computable

111 nieuwsberichten gevonden
Ook hbo en wo moeten voldoen aan Cyberbeveiligingswet
1 week
Hbo- en wo-instellingen komen te vallen binnen de reikwijdte van de Cyberbeveiligingswet (Cbw); de implementatie van de Europese NIS2-richtlijn. Ze moeten voldoen aan specifieke eisen op het gebied van netwerk- en informatiebeveiliging. Ook komt er een meldplicht van significante incidenten. Minister Eppo Bruins (Onderwijs) wil hiermee de cyberweerbaarheid in beide vormen van onderwijs wettelijk verankeren. De bewindsman ziet dat de cyberdreiging, ook in de richting van het onderwijs, permanent en blijvend in beweging is. De risico’s zijn groot.  ‘Dat ook het onderwijs doelwit is bleek eens te meer toen in januari van dit jaar de TU Eindhoven te maken kreeg met een cyberaanval en in de daaropvolgende dagen tevens het netwerk van Surf doelwit werd van ddos-aanvallen. Door effectief ingrijpen bleven de gevolgen van deze aanvallen gelukkig beperkt’, aldus Bruins in een brief aan de Tweede Kamer. In het rapport ‘Cyberdreigingsbeeld Onderwijs en Onderzoek’ spreekt Surf van een wapenwedloop tussen cybercriminelen en verdedigingsmaatregelen. Omdat die naar verwachting zal versnellen, is een nog alertere en flexibelere aanpak van cybersecurity noodzakelijk. De grotere reikwijdte van de Cbw geldt alleen voor wo en hbo die door de overheid worden gefinancierd. Bruins vindt dat betrokken instellingen genoeg tijd moeten krijgen om aan de nieuwe verplichtingen te voldoen. Daarom zal de invoering gefaseerd plaatsvinden. Dit geldt ook voor het recht op bijstand door een computer incident response team.
NCSC ziet geen verband tussen ddos-aanval in Nederland en stroomuitval Spanje
1 week
De grootschalige stroomuitval in Spanje, Portugal en delen van Frankrijk die maandag plaatsvond en de ddos-aanval op de websites van gemeenten en provincies in Nederland lijken vooralsnog los van elkaar te staan. Dat stelt het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat beide incidenten nauwlettend in de gaten houdt. Er is contact geweest tussen NCSC en het nationale cybersecurityinstituut van Spanje (Incibe), meldde een woordvoerder van NCSC maandag aan het einde van de middag aan Computable. Spanje en Portugal hadden maandag te maken met een landelijke stroomstoring die ook in delen van Frankrijk plaatsvond. Incibe onderzoekt de oorzaak van de stroomuitval. Mogelijk is deze het werk van cyberciminelen. Maar de storing kan ook een andere oorzaak hebben. Een Portugese netbeheerder stelt dat de stroomstoring is ontstaan door grote temperatuurverschillen in Spanje waardoor plotselinge schommelingen op het stroomnetwerk ontstonden en de stroomvoorziening uitviel. De Spaanse regering riep gisteren op om niet te speculeren over de oorzaak maar eerst de stroomstoring en de problemen die dat veroorzaakt te verhelpen. Dinsdagochtend is de stroomstoring zo goed als voorbij.De stroomstoring vond plaats op de dag dat in Nederland een ddos-aanval plaatgreep op de websites van provincies en gemeenten. Securityexpert Fred Streefland, gespecialiseerd in de beveiliging van operationele technologie, deelt dat de grootschalige stroomstoring hem doet denken aan het boek Blackout van Mark Elsberg. In dat verhaal valt het stroomnet in Italië uit als gevolg van kwetsbaarheden in slimme meters. Streefland, field-ciso bij Solvinity heeft verder niet meer informatie over het incident dan de informatie die in de media gedeeld wordt. Drinkwaterbedrijven De Volkskrant komt vandaag met een artikel over het aanscherpen van de beveiligingsmaatregelen bij drinkwaterbedrijven naar aanleiding van eerdere berichtgeving in het FD. Drinkwaterbedrijven als Vitens schroeven zowel de digitale als fysieke beveiliging op als het gevolg van groeiende aanvalspogingen van hackersgroepen van Russische en Chinese komaf. De energiesector, één van de vitale sectoren, staat dagelijks bloot aan digitale aanvallen. Een landelijke uitval van de stroom- of drinkwatervoorziening is een rampscenario. Recent startte het Dutch Institute for Vulnerability Disclosure (DIVD) een onderzoekslijn op die  speciaal gericht is op de energiesector. Het zet onder meer een IoT Hacking lab op om randapparatuur zoals laadpalen, thuisbatterijen en omvormers te onderzoeken en te testen. Dat project moet ook de samenwerkingen versterken met onder meer netbeheerders, overheden, leveranciers, en fabrikanten om gezamenlijk kwetsbaarheden te vinden en op te lossen. DIVD openbaart onder strenge voorwaarden kwetsbaarheden in de digitale beveiliging en is in Nederland en internationaal een belangrijke partij die bijdraagt aan de digitale weerbaarheid van bedrijven, overheden en organisaties.
IBM investeert miljarden in VS
1 week
IBM gaat de komende vijf jaar maar liefst 150 miljard dollar in Amerika investeren. Big Blue doet dit om de economie een extra impuls te geven, wat president Trump als muziek in de oren zal klinken. Tevens wil IBM hiermee zijn rol op computergebied onderstrepen. Het bedrag omvat een investering van meer dan dertig miljard in onderzoek en ontwikkeling om IBM’s Amerikaanse productie van mainframe- en quantumcomputers te bevorderen. Arvind Krishna, president en ceo van IBM, onderstreept de betrokkenheid van zijn bedrijf bij innovatie en economische kansen in de VS. ‘We richten ons al sinds onze oprichting 114 jaar geleden op Amerikaanse banen en productie, en met deze investering en productie-inzet behouden we IBM als het epicentrum van ’s werelds meest geavanceerde computer- en ai-mogelijkheden,’ aldus Krishna. IBM produceert mainframes in Poughkeepsie (New York). Het bedrijf exploiteert tevens ’s werelds grootste vloot van quantumcomputers en zal deze systemen in Amerika blijven ontwerpen, bouwen en assembleren. Ook Apple, Nvidia en de Taiwanese chipfabrikant TSMC hebben de afgelopen maanden omvangrijke investeringen in de Verenigde Staten aangekondigd, nadat Trump met nieuwe importheffingen kwam.
Qr-codes: gamechanger voor de (ouderen)zorg
1 week
BLOG – Een kapotte lamp, een niet-werkende televisie of een defect bed: het meldingsproces van dit soort ongemakken leiden in ouderenzorginstellingen tot frustraties. Zorgmedewerkers merken deze problemen vaak zelf op tijdens hun dienst, maar zijn niet de aangewezen personen om deze te verhelpen. Ook ontvangen ze vanuit betrokken bezoekers dezelfde soort meldingen, die allemaal doorgegeven moeten worden aan de juiste afdeling. Dit kost kostbare tijd, terwijl het veel efficiënter kan. De inzet van qr-codes kan het meldingsproces vereenvoudigen, waardoor problemen sneller worden opgepakt en zorgmedewerkers meer tijd overhouden voor wat écht telt: warme en persoonlijke zorg. Ofwel, hoe qr-codes de ouderenzorg efficiënter maken. Van mondeling naar digitaal In veel ouderenzorginstellingen worden (facilitaire) meldingen mondeling gedeeld met zorgmedewerkers, die deze vervolgens moeten communiceren naar de juiste afdeling. Naast dat dit tijd kost, komen meldingen ook niet altijd gelijk op de juiste plek terecht. Als gevolg ontstaan er vertragingen in het oplossen van deze problemen, wat vervelend is voor bewoners, zorgmedewerkers en naasten. Door qr-codes in te zetten, welke zijn op te hangen (en te scannen) in de kamers van bewoners, kunnen verzorgers en zelfs bezoekers, eenvoudig een digitale melding maken. Een voorbeeld: er moet een nieuwe afstandsbediening aangevraagd worden. Een zorgmedewerker scant de qr-code in de desbetreffende kamer om dit verzoek te verwerken, welke vervolgens direct bij de juiste afdeling terechtkomt. Daarnaast worden alle betrokken personen bij deze melding (zoals de zorgmedewerker en de familie van de bewoner) automatisch voorzien van updates. Hierdoor wordt kostbare tijd bespaard en blijft er meer aandacht en tijd over voor de bewoners. Minder e-mails, meer zorg Een voordeel van de inzet van qr-codes, is dat het de communicatie tussen alle betrokkenen bevordert. Zo blijkt uit onderzoek dat 24 procent van de zorgprofessionals taken zoals het verwerken van e-mails regelmatig laat liggen. Door de inzet van qr-codes voorkomen we dat zorgmedewerkers onnodige e-mails ontvangen over (facilitaire) meldingen. Om de status van een melding te bekijken, loggen ze in in het systeem. Op deze centrale plek vinden ze vervolgens alle meldingen binnen het pand. Wanneer een medewerker van een bepaalde melding graag updates per mail ontvangt, kunnen ze dit instellen in het systeem. Zo ontvangen zorgmedewerkers alleen meldingen die ze zelf als belangrijk bestempelen, en blijft de mailbox overzichtelijk. Ook voor locatiemanagers biedt het systeem flexibiliteit. Het meldingssysteem is volledig aanpasbaar aan de voorkeuren van het zorgteam. Zo kunnen meldingen worden geprioriteerd: meldingen die urgent zijn, zoals een defect bed, krijgen sneller aandacht en worden binnen no-time opgelost. Een win-winsituatie voor iedereen. Verder dan voordeuren Het inzetten van qr-codes kan veel verder gaan dan alleen de voordeuren van patiënten. Zo kunnen ze ook worden opgehangen in kantoorruimtes, op medische apparatuur, of in wachtkamers en andere publieke ruimtes. Stel je voor dat een printer of computer niet goed werkt: in plaats van eindeloos e-mails te sturen, kan een zorgmedewerker simpelweg de qr-code scannen en het probleem direct melden. Dit gaat ook op voor defect medische apparatuur of het onderhoud van publieke ruimtes. Het bespaart tijd, leidt tot snellere oplossingen en voorkomt vertragingen, terwijl het tegelijkertijd de werkdruk van zorgmedewerkers verlaagt. Zo worden alle processen veel efficiënter, met tevreden bewoners, medewerkers en bezoekers als resultaat. Zorgen voor morgen Qr-codes zijn een gamechanger voor de (ouderen)zorg. Ze versnellen het meldingsproces, verminderen administratieve lasten en maken dat zorgmedewerkers meer tijd kunnen besteden aan hun kerntaak: zorg verlenen. Door eenvoudig een code te scannen, geven zorgmedewerkers en bezoekers direct meldingen door, die zonder vertraging bij de juiste afdeling terechtkomen. Dit verkort wachttijden, voorkomt frustraties en verhoogt de efficiëntie binnen zorginstellingen. Het resultaat is niet alleen een efficiëntere werkplek, maar het draagt ook bij aan een toekomstbestendig en mensgericht zorgsysteem – en dat is precies wat we nodig hebben voor de zorg van morgen. Max Veenhof, business consultant Topdesk
Russische hackers nemen websites provincies en gemeenten onder vuur
1 week
De websites van een aantal provincies en gemeenten zijn vanochtend kort uit de lucht geweest als gevolg van een ddos-aanval van Russische hackers. Op X eist hackergroep NoName de sabotageactie op, als vergelding op de economische en militaire steun van Nederland aan Oekraïne. Nu.nl meldde dat onder meer de websites van Drenthe, Groningen, Noord-Brabant, Noord-Holland en Overijssel doelwit waren. Ook de websites van enkele gemeenten bezweken. Het zou gaan om Apeldoorn, Breda, Nijmegen en Tilburg. Inmiddels lijken de meeste storingen verholpen. NoName is een pro-Russische hackersgroep die bekendstaat om het uitvoeren van ddos-aanvallen op websites van overheden, media en bedrijven in Europa, de VS en Oekraïne. De bende opereert wereldwijd en heeft het voorzien op landen die steun bieden aan Oekraïne, zoals Nederland en België. De aanvallen bestaan doorgaans uit het overbelasten van websites om ze tijdelijk onbereikbaar te maken. Cybersecurityexperts waarschuwen al langer voor de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor Nederlandse ict-systemen. (Dit artikel wordt mogelijk aangevuld als er meer informatie is.)
