computable

131 nieuwsberichten gevonden
Intelligentie naar de rand
3 weken
Moeten we niet meer investeren in dataopslag op locatie (on premises)? Die vraag houdt Nederlandse organisaties bezig bij hun digitale transformatie. Isabel Moll, ceo Benelux bij Dell Technologies, licht toe. Wij volgen de data’. Dat is het kernbegrip van computerfabrikant Dell, vertelt Moll tijdens Dell Technologies World 2025 in Las Vegas. ‘Onze klanten vragen zich af waar ze de data voor nodig hebben, waar de data staan en hoe ze ervoor kunnen zorgen dat de applicaties zo goed mogelijk werken. Hierbij speelt de plaats van data een rol.’ Niet zo lang geleden was het algemene gevoel om alle data in de publieke cloud te plaatsen. Toen kwam er een periode waarin hybride overwogen wordt. En nu is de grootste discussie of meer geïnvesteerd moet worden in opslag op locatie – on premises – aldus Moll. In zijn keynote formuleerde Michael Dell zijn visie daarop als volgt: ‘Data staan overal en altijd centraal. Meer dan driekwart van de bedrijfsgegevens zal binnenkort aan de rand van het netwerk worden gecreëerd en verwerkt. En kunstmatige intelligentie zal de gegevens volgen, niet andersom. De toekomst van ai zal gedecentraliseerd, met lage latency en hyper-efficiënt zijn. Daarom zijn wij een pionier in de edge ai-revolutie, die real time intelligentie brengt naar waar de gegevens zich bevinden.’ Nieuw hoofdkantoor JPMorgan Chase JPMorgan Chase is een groot bedrijf waar deze vorm van digitale transformatie aan de orde van de dag is. De commerciële en investeringsbank heeft 84 miljoen klanten in honderd markten wereldwijd, van wie 71 miljoen digitaal contact onderhouden, en verwerkt, naast het beheer van 4 biljoen dollar aan vermogen, dagelijks 10 biljoen dollar aan betalingen. Dat vergt een grote technologische operatie: zo’n 44.000 software-ingenieurs houden 6.000 applicaties in de lucht. “Als bedrijf moet je nu met ai beginnen. Als je niet gaat oefenen en trainen, dan ben je niet klaar om die volgende stap te nemen” – Isabel Moll, Benelux bij Dell Technologies Managing director en head of global tech strategy, innovation & partnerships Larry Finesmith vertelt in gesprek met Michael Dell al meer dan dertig jaar samen te werken met Dell Technologies, onder andere aan een private cloudstrategie met een veerkrachtige, schaalbare, moderne infrastructuur. Ai is daarin uiteraard ook belangrijk. ‘Onze llm-strategie is om een constellatie van modellen te gebruiken, zowel fundamentele als open modellen, in onze datacenters, in de publieke cloud en natuurlijk aan de rand van de netwerken. En het enige dat constant is, of je nu modellen traint, modellen verfijnt, een geweldige toepassing vindt met grootschalige inferentie of de volgende generatie redeneringsmodellen gebruikt – ze zullen allemaal veel rekenkracht nodig hebben.’ Het nieuwe hoofdkantoor van zestig verdiepingen in New York, dat plaats biedt aan 14.000 medewerkers, is uitgerust met servers, thin clients en randapparatuur van Dell om energieverbruik te minimaliseren. ‘Ai-toepassingen kunnen hiermee aan de rand van het netwerk draaien, wat veel betere prestaties oplevert’, aldus Finesmith. ‘Dus in dit diverse ecosysteem werken technologen, handelaren, bankiers, contactcentermedewerkers, elk met hun unieke rol, nauw samen. Het zal de manier waarop we werken transformeren.’ Data dichtbij houden ‘Latency’ duidt volgens Moll dus op het belang van performance voor situaties waarin ai een rol speelt. ‘Stel dat je werkt met computer vision. En je wilt weten of het allemaal goed loopt in de fabriek. Tegen de tijd dat de beelden in de cloud staan, kan het al zijn misgegaan.’ Bovendien, zo stelt zij, kun je je afvragen of we nog wel met applicaties werken. ‘Er is een ontwikkeling gaande van applicaties naar agents. Als dat het hele landschap verandert, wil je weten hoe je grip houdt op de data. Hoe meer data ontstaat door verkeerde prompting of onjuiste training, des te verder je afkomt van de gewenste oplossing. Dus je moet goed begrijpen waar de knoppen van de kosten zitten. En je moet begrijpen wat je moet doen om het goed te managen. Je moet kunnen voorspellen hoe je hiermee omgaat; want je wilt niet alleen secured by design zijn, maar ook ai by design. Als bedrijf moet je nu met ai beginnen, anders ben je te laat. Als je niet gaat oefenen en trainen, dan ben je niet klaar om die volgende stap te nemen.’ AI Factory Het gebruik van kunstmatige intelligentie en de daarmee samenhangende stortvloed aan data maakt dat het computerlandschap opnieuw moet worden ingericht. ‘Het moet toekomstbestendig zijn; als de bedrijfsvoering nieuwe producten vereist, dan moeten die wel in het landschap zijn in te passen.’ Daarvoor heeft Dell zijn AI Factory ingericht, een concept om bedrijven te helpen bij het versnellen van hun ai-innovatie. Het is een geïntegreerd systeem van infrastructuur, diensten en open architectuur dat ai-gedreven toepassingen mogelijk maakt. ‘De vraag of je alles zelf doet of dat je een deel afneemt als managed service kun je alleen beantwoorden als je zicht hebt op de gewenste prestaties en de daarmee samenhangende kosten. Wij helpen onze klanten daarbij. We helpen het datacenter zo in te richten dat altijd slimmere apparatuur modulair is in te zetten vanuit energie- of kostenoogpunt. En we maken inzichtelijk op welk moment het handig is om bepaalde kosten te maken. Op onze schaal kunnen we een bepaalde dienst misschien veel goedkoper uitvoeren dan jij.’ Concept AstroConcept Astro is een innovatief onderzoeksproject van Dell Technologies dat zich richt op het optimaliseren van ai-workloads en het verminderen van energieverbruik in datacenters. Het project gebruikt agentic ai, digital twins en automatisering om it-processen slimmer aan te sturen en energie-efficiëntie te verbeteren. Het concept is ontwikkeld als een antwoord op de groeiende energiebehoefte van ai-toepassingen in datacenters. Volgens sommige voorspellingen zal het energieverbruik van datacenters tegen 2030 verdubbelen, wat een enorme druk legt op elektriciteitsnetwerken. Concept Astro helpt dit probleem aan te pakken door:– workloads te simuleren en te plannen op basis van netcapaciteit, kosten en milieu-impact;– real-time netwerkinformatie te gebruiken om de meest efficiënte momenten en locaties voor ai-berekeningen te bepalen;– automatisering en ai in te zetten om energiebeheer te verbeteren en operationele kosten te verlagen. Dell heeft het project getest in samenwerking met het Scripps Institution of Oceanography, waar het werd gebruikt om grote hoeveelheden onderwaterbeelden te verwerken en energie-efficiëntie te optimaliseren. Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2025 #6.
