorgen over de strategische afhankelijkheid van Amerikaanse cloudaanbieders. Het streven is dat soort risico’s te verminderen.  De Visie Digitale Autonomie was hard nodig. Want de overheid wordt steeds afhankelijker van digitale infrastructuur om publieke taken goed te kunnen uitvoeren. ‘Dat vraagt om meer grip op systemen, data en processen – zonder de illusie te hebben dat volledige autonomie haalbaar of wenselijk is.’ Maar het kabinet tempert meteen al de verwachtingen. ‘Boven alles dient de aanpak realistisch en gefaseerd te zijn,’ zo klinkt het. In die benadering worden bestaande (Amerikaanse) leveranciers gecombineerd met Europese alternatieven, terwijl de inzet op overheidsbrede samenwerking centraal staat. Geen uitsluiting Amerikanen Het kabinet staat afwijzend tegenover het categorisch uitsluiten van bepaalde (Amerikaanse) dienstverleners. Het rijksbrede cloud-beleid wordt aangescherpt. Uitdrukkelijk rekening wordt gehouden met risico’s rond marktconcentratie en ongewenste afhankelijkheden van enkele cloudleveranciers. In de eerste helft van 2026 komt hierover wat meer duidelijkheid, al gaat het alleen nog maar om een eerste ‘verkenning’. Vanuit het NDS Programma wordt bekeken hoe een soevereine overheidscloud er uit moet zien.  De Nederlandse inzet is gericht op ‘verstandig omgaan met afhankelijkheden’. De visie spreekt van een zorgvuldige balans. Het motto is: open waar het kan, beschermen waar het moet. Want we kunnen niet alles zelf doen, en moeten wel bewuste keuzes maken. Essentieel is dat de overheid strategische keuzes maakt; keuzes die publieke waarden zoals privacy, veiligheid en democratie verankeren in de digitale infrastructuur van morgen. Deze visie biedt daarvoor een gemeenschappelijk referentiepunt. Het biedt richting voor keuzes over infrastructuur, samenwerking, leveranciers en investeringen. Belangrijk zijn samenwerking met andere landen, behoud van een open economie en het versterken van Europese oplossingen. Tevens wil het kabinet meer verantwoordelijkheid nemen waar kernbelangen op het spel staan.  Veel woorden De eerder genoemde balans is niet altijd makkelijk, aldus de visie. Verschuivingen van focus zijn niet snel te realiseren. Het versterken van autonomie en soevereiniteit vraagt langdurige investeringen. Ook is er veel legacy. De koers naar meer autonomie en soevereine overheid zal onvermijdelijk gepaard gaan met dilemma’s. Meer autonomie kan bijvoorbeeld betekenen dat er tijdelijk hogere kosten kunnen ontstaan, dat schaalvoordelen van bestaande leveranciers deels verloren gaan, of dat innovatie trager verloopt doordat men minder kan leunen op dominante marktpartijen.  De kabinetsvisie bevat veel woorden. Beschreven zijn de strategische bouwstenen en leidende principes die de fundamenten moeten vormen van een toekomstbestendige digitale overheid. Tegelijk geeft het rapport toch weer veel mogelijkheden – aan onwillige cio’s – om gewoon met grote Amerikaanse leveranciers door te gaan. Anders gezegd: iedereen kan eruit halen wat in zijn straatje past. Wel wordt opgemerkt dat digitale autonomie en soevereiniteit een andere cultuur vereist binnen de overheid. De ambtelijke en politieke leiding moet meer risico’s durven nemen. Dat betekent leren van mislukkingen, sneller schakelen en ruimte geven aan experimenten.  Binnen de overheid wordt vaak gekozen voor de veiligste weg, maar technologische en geopolitieke ontwikkelingen laten zien dat te veel terughoudendheid innovatie en weerbaarheid ondermijnt. Pilotprojecten waarin nieuwe technologie in de praktijk wordt getest, dienen daarom ruim baan te krijgen.  De visie eindigt met de conclusie dat de uitdaging groot is, maar dat nu het moment is aangebroken om te handelen.
Airbus wil gevoelige data binnen EU houden
3 dagen
Airbus bereidt een migratie van missie-kritische applicaties voor naar een soevereine Europese cloud. Begin komend jaar moet het al tot een aanbesteding komen. De vliegtuigbouwer zit met veel gevoelige informatie die beter niet buiten Europa kan worden opgeslagen.Catherine Jestin, hoofd Digital bij Airbus, heeft dit verklaard aan de Britse it-publicatie The Register. Airbus gebruikt steeds meer software zoals SAP S/4HANA die via de cloud wordt aangeboden. Veel nieuwe functionaliteiten worden alleen maar op basis van een abonnement op een cloud-oplossing aangeboden en niet on-premise.Airbus wil behalve erp-applicaties ook systemen voor customer relationship management (crm), de besturing van de productie en het beheer van de product-levenscyclus in een Europese cloud onderbrengen. De contractwaarde is meer dan vijftig miljoen euro per jaar. Airbus vreest wel dat het nog niet zo gemakkelijk zal zijn om een geschikte cloudprovider uit de EU te vinden die aan zijn eisen voldoet. 
EU-landen akkoord over digitale euro
6 dagen
De EU-landen hebben een akkoord bereikt over een digitale euro. Deze digitale vorm van contant geld, uitgegeven door de Europese Centrale Bank (ECB), komt op zijn vroegst in 2029. Het Europees Parlement moet nog wel instemmen met de plannen. Voor het gebruik van digitale euro’s kan straks iedereen bij een bank een aparte rekening openen. Betalen kan met behulp van de app van de bank, een ECB-app of een aparte betaalkaart. Er komt een online- en een offline-variant van de digitale euro. Bij de online-variant is privacy vergelijkbaar met andere digitale betaalmethoden, zoals pinnen of betalen met je telefoon. De offline-digitale euro biedt nog meer privacy en werkt bijvoorbeeld door telefoons dicht bij elkaar te houden. Betalingen zijn dus ook mogelijk in geval van een internet-, stroom- of bankstoring. Hard gemaakt Nederland heeft zich hard gemaakt voor strenge privacyvoorwaarden, offline-gebruik en niet-programmeerbaarheid. Dit laatste betekent dat het gebruik van de digitale euro niet kan worden gekoppeld aan een bepaald doel. De opname van dit verbod in de verordening zorgt voor een stevige verankering. Voor de digitale euro zal een acceptatieplicht gelden voor winkeliers. Als winkeliers nu pinbetalingen accepteren, zullen ze op dezelfde manier digitale euro betalingen moeten accepteren. Nederland heeft er op ingezet dat de kosten voor het gebruik van een digitale euro laag blijven voor winkeliers. Maximum aantal De digitale euro is een extra manier om in de toekomst (anoniem) te kunnen betalen, naast geld op een bankrekening of contant geld. Het is dus niet verplicht. Dit extra betaalmiddel is niet bedoeld om mee te sparen. Er komt daarom een maximum voor het aantal digitale euro’s dat je kunt aanhouden. Gebruikers ontvangen bovendien geen rente. Standaard diensten, zoals het openen of sluiten van een digitale-euro-rekening en betalen met de digitale euro, zullen voor de consument gratis zijn. Het opzetten en mogelijk maken van de digitale euro kost wel geld. De Europese Centrale Bank neemt een deel van de kosten van het betalingsverkeer op zich. Daarnaast leveren banken, betaaldienstverleners en winkeliers een bijdrage. In de eerste jaren worden winkeliers beschermd tegen hogere tarieven. Als na enkele jaren meer bekend is over de daadwerkelijke kosten voor banken en betaaldienstverleners, worden de tarieven hierop aangepast. Geen Nederlandse bedrijven Het belangrijkste doel van een digitale euro is dat iedereen ook in de toekomst toegang houdt tot publiek geld, zelfs nu alles steeds digitaler wordt. Net als contant geld is de digitale euro een vorm van geld van de centrale bank. Je bent dus niet afhankelijk van commerciële banken om digitaal te kunnen betalen. Het wordt uitgegeven door de Europese Centrale Bank. Daardoor is het stabieler en veiliger dan commerciële cryptomunten. Het werkt overal in Europa. De ECB gaat het platform voor de digitale euro, de kern van de technische infrastructuur, zelf bouwen. Ongeveer zeventig partners zijn in beeld om features te testen en uit te vissen hoe het ecosysteem het beste kan werken. Hiertoe behoren geen Nederlandse (fintech)bedrijven.