Eerste overname IT Local onder Smizer: Infotune ICT
1 week
IT Local heeft het Doetinchemse Infotune ICT gekocht, specialist in private cloud en netwerkdiensten. Het is de eerste overname van de it-dienstverlener nadat het eind vorig jaar onder de paraplu van Smizer is komen te hangen. Dit is een groep van regionaal opererende it-bedrijven met investeerder Riverdam als kapitaalverschaffer erachter. IT Local wisselde eind december van investeerder. De it-dienstverlener was in handen Batavorum Capital. Die verkocht het bedrijf, inclusief het onderdeel Clevir, door aan Riverdam, waarna het werd ondergebracht bij Smizer, een groep regionaal acterende managed service providers. Met kapitaal van Riverdam wordt Smizer middels acquisities verder uitgebouwd. Het label IT Local, met vestigingen in Arnhem en Houten, heeft nu zijn eerste overname gepleegd: it-dienstverlener Infotune ICT. Met dit bedrijf uit Doetinchem erbij groeit IT Local door naar 45 medewerkers en claimt het meer dan vijftigduizend gebruikers te bedienen. De locatie in de Achterhoek sluit op termijn, net zoals de naam Infotune ICT zal verdwijnen.
Mediamarkt lanceert telefonie- en clouddienst via KPN-netwerk
1 week
Mediamarkt gaat met het eigen mobiele telefoniemerk Let’s Go Mobile de Nederlandse markt op. Het elektronicaconcern belooft ook ongelimiteerde cloudopslag te leveren. Mediamarkt richt zich zowel op consumenten als zakelijke klanten en maakt gebruik van het mobiele netwerk van KPN. De nieuwe dienst is per 1 mei online en via de winkels van de keten beschikbaar. Mediamarkt richt zich naast data en belminuten op een abonnementsvorm met onbeperkte cloudopslag. Het is nog niet bekend wat het beleid voor eerlijk gebruik (fair use policy) van de opslagdienst is. Volgens de aanbieder richt het nieuwe merk zich op ‘prijsbewuste en op technologie gerichte consumenten’ die kritisch kijken naar de prijs-kwaliteitverhouding van hun mobiele abonnement. Zakelijke gebruikers De pijlen zijn ook gericht op een aandeel in de zakelijke markt. Mediamarkt meldt dat klanten van Let’s Go Mobile in de nabije toekomst modules aan de bundel kunnen toevoegen zoals verschillende soorten beveiligings- en kantoorsoftware, zakelijke oplossingen en diensten van Mediamarkt. Wat dat aanbod precies behelst, is nog niet gecommuniceerd. Mediamarkt over de cloudopslag: ‘De standaard onbeperkte cloudopslag bestaat uit de Mediamarkt-clouddienst en biedt de gebruiker onbeperkte opslag van alle foto’s, video’s en documenten op elk apparaat.’ Klanten kunnen daarnaast kiezen uit verschillende pakketten voor belminuten en data. De data worden volgens de aanbieder veilig opgeslagen op Europese servers in Noorwegen en beschermd door strikte privacywetgeving (GDPR). Prijs De keuze om een eigen telefoniemerk op te zetten past in de strategie waarbij Mediamarkt naast de verkoop van elektronica ook bijpassende diensten en accessoires levert, zoals verzekeringen en computer-accessoires zoals externe harde schijven en monitorarmen. Het bedrijf profileert zich als onestoptechnologiewinkel. De aanbieder belooft een duidelijke prijsstructuur, ‘zonder kleine lettertjes of verborgen kosten’, dat een alternatief is voor het aanbod van traditionele providers. ‘De prijsstelling ligt duidelijk onder die van grote netwerkaanbieders en klanten krijgen een completer basispakket.’
Airbus werkt met 3d-platform en digital twins Dassault Systèmes
1 week
Airbus gaat het 3DExperience-platform en virtual twins van Dassault Systèmes gebruiken voor de ontwikkeling en het lifecyclemanagement van alle nieuwe programma’s voor zowel civiele als militaire vliegtuigen en helikopters. Dat zijn beide bedrijven overeengekomen. Zo’n twintigduizend gebruikers binnen alle divisies en bedrijfsonderdelen van Airbus, inclusief toeleveranciers, gaan samenwerken binnen één virtuele omgeving, ondersteund door Dassault Systèmes. Doel ervan is snellere innovatie, kortere ontwikkelingscycli en soepeler anticipatie op wijzigingen. De inzet van digitale twins – lokaal of in een soevereine cloud – moet de efficiëntie in productie en aftersales vergroten en de kosten over de volledige levenscyclus van luchtvaartuigen verkleinen. De vliegtuigbouwer werkt al langer met Dassault Systèmes, de Franse softwareleverancier voor 3d-ontwerp, planning en product lifecycle management (plm). Beide partijen spreken in het kader van de uitgebreidere samenwerking van ‘het ingaan van een nieuw tijdperk’.
Sander Hulsman verlaat na 16,5 jaar Computable
1 week
Sander Hulsman vertrekt bij de redactie van Computable en gaat per 1 juli zelfstandig verder als content- en communicatiespecialist. ‘Computable zit in mijn hart, en zal daar altijd blijven zitten. Maar na meer dan elf jaar verantwoordelijk te zijn geweest voor de redactie, is het goed als iemand het stokje overneemt.’ Sander Hulsman debuteerde in 2004 als redacteur bij CRN/Channelweb, een vakblad voor het ict-handelskanaal, met een artikel over een nieuwe automatiseringsgroep ‘gericht op verticale oplossingen’. Het was een tijd waarin YouTube nog niet bestond en de iPhone nog drie jaar op zich zou laten wachten. Grote veranderingen in de ict-vakpers stonden op til.  Dat werd al snel duidelijk nadat Hulsman in januari 2008 de overstap maakte naar de zusterpublicatie Computable, waar hij begon met het opbouwen van een groot expert-netwerk, dat de titel voorzag van zogeheten user generated content. Het paste helemaal in de nieuwe ‘online first’-visie op uitgeven, waarbij internet langzamerhand het primaat verwierf boven print. Ook in bedrijfsmatig opzicht waren het roerige tijden voor Computable. Na de opsplitsing van uitgeefconcern VNU was het blad in 2007 met enkele andere titels in handen gekomen van de private investeerder 3i. In 2012 volgde een overname door De Persgroep, waarna in 2013 Jaarbeurs aanklopte voor het gezaghebbende vakmedium. Hulsman, inmiddels opgeklommen tot interim hoofdredacteur, begeleidde de overnameperikelen en zorgde vanaf 2014 als hoofdredacteur voor de geleidelijke inpassing van het merk Computable in het portfolio van de Utrechtse beurzengigant. Enerzijds als contentpartner van online kennisbank en lead-generator Marqit, anderzijds als leverancier van live-content voor beurstitels als Infosecurity.nl, ICT & Logistiek, Overheid 360, Zorg & ICT en Cybersec. Hoogtepunt was elk jaar het Computable Awards-event, dat in deze jaren uitgroeide tot hèt toonaangevende evenement voor de ict-sector, met Hulsman als onvermoeibare aanjager en presentator.  Stokje overnemen Sander Hulsman:‘Goed dat iemand het stokje gaat overnemen.’ Nu scheiden dus na 16,5 jaar de wegen van Sander Hulsman en Computable. Hulsman: ‘Na meer dan zestien jaar Computable en 21 jaar dienstverband wordt het tijd voor iets nieuws. Zo’n twee jaar geleden ben ik mijn eigen bedrijf begonnen, en daar ga ik me nu volledig op focussen. Computable zit in mijn hart, en zal daar altijd blijven zitten. Maar na meer dan elf jaar verantwoordelijk te zijn geweest voor de redactie, is het goed als iemand anders het stokje overneemt.’   Hoogte- en dieptepunten genoeg in zo’n periode, maar wat is hem nu het meest bijgebleven? Hulsman: ‘Dat Computable in 2009 de LOF-prijs voor vakinformatie heeft gewonnen. Met het doorvoeren van een online first-strategie waren we in 2009 echt een vooroploper in Nederland.’ Meer recent, en dus nog vers in het geheugen volgens Hulsman, is de overgang naar de nieuwe website. ‘In de eerste helft van 2023 uitgedacht, in de tweede helft van 2023 gebouwd en in december 2023 hard om. Als je een website van scratch af aan gaat opbouwen, dan ervaar je altijd wel ergens een dip. Maar niet met Computable.nl. Sterker zelfs, onze vindbaarheid in zoekmachines werd beter, onze autoriteit bij Google steeg en in 2024 hebben we zelfs 16 procent geplust.’ Grote bijdrage geleverd De redactie laat weten Sanders enthousiasme, scherpe nieuwskoppen, inzet als presentator van de Computable Awards én energieke optreden als dagvoorzitter op de Cybersec-beurzen te zullen missen. En Herman Mantel, chief commercial officer bij Jaarbeurs, benadrukt: ‘Sander Hulsman heeft met zijn drive en uitgebreide netwerk een grote bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van Computable.’  Ook voor Computable wachten nieuwe wegen. Onlangs is de titel samen met de Cybersec-beurzen gebundeld in een nieuw tech-cluster, waarvoor een nieuwe hoofdredacteur wordt gezocht. Doel is op een geïntegreerde manier 365 dagen per jaar relevante ict-content te bieden aan zakelijke doelgroepen, zowel online als via e-magazines en live events. Herman Mantel: ‘We zien veel dynamiek in de tech-markt, denk alleen al aan de stormachtige ontwikkelingen rond ai, de discussie rondom digitale soevereiniteit en het steeds groter wordende belang van cybersecurity. Jaarbeurs wil in deze markt een verbindende, informerende en inspirerende rol spelen. De merken Computable en Cybersec zijn daarbij de ankerpunten en deze willen we nationaal en internationaal verder uitbouwen. De beurzen Cybersec Netherlands, Cybersec Europe en Cybersec Asia zijn daar een goed voorbeeld van.’