Piet de Groot, medeoprichter AdSysCo, overleden
3 weken
Piet de Groot, directeur en medeoprichter van AdSysCo, is na een kort ziekbed afgelopen zaterdag op zestigjarige leeftijd overleden. Hij zette in 2003 samen met Gerlof Sijtsma AdSysco op als it-bedrijf met toepassingen voor het sociale domein. Piet de Groot en Gerlof Sijtsma waren voor 2003 al jaren actief als bestuurslid van de welzijnsorganisatie in hun woonplaats en hadden al ervaring in de automatisering vanuit hun professionele loopbanen. Midden jaren 90 ontwikkelden zij voor deze organisaties een nieuw registratiesysteem (RegiCare). Uit die samenwerking vloeide later AdSysco voort.  Op de website van het it-bedrijf uit Heemstede staat in het afscheidsbericht onder meer: ‘Piet was een welzijnsman in hart en nieren. Betrokken bij iedereen, altijd vol energie en enthousiasme. Zijn grote drijfveer was om, samen met ons team, software en toepassingen te ontwikkelen die echt van betekenis zijn voor professionals en vrijwilligers in het sociaal werk. En dat deed hij – met een scherp oog, een warm hart en zijn kenmerkende humor.’
Kort: AP gaat handhaven op cookies, Xebia weer GitHub-winnaar (en meer)
3 weken
In dit nieuwsoverzicht: AP handhaaft tegen misleidende cookiebanners, Guideways pre-seeded voor healthtech ai-platform, Xebia weer beste GitHub-partner, Bechtle krijgt nieuwe ceo, Flowpay groeit in Nederland en Woningcorporatie stapt over op ai-omnichannelplatform. AP handhaaft tegen misleidende cookiebanners De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft ruim tweehonderd websites gewaarschuwd over hun cookiebanners, waarna ongeveer driekwart deze inmiddels aanpaste, zo meldt de autoriteit. Organisaties die weigeren, krijgen te maken met onderzoek of boetes. Trackingcookies bouwen profielen op en voorspellen gedrag, waarbij gegevens vaak met tientallen tot honderden partijen worden gedeeld, legt AP uit. Volgens de wet mag dit alleen met vrijwillige en duidelijke toestemming. AP benadrukt dat bedrijven zich strikt aan de regels moeten houden en dat gegevens geen handelswaar zijn. Sinds april 2025 controleert de organisatie structureel of websites correct toestemming vragen. Guideways pre-seeded voor healthtech ai-platform Guideways heeft pre-seedfinanciering opgehaald bij Healthy.Capital en Rising Star Venture Partners om zijn agentische ai-platform voor medtech-innovators te lanceren en op te schalen. Het platform automatiseert complexe taken rond regelgeving, documentcontrole en onderzoek, waardoor medische hulpmiddelen sneller goedkeuring krijgen. Momenteel nemen deze processen tot 75 procent van de ontwikkelingskosten in beslag en vertragen zij marktintroducties met 31 tot 66 maanden. Guideways richt zich eerst op Amerikaanse FDA-processen met modules als FDA Sherpa, Reviewer en Researcher, en breidt in 2026 uit naar Europese MDR en vergoedingsprocedures. Xebia weer beste GitHub-partner Consultancy Xebia heeft voor het tweede jaar op rij de GitHub Partner Award gewonnen als beste strategische dienstverlener. GitHub selecteerde Xebia uit duizenden partners vanwege zijn visie en resultaten bij grootschalige implementaties in Europa en Noord-Amerika, zo meldt de winnaar. Het bedrijf ontwikkelde een adoptieframework waarmee ontwikkelaars ai-assistenten zoals GitHub Copilot leren gebruiken, en trainde honderden interne trainers die duizenden ontwikkelaars opleiden. Daarnaast bouwde het eigen migratietools voor complexe cloudtransities en was het vroeg betrokken bij GitHub’s data residency in 2024, wat toegang gaf tot gereguleerde sectoren. Bechtle krijgt nieuwe ceo De Duitse it-dienstverlener Bechtle AG heeft coo Konstantin Ebert aangewezen als opvolger van ceo Thomas Olemotz. Zijn termijn is verlengd tot eind 2028, met een formele benoeming in februari 2026. Ebert trad in 2021 toe en werd in 2024 bestuurslid. Hij leidt multichannelactiviteiten in twaalf Europese landen en heeft ervaring bij TeamViewer, NetApp en Fujitsu Siemens. Olemotz blijft tot eind 2026 actief, waarna cfo Christian Jehle de financiële taken overneemt. De raad benadrukt dat Ebert de internationale expansie en strategische transformatie van Bechtle de afgelopen vijf jaar sterk heeft versneld. Flowpay groeit in