Datacenters moeten de luiken opengooien
6 dagen
Transparantie als sleutel tot slimme en duurzame digitale infrastructuur OPINIE – De reacties op mijn eerdere opinie over het sentiment in de datacenterbranche laten zien dat de discussie leeft. Dat is niet iets om defensief op te reageren, maar juist een kans om de sector verder te brengen. De betrokkenheid die uit de reacties spreekt, bevestigt dat we samen het gesprek moeten voeren over transparantie, duurzaamheid en toekomstbestendige digitale infrastructuur. Datacenters zijn geen probleemsector — ze vormen de ruggengraat van onze samenleving. Laten we dat vooropstellen. Werk, onderwijs, zorg, overheid, innovatie en zelfs onze vrije tijd zijn afhankelijk van datacenters. Zonder datacenters geen digitale zorg, geen onderwijs op afstand, geen ai-modellen, geen moderne bedrijfsvoering. De feedback in de reacties (zie kader onderaan) maakt duidelijk dat veel professionals trots zijn op dit werk – en terecht. De sector verdient waardering. Maar waardering alleen is niet genoeg. Want met die cruciale rol komt ook verantwoordelijkheid. Slimmer Groei is onvermijdelijk, maar de manier van groeien moet veranderen. Als we doorgaan op de weg van de afgelopen tien jaar – vooral gericht op schaalvergroting – lopen we binnen enkele jaren tegen uitgeputte mogelijkheden aan: netcongestie; beperkte ruimte; stijgende energievraag; onzeker maatschappelijk draagvlak. De oplossing ligt niet in groter, maar in slimmer. Dat betekent: efficiëntere hardware, betere workload-sturing, integratie met warmtenetten, minder verspilling, modulair bouwen en continu inzicht in energiegedrag van systemen. Het recente ABN Amro-rapport bevestigt hetzelfde probleem: zonder cijfers blijft groene it een illusie. Bedrijven kunnen hun it niet verduurzamen omdat ze geen betrouwbare, gestandaardiseerde cijfers krijgen vanuit datacenters en cloudproviders, aldus de ABN Amro-analyse. In dat rapport wordt gesteld dat: meetmethodes sterk verschillen; dashboards ontbreken; verbruik vaak niet inzichtelijk is per workload of applicatie; en dat groene claims te vaak marketing zijn in plaats van meetbaar en verifieerbaar. De constatering van ABN Amro (‘zonder cijfers blijft groene it een illusie’) raakt de kern van mijn boodschap: transparantie begint bij de bron – bij de hardware, de servers, de koeling, de energieprofielen en de real-time data daarvan. Onzichtbaar De samenleving wil begrijpen wat datacenters doen – laten we dat mogelijk maken. Het is niet genoeg dat datacenters intern weten hoe efficiënt ze zijn. Ook lokale overheden, burgers en klanten moeten dat kunnen begrijpen. Want het maatschappelijk draagvlak staat onder druk, en dat heeft de sector deels aan zichzelf te wijten. Niet omdat datacenters slecht zijn, maar omdat ze onzichtbaar zijn. En wat onzichtbaar is, wordt gewantrouwd. Door open data, auditbare rapportages en eenvoudige dashboards ontstaat een totaal ander gesprek: van ‘Wat kost dit ons?’ naar ‘Wat levert dit ons op?’. Conservatisme blokkeert innovatie – maar de transitie dwingt beweging af. Veel datacenters zijn technisch zeer capabel maar organisatorisch te voorzichtig.Nieuwe concepten als: modulaire datacenters; restwarmte-levering; AI-gedreven koeloptimalisatie; transparante energie-dashboards; en server-efficiëntiemetrieken (zoals server idle coefficient) zijn geen toekomstmuziek. Ze bestaan al, maar worden nog te weinig toegepast. Net zoals ABN AMRO stelt dat groene IT niet kan zonder meetdata, geldt voor datacenters dat duurzame groei niet kan zonder radicale transparantie. De digitale infrastructuur wordt steeds belangrijker in ons dagelijks leven. Daardoor wordt de maatschappelijke verwachting ook groter.Dat vraagt om een nieuw sociaal contract tussen de sector en de samenleving: erkennen dat de fysieke impact groeit; verantwoorden wat er gebeurt; verbeteren waar het kan; delen hoe die verbeteringen bijdragen aan energie, kosten en duurzaamheid. Kruispunt Het begint en eindigt bij data. Zowel de reacties op mijn eerdere artikel als het ABN AMRO-rapport laten zien dat iedereen uiteindelijk naar hetzelfde zoekt: betrouwbare, vergelijkbare en realtime cijfers. De sector staat op een kruispunt. Kiezen we voor openheid, innovatie en samenwerking? Of houden we vast aan oude patronen, met groeiende weerstand als gevolg? Ik ben ervan overtuigd dat de sector de juiste keuze gaat maken. Maar het begint wel bij de bron: de data, de transparantie, en de bereidheid om te laten zien wat er écht gebeurt. Marco Verzijl, medeoprichter Stichting Save Energy Foundation Samenvatting van de vier reactiesOp de eerste opiniebijdrage van Marco Verzijl, ‘Datacenterbranche heeft sentiment tegen zichzelf gekeerd‘, kwamen vier reacties (waarvan twee van dezelfde reageerder: 1 en 4). Hieronder een samenvatting.1. Kritiek op de Stichting en onafhankelijkheidDe eerste reageerder stelt dat Stichting Save Energy Foundationvan Marco Verzijl zichzelf als normsteller positioneert en daarmee een eigen niche creëert, wat vragen oproept over belangenverstrengeling en onafhankelijkheid. Volgens hem moet eerst helder zijn wie de regels maakt en waarom. Daarnaast vindt hij dat het narratief van “onbegrepen energieslurpers” voorbijgaat aan het feit dat elektrische auto’s op macroniveau meer vermogen vragen dan datacenters. Hij stelt dat netcongestie niet wordt opgelost met pue-optimalisatie en dat maatschappelijke legitimiteit via andere mechanismen loopt dan via een stichting.2. Reflectie op energie, pue en hypocrisie rond datacentersDe tweede reageerder erkent dat de discussie over it-energiegebruik al lang gaande is en dat Nederlandse datacenters vergelijkbare pue’s hebben als die in de VS. Hij vindt het daarom hypocriet om wel tegen datacenters te zijn maar niet de achterliggende oorzaken (zoals groeiend it-gebruik) te willen aanpakken. Daarnaast trekt hij de parallel met politiek: roepen om ‘groen zijn’ zonder meetbaarheid leidt tot inconsequent beleid.3. Sector verdedigt bestaande rapportage, transparantie en prestatiesDe derde reageerder stelt dat de opinie van Verzijl foutieve aannames bevat. Volgens hem rapporteert de Nederlandse datacentersector al meer dan twintig jaar verplicht en transparant via MJA, EED, Omgevingsdiensten en CBS-cijfers. De sector zou bovendien actief samenwerken met netbeheerders, warmtenetten en overheden, en al jaren in de kopgroep van best presterende sectoren zitten. Hij benadrukt dat er jaarlijks open dialoog is via duurzaamheidsevenementen.4. Terugkerende zorgen over hyperscalers en energie-infrastructuurDe vierde reageerder legt de nadruk op het effect van hyperscalers die >100 MW verbruiken en lokaal de infrastructuur kunnen domineren, zoals in Dronten. Hij betoogt dat het debat over datacenters terecht gevoerd wordt. Daarnaast stelt hij dat modellen (zoals van het CPB of de server idle coefficient) soms overschat worden in hun impact op werkelijke energieverbruiken. Hij wijst erop dat een groot deel van het energieverbruik juist zit in langdurige data-opslag (retentie), waarbij tape-opslag opnieuw aantrekkelijk wordt door zijn lage idle-consumptie.