Deze ai-tool checkt de prijs van koopjes op koningsdag
1 week
Ai-tool Oranjeprijs.nl helpt verkopers en kopers op de vrijmarkt tijdens koningsdag bij het bepalen van de  prijs voor tweedehands spullen. In ongeveer vijf seconden geeft het een prijsindicatie van het gefotografeerde object. De tool, een prototype van de Amsterdamse ontwerpstudio Q42, werkt met beeldherkenning van ChatGPT en product- en prijsgegevens van Marktplaats. Wanneer iemand via Oranjeprijs.nl een foto van een product neemt, scant ChatGPT de afbeelding om te bepalen wat het is. De gevonden naam van het product wordt gematcht met producten op Marktplaats. Met deze vergelijking wordt ChatGPT vervolgens gevraagd om de beste adviesprijs te geven. Ook worden de Marktplaats-advertenties getoond waarop de adviesprijs is gebaseerd (zie video). ‘De tool werkt in principe op elke smartphone en hoeft niet gedownload te worden. Iedereen kan zo gratis experimenteren met het prototype zonder in te loggen. Het gebruik is anoniem en gemaakte foto’s van producten worden na dertig dagen automatisch verwijderd door ChatGPT-eigernaar OpenAI’, schrijft Q42 in een persbericht. ‘Aangezien het om een prototype gaat, kunnen er nog kinderziektes in zitten’, meldt de maker.Wanneer er een foto gemaakt wordt, zegt de ai-toepassing: ‘Rommel of goud waard?  Even aan Willem vragen…’ Bij een testje dat Computable deed, waardeerde Oranjeprijs.nl een speelgoedheftruckje van het zoontje van één van onze redacteuren op tien euro. Een bod dat bij een kleedje op de vrijmarkt toch niet snel zal worden gedaan. Bij een tweede testje werd een longdrinkglas met kristalpatroon voor een whiskyglas aangezien. Maar dat mag wat ons betreft de koningsdagpret niet drukken. Probeer het gerust eens op de vrijmarkt op koningsdag is ons advies. Het is een grappige kennismaking met beeldherkenning en prijsbepaling op basis van een database van tweedehands goederen. Q42 Q42 is een digital productstudio, gevestigd in Amsterdam en Den Haag, die is opgericht in het jaar 2000. Het bouwt apps, websites, connected devices, games en ai- en vr-toepassingen. De tool is gebouw door medewerker Yoshio Schermer die tot het idee kwam toen hij wat spullen wilde verkopen, maar geen zin had om spullen op Marktplaats te zetten en per product allerlei omschrijvingen te doen en gegevens in te voeren. Hij wilde op basis van beeldherkenning graag een prijsindicaties kunnen krijgen. In ongeveer twee weken tijd, deels in de avonduren en gedeeltelijk onder werktijd, is de tool gebouwd, vertelt hoofd-marketing van Q42 Maurice Haak. Het bedrijf besloot de tool met koningsdag aan te bieden om zelf te leren van de toepassing. Bam Groep Haak: ‘Computervision gebruiken we best veel, bijvoorbeeld in een oplossing voor bouwbedrijf BAM Groep om bij renovatieprojecten de maten van gevels en kozijnen op te nemen. Die tool berekent aan de hand van foto’s van drones de exacte maten.’ Volgens Q42 scheelt dat bij renovatieprojecten vaak enkele weken tijd omdat niet eerst handmatig en op vaak lastige plekken alle kozijnen en gevelelementen nagemeten hoeven te worden.
AIVD: Rusland steeds agressiever, China bespioneert bedrijven
1 week
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) ziet een steeds agressiever Rusland dat via onder meer cyberaanvallen de samenhang van Westerse landen wil breken. China vormt vooral een risico voor bedrijfsspionage van Nederlandse techbedrijven. Dat komt naar voren in het jaarverslag 2024 dat de inlichtingendienst 24 april heeft gepubliceerd. ‘Het Kremlin en daaraan verbonden netwerken en organisaties stelden zich in 2024 agressiever, brutaler en provocerender op tegen Europese landen. Ze spioneerden, organiseerden heimelijk desinformatiecampagnes om het publieke debat te beïnvloeden en voerden cyberaanvallen uit’, schrijft de AIVD. In het rapport wordt onder meer een reeks sabotage-acties genoemd zoals aanslagen met brandbommen in Polen, Tsjechië, Litouwen en Letland en het vernielen van onderzeese stroom- en internetkabels bij Finland. De sabotage-acties zijn veelal gericht tegen organisaties die betrokken zijn bij de oorlog in Oekraïne. Nadrukkelijk bleken militaire en logistieke doelen het doelwit, stelt de inlichtingendienst. ‘In Nederland hebben geen vergelijkbare incidenten plaatsgevonden, maar de AIVD en de MIVD (Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst red.) hebben wel cyberoperaties en voorbereidende handelingen onderkend die mogelijk tot sabotage hadden kunnen leiden’, schrijft de AIVD. De dienst benadrukt dat Nederland voor Rusland een potentieel ‘targetland’ is. Onder meer de steun aan Oekraïne, en omdat Nederland een transport- en informatieknooppunt is in Europa, maakt ons land tot een potentieel doelwit, staat in het verslag. China In de jaarrapportage is ook veel aandacht voor China. De Chinese spionageactiviteiten waren in 2024 niet alleen op economische doelwitten gericht, maar ook op overheden in verschillende Europese landen. Nederland heeft tot nu toe vooral veel te maken met digitale spionage vanuit China, gericht op technologische bedrijven. Dat gebeurt op grote schaal. Het regime van China gebruikt daarvoor uitgebreide spionageprogramma’s, waarschuwt de AIVD. De dienst licht toe dat op basis van Chinese wetgeving elk onderdeel van de Chinese maatschappij en iedere staatsburger kan worden gedwongen samen te werken met het Chinese regime, zelfs in het buitenland. ‘Daardoor is het niet altijd duidelijk welke organisatie of welk overheidsonderdeel achter bepaalde (spionage-) activiteiten zit’, aldus de AIVD. MIVD Het jaarverslag van de AIVD volgt op dat van de MIVD. Die dienst schrijft in zijn jaarverslag dat de samenwerking tussen de MIVD en de AIVD is versterkt en dat beide diensten beschikken over een gezamenlijke afdeling voor ict, applicaties, data, informatiehuishouding en architectuur.
3 alternatieven voor trainen van ai zonder gebruikersdata
1 week
Het trainen van ai-systemen met gebruikersdata ligt onder vuur. Openbare posts, foto’s en reacties worden vaak zonder expliciete toestemming gebruikt. Dat kan leiden tot het verlies van controle over persoonlijke gegevens. Er zijn grote privacybezwaren en wetgeving is aangescherpt. Maar wat zijn de alternatieven? We zetten ze op een rij. Onlangs waarschuwde de Autoriteit Persoonsgegevens gebruikers van Instagram en Facebook voor moederbedrijf Meta dat artificiële intelligence (ai) wil trainen met gegevens uit sociale-media-posts. Willen gebruikers dat niet, dan hebben ze tot 27 mei 2025 om bezwaar te maken. In dat geval gebruikt Meta niet automatisch gebruikersgegevens voor het trainen van Meta AI. In Europa is er vaak discussie over de naleving van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Sommige bedrijven, zoals Meta, gebruiken een opt-out-model, waarbij gebruikers actief bezwaar moeten maken. Dit wordt als problematisch gezien omdat expliciete toestemming (opt-in) vaak vereist is. Het is voor gebruikers sowieso vaak onduidelijk hoe hun data worden gebruikt of wat de gevolgen zijn. Dit gebrek aan transparantie voedt vaak het wantrouwen. 1) Synthetische data In plaats van echte gebruikersdata kunnen bedrijven synthetische data gebruiken, die worden gegenereerd door algoritmes die patronen en eigenschappen van echte datasets nabootsen, zonder dat er persoonlijke of gevoelige informatie wordt gebruikt. Zo worden dit soort data gebruikt voor statistische modellen. Deze modellen analyseren de relaties en patronen in echte datasets en gebruiken die om vergelijkbare gegevens te creëren. Bijvoorbeeld, een dataset met demografische gegevens kan worden gesimuleerd door statistische distributies te gebruiken. Ook voor simulaties wordt vaak gebruik gemaakt van synthetische data. Hierbij worden scenario’s gesimuleerd om data te genereren die bepaalde omstandigheden nabootsen. Een voorbeeld is de simulatie van verkeersstromen om gegevens te creëren voor stadsplanning. Er zijn open source-tools beschikbaar zoals BlueGen.ai en Substra die synthetische data genereren voor specifieke toepassingen, zoals gezondheidszorg en financiële analyses. Synthetische data bieden voordelen zoals verbeterde privacy en toegankelijkheid, maar het vereist een zorgvuldige implementatie om de kwaliteit en betrouwbaarheid ervan te waarborgen. Een partij die veel werkt met synthetische data is het CBS. 2) Federated Learning Een ander alternatief voor het trainen van ai-systemen met gebruikersdata is ‘federated learning’. Dat is een gedecentraliseerde en privacyvriendelijke vorm van machine learning. In plaats van data naar een centrale server te sturen, wordt het machine learning-model naar de data gebracht. Dit betekent dat gevoelige gegevens lokaal blijven en niet worden gedeeld, terwijl alleen geanonimiseerde resultaten worden uitgewisseld. Deze aanpak beschermt de privacy van gebruikers en voldoet aan strenge regelgeving zoals de AVG. Het ai-model wordt lokaal getraind met de data van een organisatie. Alleen de geanonimiseerde tussenresultaten worden gedeeld met andere organisaties of een centrale server. Gevoelige gegevens blijven lokaal en worden niet blootgesteld aan risico’s zoals datalekken, wat de privacybescherming moet verbeteren. Federated learning wordt gebruikt in sectoren zoals gezondheidszorg, waar het helpt bij het analyseren van medische gegevens zonder de privacy van patiënten te schenden. Bijvoorbeeld bij kankeronderzoek, waarbij ziekenhuizen data analyseren over behandelmethodes zonder patiëntgegevens te delen. Maar ook Google gebruikt federated learning in zijn Android-platform. Het wordt gebruikt voor gepersonaliseerde aanbevelingen op mobiele apparaten, waarbij de data lokaal blijven. Een voorbeeld is het verbeteren van voorspellende tekst op smartphones. Je kunt meer lezen over federated learning op de websites van TNO en Active Collective. 3) Openbare datasets In Nederland worden openbare datasets vaak gebruikt als alternatief voor gebruikersdata bij het trainen van ai-modellen. Een voorbeeld is de dataset StatLine van het CBS. Dat is een uitgebreide verzameling van openbare data over onderwerpen zoals demografie, economie en gezondheid. Ai-modellen worden getraind om trends te analyseren, zoals bevolkingsgroei of economische ontwikkelingen. Ook het Kadaster beschikt met zijn Grootschalige topografische kaart (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) over een interessante dataset. Training van ai-systemen met die data wordt gebruikt voor geografische analyses, zoals het plannen van infrastructuurprojecten. Ook gezondheidsdata, zoals gegevens over infectieziekten en milieufactoren van het RIVM, zijn een openbare databron die gebruikt kan worden om ai-modellen te trainen om gezondheidsrisico’s te voorspellen en preventieve maatregelen te ontwikkelen. Vektis biedt een dataset over zorgkosten per postcode. Ai wordt ingezet om patronen in zorggebruik te analyseren en beleid te verbeteren. Deze datasets bieden een waardevolle bron voor ai-ontwikkeling zonder dat persoonlijke gegevens worden gebruikt. Toch gebruikersdata gebruiken? Vraag expliciete toestemming Bedrijven die toch ai-systemen willen trainen met gebruikersdata moeten aan strenge regels voldoen en expliciete toestemming vragen. Zij kunnen gebruikers duidelijk informeren en toestemming vragen voordat data worden gebruikt, bijvoorbeeld via pop-ups of instellingen in apps. Bedrijven die expliciete toestemming gebruiken voor het trainen van ai-modellen met gebruikersdata doen dit vaak om te voldoen aan privacywetgeving zoals de AVG en om vertrouwen op te bouwen bij hun gebruikers. Hier zijn enkele voorbeelden: Meta vraagt expliciete toestemming van gebruikers in de Europese Unie om openbare berichten, reacties en chatbot-interacties te gebruiken voor het trainen van hun ai-modellen. Dit gebeurt via meldingen in de app en per e-mail, waarbij gebruikers actief bezwaar kunnen maken. Het trainen van ai-modellen wordt door Meta onder meer ingezet om Europese talen en cultuur beter te begrijpen en hierop te reageren.En Google vraagt expliciete toestemming voor het gebruik van gegevens in toepassingen zoals Google Assistant en gepersonaliseerde advertenties. Gebruikers kunnen hun instellingen aanpassen om te bepalen welke data worden gebruikt. Toepassingen zijn het verbeteren van spraakherkenning en gepersonaliseerde aanbevelingen.