Nederland met dertig miljoen euro De Europese fintech Flowpay heeft dertig miljoen euro opgehaald bij de Londense investeerder Fasanara Capital en start nu in Nederland. Het bedrijf wil de mkb-financieringskloof van vierhonderd miljard euro verkleinen door snelle, digitale leningen tot honderdduizend euro aan te bieden. Aanvragen worden binnen enkele minuten verwerkt op basis van realtime-bedrijfsdata, waarna binnen enkele uren een voorstel volgt. Het bedrijf breidt na activiteiten in Tsjechië en Slowakije uit naar West-Europa. Investeerder Fasanara beheert circa 4,5 miljard dollar. Woningcorporatie stapt over op ai-omnichannelplatform De Britse woningcorporatie Bromford heeft Sabio Group ingeschakeld voor een grootschalige cloudcommunicatie-transformatie. Het project omvat een nieuw customer service centre met meer dan driehonderd medewerkers, geïntegreerd met Microsoft Dynamics 365 en ondersteund door Genesys AI Copilot. De softwareleverancier levert daarnaast technologieën zoals Mission Control en GCDEC voor implementatie en data-integratie. De Britse onderneming vervangt hiermee verouderde systemen door één omnichannelplatform voor spraak, chat, e-mail en WhatsApp. De oplossing ondersteunt ook huurincasso, verhuur en onderhoudsteams en biedt een schaalbare architectuur voor toekomstige ai-innovaties en mobiele ccaas-oplossingen.
Een echte geïntegreerde AI oplossing
3 weken
Efficiëntie door een geïntegreerde AI oplossing met Mobile XL Mobile XL helpt organisaties bij het toepassen van AI binnen hun processen op een veilige en toegankelijke manier. Met ingebouwde AI via Creatio zijn integraties overbodig en worden teams direct versterkt met slimme automatisering. Wat is de echte meerwaarde van een geïntegreerde AI oplossing? In tegenstelling tot losse AI-tools of externe koppelingen is van een geïntegreerde AI oplossing, ook wel native AI genoemd, direct geïntegreerd in het platform waarmee je werkt. Dit voorkomt ingewikkelde integraties en zorgt voor een soepele samenwerking met je bestaande processen, data en gebruikersomgeving. Zo haal je direct meer uit je systemen, zonder extra complexiteit. De voordelen van een geïntegreerde AI oplossing Verlaagde onderhoudslastenOmdat een geïntegreerde AI oplossing volledig geïntegreerd is in een platform, is het onderhoud van meerdere losse systemen niet meer nodig. Hierdoor bespaar je kostbare tijd en middelen. Alles sluit naadloos aanEen geïntegreerde AI oplossing werkt naadloos samen met je bestaande gegevens, waardoor de AI-assistent persoonlijker wordt en beter aansluit bij jouw specifieke behoeften. Geen verborgen kostenDoor te kiezen voor een geïntegreerde AI oplossing voorkom je verborgen kosten die vaak komen kijken bij losse AI-oplossingen, zoals implementatie, integratie en beheer. Hoe Mobile XL dit realiseert met Creatio AI kan bij veel mensen zorgen oproepen over controle, werkgelegenheid of complexiteit. Bij Mobile XL zien we AI juist niet als vervanger van mensen, maar als een krachtige versterker van je team. Wij laten zien hoe AI je werk leuker, eenvoudiger en zelfs creatiever maakt met behulp van Creatio. Creatio is een no-code platform waarin AI standaard is ingebouwd. Dat betekent dat teams zoals sales, marketing en klantenservice allemaal samenwerken binnen een omgeving. De een geïntegreerde AI oplossing helpt bijvoorbeeld bij het voorspellen van verkoopkansen of het bieden van 24/7 ondersteuning aan klanten. Creatio onderscheidt zich duidelijk van oplossingen zoals Salesforce, waar vaak met losse apps of extra licenties wordt gewerkt die apart geïntegreerd en afgerekend moeten worden. Bij Creatio is de volledige AI-functionaliteit standaard onderdeel van het platform. Als gebruiker heb je hier direct toegang toe, zonder extra kosten of complexe inrichting. Wat je nodig hebt, is een oplossing die vanaf het begin klopt. Bij Mobile XL verzorgen we de volledige implementatie van Creatio, inclusief de ingebouwde AI-functionaliteit. Geen losse onderdelen of extra stappen: alles is direct beschikbaar zodra het platform draait. Klaar om Native AI onderdeel te maken van je organisatie? Met een implementatie door Mobile XL is Creatio direct inzetbaar, inclusief ingebouwde AI-functionaliteit.