Van incident naar impact: waarom ‘dex-it’ strategisch maakt
6 dagen
BLOG – In veel organisaties is it als de plaatselijke brandweer: altijd onderweg om de volgende brand te blussen. Van kleine ongemakken, zoals een niet-werkende wifi, tot storingen waarbij hele systemen platliggen. Maar groot of klein, elke brand blijft een stoorzender in de werkdag. Als it alleen reactief blijft, kost dat niet alleen tijd en geld, maar ook iets veel meer waardevol: het vertrouwen en de tevredenheid van medewerkers. It moet meer zijn dan de brandweer van de organisatie. Vloeiend digitaal werken is tegenwoordig vanzelfsprekend. Het gaat er niet om dát it werkt, maar om hoe medewerkers het ervaren. Oftewel, de digital employee experience (dex). En die digitale ervaring is geen technisch vraagstuk meer, maar een strategische succesfactor. Eerste indruk Als it-professional bepaal je vaak de eerste indruk die nieuwe collega’s van de organisatie krijgen. Kun je op een eerste werkdag probleemloos inloggen en soepel samenwerken met collega’s via cloudtools? Goed ingerichte systemen benadrukken het gevoel dat je als medewerker van waarde bent voor de organisatie en serieus genomen wordt. Dat is waarom dex niet alleen de productiviteit van de werkdag bepaalt, maar ook het werkgeversimago en de manier waarop medewerkers hun organisatie ervaren. Werkplekbeheer is meer dan een technische aangelegenheid. Sterker, het is het visitekaartje van de organisatie. Boventoon Toch voert de brandweerrol op veel it-afdelingen nog vaak de boventoon. Dat komt omdat je als it-team tussen twee vuren zit. Enerzijds ligt er volop focus op het verbeteren van de digitale medewerkers-ervaring. Zo geven acht op de tien it-managers in de ‘Inside ITSM 2026’ aan hiermee bezig te zijn. Anderzijds maken obstakels, zoals hoge werkdruk (35%) en beperkte middelen om storingen efficiënt op te lossen (43%), dat dit een lastige opgave blijft. Hybride werken maakt het extra complex: it-problemen zijn verspreid over locaties, apparaten en netwerken. Het gevolg? Je belandt als it-team in een vicieuze cirkel van storingen oplossen, waardoor er weinig ruimte over blijft voor structurele verbetering. Zeldzaam Het beste brandweerteam is een team dat weinig hoeft uit te rukken, omdat er genoeg tijd en aandacht is voor brandveiligheid. Voor it betekent dit: een werkplek die zodanig stabiel is dat grote incidenten zeldzaam zijn. Technologie zoals ai-gedreven monitoring van het landschap, selfserviceportalen en gebruiksvriendelijke samenwerktools is hierin onmisbaar. Maar het gaat niet alleen om techniek, ook de samenwerking met je gebruikers op de werkvloer is essentieel. Maak het daarom mogelijk dat medewerkers structurele feedback over hun it-ervaringen kunnen geven, los van incidenten. En maak duidelijke afspraken over prioriteiten en responstijden en stimuleer hun zelfredzaamheid met training en selfservice. Als er wederzijds begrip is, ontstaat balans: het it-team innoveert proactief, omdat medewerkers meer eigenaarschap nemen. Net als brandweermensen die elkaar blindelings vertrouwen en daardoor niet alleen sneller blussen, maar tegelijk de rust bewaken. Kwetsbaar Zolang je als it-afdeling blijft functioneren in de brandweermodus, blijft ook de digitale ervaring van medewerkers kwetsbaar. Een sterke dex vraagt om een combinatie van betrouwbare technologie, slimme processen en een sterke samenwerking tussen it en de werkvloer. Het creëren van een fijne digitale werkplek is dan ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid: it kijkt voorbij de brandjes, medewerkers dragen bij met feedback en zelfredzaamheid. De keuze ligt bij jou en je team: blijf je blussen of bouw je aan een digitale omgeving waar collega’s trots op zijn? Max Veenhof, businessconsultant, TOPdesk
AcICT: DUO eindelijk op goede weg met systeem bekostiging
6 dagen
De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) zit op de goede weg met de heroriëntatie van het project Doorontwikkelen Applicatielandschap Bekostiging (DAB). Na bijna vijf jaar van harde kritiek breekt er nu eindelijk licht door bij het vernieuwen van de applicaties voor de bekostiging van onderwijsinstellingen.  Dit blijkt uit een nieuw rapport van het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) die het DAB-project al geruime tijd ‘kritisch begeleidt’ en sinds 2021 maant tot een andere aanpak. Het oordeel is voor het eerst sinds het begin van dit project minder negatief. Maar AcICT blijft kritisch. DUO moet de valkuilen van het verleden zien te vermijden: het architectuurproces dient te worden verbeterd. Ook is het hard nodig om te blijven sturen op de verbeterde uitvoering van de nieuwe aanpak.  Vernietigend oordeel In 2021 had BIT als voorganger van AcICT ronduit vernietigend geoordeeld over de wijze waarop DUO dit project wilde aanpakken. Maar de uitvoeringsorganisatie wilde lange tijd niets weten van een pauze, herontwerp en een nieuwe aanpak. In 2023 luidde de conclusie van BIT dat de voortgang minimaal was. DUO kreeg het advies radicaal te stoppen met de toen gekozen opzet. In augustus 2024 werd eindelijk besloten afscheid genomen van eerdere technologieën zoals Blueriq.  Ondanks herhaalde waarschuwingen van AcICT en diens voorganger BIT had DUO heel lang vastgehouden aan Blueriq; een strategische fout waardoor vertraging en kosten opliepen. AcICT achtte dit platform van TSS ongeschikt voor de modernisering van de systemen ter bekostiging van het onderwijs. Na veel dralen en vervanging van twee directieleden die de adviezen van AcICT in de wind sloegen, koos DUO voor nieuwbouw met Java als programmeertaal. ALEF (Agile Law Execution Factory van de Belastingdienst) werd gebruikt om berekeningen en regels voor bekostiging van onderwijsinstellingen te automatiseren en te standaardiseren. Veel vertraging Afgelopen juni werd ook de heroriëntatie op de aanpak met veel vertraging afgerond. DUO koos voor een nieuwe aanpak met een stapsgewijze vervanging, aandacht voor continuïteit, het sturen op mijlpalen als onderdeel van regulier lifecycle-management en een andere technologie.  Deze week concludeert het Adviescollege dat de aanpak fors is verbeterd en tot een beheersbaarder traject leidt. De succesvolle uitvoering van de nieuwe aanpak is nog wel kwetsbaar: beheersing van de realisatie staat onder druk doordat de nieuwe werkwijze nog moet worden ingebed in de organisatie.  In ieder geval zijn de volgende stappen nodig: Zorg dat op de sleutelposities die nu door externe krachten worden ingevuld interne medewerkers komen. Die interne medewerkers moeten voldoende zijn toegerust met inhoudelijke deskundigheid en over voldoende kritisch vermogen beschikken. Verbeter de risicobeheersing op portfolio- en projectniveau; zorg dat tijdslijnen bekend zijn zodat er gestuurd kan worden op de tijdigheid en de kwaliteit van de op te leveren producten.  