Protinus IT sleept opnieuw grote deal Rotterdam in de wacht
1 week
WIE GUNT WAT – De gemeente Rotterdam heeft via een aanbesteding wederom voor Protinus IT gekozen voor de inkoop van standaardsoftware en bijbehorende dienstverlening. De overeenkomst heeft een looptijd van twee jaar, met de mogelijkheid tot twee verlengingen van elk één jaar. De geraamde waarde, zoals in het bestek staat, bedraagt in totaal 160 miljoen euro. Protinus IT levert de gemeente Rotterdam de volgende diensten: het verzorgen van de inkoop en levering van standaardsoftware; advies over de aanschaf en optimalisatie van softwaregebruik; administratief beheer van softwarelicenties; ondersteuning bij updates, upgrades en onderhoud en proactieve signalering van relevante marktontwikkelingen en licentieveranderingen. De gemeente Rotterdam zegt een structurele behoefte te hebben aan een breed scala aan standaardsoftware en advisering. ‘De technologische ontwikkelingen en veranderende softwarebehoeften maken een centrale, strategische inkoop noodzakelijk. Daarom heeft de gemeente ervoor gekozen deze opdracht opnieuw in de markt te zetten.’ Opnieuw winnaar In 2020 sleepte Protinus IT voor de eerste keer het standaard-softwarecontract bij Rotterdam binnen. De Houtense it-dienstverlener stelt de aanbesteding ditmaal te hebben gewonnen door ‘zijn sterke propositie op het gebied van transparante inkoop, marktconforme prijzen en een gedegen aanpak voor het beheer van softwarelicenties.’ Dankzij het Nexusonline-portal biedt Protinus IT real-time inzicht in het applicatielandschap, inclusief rapportagemogelijkheden en een transitieplan. De geraamde waarde van deze tender bedraagt over de maximale looptijd van vier jaar 160 miljoen euro. Dat is een stuk hoger dan die van de vorige aanbesteding, die met eenzelfde looptijd, zo’n honderd miljoen euro bedroeg. Wie gunt wat: Veel ict-opdrachten worden verstrekt via een aanbestedingstraject. Computable maakt regelmatig melding van de publiek gemaakte gunningen.
Bij gen-ai is leerproces belangrijker dan succesvolle use-case
2 weken
BLOG – Vrijwel elke organisatie realiseert zich dat generatieve ai (gen-ai) geen tijdelijkheid meer is, maar een strategische ontwikkeling die serieuze aandacht verdient. Of het nu gaat om tools zoals ChatGPT en Copilot, of om gen-ai-maatwerkoplossingen die zich laten integreren in bestaande bedrijfsprocessen en applicaties: de vraag is allang niet meer óf, maar hóé je als organisatie hiermee aan de slag gaat. Toch is ‘hoe’ in de praktijk precies waar de uitdaging ligt. Veel organisaties voelen de druk ‘iets met gen-ai te willen’, maar weten niet goed waar te beginnen. Er is twijfel over de juiste aanpak, een gebrek aan diepgaande kennis, zorgen over compliance, kosten, veiligheid en ethiek, en vaak simpelweg keuzestress door het snelgroeiende aanbod aan tools, modellen en platformen. Dat leidt tot uitstelgedrag, waarbij het risico bestaat dat kansen worden gemist. Wat opvalt, is dat veel organisaties die worstelen, vasthouden aan het idee dat ze eerst dé perfecte use-case moeten vinden. Eén toepassing die technisch haalbaar, organisatie breed relevant én direct rendabel is. Die zoektocht naar de heilige graal van gen-ai klinkt logisch, maar blijkt in de praktijk zelden succesvol. Neem nu het implementeren van gen-ai in je klantinteractie-chatbot. Cruciaal dat de output in lijn is met de company tone of voice en gelijk tijdig doodeng om dit als eerste use-case in te zetten. Juist omdat gen-ai zich niet altijd laat voorspellen en zich in elke context anders gedraagt, is het belangrijker om ervaring op te doen dan om vooraf alles uit te denken. Het leerproces is belangrijker dan de perfecte use-case. Succes Organisaties die nu al succesvol zijn met gen-ai hebben één ding gemeen: ze zijn gestart. Vaak klein, soms onhandig, maar altijd met de intentie om te leren. En dat leidt tot succes. Experimenteren leidt tot waardevolle inzichten. Niet alleen over wat er technisch kan, maar ook over de impact op mensen, processen en zelfs hele bedrijfsstrategieën. Want gen-ai verandert niet alleen wát we doen, maar brengt ook nieuwe zaken. Uiteindelijk raakt het alle lagen van je organisatie. Een iteratieve aanpak – fail fast, learn faster – is dus geen risico, maar een strategisch verstandige route. Begin Hoe begin je dan wél? Met kleine praktische, afgebakende use-cases bij voorkeur niet in het primaire proces. Denk aan zaken als: Het inlezen van ongestructureerde data uit diverse soorten documenten en deze omzetten naar gestructureerde data, eventueel met een menselijke interventie check voor het de achterliggende systemen in gaat; Semantisch zoeken in bedrijfsdata, gewoon in natuurlijke taal om grote hoeveelheden ongestructureerde of complexe data te kunnen doorgronden; Automatische ondersteuning bij het schrijven van teksten, softwarecode of product-omschrijvingen; Het samenvatten en consolideren van rapportages met behulp van gen-ai. Dit soort toepassingen zijn overzichtelijk, controleerbaar en leveren snel leermomenten op zonder grote risico’s met negatieve impact zelfs als de eerste resultaten niet perfect zijn. Leerroute Cloudplatformen zoals AWS met diensten als Amazon Bedrock maken deze leerroute laagdrempeliger dan ooit. Zonder grote investeringen of complexe infrastructuur kun je experimenteren met verschillende foundation models van Anthropic tot Meta, van Amazon Nova tot Mistral. Ook bieden dergelijke platformen controls en guardrails om de risico’s rondom gen-ai onder controle te houden Modelvrijheid, gecombineerd met vele additionale features tegen een pay-per-use-model, maakt het mogelijk snel en kostenefficiënt ervaring op te bouwen. Je ontwikkelt zo niet alleen technologische voorsprong, maar ook de interne vaardigheden en mindset die nodig zijn om gen-ai duurzaam te benutten. Kortom, wacht niet op die ene perfecte toepassing. Begin klein, leer snel, en bouw stap voor stap je organisatie om tot een ai-ready-organisatie want in de wereld van gen-ai geldt: het leerproces is waardevoller dan de use-case waarmee je begon. Jeroen Jacobs, commercial director Cloudar
OM dupe van langdurige verwaarlozing van ict
2 weken
Het Openbaar Ministerie (OM) kampt met verouderde systemen. Daardoor hebben de medewerkers in het verleden veel te maken gehad met niet-stabiele ict-voorzieningen. Ook eind maart ging het weer mis. Inmiddels is besloten om de hardware, waar de storing zich bevond, te vervangen.Minister David van Weel (Justitie en Veiligheid) antwoordt dit op vragen van kamerlid Songül Mutluer (GroenLinks-PvdA). ‘De huidige ict-problematiek binnen het OM is het gevolg van een langdurige achterstand in de ontwikkeling en professionalisering van de informatievoorziening,’ zegt de bewindsman. De afgelopen jaren is fors geïnvesteerd in de ict, maar toekomstbestendige ict vergt nog steeds grote inspanningen. De opgave voor het OM is groot. De stabilisatie en vernieuwing van de ict kan alleen stap voor stap, in een beheersbaar tempo, worden opgepakt. ‘Ict-storingen hebben een negatieve invloed op het werk van de medewerkers van het OM en komen niet ten goede van de doorlooptijden,’ erkent Van Weel. Vorig jaar april klaagde het OM ook al over de slechtlopende ict.