Wie is aansprakelijk voor de ai-agent? Big Tech ruziet er al over
3 weken
Amazon heeft ai-startup Perplexity gesommeerd diens winkelagent Comet niet meer bij Amazon te laten shoppen. Het conflict draait om de vraag of bots zich moeten identificeren en wie aansprakelijk is voor acties van ai-agenten. Amazon stuurde Perplexity recent een formele cease-and-desist-brief. Volgens de retailreus schendt Comet de voorwaarden door zich niet als ai-agent kenbaar te maken. Perplexity vindt dat een ai-agent die in opdracht van een mens handelt, automatisch dezelfde permissies heeft als die mens. De ai-startup reageerde fel in een blogpost en noemde de juridische stap ‘een bedreiging voor alle internetgebruikers.’ Amazon benadrukte in een reactie daarop dat andere diensten, zoals reisbureaus en maaltijdbezorgapps, zich wél volgens de gebruiksvoorwaarden identificeren wanneer zij namens klanten handelen. ‘Het is hoe anderen opereren,’ aldus het bedrijf over de privacyrechten van ai-agents. Ai-agenten als concurrent voor Amazon Hoewel Amazon stelt dat Perplexity er eenvoudig voor kan zorgen dat diens ai-agent zich netjes identificeert, blijft de vraag of daarmee de ruzie is beslecht. Perplexity stelt dat het vermoedt dat Amazon de eigen shoppingbot Rufus voor wil trekken omdat externe bots zich niet zullen laten verleiden tot impulsaankopen of gesponsorde producten. Eerder zorgde ai voor een val advertentie-inkomsten via zoekmachines, nu dreigt dus een drop doordat consumenten hun aankopen en reserveringen massaal gaan uitbesteden aan ai-agenten. Het is overigens niet de eerste keer dat Perplexity ruzie zoekt over ai. Cloudflare beschuldigde het bedrijf deze zomer van het omzeilen van blokkades tegen scrapende ai-bots. Voorstanders wezen er toen op dat de ai slechts websites bezocht op verzoek van gebruikers, vergelijkbaar met een menselijke browser. Toch gebruikte Perplexity methoden die zijn identiteit verhulden, wat de discussie verder aanwakkerde. Wie ís eigenlijk aansprakelijk voor een ai-agent? ‘Dit is een ingewikkelde kwestie. Amazon beroept zich op haar algemene voorwaarden. De eerste vraag is echter of die voorwaarden wel van toepassing zijn,’ legt Stephan Mulders uit aan Computable. Hij is advocaat bij Blenheim in Amsterdam. ‘Algemene voorwaarden zijn van toepassing als ze aanvaard zijn. De agent zelf is geen rechtssubject en kan de voorwaarden dus niet accepteren. De agent kan dat wel in naam van de consument doen, maar dan is de vraag in hoeverre je als consument invloed had op de agent en hoeverre dat in jouw risicosfeer valt. De aansprakelijkheid van Perpexity ligt nog verder weg omdat zij de instructies niet geven en dus minder controle hebben over de agent. Als de agent wordt aangemerkt als een general purpose ai-model met systemisch risico, dan zal Perplexity dit ook moeten meenemen in zijn risicoanalyses. Het enkele gegeven dat Amazon hinder ondervindt van Perplexity’s agents is volgens mij onvoldoende voor aansprakelijkheid.’ ‘De discussie over ai-aansprakelijkheid loopt al een tijdje,’ weet Mulders. ‘Wie is bijvoorbeeld aansprakelijk bij een ongeluk met een zelfrijdende auto: de fabrikant, de eigenaar, of de inzittende(n)? Dit zou geregeld worden in de ai-aansprakelijkheidsrichtlijn. Echter, die is door de Europese Commissie teruggetrokken. Dus deze discussie zal nog wel even duren.’
50 miljoen subsidie voor Europese cybersecurity-innovatie
3 weken
Nederlandse bedrijven en overheidsorganisaties kunnen in aanmerking komen voor subsidie van innovatieve cybersecurity-projecten. Voorwaarde is dat die de cyberweerbaarheid van Europa versterken en kritieke digitale infrastructuur beschermen. De Europese Commissie stelt daarvoor in totaal vijftig miljoen euro beschikbaar. Dit budget komt uit het 1,7 miljard euro omvattende Digital Europe Programme om digitale innovatie in Europa te versterken. Het European Cybersecurity Competence Centre (ECCC) publiceerde onlangs een nieuwe subsidieoproep (call) voor cybersecurity-projecten. Subsidie is mogelijk voor vier soorten onderwerpen: • Cyberveilige tools, technologieën en diensten op basis van ai (vijftien miljoen euro). Deze oplossingen moeten geschikt zijn voor cyberhubs of sectorale Computer Security Incident Response Teams (CSIRTS). Denk aan systemen voor vroegtijdige waarschuwing, incident respons en bedreigingsdetectie. • Opschaling van innovatieve cybersecurity-oplossingen voor het mkb (vijftien miljoen). Doel is het helpen van mkb’ers bij het verbeteren van hun digitale weerbaarheid met geavanceerde beveiligingstechnologieën. • Gecoördineerde paraatheid-testen (tien miljoen) bij overheidsinstellingen. Denk aan stresstests, simulaties en andere paraatheid-acties. Doel is de capaciteit van kritieke infrastructuurbeheerders te versterken bij het voorkomen en reageren op cyberincidenten. • Regionale knooppunten (cable hubs) voor onderzeese kabels voor dataverkeer en infrastructuur (tien miljoen) bij overheden. Dit moet de detectie van bedreigingen en de operationele veiligheid rond deze strategische infrastructuren versterken. NCC-NL en RVO De call loopt tot eind maart 2026. Voor de eerste twee onderwerpen heeft de Nederlandse overheid het voornemen om extra budget (nationale cofinanciering) beschikbaar te stellen via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). NCC-NL is het officiële contactpunt voor Nederlandse organisaties met vragen over het cybersecurity-programma.