Zorg bovendien dat risico’s en gekozen maatregelen specifiek gemaakt worden, zodat er beter inzicht is in de daadwerkelijke risico’s en de uitvoering van maatregelen.  Een ander zwak punt is het architectuurproces. De onderhoudbaarheid van het toekomstig landschap wordt bemoeilijkt door een gebrekkige opzet daarvan. Een passende architectuur biedt structuur en is de drager van systeemkwaliteiten als schaalbaarheid, aanpasbaarheid en beveiliging. Het proces om tot die architectuur te komen moet daarom worden verbeterd.  Aanbevelingen Het Adviescollege beveelt de volgende stappen aan:  Verbeter de beschrijving van de huidige en beoogde werking van het landschap als geheel. Beschrijf ook hoe het landschap eruit zou moeten zien bij het bereiken van belangrijke mijlpalen uit het portfolio.  Organiseer voldoende tegengeluid en bevraag elkaar op de eisen en de oplossingen. Beslis samen wat de simpelste oplossing is en definieer op basis daarvan een minimale versie waarmee valt te testen of het idee levensvatbaar is. Bepaal vervolgens mogelijk toekomstige groeipaden.  Zorg dat discussies over belangrijke architectuurkeuzes voldoende op inhoud gevoerd kunnen worden en dat de impact op de applicatieontwikkeling, onderhoudbaarheid en functionaliteit daarbij goed afgewogen wordt.  Breng, als er geen overeenstemming is over de strijdige standpunten, de discussie op directieniveau.  Draai de risicovolle keuze om een eigen generator te bouwen terug.  Start met het gebruik van de ALEF-generator van de Belastingdienst. ALEF is een rekenservice die wetten en beleidsregels omzet naar uitvoerbare code.  Maak afspraken over ondersteuning en productontwikkeling van het ontwikkelhulpmiddel ALEF met de Belastingdienst.  Overweeg verschillende alternatieven als standaardgebruik van ALEF niet mogelijk blijkt.  Overweeg doorontwikkeling of uitbreiding van de generator pas wanneer voldoende ervaring is opgebouwd met het inpassen van ALEF, om bijvoorbeeld terugkerend handmatig en/of risicovol werk te voorkomen.  Versimpel de architectuur van DAM voordat de eerste diensten aansluiten; zorg voor een eenduidige koppeling naar aansluitende applicaties. Stel zaakgericht werken uit totdat duidelijk is of – en hoe – de deelprocessen van Bekostiging dit willen inzetten.  AcICT heeft altijd benadrukt dat de echte bottleneck bij DUO niet de technologie, maar de organisatiecultuur is. Aanvankelijk dacht DUO deze klus waarmee in 2021 was begonnen in 2,5 jaar te kunnen klaren. Inmiddels geldt als einddatum 2032. 
Fortino Capital haalt investeringsfonds van 700 miljoen op
6 dagen
Fortino Capital, een Belgische investeringsmaatschappij die zich richt op zakelijke softwareoplossingen, sluit zijn derde private-equityfonds (PE III) met een kapitaal van zevenhonderd miljoen euro. Het fonds overschrijdt het oorspronkelijke doel van zeshonderd miljoen euro en is ruim 85 procent groter in fondsomvang dan zijn voorganger. Fortino Capital is sinds enkele jaren actief op de Benelux-markt. De investeringsmaatschappij zegt er sindsdien in te zijn geslaagd om zijn investeerdersbasis te verbreden. De nieuwe kapitaalronde trok een brede groep institutionele investeerders uit Europa en Noord-Amerika, waaronder banken, consultants, universiteitsfondsen, family offices, pensioenfondsen en overheidsfondsen. Met het fonds PE III blijft Fortino Capital investeren in bedrijven die ‘mission-critical’ zakelijke software oplossingen aanbieden in Europa, met een focus op de Benelux en Duitsland.   Eerdere private equity-fondsen van Fortino Capital investeerden onder meer in bedrijven zoals Nétive VMS (NL), Tenzinger (NL), SpeakUp (NL), Cenosco (NL), Maxxton (NL), InTouch (BE), VanRoey (BE), Bizzmine (BE), MobileXpense (BE), Efficy CRM (BE), Stardekk (BE), Bonitasoft (FR), Symbio (DUI), Simcon (DUI). Fortino Capital, opgericht in 2013, is een Europese software-investeerder, actief in zowel venture capital (startups) als private equity. Het team bestaat uit 35 professionals, werkzaam vanuit kantoren in Antwerpen, Amsterdam en München. Oprichters zijn de oud-Telenet-bestuurders Duco Sickinghe (NL) en Renaat Berckmoes (BE).
Kort: ASM bouwt nieuw hoofdkantoor in Almere, Colaers terug op het oude Cegeka-nest (en meer)
1 week
Forse investering ASM in Almere, Colaers directeur Cegeka Nederland, De la Haije volgt Vreugdenhil op bij Zig Software, DNA Services scoort bij Horizon Natuurvoeding en neemt Weegbaas helemaal over en ThePhoneLab opent Eindhovense vestiging. Dit zijn de onderwerpen in dit nieuwsoverzicht. ASM breidt uit in Almere ASM International kondigt aan te investeren in een nieuwe faciliteit in Almere ter ondersteuning van toekomstige groei. Het complex omvat straks het nieuwe hoofdkantoor, een r&d-centrum, een trainingscentrum en een deel van de productontwikkelingsactiviteiten van de chipmachine-maker. In de komende jaren verwacht ASM, dat al 23 jaar is gevestigd in de stad in Flevoland, enkele honderden miljoenen euro’s te investeren in dit project. De investering past bij de strategie om tegen 2030 ruim 5,7 miljard euro omzet te behalen. Het nieuwe hoofdkantoorcomplex komt te staan in het Weerwater Southside-gebied van Almere. De bouw ervan past bij de ambitie van de stad om een hightechcampus te creëren. Het is een van de grootste economische investeringen in de geschiedenis van Flevoland. Zander Colaers nieuwe directeur Cegeka Nederland Zander Colaers is aangesteld als nieuwe managing director van Cegeka Nederland. Daarnaast treedt hij toe tot het directieteam van de Cegeka Groep. Colaers volgt Jan Willem Voorink op die na ruim een jaar na zijn benoeming in september 2024 alweer weggaat. Zijn vertrek van Voorink is in onderling overleg tot stand gekomen. Onder leiding van Colaers wil Cegeka de van de Nederlandse organisatie zien te versnellen en de samenwerking met de internationale Cegeka Groep versterken. Cegeka Nederland telt vijf vestigingen en ruim 1.400 medewerkers. Voor Cegeka is Colaers geen onbekende. Tussen 2008 en 2022 was hij actief binnen het it-bedrijf, waar hij verschillende managementfuncties vervulde. Zo werd hij in 2016 al eens directeur van Cegeka Nederland en speelde hij een belangrijke rol bij de overname en integratie van KPN Consulting in 2020. In 2022 maakte hij de overstap naar Ordina, waar hij onder meer actief was als onderdirecteur. Wisseling van de wacht bij Zig Software Een andere oud-directeur van Cegeka Nederland, Anton Vreugdenhil, vertrekt bij Zig Software. Zijn rol als algemeen directeur bij deze leverancier van software voor de corporatie- en vastgoedsector wordt per 2 januari 2026 overgenomen door Andrew De la Haije, recent managing partner bij it-adviesbureau Eraneos.   