Main Capital doet eerste grote Franse overname
2 weken
Main Capital Partners kondigt amper twee maanden na de opening van zijn kantoor in Parijs al een grote Franse overname aan. Van STG koopt de Haagse investeerder Trace One, een saas-leverancier in product lifecycle management (plm) en compliance.Met een internationaal team van vijfhonderd medewerkers, actief in vijftien landen, bedient TraceOne ruim negenduizend wereldwijde merken. Daaronder bevinden zich giganten zoals Carrefour, Cargill, Barilla, Nestlé en Ahold Delhaize. Het platform van Trace One vereenvoudigt complexiteit, verbetert samenwerking en optimaliseert elke fase van de productlevenscyclus, van idee tot marktintroductie.De overname past bij Main’s ambitie om te investeren in innovatieve, toonaangevende zakelijke-softwarebedrijven. Onder de vleugels van Main moet Trace One verder expanderen en innoveren. Managing partner Sven van Berge, die leiding geeft aan de productmarkten Business Transformation en Manufacturing bij Main Capital, wordt voorzitter van de raad van commissarissen van Trace One. Hij moet erop toezien dat TraceOne in nog meer landen actief wordt. Ook is het de bedoeling om de expertise in bestaande markten te verdiepen, nieuwe verticale markten te verkennen en het productaanbod uit te breiden met innovatieve, complementaire oplossingen.Main kondigde gisteren ook aan dat Pointsharp, een Zweedse softwareleverancier voor identity & access management (IAM) waarin de investeerder een meerderheidsbelang heeft, het in Stockholm gevestigde Vemendo overneemt. Vemendo levert software voor identiteitsbeheer, provisioning en levenscyclusbeheer. Daarmee blijft gebruikersinformatie up-to-date. Bovendien kan identiteitsinformatie eenvoudig binnen de organisatie worden gevolgd, terwijl gebruikers veilig kunnen inloggen op meerdere netwerken of systemen. De overname van Vemendo is de vijfde add-on-acquisitie van Pointsharp sinds Main in november 2020 aan boord kwam.
MIVD deelt vaker data met bondgenoten
2 weken
De Militaire Inlichtingen en Veiligheids Dienst (MIVD) richt zich steeds meer op digitale processen, waarbij datagedreven werken een belangrijke prioriteit is. De connectiviteit met Defensie is verbeterd en er is een toename in informatieverzoeken van bondgenoten binnen de EU en de NAVO. Tegelijkertijd staat de dienst voor uitdagingen, zoals het aantrekken en behouden van technisch personeel en bereidt zij zich voor op een geplande verhuizing. Deze ontwikkelingen worden belicht in het jaarverslag dat op 22 april is verschenen Oplopende geopolitieke spanningen, toenemende en steeds brutalere aanvallen van Russische cyberbendes en – voor zover bekend- de eerste sabotage-aanval op het digitale besturingssysteem van een publieksvoorziening in Nederland. Het openbare jaarverslag 2024 van de MIVD  biedt een inkijkje in de meestal zo gesloten inlichtingenwereld. We zetten de ontwikkelingen op het vlak van digitalisering, data en ict voor je op een rij. De MIVD rondde in 2024 samen met de AIVD de oprichting van een gezamenlijke afdeling voor ict, applicaties, data, informatiehuishouding en architectuur af. De samenwerking is opvallend omdat beide diensten onder een ander ministerie vallen. De MIVD is onderdeel van het ministerie van Defensie. De AIVD valt onder Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Het aantal medewerkers van de afdeling wordt niet bekend gemaakt. De MIVD meldt verder dat het investeert in een aantal programma’s en projecten die het datagedreven werken mogelijk maken en de kwaliteit van de informatiehuishouding moeten verhogen. Daaronder vallen ook programma’s op het gebied van infrastructuur, dataprocessing en het versterken van de samenwerking en de connectiviteit met de krijgsmacht. ‘Ook zijn strategieën op het gebied van algoritmen en cloud verder uitgewerkt’, schrijft de dienst, uiteraard zonder verder in detail te treden. De inlichtingendienst beweert in het jaarverslag ook dat het beter is aangesloten op het ‘plannings- en gereedstellingsproces’ van de krijgsmacht en nauw betrokken is bij de ontwikkeling en inrichting van het operationeel hoofdkwartier NLD Joint Force Command. Dat in 2024 ontstane hoofdkwartier moet bij een mogelijk grootschalig conflict zorgen voor centrale aansturing van de verschillende defensie-onderdelen. Ook zijn er verdere stappen gezet om meer inlichtingen te delen met NAVO- en EU-bondgenoten. De MIVD zag het afgelopen jaar het aantal informatieverzoeken van bondgenoten fors toenemen. Personeel Het vinden en behouden van geschikt personeel vormt een uitdaging, blijkt uit het verslag. Door in te zetten op ‘strategisch personeelsmanagement’ hoopt de dienst toekomstige en bestaande medewerkers een interessant loopbaan- en ontwikkelperspectief te bieden. Zo moet de MIVD een aantrekkelijke werkgever zijn met loopbaanperspectief en blijft personeel behouden voor inlichtingen- en veiligheidsfuncties binnen de krijgsmacht en de MIVD. De dienst probeert ook in het vizier te komen van studenten van technische opleidingen. In 2024 stapte ze naar eigen zeggen ‘nadrukkelijker in de openheid’ en zocht de verbinding met het onderwijs. Dat gebeurde vooral bij universiteiten, hogescholen en kennisinstituten. Het faciliteerde academisch onderzoek, stelde medewerkers in staat om onderzoeken te publiceren en verzorgde gastcolleges zoals een lezing door MIVD-directeur Peter Reesink aan de Universiteit Leiden.Marktpartijen Marktpartijen zijn ‘in toenemende mate van belang’ voor de MIVD vanwege het daar aanwezige talent, de technologie, data, het kapitaal en het innovatievermogen. ‘Ook is in het hedendaagse informatietijdperk de toegang van bedrijven tot gegevens sterk vergroot. Commerciële diensten en informatieproducten zijn daarom in toenemende mate relevant.’ De MIVD zegt stappen te zetten om de mogelijkheden die de markt biedt te vergroten en deze op een ‘doeltreffende, doelmatige en rechtmatige wijze te benutten’. Het gaat dus mogelijk en onder scherpe voorwaarden vaker gebruikmaken van marktoplossingen. Ruimte De MIVD kijkt ook naar de toenemende militaire activiteiten in de ruimte. ‘Het conflict in Oekraïne toont aan dat moderne oorlogsvoering zich uitstrekt tot alle domeinen van militair optreden, inclusief het ruimtedomein’ en concludeert dat aardobservatiecapaciteiten en satellietcommunicatie, bijvoorbeeld via Starlink, grote meerwaarde hebben voor bijvoorbeeld de Oekraïense krijgsmacht. Het afgelopen jaar onderzocht de MIVD ruimtecapaciteiten van ‘landen van zorg’ en een breed scala aan dreigingen tegen satellietcapaciteiten, van satellietsignaal-verstorende activiteiten tot de ontwikkeling van een nucleair antisatellietwapen door de Russische Federatie. ‘De Defensienota 2024 onderstreept de noodzaak tot het vergroten van het vermogen van de MIVD om gebruik te maken van het ruimtedomein en de inlichtingenpositie op space als het vijfde domein voor militair optreden.’ Infrastructuur en huisvesting De dienst benadrukt verder de gezamenlijke ambitie van de ministers van Defensie en BZK om de samenwerking tussen de MIVD en de AIVD te blijven versterken om de nationale veiligheid te vergroten. Er wordt gewerkt aan gezamenlijke huisvesting op drie locaties; de bestaande locatie in Zoetermeer, een te verbouwen locatie in Leidschendam die in 2027 moet zijn afgerond en onder verantwoordelijkheid komt van de AIVD, en nieuwbouw op de locatie Frederikkazerne in Den Haag die door de MIVD wordt geleid. Van die laatste locatie is de opleverdatum nog niet bekend. De diensten bereiden ook twee tijdelijke voorzieningen voor, staat in het jaarverslag.
‘Luxemburg lichtend voorbeeld van digitale soevereiniteit’
2 weken
Van alle EU-lidstaten is Luxemburg nog het verst gevorderd met de realisatie van een soevereine cloud. Het land heeft al behoorlijke vooruitgang geboekt met de ontkoppeling van de overheidscloud van het internet.Staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering en Koninkrijksrelaties) zei tijdens het Nederlandse AI Congres in Utrecht dat we op gebied van cloud en autonomie niet alles zelf moeten verzinnen. Het is ook belangrijk om ontwikkelingen elders in Europa te volgen en goede ideeën op te pikken. ‘Beter goed gejat dan zelf verzonnen,’ zei hij.Szabó noemt het groothertogdom als voorbeeld van een land waar Nederland naar kan kijken bij het streven minder afhankelijk te worden van Big Tech. Luxemburg maakt wel gebruik van Amerikaanse spullen, maar heeft de online omgeving zo ingericht dat de regering Trump niet bij haar overheidsdata kan komen. De continuïteit van de Luxemburgse digitale overheid is niet rechtstreeks afhankelijk van partijen vanuit de VS. Het land is in vrij hoge mate autonoom.Van het dozijn EU-lidstaten dat Szabó tijdens zijn ambtstermijn al heeft bezocht, heeft Luxemburg de meest interessante oplossing ontwikkeld ter vergroting van de digitale soevereiniteit. Szabó herinnerde eraan dat Luxemburg al in 2017 een visie en strategie op digitalisering heeft ontwikkeld. Szabó tijdens het Nederlandse AI-congres in Utrecht. Cloud-leveranciers van buiten EU Wat betreft de cloud blijft er plaats voor leveranciers van buiten de EU. Szabó: ‘We moeten daar niet vies van zijn.’ De staatssecretaris wil niet wachten totdat de Europese of Nederlandse tech-sector gelijkwaardige cloud-alternatieven kan bieden. Er zijn best manieren denkbaar waarin niet-Europese leveranciers een rol spelen zonder dat vitale data kunnen weglekken. De soevereine cloud zal vooral IaaS (basisinfrastructuur) en PaaS (technische bouwstenen voor de ondersteuning van applicaties) worden. SaaS (meer applicaties gericht op gebruikers) in de soevereine cloud moet nog verder worden ontwikkeld, aldus Szabó. Er zijn overigens wel wat SaaS-toepassingen. Szabó gaat die niet alleen voor het Rijk maar voor de hele overheid neerzetten.  De staatssecretaris kondigde aan op 6 juni 2025 zijn ‘grote’ Digitaliseringsstrategie (NDS) te lanceren. De input voor die strategie komt niet alleen vanuit Binnenlandse Zaken maar vanuit de hele overheid, het bedrijfsleven, de wetenschap en betrokken politici uit de Eerste en Tweede Kamer.  Szabó onderstreepte het belang van samenwerking tussen verschillende overheidslagen en het bedrijfsleven om een digitale overheid te realiseren die werkt als één geheel. Hij vindt dat in Nederland de kloof tussen overheid en bedrijfsleven te groot is. In het Verenigd Koninkrijk is dat anders, om niet te spreken van Frankrijk waar overheid en bedrijven zelfs nauw verstrengeld met elkaar zijn.