Wikken en wegen met ai
3 weken
Hoe past artificiële intelligentie (ai) in de organisatie, van de werkvloer tot de top, en hoe is het beveiligd? Computable vroeg het aan drie ai-innovatieleiders in hun sector: ING, Wolters Kluwer en de Belastingdienst. De verwachtingen voor ai zijn torenhoog,’ concludeert het IBM Institute for Business Value in een recent Research Insight, Solving the AI ROI puzzle. ‘Managers hebben al gezien dat ai teams sneller, slimmer en creatiever maakt. En ze weten dat concurrenten snel vooruitgang boeken. Ze vragen hun mensen om zich snel aan te passen en stellen grote doelen voor ai. Waarde staat centraal en de focus ligt op roi.’ Computable sprak in dit kader hierover met drie Nederlandse ai-innovatieleiders in hun sector: ING, Wolters Kluwer en de Belastingdienst. Vijf focusgebieden binnen gen-ai ‘We kennen de kracht van technologie om een positieve impact te maken,’ zegt Marco Li Mandri, hoofd Advanced Analytics Strategy bij ING. ‘We gebruiken ai en machine learning al jaren om bijvoorbeeld betere klantinteracties te realiseren via chatbots. Generatieve ai is de volgende, veel sterkere en impactvolle stap hierin.’ De bank heeft momenteel vijf focusgebieden binnen gen-ai: chatbots, gepersonaliseerde marketing, kyc (know your customer)-processen, wholesale banking lending, en software engineering. ‘De chatbot beantwoordt meer dan zestig procent van de gesprekken, met als doel dit te verbeteren naar zeventig procent in 2025,’ vervolgt hij. ‘Chats worden zowel door een algoritme als handmatig gemonitord. Wanneer de chatbot niet kan helpen, neemt een medewerker het over. Klanten kunnen hier altijd om vragen.’ Voor kyc gebruikt ING ai ‘voor de samenvatting van de inhoud in de ‘customer due diligence review’ en het genereren van geautomatiseerde risico-samenvattingen. Bij software engineering wordt gen-ai ingezet om code te schrijven of bugs op te lossen. ‘Verder testen we voice agents, agentic ai, met pilots die momenteel in Spanje en Duitsland plaatsvinden, om routinetaken in contactcentra af te handelen met behulp van geavanceerde spraaktechnologie,’ vervolgt hij. ‘Deze ontwikkelingen zijn bedoeld om de efficiëntie en klanttevredenheid te verbeteren, terwijl we transparantie, veiligheid en goed bestuur handhaven.’ “Vanaf 2026 zullen we agentic ai gebruiken om hypotheekaanvragen in Nederland te initiëren en af te ronden” – Marco Li Mandri, hoofd Advanced Analytics Strategy bij ING Kernpijlers responsible ai-aanpak ‘Vanaf 2026 zullen we agentic ai gebruiken om hypotheekaanvragen in Nederland te initiëren en af te ronden. Dit zal de manier waarop we met klanten omgaan, transformeren door het automatiseren van gegevensverzamelingen en kredietcontroles, terwijl persoonlijk advies uiteraard mensgericht blijft. Ai heeft veel potentieel om onze oplossingen aan onze klanten te verbeteren,’ weet Mandri. ‘We gebruiken dit op een verantwoorde manier. Model ethiek, het waarborgen van de privacy van onze klanten en het beschermen van hun gegevens, is een kernpijler van onze responsible ai-aanpak.’ Het IBM-rapport adviseert dat beveiliging vanaf het begin in ai wordt geïntegreerd. Dit is cruciaal, aangezien meer dan een kwart van de ai-initiatieven is geannuleerd, uitgesteld of niet is opgeschaald vanwege beveiligingsproblemen. Mandri is het daar mee eens. ‘Wat cybercrime betreft, ziet ING dit als een continu proces. ‘Safe en secure’ is een van de pijlers van onze strategie, dus wij investeren continu in technologie, samenwerking en bewustwording om risico’s te beperken. Zowel medewerkers als klanten worden actief getraind en geïnformeerd. De aanpak is breed: van technische maatregelen tot crisiscommunicatie en internationale samenwerking.’ Ai-inspanningen decentraliseren Hoe gaat Wolters Kluwer om met de ai-groei? ‘Wij zijn er stellig van overtuigd dat elke medewerker een rol moet spelen in onze ai-reis,’ reageert Mark Sherwood, de cio van het bedrijf. ‘Ons doel is om onze ai-inspanningen te decentraliseren, zodat iedereen binnen het bedrijf het gevoel heeft deel uit te maken van de golf, of er deel van uit te kunnen maken. We hebben wel een AI Center of Excellence dat teams van zowel it als productontwikkeling combineert, evenals een team dat zich richt op het transformeren van de bedrijfsvoering door middel van ai. Het eerste team richt zich meer op governance en coördinatie, terwijl het tweede team zich meer richt op het leveren van aantoonbare waarde.’ “We zien zeker dat de verwachtingen voor ai torenhoog zijn, maar ik denk dat dat positief is” – Mark Sherwood, cio bij Wolters Kluwers Ook Sherwood herkent de bevindingen van het IBM-onderzoek. ‘We zien zeker dat de verwachtingen voor ai torenhoog zijn, maar ik denk dat dat positief is. Zoals met elke nieuwe technologie bestaat het risico dat er een hype ontstaat. Maar veel ervan is legitieme berichtgeving over de ai-golf en hoe sterk die is en hoe snel die beweegt. Je krijgt óf een surfplank om op de golf te surfen, óf je wordt meegesleurd.’ Hij is het ook eens met de focus op roi, ‘maar we vinden dat je investeringen in ai-tools en -training niet altijd kunt koppelen aan een direct rendement in – Amerikaanse – dollars. We geloven dat er ook een sprong in het diepe nodig is, omdat een deel hiervan een kwestie van vallen en opstaan ​​zal zijn, maar dat is de kern van alle innovatie-investeringen.’ Tools alleen lossen ai-beveiligingsprobleem niet op De snelle groei brengt extra beveiligingsuitdagingen met zich mee. ‘Het is lastig om dit op te lossen, maar de eerste stap is bewustwording,’ adviseert Sherwood. ‘Het is cruciaal dat alle bedrijven erkennen dat het beveiligingslandschap net zo snel verandert, of zelfs sneller, dan de algehele adoptie van ai. Ai-deepfakes worden elke dag beter en overtuigender. Voor ons vereist dit veranderingen in alle aspecten van mensen, processen en technologie.’ Alleen, er komen elke dag nieuwe tools uit om deze problemen te bestrijden, maar tools alleen lossen het probleem niet op. Volgens de cio van Wolters Kluwer moet er ook een gezamenlijke inspanning worden geleverd om ‘onze medewerkers te trainen in waar ze op moeten letten, en processen te veranderen die helpen bij het afdwingen van waarborgen, zoals meerdere goedkeuringslagen en directe live calls naar degenen in goedkeuringsworkflows.’ Bij Wolters Kluwer maakt de ciso daarom deel uit van zijn cio-team. ‘Hoewel beveiliging ieders taak is, zijn wij van mening dat het cruciaal is voor ons succes en onze levensduur om een ciso te hebben wiens team zich uitsluitend richt op de bescherming van ons bedrijf, onze mensen en onze activa.’ “De uitdaging bij deepfake is dat ‘niets is wat het lijkt’. Oftewel, je kunt je ogen en oren niet meer geloven” – Adriaan Ros, persvoorlichter bij de Belastingdienst De grote deepfake-uitdaging: ontkennen wat er niet is, bijna kansloos Hoe gaan overheidsorganisaties om met de nieuwe dreiging van nep-berichten door middel van deepfake? ‘De uitdaging bij deepfake is dat ‘niets is wat het lijkt’. Oftewel, je kunt je ogen en oren niet meer geloven. Gecombineerd met de distributie via sociale media, maakt dit een giftige mix,’ schetst de fiscus bij monde van persvoorlichter Adriaan Ros. ‘Dat is niet alleen een probleem voor de overheid, maar voor de gehele maatschappij. De Belastingdienst heeft nog het ‘geluk’ dat formele communicatie met burgers en bedrijven wettelijk verplicht per brief moet.’ ‘Overigens voorzien wij dat deepfakes vooral in de hoek van bedrijfsvoering een risico kunnen zijn,’ vervolgt Ros. ‘Voor het primaire proces van de Belastingdienst zien wij nog niet zo snel hoe een video/audiofragment van een burger of bedrijf de Belastingdienst kan bewegen tot aanpassen van een aanslag. Een neptelefoontje van de directeur-generaal met het verzoek om snel geld over te maken, zal ook niet zo snel slagen.’ ‘Een grotere kans van slagen heeft fake nieuws’, stelt hij. ‘Een deepfake-video van de ceo van een groot techbedrijf over dat hun cloudomgeving kwetsbaarheden bevat, kan wereldwijd zo maar leiden tot paniek. Het ontkennen van iets dat er niet is, is bijna kansloos. Kunst is dan om op de cruciale plekken in de organisatie medewerkers te hebben zitten die de rust kunnen bewaren en niet meegaan in de paniek.’ Strikt maakt stroperig ‘Op dit moment voert de Belastingdienst regie op ai door middel van een tijdelijke multidisciplinaire regiegroep van directeuren’ legt Ros uit. ‘De regiegroep is er om overzicht, sturing, focus en heldere communicatie aan te brengen in de interne ai-ontwikkelingen en rapporteert direct aan het bestuursteam. Met de cio als voorzitter is er borging dat de afstemming tussen de verschillende rollen goed vormgegeven kan worden. Om afstemming met de uitvoering te borgen is de chief data officer onderdeel van het regieteam.’ ‘Het strikt volgen van procedures en werkinstructies, zou kunnen helpen in het beperken van de risico’s’, vervolgt hij. ‘Alleen, dat maakt de organisatie juist weer stroperig en als het er echt op aankomt, ten tijde van een calamiteit, moet je het juist hebben van korte communicatielijnen. Het is makkelijk roepen dat medewerkers altijd de bron moeten valideren, maar het is niet realistisch om te verwachten dat dat dan altijd gebeurt of zelfs mogelijk is.’ Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2025 #6.