Vreugdenhil stopte in juni 2014 als algemeen directeur bij Cegeka Nederland om leiding te geven aan het onderdeel dat woningbouwsoftware leverde. Dat werd uitgebouwd tot Cres (Cegeka Real Estate Solutions) en in september 2023 verkocht aan Main Capital. De investeerder bracht deze tak onder bij een andere participatie, Zig Software. Vreugdenhil werd er benoemd tot algemeen directeur en geeft nu het stokje door aan De La Haije. DNA Services beheert it bij Horizon Natuurvoeding en koopt restant belang Weegbaas DNA Services is geselecteerd als it-partner voor Horizon Natuurvoeding uit IJsselstein, een producent van biologische notenpasta‘s en verpakte noten & zuidvruchten en stropen. De it-dienstverlener uit Hendrik-Ido-Ambacht neemt het it-beheer over, inclusief security-oplossingen. Vanwege de groei en professionalisering was er bij Horizon Natuurvoeding behoefte aan een it-partner met aantoonbare referenties binnen voedsel-, productie- en handelsbedrijven. Het it-bedrijf liet recent ook al weten alle aandelen vanWeegbaas te hebben overgenomen. Dit bedrijf uit Veenendaal levert weegoplossingen in de cloud en specifieke hardware voor de voedingsindustrie, met name slachterijen, slagers en de groothandel. DNA Services nam Weegbaas al over in juni 2024 maar meldt nu ook de resterende aandelen van oprichter André Meerkerk te hebben gekocht. Die keert terug naar zijn roots als procesconsultant en gaat starten met projecten binnen de agri-food sector en circulaire landbouw. Eindhoven krijgt zijn ThePhoneLab-vestiging ThePhoneLab heeft zijn zestiende vestiging geopend in Eindhoven. Hoewel er nog geen vestiging was, stond de stad al in de landelijke top zes wat betreft websitebezoekers van de reparatiespecialist. Met de nieuwe winkel in Eindhoven zet het bedrijf een belangrijke stap in de Brabantse expansie, na eerdere vestigingen in Breda en Tilburg. Volgens oprichter Boris Blijham wordt 2026 een cruciaal jaar voor de reparatiebranche. ‘We zien een consolidatieslag: veel kleine reparateurs stoppen, omdat het steeds moeilijker wordt om alle kennis, onderdelen en innovaties bij te houden. Tegelijkertijd groeit de vraag naar reparaties door meer apparaten, langer gebruik van apparaten en de toenemende afhankelijkheid van technologie.’ De komende wetgeving rond ‘Right to Repair’, die vanaf 1 januari ingaat, versterkt deze trend. Fabrikanten worden verplicht onderdelen beschikbaar te maken, waardoor reparaties toegankelijker worden. ‘Dat betekent meer reparaties en dus een grotere rol voor gespecialiseerde partijen zoals ThePhoneLab’, aldus Blijham.
Computable start traject Computable Awards 2026
1 week
Draag nu kandidaten aan! Met de winnaars van vorig jaar nog goed in herinnering, begint Computable opnieuw het traject voor de Computable Awards 2026. Vanaf nu kunnen organisaties, teams, professionals en projecten zich weer aanmelden voor deze prestigieuze ict-prijzen van Nederland, verdeeld over zeventien categorieën. Uniek in 2026: elke (geaccepteerde) inzending krijgt een publicatie Nieuw in het traject van de Computable Awards 2026 is dat alle (geaccepteerde) inzendingen automatisch worden gepubliceerd op Computable.nl. Daarmee krijgt elke inzending, los van nominatie of winst, gegarandeerd redactionele zichtbaarheid binnen het grootste ICT-platform van Nederland. Dit betekent dat organisaties en professionals hun project, oplossing of visie direct onder de aandacht brengen van een breed en relevant publiek van IT-beslissers, specialisten en managers. De Computable Awards zijn daarmee dit jaar niet alleen een wedstrijd, maar ook een krachtig publicatie- en zichtbaarheidstraject voor de gehele sector. Voordragen In totaal zijn er dus zeventien categorieën waarvoor kandidaten zijn aan te dragen. Er mogen een onbeperkt aantal verschillende inzendingen per organisatie of persoon worden gedaan, het meerdere keren indienen van eenzelfde voordracht wordt afgeraden. Meerdere keren dezelfde inzending betekent dat het juryteam van de Computable Awards 2026 een keuze moet gaan maken in welke categorie een eventuele nominatie dan het beste past. Inzending indienen Planning 2026 Het proces rondom de Computable Awards is complex. Er is een fase van indienen, beoordelen, communiceren, stemmen en uiteraard uitreiken. Dit laatste gaat plaatsvinden op 17 november 2026 in Utrecht. Zoals gezegd zijn er meerdere fases die belangrijk zijn. Doordat de uitreiking op 17 november gaat plaatsvinden, ziet het gehele voorafgaande proces er als volgt uit: Start aanmeldingen18 decemberSluiten aanmeldmodule22 op 23 maart (00.00 uur)Bekendmaking genomineerden6 t/m 29 meiStart stemproces1 juniSluiten stemproces4 op 5 oktober (00.00 uur)Uitreiking Computable Awards 202617 november
DNB waarschuwt financiële instellingen voor techbeleggingen
1 week
Nederlandse pensioenfondsen, verzekeraars en beleggingsinstellingen beleggen meer dan tweehonderd miljard euro in aandelen van techbedrijven, waarvan een belangrijk deel in Amerikaanse techreuzen. Dat is twee keer zoveel als in 2020. Deze grote blootstelling maakt ze kwetsbaar voor koersschommelingen, zeker nu er steeds vaker wordt gewaarschuwd voor de hoge waardering van de volatiele techaandelen. Dat blijkt uit een analyse van DNB. De laatste jaren zijn techbedrijven, mede door de opkomst van artificiële intelligence (ai), enorm gegroeid. De zeven grootste Amerikaanse techbedrijven – Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, NVIDIA en Tesla – vertegenwoordigen een enorme beurswaarde: 24 procent van de waarde in de MSCI World Index, een wereldwijde aandelenindex, waar veel grote bedrijven in zijn opgenomen. De aandelen van deze ‘Magnificent Seven’ zijn ook bij Nederlandse financiële instellingen populair. In totaal beleggen zij bijna 95 miljard euro in deze zeven bedrijven. Steeds vaker wordt gewaarschuwd voor de hoge waarderingen van techaandelen en de kans op een abrupte correctie. De waarde van techaandelen is sterk afhankelijk van onzekere toekomstige winsten. Er zijn groeiende zorgen over de mate waarin deze ook gerealiseerd zullen worden. Ook kunnen de koersen sterk beïnvloed worden door monetaire beleidsrentes. Daarnaast zijn de aandelen erg gevoelig voor de impact van onder meer geopolitieke fragmentatie, innovatie, nieuwe regelgeving en antitrustzaken. Niet alleen DNB en andere toezichthouders uiten hun zorgen, ook op financiële markten is er bezorgdheid dat de bedrijven te veel investeren in ai. Daarnaast zijn er zorgen over de groeiende financiële verwevenheid in het ai-ecosysteem, waardoor problemen bij het ene bedrijf, makkelijk kunnen overslaan op andere.