EU legt Apple en Meta onder nieuwe Big Tech-wetgeving forse boetes op
2 weken
De Europese Commissie heeft miljoenenboetes opgelegd aan Apple en Meta omdat ze de Digital Markets Act hebben overtreden. Het is de eerste keer dat deze wet haar kracht laat zien. Apple kreeg een boete van vijfhonderd miljoen euro vanwege beperkingen in de App Store die ontwikkelaars hinderden. Meta werd met tweehonderd miljoen euro bestraft voor een advertentiemodel waarbij het gebruik van Facebook en Instagram alleen gratis is als toestemming wordt gegeven voor dataverzameling. Volgens de Europese Commissie betekent dit een schending van haar nieuwe digitale regels, zoals vastgelegd in de Verordening digitale markten (Digital Markets Act; DMA) die misbruik van marktmacht door grote onlineplatforms wil voorkomen. Apple gaat de EU-boete aanvechten, terwijl Meta het besluit bekritiseert. De grote vraag is welke invloed de boetes krijgen op de onderhandelingen tussen de Europese Commissie en de regering in Washington over de invoerheffingen. Formeel zit daar geen verband tussen, maar president Trump ziet dat mogelijk anders. Overigens liggen de boetes ver beneden de maxima tot waartoe de DMA kan gaan. Overtredingen van die wet kunnen leiden tot een boete van maximaal tien procent van de jaaromzet van een bedrijf. Apple heeft een jaaromzet van 342 miljard euro, terwijl Meta op 143 miljard euro aantikt. Beide bedrijven krijgen zestig dagen de tijd hun beleid aan te passen, anders komen daar nog maandelijkse boetes bij.
Intel wil een vijfde van personeel lozen
2 weken
Intel staat op het punt om meer dan 21.000 banen te schrappen; ongeveer een vijfde van het totale personeelsbestand. Eind augustus 2024 was al een banenreductie van 15 procent aangekondigd.Volgens Bloomberg News maken de ontslagen deel uit van een bredere strategie waar technici en ontwikkelaars weer de boventoon gaan voeren. Voor Intel Benelux, dat nog maar dertig banen in voltijd heeft, zullen de gevolgen beperkt zijn.Lip-Bu Tan, topman sinds afgelopen maand, wil ruim baan maken voor innovatie. Het accent komt te liggen op kernactiviteiten en artificial intelligence (ai), een gebied waar het bedrijf de boot behoorlijk heeft gemist. Door lagen in het management weg te snijden en een nieuwe ai-chef te benoemen hoopt Tan het tij te kunnen keren. Maar Intel mist een echt vlaggenschip op ai-gebied dat is opgewassen tegen Nvidia.Intel gaat afscheid nemen van allerlei bedrijfsonderdelen die niet tot de kern behoren. Zo verkocht Intel onlangs al 51 procent van het halfgeleiderbedrijf Altera aan investeerder Silver Lake. En is de strategie van Tan’s voorganger, Pat Gelsinger, om zelf weer op grote schaal chips te produceren, op een laag pitje gezet.Verder gaat de bezem flink door de organisatie. Er komt een grootscheepse herstructurering. Lip-Bu Tan wil het chipbedrijf dat de laatste jaren veel marktaandeel verloor, weer aantrekkelijk maken voor jong talent Intel heeft nog geen reactie gegeven op de laatste berichtgeving over de sanering. Verwacht wordt dat de toelichting op de eerste kwartaalcijfers morgen meer duidelijkheid biedt. Tan’s herstelplan wordt bemoeilijkt door de handelsoorlog tussen de VS en China en de dreiging van oplopende invoerheffingen. 
Ai als spiegel (of hoe je haar verantwoord inzet)
2 weken
BLOG – Wie denkt dat ai neutraal is, heeft het mis. Ai is een spiegel van onze data. Dat betekent dat het ook de blinde vlekken van de maatschappij laat zien. Ai leert van historische data en neemt naast nuttige patronen ook onbewuste vooroordelen over. Hierdoor kunnen ai-systemen biases of ongelijkheden hebben of zelfs versterken. Tegelijkertijd biedt ai kansen: het kan patronen en vooroordelen blootleggen die anders verborgen blijven. Dit kan helpen om ai eerlijker, transparanter en verantwoorder te benutten. Ai draagt bij aan datagedreven besluitvorming, maar dan moet de data wel gestructureerd zijn en kloppen. Dat geldt ook voor ontwikkeling van ai-modellen. Onze eigen bias komt bijna automatisch in ai terecht omdat modellen op bestaande datasets worden getraind. Doordat systemen leren van het verleden nemen ze structuren en ongelijkheden over. Het probleem is niet dat ai fouten maakt, maar dat het bestaande patronen versterkt. Omdat ai sneller en op grotere schaal beslissingen neemt dan mensen, kan bias zich razendsnel verspreiden. Daarom is het essentieel om bias vroegtijdig te herkennen en te corrigeren. Minder bias met ai Bias komt veel voor en is niet per definitie negatief. Bijvoorbeeld bias door tijd of locatie zijn gebruikelijk. Toch is het zaak schadelijke varianten snel te herkennen, bijvoorbeeld door data en modellen systematisch te analyseren. Daarom bestaan er bias-detectietools die ai-beslissingen toetsen op onbedoelde patronen en discriminatie. Dit helpt bij het identificeren van ongelijkheid en het nemen van corrigerende maatregelen. Bijvoorbeeld met ai-modellen die bias herkennen en hun beslissingsregels daarop aanpassen. Naast technologie blijft de menselijke factor cruciaal. Ai moet transparant en uitlegbaar zijn, zodat het duidelijk is hoe en waarom een model tot een bepaalde uitkomst komt. Dit helpt vooroordelen te identificeren en modellen bij te sturen voordat ze mogelijke negatieve impact hebben. Regelgeving en best practices Bias in ai is veel meer dan een technologisch probleem. Regelgeving en standaardisatie helpen ai veiliger en verantwoorder in te zetten. Zo is de EU ai Act de eerste uitgebreide wetgeving die risico’s in kaart brengt en bedrijven verplicht om hun ai-systemen transparanter en eerlijker te maken. Het EU Ai Pact is hierin een belangrijke stap. Deelnemende bedrijven passen de ai Act-principes van de Europese Unie versneld toe binnen hun organisaties. Dit stimuleert organisaties om ai-governance te versterken, ai-systemen met een hoog risico te identificeren en ai-geletterdheid te vergroten, en een verantwoord ai-beleid te ontwikkelen. Diversiteit helpt eerlijke ai Bias verminderen of voorkomen is ook een cultureel vraagstuk. ai wordt gebouwd door mensen en die hebben blinde vlekken. Diversiteit speelt daarin ook een rol. Door diversiteit in ai-teams te bevorderen, ontstaat een bredere blik op data en besluitvorming: wat helpt om bias sneller te herkennen en te corrigeren? Daarnaast is het zaak dat bedrijven verder kijken dan de standaard beschikbare data. Inclusieve datasets en fairness-analyses helpen om ai eerlijker en nauwkeuriger te maken. Zelf blijven nadenken Ai is geen onafwendbare kracht, maar een spiegel van de keuzes die we maken. Het kan bias versterken én tegelijkertijd helpen om patronen bloot te leggen en bewuster om te gaan met data en besluitvorming. De vraag is niet alleen wat ai ons laat zien, maar ook of we tevreden zijn met het beeld dat we zien. Met de juiste aanpak – waarin bias-detectie, governance en diversiteit samenkomen – kan ai bijdragen aan een eerlijkere en inclusievere digitale toekomst. Juist daarom is het belangrijk processen goed in te richten, verantwoordelijkheid te nemen en bovenal zelf na te blijven denken. Reggie Townsend is vice president data ethics practice bij SAS
Spoelstra Spreekt: Pausprikker
2 weken
COLUMN – Paus Franciscus is overleden. Ik vind het jammer. Hij was een vrolijke en tegelijk sobere paus zonder uiterlijk vertoon. Begaan met de onderkant van de samenleving, heeft hij ook veel voor de armoedebestrijding in de wereld betekend. Nu moet er een nieuwe komen. Dit gebeurt op een manier waarop de eerste pausen al werden gekozen. De ict-afdeling van het Vaticaan is er nog niet aan toegekomen dit proces te automatiseren. Het stemmen voltrekt zich nog gewoon via briefjes. En als de paus gekozen is, dan volgt er geen e-mail maar zien we witte rook uit de schoorsteen komen. Waarom automatiseren ze dit proces niet, zou je zeggen. Dat ze een soort datumprikker maken, maar dan met de paus. Een pausprikker. Nee, je hoeft niet alles te automatiseren, niet alles hoeft efficiënter. Het voordeel van niet-automatiseren, is dat je meer tijd hebt om er over na de denken. Ze hoeven ook niet de efficiëntste paus te kiezen maar de menselijkste. Meester In de VS heeft Elon Musk de opdracht gekregen om de overheid een stuk efficiënter maken. Elon is een meester in het efficiënter maken. Een van de redenen waarom de Tesla zo’n succes is geworden, is omdat deze efficiënt wordt gemaakt en ook zeer efficiënt rijdt. Dus als iemand de overheid efficiënt kan maken, dan Elon Musk. Het eerste wat deze rijkste man ter aarde heeft gedaan is het armoedeprogramma Usaid stoppen, waardoor miljoenen, veelal zeer arme mensen geen medicijnen meer krijgen. Het hoeft niet altijd efficiënt. Dus beste bisschoppen, neem lekker de tijd. Graag weer een paus die zich inzet voor de onderkant van de samenleving. Die bovenkant redt zichzelf wel. Jacob SpoelstraJacob Spoelstra is columnist/stand-upcomedian. Voor meer informatie kijk hier.
SAP verrast met forse stijging omzet en winst
2 weken
SAP heeft zowel de cloudomzet als de bedrijfswinst over het eerste kwartaal van dit jaar sterk zien stijgen. Daarmee verbaasde Europa’s grootste softwarefabrikant de (financiële) analisten in positieve zin. De winst vóór rente en belastingen, gecorrigeerd voor speciale effecten, steeg met liefst zestig procent tot 2,46 miljard euro. Dat was aanzienlijk meer operationele winst dan ze hadden verwacht. Ook de marges stijgen fors. Een kanttekening is dat SAP in het eerste kwartaal profiteerde van de omvangrijke banenreductie een jaar geleden. Veel medewerkers verlieten het softwarebedrijf in de eerste maanden van 2024, waardoor de besparingen grotendeels in de afgelopen drie maanden neerdaalden. De omzetstijging van twaalf procent tot 9,01 miljard euro is vooral te danken aan de groei van cloudsoftware. Naar de Cloud ERP Suite bestaat veel vraag. SAP rapporteert ook een toenemende inzet van ai-oplossingen binnen het portfolio. Christian Klein, ceo van SAP: ‘Onze ai-gedreven oplossingen helpen klanten wereldwijd om sneller te reageren op verstoringen in hun ketens en bedrijfsvoering. Dat versterkt niet alleen hun wendbaarheid, maar ook onze positie als betrouwbare partner in digitale transformatie.’ SAP benadrukt dat 86 procent van de omzet afkomstig is van voorspelbare bronnen. Dat geeft het bedrijf een stabiele positie in een volatiele marktomgeving. De cloudbacklog, een maatstaf die de toekomstige inkomsten van een bedrijf uit cloudcontracten weergeeft, bedraagt nu 18,2 miljard euro. Het aantal boekingen voor onlineapps steeg de afgelopen twaalf maanden met 28 procent. SAP blijft inzetten op een ai-gedreven cloudportfolio en operationele efficiëntie. De focus ligt op winstgevendheid en kasstroom. In Nederland werden Action, Booking, Universiteit van Maastricht en Heijmans als nieuwe klanten voor cloud-erp opgetekend.