Nexperia, staatsingrijpen en contractrisico’s voor ict-leveranciers
3 weken
BLOG – Het recente ingrijpen van de Nederlandse overheid bij chipfabrikant Nexperia laat zien hoe geopolitiek en overheidsbesluiten technologische ketens kunnen beïnvloeden. Nexperia, een Nederlands bedrijf dat eigendom is van een Chinese multinational, werd onder bijzonder toezicht geplaatst vanwege zorgen over governance en de continuïteit van cruciale productiecapaciteit in Nederland. Voor ict-leveranciers is dit een wake-upcall: politieke besluiten, zowel in Nederland als in China, kunnen de toelevering van cruciale technologie abrupt beïnvloeden – met directe gevolgen voor bestaande contracten en verplichtingen. Belangrijk is te begrijpen dat Nexperia in Nederland geen leveringsverbod richting Nederlandse partijen heeft gekregen; het bijzondere toezicht van de Nederlandse overheid beperkt vooral strategische beslissingen binnen het bedrijf. Wel heeft China gereageerd met exportrestricties op bepaalde onderdelen en productielocaties van de Chinese moedermaatschappij, waardoor de daadwerkelijke levering naar Nederland kan worden beperkt. Wat als de levering stilvalt?Wanneer een leverancier door staatsingrijpen of buitenlandse exportbeperkingen niet langer kan leveren, raakt dat direct de bedrijfsvoering van afnemers. Leveringen lopen vertraging op, projecten stagneren en aansprakelijkheidskwesties doemen op. De vraag is: bieden bestaande contracten hiertegen voldoende bescherming? Vier juridische aandachtspunten Overmacht en staatsingrijpenVeel contracten benoemen politieke besluiten, buitenlandse exportrestricties en overheidsmaatregelen niet expliciet als overmacht. Daardoor ontstaat onduidelijkheid over de verdeling van risico’s en de vraag wie opdraait voor de gevolgen van leveringsproblemen. Aansprakelijkheid en compensatieAls een leverancier niet kan leveren, kan de afnemer zelf worden aangesproken door klanten. Heldere afspraken over remedies, vervangende leveringen en beperking van aansprakelijkheid zijn daarom essentieel, zeker wanneer buitenlandse politieke maatregelen de leveringsketen verstoren. Risicoverdeling in de ketenInternationale ketens vragen om duidelijke afspraken: wie draagt het risico bij geopolitieke verstoringen of buitenlandse exportbeperkingen? Een expliciete toedeling in het contract voorkomt discussies en claims achteraf. Governance en communicatieEen goede governance-structuur en transparante communicatie zijn cruciaal. Stakeholders moeten tijdig worden geïnformeerd en juridische teams voorbereid op mogelijke vragen en claims. Meer dan een theoretisch risicoHet geval Nexperia maakt duidelijk dat geopolitieke risico’s niet langer abstract zijn. Ze raken de kern van technologische continuïteit. Ict-contracten moeten daarom niet alleen technisch en financieel solide zijn, maar ook bestand tegen politieke interventies, buitenlandse exportrestricties en verstoringen in de leveringsketen. Tip voor ict-leveranciersVoor it-leveranciers is het raadzaam om binnen de eigen organisatie te controleren of contracten en risicobeheermaatregelen toereikend zijn. Zijn overmachtsclausules, aansprakelijkheidsafspraken en alternatieve scenario’s up-to-date om leveringsrisico’s door geopolitieke escalaties of exportrestricties bij strategische leveranciers op te vangen? Erwin Paul Mazaira is advocaat intellectueel eigendom en it-recht
Kort: CO2-rapporten belemmeren verduurzaming datacenters, Nexperia mag weer (en meer)
3 weken
In dit nieuwsoverzicht: CO2-rapportering belemmert verduurzaming datacenters, Infiniot overgenomen door BBTG, Cisco bekroont HOB ICT Security, Crypto-beveiliger Ryder van start met 3,2 miljoen dollar, en Chinese exportverbod Nexperia grotendeels voorbij. CO2-rapportering belemmert verduurzaming datacenters Cloudaanbieders rapporteren hun CO2-uitstoot elk op een andere manier, waardoor een betrouwbaar totaalbeeld ontbreekt, aldus een marktanalyse van ABN Amro. Volgens de bank belemmert dit de verduurzaming van de it-sector. Het Internationaal Energieagentschap schat dat datacenters in 2024 zo’n 460 terawatt-uur verbruikten, met een verdubbeling naar duizend terawatt-uur in 2030. Slechts veertig procent daarvan zal uit hernieuwbare bronnen komen. Dashboards van providers zijn vaak markt-gebaseerd en geven een te rooskleurig beeld; locatie-gebaseerde cijfers worden niet altijd getoond. Initiatieven als Boavizta en opensource-tools zoals Cloud Carbon Footprint proberen dit gat te vullen, maar zonder standaarden blijft groene it volgens de bank een illusie. Infiniot overgenomen door BBTG Het Eindhovense Infiniot, specialist in software, data en security voor de energietransitie, sluit zich aan bij Building Beyond Technology Group (BBTG). Dit is de paraplu-onderneming van investeerder IceLake Partners waaronder ook Rubicon, Navara, OGD en Harvest vallen. Daarmee versterkt de Nederlandse groep haar positie in kritische infrastructuur. Infiniot blijft zelfstandig opereren, maar krijgt toegang tot de diensten van BBTG, dat met ruim 2100 experts actief is in cloud, cybersecurity en applicatiebeheer. Infiniot ontwikkelt complexe applicaties en algoritmen voor netwerkbedrijven om netcongestie te verminderen en het elektriciteitsnet te balanceren. Cisco bekroont HOB ICT Security Het Lopikse HOB ICT Security is door Cisco uitgeroepen tot Innovation Partner of the Year 2025. De erkenning volgt op drie jaar samenwerking met Cisco, waaronder integratie met het XDR-team en gebruik van Talos Threat Intelligence. HOB onderscheidt zich volgens de Amerikaan met het platform MijnHOB, dat klanten realtime inzicht geeft in digitale weerbaarheid en incidentrespons. Cisco prijst de combinatie van wereldwijde technologie met lokale betrokkenheid. Crypto-beveiliger Ryder van start met 3,2 miljoen dollar Het Amsterdamse Ryder heeft 3,2 miljoen dollar startkapitaal opgehaald onder leiding van investeerder Tim Draper, met deelname van onder meer een mede-oprichter van Solana, Anatoly Yakovenko. De startup richt zich op het oplossen van kwetsbaarheden rond seed phrases, die verantwoordelijk zijn voor meer dan tachtig procent van de crypto-diefstallen in de eerste helft van 2025. Ryder introduceert de hardware-wallet Ryder One met TapSafe, een tik-gebaseerd herstelsysteem. Oprichters Marvin Janssen en Louise Ivan Valencia Payawal combineren ervaring uit Web3 en Stacks met de productstrategie van de Franse ingenieur Julien Neree. In totaal heeft Ryder 4,8 miljoen dollar opgehaald om productie en internationale groei te versnellen. Chinese exportverbod Nexperia grotendeels voorbij China heeft bevestigd dat het exportverbod voor chipmaker Nexperia grotendeels wordt opgeheven, aldus Nu.nl, waardoor leveringen naar Europa voor niet-militaire doeleinden hervat worden. Het verbod volgde op ingrijpen van minister Vincent Karremans bij het Nijmeegse hoofdkantoor, nadat zorgen waren ontstaan over de Chinese eigenaar Wingtech. Een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam leidde tot schorsing van bestuurder Xuezheng Zhang en overdracht van aandelen aan een onafhankelijke partij. De stop zette de Europese auto-industrie onder druk. Hervatting kwam op gang na een deal tussen de VS en China, al blijft onduidelijk of de Nederlandse maatregelen worden teruggedraaid.