Geheime Chinese kopie van ASML’s nieuwste chipmachine ontdekt in Shenzhen
1 week
In het diepste geheim hebben Chinezen een soort replica van ASML’s laatste generatie chipmachine gebouwd. In de hightech-hoofdstad Shenzhen worden testen gedaan met een prototype van een extreem ultraviolette lithografiemachine (EUV) naar Nederlands voorbeeld. Volgens persbureau Reuters die hier uitvoerig en in details over bericht, is het project het resultaat van kopieerwerk door een team van Chinese ingenieurs die eerder voor ASML werkten. Uiterst vernuftige ‘reverse engineering’ ligt aan de grondslag van dit succes. De anonieme bronnen van Reuters melden dat de machine in staat is om extreem violet licht te maken. Van goed werkende chips is echter nog geen sprake. Een hindernis is nog het nabouwen van de optische precisie-systemen die ASML-leveranciers zoals Carl Zeiss hebben ontwikkeld. De machine waarmee sinds begin januari testen worden gedaan, is al wel operationeel. ASML heeft nog niet gereageerd op de jongste berichtgeving. Eerder verwees het hightech-bedrijf uit Veldhoven dergelijke verhalen naar het land der fabelen, met name als het om het klonen van ASML-machines ging. Stellig ontkend werden onlangs nog berichten uit Taiwanese media dat het in China bij de ontmanteling van een ASML-chipmachine van het type DUV (diep ultraviolet) mis was gegaan en dat de reverse engineering tot een defecte machine had geleid. Tegenover Computable stelde een woordvoerster dat het ene onzinverhaal na het andere opdook. ASML-topman Christophe Fouquet zei afgelopen april dat China nog ‘vele, vele jaren’ nodig zou hebben om technisch langszij te komen. Maar Reuters sprak een groot aantal ‘doorgaans goed ingelichte bronnen’ die een ander beeld schetsen. Achterstand inhalen Het bestaan van een prototype suggereert volgens Reuters dat China zijn achterstand wel eens sneller kan inhalen dan chipanalisten verwachten. De regering in Beijing heeft zich ten doel gesteld dat al in 2028 goedwerkende chips van de laatste generatie (EUV) uit dit prototype rollen. Reuters sprak ingewijden die 2030 als haalbaar achten. Dat is veel eerder dan het decennium waar analisten eerder van uit waren gegaan. Reuters vertelt in detail hoe China te werk gaat. Ervaren ingenieurs van Chinese afkomst worden met royale tekenbonussen naar Shenzhen gelokt. Ze krijgen ook een valse id-kaart om identificatie te voorkomen. De hele operatie geldt als ‘top secret’.  De werving richt zich vooral op oudgedienden van ASML die vooral bij de reverse-engineering van de machines goed van pas komen. Reuters ontdekte dat China aanmeldbonussen van 420.000 tot 700.000 dollar en tegemoetkomingen voor de aankoop van een woning biedt. Ook Lin Nan, voormalig hoofd van de afdeling lichtbron-technologie van ASML, zou zijn gerecruteerd. ASML zou bij het volgen van ex-medewerkers worden bemoeilijkt door de strenge Nederlandse privacyregels. Het prototype van de EUV is deels gebaseerd op onderdelen uit oudere ASML-machines. Die zijn via de tweedehands-markt verkrijgbaar. Ook zouden componenten van Nikon en Canon hun weg naar China vinden. In het project speelt Huawei een sleutelrol, aldus Reuters, die hiervoor vier bronnen heeft. Al eerder werd dit techbedrijf in verband gebracht met de ontwikkeling van geavanceerde chipmachines. Het bedrijf is nu betrokken bij zowat de hele ontwikkelingsketen.
Staatssecretaris maakt draai: DigiD wél kwetsbaar door Amerikaanse wetgeving
1 week
De overname van it-dienstverlener Solvinity door Kyndryl kan wel degelijk leiden tot het weglekken van persoonsgegevens en andere kritieke overheidsinformatie naar Amerikaanse partijen. Solvinity, dat het platform voor DigiD levert, valt dan onder de reikwijdte van Amerikaanse wetgeving die autoriteiten in de VS toegang biedt tot de gegevens die door Solvinity in opdracht van de Staat worden verwerkt. Dit blijkt uit antwoorden van staatssecretaris Eddie van Marum (BBB, verantwoordelijk voor digitalisering) op Kamervragen van Barbara Kathmann (GroenLinks-PvdA). Daarmee herroept hij uitspraken die eind november zijn gedaan bij WNL op zondag. Van Marum zei toen dat DigiD ‘Nederlands blijft’ en dat Solvinity ‘geen toegang heeft’ tot DigiD. Dat werd later tegengesproken door experts en onderzoeksjournalisten zoals die van Follow the Money. De omstreden overname door het Amerikaanse Kyndryl betekent een potentieel lek, geeft Van Marum toe. ‘In ieder geval in theorie,’ probeert hij het gevaar in de Kamerbrief te bagatelliseren. Maar bagatelliseren wordt moeilijk, nu de Tweede Kamer zich volop op deze kwestie heeft gestort. D66 en CDA willen eind januari een hele serie overleggen, ook met Solvinity, Kyndryl en Logius, om op dit punt de onderste steen boven water te krijgen. Ook Van Marum zal zich moeten verantwoorden.  Amerikaanse Cloud Act Volgens hem maakt de mogelijke overname van Solvinity door Kyndryl geen verschil met betrekking tot het risico dat data mogelijk worden opgevraagd door Amerikaanse autoriteiten. Want voor enkele departementen levert Solvinity toegang tot de genoemde platform-as-a-service (paas)-diensten op Microsoft Azure. Bij gebruik van dit soort clouddiensten bestaat er vrijwel altijd een risico dat een beroep wordt gedaan op wetgeving zoals de Amerikaanse Cloud Act, aldus de staatssecretaris.  Zelfs wanneer data zich buiten de VS bevinden, kunnen Amerikaanse autoriteiten toegang eisen, zolang ze onder beheer staan van een Amerikaans bedrijf zoals Kyndryl. Dat raakt direct aan de digitale autonomie van Nederland. Ook de veiligheid van persoonsgegevens van miljoenen burgers is in het geding. Geen pogingen Verder blijkt dat Solvinity al in maart van dit jaar de directeur van Logius heeft ingeseind dat het bedrijf naar een nieuwe eigenaar zocht. Twee maanden later mocht hij deze informatie delen met het ministerie van BZK. In november werd bekend dat het om het Amerikaanse Kyndryl ging. Kamerleden zullen willen weten waarom het ministerie al die tijd geen pogingen ondernam om Solvinity in Europese handen te houden.  De landsadvocaat onderzoekt of in de lopende contracten met Solvinity een ontbindende voorwaarde opgenomen in het geval het bedrijf wordt overgenomen door een bedrijf dat onder niet-Europese surveillancewetgeving valt. Op dit moment worden verschillende contracten beoordeeld. De landsadvocaat bekijkt ook of er andere mogelijkheden zijn om de contracten met Solvinity te ontbinden, als inderdaad blijkt dat door de Amerikaanse overname de vertrouwelijkheid en veiligheid van kritieke overheidsinformatie in het geding komt. De Algemene Rijksvoorwaarden bij it-overeenkomsten 2022 biedt mogelijkheden als er sprake is van een ingrijpende wijziging in de zeggenschap, bijvoorbeeld bij een overname.