Benelux loopt voorop in ai-revolutie
2 weken
De Benelux-regio ontwikkelt zich als koploper op het gebied van ai-implementatie in Europa. Met adoptiepercentages van 49 procent in Nederland en 52 procent in België lopen beide landen significant voor op het Europese gemiddelde van 42 procent. Dat blijkt uit uit onderzoek van AWS. De bevindingen zijn gebaseerd op een studie onder duizend respondenten per land in opdracht van Amazon Web Services (AWS), waarbij rekening werd gehouden met leeftijd, geslacht en regio. Danielle Gorlick, general manager Benelux bij AWS, tijdens de AWS Summit in Amsterdam. Met name de groei in ai-adoptie is opvallend: zowel in Nederland als België is het aandeel ai-gebruikende bedrijven met 23 procent gegroeid ten opzichte van vorig jaar. Deze versnelling gaat gepaard met duidelijke voordelen. In Nederland geeft 88 procent van de bedrijven aan dat ai geleid heeft tot omzetstijgingen tot gemiddeld 27 procent. Daarnaast ziet 71 procent van de organisaties er significante productiviteitswinsten.Ook in België zijn de opbrengsten aanzienlijk: 94 procent ziet een omzetstijging door ai, en dat gaat dan om omzetstijgingen van gemiddeld 29 procent. De bedrijven in België ervaren meer bepaald verbeteringen in data-analyse (64 procent), klantenservice (52 procent) en automatisering van repetitieve taken (51 procent). De cijfers liggen in lijn met Nederland. Koers Met deze cijfers lijken de landen op koers te liggen richting de doelstellingen inzake ai. Zo is er in België de Digital Decade-doelstelling die aangeeft dat driekwart van de bedrijven ai moeten hebben omarmd tegen 2030.Tijdens de AWS Benelux Summit benadrukte Danielle Gorlick van AWS de leidende rol van onze regio: ‘De Benelux leidt de Europese digitale transformatie’, stelde ze resoluut. ‘Het is nog vroeg voor veel van deze organisaties, maar ze leggen nu de fundamenten voor verdere integratie van ai in hun bedrijfsvoering.’
Ambtenaren mogen generatieve ai vaker inzetten
2 weken
Ambtenaren krijgen meer mogelijkheden om generatieve ai (gen-ai) tijdens hun werk te gebruiken. Ook voor innovatieve toepassingen ontstaat meer ruimte. Staatssecretaris Zsolt Szabo kondigt deze bijstelling van het ai-beleid voor de overheid aan in een brief aan de Tweede Kamer. Tot nog toe waren er tal van beperkingen. Maar nu mogen ambtenaren voluit gaan, mits ze binnen de wettelijke kaders blijven en zich aan bijkomende voorwaarden houden. Zo worden eisen gesteld aan ontwikkeling, inkoop of het gebruik van gen-ai, en moet er een gedegen risicoanalyse zijn uitgevoerd voordat de technologie is in te zetten. Bovendien is het zaak dat de juiste rollen zijn betrokken bij het besluitvormingsproces over de inzet van een gen-ai-toepassing. Een andere voorwaarde is dat bij het inkopen van gen-ai-modellen en/of applicaties (specifieke) afspraken zijn gemaakt met de leveranciers.  Szabo benadrukt dat het gebruik van ai-software onder consumentenvoorwaarden, ook voor individueel gebruik, is verboden. Bij dit soort software kunnen met de leveranciers immers geen afspraken worden gemaakt. Ai-systemen zijn toegestaan in een gecontroleerde niet-productieomgeving, mits er geen gevoelige of vertrouwelijke data worden gebruikt.  Er geldt een overgangsperiode tot het einde van dit jaar om te voldoen aan het overheidsbrede standpunt voor de inzet van gen-ai. Om overheidsorganisaties te ondersteunen bij het naleven van dit standpunt is een handreiking opgesteld. Deze biedt praktische handvatten om deze technologie op een verantwoorde manier in te zetten binnen de context van een overheidsorganisatie. Goed voorbeeld Het versoepelde ai-beleid is tot stand gekomen in nauw overleg met andere rijksorganisaties en medeoverheden. Szabo spreekt van een goed voorbeeld van interbestuurlijke samenwerking in het kader van ai. Het aangepaste standpunt komt in de plaats van het voorlopige standpunt generatieve ai voor de Rijksoverheid van december 2023. Dit voorlopige standpunt was op sommige punten onduidelijk en werd vaak als te restrictief ervaren.  Verder gaat Szabo onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om overheidsbeleid zo vorm te geven dat ai-modellen (niet alleen gen-ai) in principe lokaal op overheidssystemen draaien en niet in de cloud. Deze studie vloeit voort uit een aangenomen motie van het Kamerlid Six Dijkstra.  De inzet van opensource-gen-ai-modellen en -systemen (of het hiernaartoe werken) wordt aangemoedigd, mits dit geen aanzienlijke risico’s vormt voor de veiligheid. Hetzelfde geldt voor het  inkopen of inzetten van Europese en Nederlandse gen-ai.
De verborgen kosten van losstaande it-systemen
2 weken
BLOG – Voor organisaties in de productie, handel en logistiek zijn kostenstijgingen en margedruk de uitdagingen van dit moment. Een reactie is dan om de kosten te drukken. Zo kiest een derde van deze bedrijven er voor om niet in een erp-systeem te investeren, vanwege de kosten die ermee gepaard gaan. Dat lijkt een logische besparing. Geld steek je liever in zaken die direct van invloed zijn op je productie of diensten, zoals een machine of moderne kassa. Slim is het niet. Want terwijl je worstelt met kostenstijgingen, kan goede it juist een structurele oplossing bieden. De vraag is wat duurder is op de lange termijn: vanuit losse systemen werken of investeren in een centraal it-systeem? De meeste bedrijven maken continu een vorm van groei door. Er ontstaan nieuwe processen, je vormt nieuwe afdelingen of je trekt nieuwe medewerkers aan. Dat betekent dat er steeds meer informatie uitgewisseld moet worden. Vaak ontstaan er zo verschillende it-systemen, waarbij elke afdeling haar eigen tool gebruikt. Het probleem dat hierdoor ontstaat, is dat je al die losse systemen continu up-to-date moet houden. Hoe groter je bedrijf, hoe tijdrovender deze klus wordt. Dat is waar kosten ontstaan. Veel organisaties kijken niet op een holistische manier naar hoe ze verschillende processen, afdelingen en systemen laten samenwerken. Hierdoor komt de focus binnen je bedrijf te liggen op het actueel houden van de data in deze systemen. Kiezen voor losse systemen is kiezen voor de verantwoordelijkheid om die systemen zelf up-to-date te houden. Dat kost tijd, geld en aandacht wat je eigenlijk volop moet besteden aan waar het écht om gaat: inkopen, produceren en verkopen. Verborgen kosten Werken met veel losstaande systemen brengt vrijwel altijd verborgen kosten met zich mee. Heb je die weleens in kaart gebracht? Bijvoorbeeld door inzichtelijk te maken hoeveel tijd het medewerkers kost om dubbele data of fouten op te sporen? De kans is groot dat deze kosten onderaan de streep hoger zijn dan je verwacht. Dat heeft er vooral mee te maken dat je met losse systemen niet naar je bedrijf als geheel kunt kijken. Data verspreid over systemen geeft tenslotte een versplinterd beeld. Hierdoor is het lastig om klanten, prijzen of interne processen te vergelijken. Het gevolg? Meer handmatig werk, langzamere beslissingen en inefficiënte processen. Zonder centraal dataplatform stuur je vooral op de waan van de dag. Zie dan maar eens verantwoordelijkheid af te leggen over de cijfers en bedrijfskoers aan aandeelhouders en andere stakeholders. Vanuit visie It moet jouw bedrijfsprocessen niet alleen ondersteunen, maar ook helpen versimpelen, inzicht geven en de interne samenwerking verbeteren. Het gaat er daarom niet om welk systeem je gebruikt, maar hoe goed jouw systemen samenwerken en hoe makkelijk afdelingen informatie uitwisselen. Hoe effectiever dit is, hoe soepeler jouw bedrijf opereert. Dat vereist dat je op tijd nadenkt over je einddoel. Wat is jouw bedrijfsvisie? Als je dat helder hebt, kun je it-systemen kiezen die jouw belangrijkste bedrijfsprocessen écht ondersteunen. De investering in een centraal systeem zoals erp moet daarom voortkomen uit deze mindset om jouw bedrijf continu te verbeteren. Door als management te kiezen voor een uniforme werkwijze en één centraal it-systeem, maak je een einde aan versnippering en complexe processen. Een duidelijke visie op je bedrijf én it-landschap maakt dat je producten en diensten efficiënter aanbiedt aan klanten en voorkomt dat geld door de achterdeur jouw bedrijf uitstroomt. Kijk verder dan de kosten Het kan een strategische keuze zijn om te besparen op ogenschijnlijk kostbare geïntegreerde it-systemen. Maar daarmee ga je voorbij aan wat het je op de lange baan oplevert. Natuurlijk vereist een it-systeem zoals erp een investering vooraf. Maar de voordelen die je uiteindelijk plukt, zoals meer inzicht en efficiëntie in processen, wegen negen van de tien keer op tegen de initiële investering. Dus als elke euro telt, kijk dan eens voorbij het argument dat centrale it-systemen zoals erp (te) duur zijn. Leg het kostenplaatje eens naast de kosten van je huidige it-landschap of -werkwijze. Grote kans dat je een verrassing wacht. René Altena is cto bij Conclusion MBS
Cyberverzekeringen schieten tekort terwijl risico’s groeien
2 weken
Verzekeraars kunnen de toename in cyberrisico’s niet bijbenen. Ze betalen slechts een klein deel van de schade, ongeveer tien tot vijftien procent. Die financiële schade groeit bovendien enorm. In 2023 bleef wereldwijd 190 miljard dollar aan schade onverzekerd. Tegen 2030 kan dat oplopen tot wel 1.100 miljard dollar. Bain & Company meldt dat in het rapport ‘Bridging the Protection Gap: Affordability, Access, and Risk Prevention‘. Dit gat dreigt groter te worden, nu generatieve ai nieuwe mogelijkheden tot aanvallen creëert en ransomware-aanvallen in omvang en complexiteit toenemen.  Traditionele verzekeringsmodellen hebben moeite om de risico’s te voorspellen én te spreiden. Om nieuwe producten te ontwikkelen, risico’s te delen en preventie te stimuleren, is grootschalige samenwerking tussen publieke en private partijen nodig. Slimme technologieën zoals ai-gedreven detectiesystemen kunnen helpen om aanvallen eerder te signaleren en in te dammen. De snelle toename van ongestructureerde data en de opkomst van ai veranderen het verzekeringslandschap. Van gesprekslogboeken en productreviews tot dashcamvideo’s: een explosie aan realtime-data stimuleert ai-gestuurde analytische taken. Het benutten van deze data biedt verzekeraars een kans om de betaalbaarheid en toegankelijkheid te verbeteren Bain & Company verwacht dat ai-gestuurde verbeteringen verzekeraars in staat zullen stellen een omzetstijging van tien tot vijftien procent te realiseren, tot dertig procent functionele kostenbesparingen te realiseren en de P&C-lekkage (verliezen door fouten, inefficiënties of fraude bij de schadeafhandeling) met dertig tot vijftig procent te verminderen. Om succesvol te zijn, moeten verzekeraars hun processen heroverwegen in plaats van ai simpelweg toe te passen op bestaande workflows.