Aart Jochem stopt als ciso Rijk
3 weken
Eind december stopt Aart Jochem na vijf jaar als chief information officer (ciso) voor het Rijk. Hij bekleedde deze post vanaf december 2020 als eerste. Wat zijn nieuwe functie wordt, is nog niet bekend. Voormalig minister Ollongren (BZK) kondigde in 2019 de nieuwe functie van rijks-ciso aan. Ze deed dit nadat de Algemene Rekenkamer had geconstateerd dat de rijksbrede coördinatie op informatiebeveiliging moest worden versterkt. Het duurde nog tot eind 2020 voordat Aart Jochem, afkomstig van pensioenfonds PGGM waar hij ciso en hoofd Security & Quality Office was, als eerste ciso voor de rijksoverheid werd benoemd. De ciso Rijk, vallend onder de directie Cio Rijk van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), diende voor de rijksoverheid het boegbeeld van informatiebeveiliging en privacybeleid worden. Ook moest deze functionaris zorgen voor een rijksbrede samenwerking tussen de ministeriële ciso’s en het bestaande ciso-overleg voorzitten.   Tevreden gevoel Jochem stelt in een LinkedIn-post dat hij ‘in vijf jaar een volwassen organisatie heeft kunnen opzetten met een fijn team dat de complexe vraagstukken rond digitale weerbaarheid en autonomie weet te faciliteren binnen de rijksoverheid. Ik neem met een tevreden gevoel afscheid.’ Hij zegt met trots terug te kijken op de bijdragen aan het rijksbrede cloudbeleid, de Nationale Cryptostrategie, de strategie voor digitale weerbaarheid en digitale autonomie, redteaming, VSSR (het versterkte soc-stelsel voor het Rijk) en het zijn van vertrouwd adviseur voor vier staatssecretarissen en het interdepartementale CIO-beraad. ‘Ik heb op het scharnierpunt van politiek/bestuur en techniek veel geleerd en ook een en ander gebracht. Bijzonder om te zien hoe techniek steeds meer politiek wordt, wat nog versterkt wordt in de huidige geopolitieke situatie.’ BZK laat weten dat voor de werving van een nieuwe ciso Rijk een procedure is gestart bij de ABD (Algemene Bestuursdienst). Martijn de Hamer neemt in eerste instantie deze functie waar. Hij is nu plaatsvervangend ciso rijksoverheid.
Borging brand voice en ai-agent van DeepL
3 weken
DeepL lanceert een eigen ai-assistent DeepL Agent voor bedrijfsprocessen, Customization Hub voor een centrale taaloplossing en borging van brand voice, en een uitbreiding van de ondersteuning naar honderd wereldwijde talen. DeepL presenteerde tijdens diens DeepL Dialogues twee innovaties: DeepL Agent en de Customization hub. De nieuwe ai-agent moet als een assistent zelfstandig taken uitvoeren binnen bedrijfssystemen, zoals crm, e-mail en projectmanagementtools. Uit bètatests met meer dan duizend gebruikers en twintigduizend taken blijkt dat het systeem uiteenlopende processen kan overnemen, variërend van sales en klantenservice tot marketing. De ai-agent redeneert, plant en handelt namens de gebruiker, maar blijft onder menselijk toezicht. Daarmee wil de oplossing de tijd besparen die kenniswerkers anders kwijt zijn aan het schakelen tussen applicaties en het zoeken naar gegevens. ‘Onze klanten staan vaak voor dezelfde uitdaging: repetitieve, onsamenhangende taken die de productiviteit verminderen,’ zei ceo Jarek Kutylowski, die ook net lid is geworden van de Strategiegroep voor Technologie en Innovatie van de Duitse bondskanselier. Ai brand voice borging De andere innovatie, Customization Hub, is een platform dat woordenlijsten, stijlregels en vertaalgeheugens samenbrengt. Het moet fouten en nabewerking verminderen en de snelheid van vertalingen verhogen. Vertaalworkflows raken daarmee minder gefragmenteerd en terminologie en brand voice worden beter geborgd. Het platform ondersteunt schaalbare vertalingen met lagere kosten en minder inconsistenties, aldus het bedrijf. Meer dan honderd talen De softwareontwikkelaar kondigde ook een forse uitbreiding van het talenaanbod aan. Ongeveer zeventig nieuwe talen zijn toegevoegd, waaronder alle 24 officiële EU-talen en veelgevraagde talen uit Azië en Afrika. Ook zijn na verzoeken van zakelijke klanten Hindi, Maleis, Tagalog, Bengaals, Marathi, Tamil en Urdu toegevoegd. Met het eerder dit jaar gelanceerde DeepL Voice voor Zoom Meeting en deze uitbreidingen wil DeepL zich nadrukkelijk positioneren als leverancier van geïntegreerde ai-oplossingen voor de moderne werkplek met de nadruk op automatisering, integratie met bestaande systemen en het reduceren van complexiteit in vertaal- en productiviteitsprocessen. Kutylowski : ‘Het uiteindelijke doel is niet alleen meer efficiëntie. Het is een diepgaand partnerschap tussen mensen en technologie dat ons grootste potentieel ontketent.’

Pagina's

Abonneren op computable