business

Het begin van 2025 betekende een grote stap voor Turner & Townsend, toen CBRE zijn projectmanagementactiviteiten combineerde met Turner & Townsend. Sogol Azarbad en Monne van Egmond blikken terug op hun ervaringen sinds de deal werd afgerond.

Schuttelaar & Partners begon in 1995 als een kleinschalig adviesbureau, maar inmiddels werken er op vier locaties in Nederland en België ruim 120 professionals. Samen met oprichter Marcel Schuttelaar staan we stil bij het 30-jarig jubileum van het bureau, en blikken we natuurlijk ook vooruit.

Digitalisering staat al jaren hoog op de agenda van de financiële functie. Een van de trends die deze afdeling in hoog tempo verandert, is hyperautomation. Jeroen Veldhuis, partner bij BDO, over de effecten van hyperautomation op de finance functie, het ontsluiten van waarde en het belang van verandermanagement.

Een groep zelfstandige ESG-experts heeft het ESG Ondernemers Collectief gelanceerd, als opvolger van het voormalige CSRD Collectief, hun eerdere initiatief. Het nieuwe ESG-netwerk ondersteunt (middel)grote bedrijven bij het vormgeven en uitvoeren van hun ESG-ambities.

De Nederlandse Digitaliseringsstrategie moet mikken op meer soevereiniteit. Makkelijk gezegd. Maar hoeveel meer is genoeg? Het National Cyber Security Centre adviseert om geen Amerikanen meer in dienst te hebben. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wil dat diezelfde experts meepraten over de NDS. Binnen de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) zijn zes prioriteiten vastgesteld om als overheid onze digitale infrastructuur sneller te versterken. Twee van die zes zijn een gezamenlijke cloudtechnologie en de digitale weerbaarheid en autonomie van de overheid. Kortgeleden is een onafhankelijke adviesraad voor de NDS geselecteerd, die uit veertien ‘vooraanstaande digitaliseringsdeskundigen’ bestaat. De leden zijn academici, ambtenaar of adviseur. Slechts één van die veertien leden vertegenwoordigt de professionele Nederlandse ict-sector: NLdigital. Dat is een brancheorganisatie met meer dan zeshonderd leden, bedoeld om de leden te helpen ‘hun doelen te bereiken.’ Bij die veertien zit uitdrukkelijk niet – en tegen de verwachting in – de Dutch Cloud Community (DCC), de branchevereniging voor de Nederlandse cloud- en internetsector met zo’n honderd leden. De DCC heeft een duidelijk standpunt ingenomen over soevereiniteit: ‘Het systematisch kiezen voor de Amerikaanse publieke cloud is een groot risico voor Nederland. DCC werkt actief samen met de overheden en de politiek om een gebalanceerd cloud beleid tot stand te brengen.’ Hoe soeverein is soeverein? ‘De Amerikaanse wetgeving gaat ver: zolang de provider gecontroleerd is door een Amerikaanse ubo – ultimate benefecial owner – blijft de VS-wetgeving van toepassing,’ waarschuwt de DCC. ‘En als er geen rechtstreekse koppeling is, kan de rechter in Washington het bedrijf opdracht geven om er een aan te leggen. Dit is in het verleden wel eens gebeurt. Het National Cyber Security Centre (NCSC) geeft zelfs de aanbeveling dat Europese bedrijven geen Amerikanen in dienst moeten nemen als ze buiten de reikwijdte van de US Cloud Act willen blijven.’ Toch wordt meer dan de helft van het materieel publieke-cloudgebruik bij Microsoft, Amazon en Google ingekocht, volgens de Algemene Rekenkamer. Diezelfde niet-Europese Big Tech-bedrijven en andere grote als Huawei en Meta zijn lid van NLdigital. Op die manier zit Big Tech dus nu aan tafel met de overheid om te praten over de NDS en meer soevereiniteit. Ondanks de overlap tussen de twee genoemde NDS-prioriteiten over soevereiniteit en de cloud zit de DCC niet aan diezelfde tafel. Gezien de uitspraken van het NCSC en de Algemene Rekenkamer lijkt het vreemd dat Big Tech wel mag meepraten over de Nederlandse digitale soevereiniteit, maar de DCC niet.  ‘We kunnen ons goed voorstellen dat de DCC verbolgen is dat zij niet vertegenwoordigd zijn in de werkgroep, vooral als dat van tevoren was aangekondigd,’ vertelt Jeroen Bos aan Computable. Hij is een van de initiatiefnemers van Cloud of the North en navigator bij Bossers & Cnossen. ‘Het is niet of of, ook de DCC moet vertegenwoordigd zijn in de werkgroep. En daarnaast is het belangrijk dat de Amerikaanse Big Tech-bedrijven meepraten, zolang het juridische uitgangspunt maar duidelijk is,’ legt hij uit. ‘Zoals onlangs Anton Carniaux, legal director van Microsoft toegaf dat het bedrijf niet kon garanderen dat Franse data die het hostte, niet aan buitenlandse autoriteiten zou worden overgedragen. Het negeren of buitenspel zetten van Big Tech bedrijven, waar ontzettend veel kennis aanwezig is, lijkt ons niet de juiste manier. Ze bevragen, zoals de Franse overheid dat doet, hoe er met data wordt omgegaan of hoe veilig die is opgeslagen, dat maakt ze juist belangrijk om aan tafel te houden. Ze aanspreken op ‘sovereign-washing’ zeggen dat ze 100 procent digitaal Europees soevereine clouds in Europa bouwen, en vragen hoe die zich verhouden tot Amerikaanse extraterritoriale wetten, dat allemaal is van wezenlijk belang.’ Overigens, ‘digitale soevereiniteit gaat niet over alles zelf doen, het gaat over weten waar je data staat, wie erbij kan, wie het beheert en hoe je het kan porteren naar een andere omgeving mocht één van de voorgaande punten niet meer aan de juiste wetten of je eigen overtuiging voldoet,’ verduidelijkt Bos. Individuele cloud-expertise De overheid zelf ziet geen probleem in de tegenstelling. De adviesraad bestaat namelijk uit individuen, niet uit bedrijven, en is bovendien niet de enige plek waar de NDS advies inroept. ‘Leden zijn op persoonlijke titel gevraagd, vanwege hun kennis van digitalisering en brede ervaring in het bedrijfsleven, de wetenschap of de overheid. Zij fungeren niet als ‘vertegenwoordiger’ van bijvoorbeeld het bedrijfsleven,’ relativeert Marcus Polman in een gesprek met Computable. Hij is woordvoerder Digitalisering, en spreekt namens het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en staatssecretaris Digitalisering Eddie van Marum. ‘Voor het succes van de NDS is het belangrijk dat we gebruik maken van de kennis en kunde van het bedrijfsleven’, aldus Polman. Volgens hem wordt de betrokkenheid van het bedrijfsleven en belangenorganisaties op meerdere manieren ingevuld. Dit gebeurt in hoofdzaak per NDS-prioriteit om op inhoud het juiste gesprek te voeren. ‘Voor de NDS-prioriteit Cloud geldt bijvoorbeeld dat er een aantal weken geleden nog een gesprek heeft plaatsgevonden met de DCC over de NDS-prioriteit Cloud, waaronder de beoogde marktplaats voor cloudvoorzieningen en het onderwerp soevereiniteit. De DCC is in dit gesprek ook uitgenodigd om hier een visie over te ontwikkelen en aan te geven hoe zij hieraan bij kunnen dragen. Aanvullend is de NDS-Raad ingesteld om het Bestuurlijk Overleg Digitalisering van gevraagd en ongevraagd advies te voorzien over de NDS.’