Rijk moet meer vissen uit eigen ict-vijvers
2 weken
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gaat het gebruik van bestaande ict-vijvers stimuleren zoals I-Interim Rijk (IIR) en het Rijks ICT Gilde. Ook de pools die departementen zelf hebben, moeten worden aangezwengeld.  Minister Judith Uitermark (BZK) kondigt dit aan in een Kamerbrief over het terugdringen van de inhuur van externen. Deze pools dragen bij tot het versterken van interne kennis en het verminderen van de noodzaak dure externe ict-professionals in te huren.  Al jarenlang slaagt de overheid er niet in om aan de zogenoemde Roemer-norm te voldoen. Volgens die norm moeten de uitgaven aan externe inhuur onder de tien procent van de totale personele uitgaven blijven. Integendeel, dit percentage loopt de laatste jaren sterk op. In de periode 2018-2023 groeide de inhuur van circa tien in 2018 tot circa vijftien procent in 2023. Binnenkort komen er nieuwe cijfers. Inhuurcategorieën Uit onderzoek van de Auditdienst Rijk (ADR) blijkt dat twee inhuurcategorieën samen circa tachtig procent van de gehele externe inhuur bepalen. In 2023 werd het meest ingehuurd voor ict-werkzaamheden (44 procent van de uitgaven externe inhuur) en voor formatie en piekwerkzaamheden bij de uitvoeringsorganisaties (29).  De ADR gelooft niet in een absolute norm voor de inhuur van externen. De focus zou moeten liggen op het zo doelmatig mogelijk benutten van inhuurkrachten. Verder is er nog veel ruimte om de samenwerking tussen rijksbrede ict-dienstverleners te verbeteren: dit dient vanzelfsprekend te zijn, aldus de ADR. In de praktijk wordt er onnodig geschermd met ‘de ministeriële verantwoordelijkheid’, zo luidt een kritische kanttekening.  Grip Het ministerie van BZK vroeg ook ABDTopconsult om oplossingen. Behalve op een beter gebruik van pools adviseert dit bureau in het onderzoek ‘Grip op ict-inhuur’ op een samenhangende rijksbrede strategie op ict-capaciteit. Een gerichte regie is nodig op ict-capaciteit en personeelsontwikkeling. Verder moet actief worden ingezet op de instroom van nieuw ict-talent. Behoud en doorontwikkeling van talent verdienen ook meer aandacht. Denk aan i-traineeship, omscholing en i-stage.  Ook geeft eerdergenoemd onderzoek aan dat de vraag naar ict-capaciteit de komende jaren niet zal afnemen. Artificiële intelligence (ai) kan op lange termijn enig soelaas bieden, maar vereist op korte termijn juist meer ict-inzet. Dat geldt ook arbeidsbesparende technologie en data gedreven werken. Op den duur zal binnen andere domeinen minder personeel en externe inhuur nodig zijn. Voorlopig vraagt dit echter meer ict’ers.  Een risico is dat organisaties in hun voortbestaan te veel afhankelijk worden van externe inhuur: organisaties waar veel externen werkzaam zijn zouden volgens ABDTopconsult moeten werken aan een betere integratie van internen en externen, een goede planning van het werk en ontschotting van ict, hr en inkoop.
DCC roept hulp in om ‘digitale soevereiniteit’ te definiëren
2 weken
Dutch Cloud Community (DCC) roept gebruikers en leveranciers van clouddiensten, maar ook media, publiek en politiek op om samen de definities voor ‘digitale soevereiniteit’ en ‘soevereine cloud’ te formuleren. Volgens de belangenorganisatie voor de cloud- en internetsector is er veel onduidelijkheid rondom die begrippen.Iedereen gebruikt de termen soevereiniteit, autonomie en onafhankelijkheid meestal door elkaar, en zonder dat er eenduidige definities zijn, ziet de brancheorganisatie. Een heldere definitie van het begrip digitale soevereiniteit is volgens de belangenorganisatie belangrijk omdat deze herkenbaar en relevant is voor betrokkenen zoals cloudproviders, cloudgebruikers, beleidsmakers op zowel nationaal als internationaal niveau en maatschappelijke organisaties. ‘Een definitie moet het mogelijk maken om de mate van digitale soevereiniteit van een product, dienst, proces of organisatie vast te stellen en kan worden ingezet in het publieke debat over digitale soevereiniteit’, stelt de organisatie. Digitale soevereiniteit kent volgens DDC vele facetten. Men gebruikt de term vaak naar eigen inzicht en voordeel. Een hardnekkig misverstand is dat data die in Europa zijn opgeslagen onder Europese wetgeving vallen en daarmee soeverein zijn. ‘Zoals de sales-mensen van grote Amerikaanse leveranciers vaak beweren. Maar via de Amerikaanse Cloud Act kunnen die bedrijven wel degelijk gedwongen worden om inzage te geven in die data van klanten’, legt Simon Besteman, directeur van DCC uit. In februari publiceerde de brancheorganisatie al een whitepaper over het onderwerp digitale soevereiniteit. Nu brengt het die publicatie nog een keer onder de aandacht omdat er veel belangstelling voor is gezien de geopolitieke verschuivingen.Certificering Pas als er een duidelijke definitie is, kan digitale soevereiniteit meegenomen worden in aanbestedingen en wetgeving, stelt Besteman. Hij verwacht dat een eenduidige definitie van digitale soevereiniteit uiteindelijk geformaliseerd zal worden in een iso-certificering en nen-norm. De directeur benadrukt dat de eerste opzet van een definitie van digitale soevereiniteit niet voor iedereen ‘de waarheid’ hoeft te zijn en nog zijn vaste vorm moet krijgen door de input van betrokkenen. ‘Zie het als een eerste framework dat voor discussie moet zorgen om uiteindelijk tot eenduidigheid en vervolgens een norm te komen.’ Hoe is digitale soevereiniteit vast te stellen?Om die vraag te beantwoorden, noemt de Dutch Cloud Community onderstaande zeven, niet-uitputtende lijst van aspecten:1.Compliance aan Europese en nationale regelgeving.2.Toepasselijke jurisdictie voor de clouddienst/dataverwerking en cloudleverancier.3.Organisatorische eigenschappen van de cloudleverancier.4.Mate van controle door de data-eigenaar over de data(verwerking) en de perceptie van die controle.5.Interoperabiliteit tussen clouddiensten van dezelfde en andere cloudleveranciers en transparantie daarover.6.Portabiliteit tussen clouddiensten van andere cloudleveranciers. Eenvoudig in te richten en transparant.7.Mate van afhankelijkheid van voor de clouddienst essentiële technologie.Belangstellenden kunnen zich via het mailadres van de brancheorganisatie (info@dutchcloudcommunity.nl) melden. De werkgroep die namens de brancheorganisatie met het onderwerp bezig is, wijst binnenkort een vaste contactpersoon aan.
Langdurige onzekerheid kost Atos omzet
2 weken
Na een zeer slecht verlopen 2024, zag Atos ook de omzet in het eerste kwartaal van dit jaar met zestien procent dalen tot 2,06 miljard euro. Op 14 mei presenteert de concernleiding een strategisch plan om de negatieve spiraal te doorbreken.  De it-dienstverlener wijt de teleurstellende resultaten aan de reddingsoperatie, die gepaard ging met een financiële herstructurering, pas eind vorig jaar definitief zijn beslag kreeg en maandenlang voor onzekerheid had gezorgd. Daarna ging het commercieel wat beter. In de eerste drie maanden werd voor 1,7 miljard euro aan orders bijgeschreven. Maar dat leidde nog niet tot (veel) omzet.  Vooral de outsourcing-tak Tech Foundations als het potentieel meer kansrijke Eviden (digitale activiteiten, big data & security) kampten met de effecten van een lagere orderstroom en beëindiging van contracten in 2024. In Noord-Amerika (-27,6%), het Verenigd Koninkrijk/Ierland (-28,8%) en Zuid-Europa (-16,9%) daalden de inkomsten.  In de Benelux en Noord-Europa viel de schade mee, blijkt uit de kwartaalcijfers. De omzet daalde daar met 3,6 procent van 220 miljoen euro naar 212 miljoen. Eviden had te maken met voltooide projecten en volumedalingen in de productie. De omzet van Tech Foundations daalde licht, als gevolg van eerder afgesloten contracten en volumedalingen bij contracten met lage marges met klanten in de gezondheidszorg en nutsbedrijven. Loonkosten De Atos-top is er wereldwijd wel in geslaagd om loonkosten terug te dringen. In ruim twee jaar verminderde het totale personeelsbestand met een derde. Sinds de bekendmaking van de herstructurering medio december 2024 is de personeelsomvang met 5,2% gekrompen. Eind 2022 had Atos ruim 110.000 mensen in dienst. Dat zijn er nu 74.000. Bovendien is het zwaartepunt naar India verschoven waar thans ruim de helft van de medewerkers zit. In Frankrijk zit Atos net boven de tienduizend werknemers, maar de bonden vrezen verder banenverlies. Philippe Salle, de nieuwe CEO, zou vooral in het middenmanagement het mes willen zetten. Salle is sinds 1 februari Chairman en CEO van Atos. Op diezelfde dag werd Punit Sehgal benoemd tot CEO van Atos Benelux & Nordics. Hij leidt een team van 5.000 medewerkers.

Pagina's

Abonneren op computable