Engineer in ai-tijdperk is dirigent én architect
1 week
BLOG – De spelregels van softwareontwikkeling worden herschreven. Generatieve ai gaat verder dan automatiseren; het verandert het werk van engineers wezenlijk en verschuift de nadruk van handmatig coderen naar coördinatie, validatie en systeemarchitectuur. Dat vraagt om een andere mindset. Uit onderzoek blijkt dat zeventig procent van de ontwikkelaars nu al ai-tools gebruikt (of dat van plan is). Wat vroeger uren programmeren kostte, kan nu in enkele minuten. Dit is een fundamentele verandering in hoe software wordt gebouwd en welke vaardigheden daarvoor nodig zijn. Ai verkort iteratiecycli, haakt in op ci/cd-pijplijnen en stemt infrastructuur autonoom af. In deze nieuwe werkelijkheid moeten softwareontwikkelaars verder gaan dan het uitvoeren van instructies. Er worden strategische beslissingen van ze verwacht over hoe software wordt gebouwd. Ontwikkeltaken Het werk verandert snel: het management-consultancybedrijf Bain & Company constateert een efficiëntiewinst van tien tot vijftien procent over ontwikkeltaken dankzij de inzet van ai. Steeds meer tijd van engineers gaat naar het beoordelen, valideren en cureren van ai-output. Omdat de nadruk steeds vaker ligt op de juistheid en betrouwbaarheid van code, is een andere mindset nodig. En deze ontwikkeling heeft invloed op meer dan alleen individuele taken. Leveringspijplijnen worden steeds ai-gedrevener: in een enquête uit 2025 voeren taakautomatisering (55 procent), code-optimalisatie (48 procent) en softwaretesten (46 procent) de lijst aan van waar organisaties hun ai-investeringen op richten. Bots schrijven tests, doen voorstellen voor pull requests en pushen code naar staging-omgevingen (een soort oefen- of testomgeving voor bijvoorbeeld een applicatie). Ontwikkelaars gaan daardoor geautomatiseerde processen monitoren die voorheen praktisch werk vereisten. Feitelijk wordt iedereen gedwongen als architect te denken Het operationaliseren van ai voegt een extra verantwoordelijkheidslaag toe: modellen kun je niet blind naar operations doorzetten. Ontwikkelaars moeten erop toezien dat systeeminzicht, testen en datapijplijnen op orde zijn. Wat engineering-teams doen, gaat verder dan het leveren van losse features: ontwikkelaars houden toezicht op ai-agenten die code genereren en infrastructuur bijwerken, met oog voor kostenoptimalisatie en compliance. Deze bredere scope maakt dat ontwikkelaars steeds vaker optreden als bewakers van betrouwbaarheid en verantwoordelijkheid gedurende de hele softwarelevenscyclus. Carrière Ontwikkelaars moeten eerder in hun carrière als een architect gaan denken. Ai versnelt het coderen zo sterk waardoor ontwikkelaars zich minder met implementatiedetails bezighouden en meer met het definiëren van wat ze willen bereiken. Een GitHub-onderzoek laat zelfs zien dat door ai vrijgespeelde tijd het vaakst wordt besteed aan systeemontwerp en samenwerking. Start projecten niet met api-calls, maar met een duidelijk begrip van de beoogde zakelijke waarde en organisatiedoelen. De verantwoordelijkheid over systemen ligt niet langer uitsluitend bij senior ontwikkelaars. Junior ontwikkelaars worden gevraagd ontwerpafwegingen te maken, omdat ai de kleinere componenten al afhandelt. Feitelijk wordt iedereen gedwongen als architect te denken, inclusief sociaal-technische aspecten zoals eerlijkheid en privacy. Er ontstaan abstracties op hoger niveau die de scheidslijn tussen coderen en uitrollen vervagen. De rol van de ontwikkelaar omvat nu het ontwerpen van systemen die, met behulp van ai, kunnen evolueren, schalen en begrijpelijk blijven. Minder tijd gaat naar het ontwikkelen van losse features en meer naar de eindverantwoordelijkheid voor complete systemen die de organisatiedoelen weerspiegelen. Vaardigheden De vereiste vaardigheden reiken verder dan traditioneel coderen. Prompt-engineering is inmiddels een essentieel vak. LinkedIn-vacatures waarin ai of generatieve ai wordt genoemd, kenden de afgelopen twee jaar zeventien procent groei in het aantal sollicitaties. Even belangrijk is datageletterdheid: iedere ontwikkelaar moet weten hoe data worden verzameld, verwerkt en waar vooroordelen kunnen ontstaan. Zonder die kennis kun je de betrouwbaarheid van ai-toepassingen niet waarborgen. Uitlegbaarheid is geen optie maar een vereiste. Ontwikkelaars moeten niet alleen kunnen vertellen wat een model doet, maar ook waarom het tot een bepaalde uitkomst komt. Dat gaat samen met ethische afwegingen, waarin eerlijkheid, privacy en verantwoordelijkheid net zo zorgvuldig worden gewogen als performance en kosten. Kennis van gedistribueerde systemen is eveneens cruciaal. Serverless-modellen, streamingplatforms en patronen voor state-management vragen ontwikkelaars minder in code-regels te denken en meer in systeemcompositie. De grenzen tussen software-, data- en machine learning-engineering vervagen, waardoor samenwerking over deze disciplines heen onmisbaar wordt voor betrouwbare ai-gedreven applicaties. Tot slot: continu bij- en omscholen is de norm. Teams reserveren elk kwartaal tijd om snel evoluerende tools opnieuw te leren. Generieke programmeertalen blijven essentieel, maar net zo belangrijk is het vermogen om nieuwe talen en ecosystemen snel eigen te maken. Ontwikkelaars die permanent leren omarmen, zijn het beste in staat om de leiding te nemen. Omslag Het is veel om te beheersen, maar het maakt het werk juist interessanter en bevredigender. En de omslag is al gaande: onderzoeksbureau Gartner verwacht dat in 2028 driekwart van de enterprise-ontwikkelaars ai-codeassistenten gebruikt, een gigantische sprong ten opzichte van de minder dan tien procent begin 2023. Ontwikkelaars die met deze verantwoordelijkheden meegroeien, staan midden in de volgende golf van enterprise-transformatie. Zij vormen niet alleen de software die we gebruiken, maar ook de systemen die bepalen hoe een organisatie werkt en zich ontwikkelt. In het ai-tijdperk groeit elke ontwikkelaar uit tot zowel dirigent als architect. Martijn Kieboom, manager solutions engineering, Confluent
Rechter: Chinese hr-man Nexperia terecht buitenspel gezet
1 week
De Chinese human resources (hr)-medewerker die in opdracht van voormalig ceo Zhang Xuezheng (bijnaam Wing) bijna het hele management van Nexperia Nijmegen de laan uitstuurde, is terecht op non-actief gesteld. De kantonrechter in Arnhem heeft deze functionaris die de schorsing aan vocht, in het ongelijk gesteld. Het beeld dat binnen Nexperia Nijmegen over deze Chinees is ontstaan als de handlanger van Wing, alsmede het feit dat hij slaafs al diens opdrachten uitvoerde, heeft binnen de Nijmeegse chipfabrikant voor ‘zeer veel onrust’ gezorgd. De rechter laat in zijn oordeel meewegen dat bij Nexperia sprake is van een ‘extreem bijzondere situatie’. Begin september schorste de Ondernemingskamer Wing als ceo en bestuurder van Nexperia, omdat hij roekeloos gedrag vertoonde en in strijd handelde met de belangen van Nexperia Europa. Mensen die tegengas gaven, konden meteen vertrekken. Karremans Een dag voor het besluit van de Ondernemingskamer had minister Vincent Karremans (Economische Zaken) al bij het bedrijf ingegrepen door tijdelijk de controle over te nemen. En nadien ontstond onrust op de internationale markt. Afnemers werden bang, zeker toen China tegenmaatregelen nam die (tijdelijk) de leveringsketen verstoorden. De relatie tussen Nederland en China raakte op een dieptepunt. En binnen Nexperia liepen de spanningen tussen de Europese vestigingen en die in China hoog op. Nog steeds zijn er twee kampen die nauwelijks met elkaar communiceren. Gelet op de crisis waarin Nexperia verkeert, vindt de rechter de schorsing van de Chinese personeelszaken-man terecht. Belangrijk is om rust rond het chipbedrijf te krijgen, zowel intern als extern. Ook deelt hij het argument van Nexperia Nijmegen om de hele kring rond Wing, althans mensen die met hem samenwerkten of voor hem werkten, in elk geval voorlopig buitenspel te zetten. Vooral de Chinese hr-medewerker is op zijn zachtst gezegd weinig geliefd in Nijmegen. Hij danste te veel naar de pijpen van Wing. Van discriminatie zoals de advocaten van de HR-man beweren, is volgens de rechtbank niets gebleken. Bovendien hebben ook twee Nederlandse ‘getrouwen’ van Wing het veld moeten ruimen. Loopjongen? Terugkeer van de Chinese hr-man zou binnen en buiten Nexperia de indruk kunnen wekken dat Wing via hem zijn stem weer kan laten horen binnen Nexperia. Ook al zou die indruk onterecht zijn, de rechter denkt dat zo mede het hoofd kan worden geboden aan de storm waarin Nexperia zich bevindt. Meer onrust kan de chipmaker er niet bij hebben. De rechter laat zich niet uit over de vraag of de hr-man een vazal, vertrouweling, rechterhand, loopjongen dan wel een spreekbuis van Wing was. Feit is dat hij betrokken was bij een beslissing die de Amsterdamse Ondernemingskamer zeer kwalijk acht; het aanzeggen van het ontslag afgelopen september van zo’n beetje het hele management team (clo, cfo en coo). Volgens de rechter trad de man daarbij buiten zijn rol als vertaler (Wing spreekt nauwelijks Engels) en spreekbuis. De hr-man was intensief betrokken bij deze voor Nexperia zeer ingrijpende (voorgenomen) bijltjesdag. De rechter neemt het hem kwalijk dat hij zich niet heeft uitgesproken tegen deze beslissing van Wing. En dat terwijl op hem als werknemer ook een zelfstandige verantwoordelijkheid rust om beslissingen die je om wat voor reden dan ook moet uitvoeren, niet uit te voeren als dat evident in strijd is met het bedrijfsbelang. Op z’n minst had de hr-man daar kritische vragen over moeten stellen, aldus de rechter.
Kort: AP slingert HAN op de bon, model van Fujitsu brengt mens en robot nader tot elkaar (en meer)
1 week
In dit nieuwsoverzicht: AP geeft HAN boete van 175.000 euro, Fujitsu ontwikkelt ai-technologie die samenwerking tussen mens en robot verbetert, Youforce digitaliseert gemeente Rotterdam, Patchmanager onderdeel van I-doit-groep en weer nieuwe miljarden voor Databricks. AP beboet HAN voor rammelende beveiliging servers De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) legt HAN University of Applied Sciences een boete op van 175.000 euro wegens onvoldoende beveiliging van persoonsgegevens. Aanleiding is een hack in 2021 waarbij een aanvaller via een webformulier toegang kreeg tot een web- en databaseserver. Daarbij waren persoonsgegevens van studenten en medewerkers betrokken, waaronder namen, adressen en in sommige gevallen bsn’s. Volgens de AP was de technische beveiliging niet afgestemd op de risico’s en waren toegangsrechten te ruim ingesteld, waardoor een kwetsbaarheid in één applicatie kon leiden tot toegang tot alle data. De Gelderse opleidingsorganisatie voor hoger beroepsonderwijs, met vestigingen in Arnhem en Nijmegen, heeft inmiddels maatregelen getroffen en tekent geen bezwaar aan. Fujitsu verbetert teamwork tussen mens en robot Fujitsu heeft een ai-technologie ontwikkeld die de samenwerking tussen mensen en robots naar een hoger plan moet brengen. De zogenoemde ‘ruimtelijke wereldmodeltechnologie’ gebruikt 3d-scènegrafieken om interacties tussen mensen, robots en objecten in een omgeving realtime te analyseren. In plaats van pixelgebaseerde cameradata modelleert de technologie ruimten als hiërarchische structuren, waardoor dynamische situaties beter te interpreteren zijn. Het systeem kan toekomstig gedrag en intenties voorspellen en zo botsingen voorkomen en samenwerking tussen meerdere robots optimaliseren. De Japanse multinational presenteert de technologie tijdens CES 2026 (van 6 tot 9 januari in Los Angeles) en ziet toepassingen binnen ‘physical ai’ onder meer in kantoren, publieke ruimten en industriële omgevingen. Youforce digitaliseert hr- en salarisprocessen Rotterdam De gemeente Rotterdam heeft gekozen voor Youforce (voorheen Visma Raet) als platform voor hr- en salarissoftware. De overeenkomst start op nieuwjaarsdag en heeft een looptijd van twaalf jaar. De maximale totale contractwaarde wordt in het aanbestedingsbestek geschat op 22,5 miljoen euro. De huidige hr- en salarissoftwareleverancier is ADP (Workforce). Met de implementatie wil de gemeente haar hr-processen verder digitaliseren en automatiseren. Youforce wordt ingezet voor alle medewerkers en moet onder meer salarisverwerking ondersteunen voor verschillende cao’s, waaronder Gemeenten en Sociale Werkvoorziening. Volgens Rotterdam was ervaring met grootschalige salarisverwerking een selectiecriterium. De samenwerking richt zich niet alleen op het gebruik van bestaande functionaliteit, maar ook op doorontwikkeling van het platform om hr-processen toekomstbestendig in te richten. I-doit neemt Patchmanager over I-doit en Patchmanager bundelen hun krachten om een breder softwareaanbod voor it-infrastructuur en -operaties te bieden. Meer precies, het Amsterdamse softwarebedrijf wordt onderdeel van de I-doit-groep, die daarmee – naast logische it-documentatie en configuration management database (voor het beheren, documenteren, koppelen en volgen van configuratie-items gedurende de levenscyclus van bijvoorbeeld een product) – ook fysiek infrastructuur- en connectiviteitsbeheer toevoegt. De combinatie moet klanten een end-to-end-overzicht geven van zowel digitale als fysieke it-omgevingen, waaronder datacenters en netwerken. Beide bedrijven zijn actief in infrastructuurbeheer en digitale weerbaarheid. Investeerder Main Capital Partners behoudt een meerderheidsbelang. De overname past binnen I-doits strategie om uit te groeien tot een toonaangevende Europese aanbieder van infrastructuursoftware. Databricks werkt aan Series L-ronde van 4 miljard dollar na sterke groei Databricks is bezig met een Series L-investeringsronde ter waarde van circa vier miljard dollar, waarmee het data- en ai-bedrijf wordt gewaardeerd op 134 miljard dollar. De financiering volgt op een omzet-run-rate van 4,8 miljard dollar, een groei van 55 procent jaar-op-jaar. Meer dan twee miljard dollar daarvan komt uit datawarehousing en ai-producten. Databricks wil het kapitaal inzetten voor verdere ontwikkeling van zijn platform voor ‘data intelligent applications’, met investeringen in Lakebase, Databricks Apps en Agent Bricks. De ronde wordt geleid door onder meer Insight Partners en Fidelity.

Pagina's

Abonneren op computable