Bedrijven in België en Nederland verliezen samen bijna dertig miljard euro per jaar door slechte datakwaliteit en inefficiënties bij het vinden en corrigeren van data. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Savanta, uitgevoerd in opdracht van ai-datacloud-bedrijf Snowflake. Onderzoek over data in opdracht van een dataspecialist: we nemen het altijd met een korrel zout. Al is het onderzoek, bij 1.088 medewerkers in de Benelux, uitgevoerd door een extern onderzoeksbureau. En bovendien valt er over datakwaliteit en -beheer wel een en ander te vertellen. Onderbenut potentieel Volgens de onderzoekers is er in beide landen nog veel onbenut potentieel. In België lopen de kosten op tot 8,41 miljard euro door gebrekkige datakwaliteit en inefficiënties. Een ruime meerderheid van de werknemers (81 procent) besteedt wekelijks gemiddeld 64,8 minuten aan het zoeken naar de juiste gegevens — goed voor ruim een werkweek per jaar — wat neerkomt op een productiviteitsverlies van 4,83 miljard euro. Het corrigeren van fouten in data kost bedrijven nog eens 3,58 miljard euro.Nederlandse bedrijven, in groter aantal dan de Belgische, zien de schade oplopen tot 20,03 miljard euro jaarlijks. De meerderheid van de werknemers (78 procent) besteedt gemiddeld 54 minuten per week aan het vinden van data, goed voor een verliespost van 10,6 miljard euro. Daarbovenop gaat nog eens 9,43 miljard euro verloren doordat medewerkers gemiddeld bijna een volle werkweek per jaar besteden aan het corrigeren van foute data. Vertrouwen Naast de directe kosten speelt ook het vertrouwen in data een grote rol. In België geeft slechts 24 procent van de werknemers aan veel vertrouwen te hebben in de kwaliteit van de gegevens waarmee zij werken. Meer dan de helft (57 procent) moet regelmatig controleren of gegevens wel kloppen, en 16 procent doet dit zelfs dagelijks.In Nederland ligt het vertrouwen iets hoger, op 30 procent, maar ook daar moet bijna 60 procent van de werknemers wekelijks checken of de data betrouwbaar zijn. Bijna de helft (48 procent) corrigeert bovendien wekelijks fouten, wat het gebrek aan efficiëntie verder illustreert.‘Dit onderzoek onderstreept dat inefficiënte datastrategieën en slechte datakwaliteit organisaties jaarlijks miljarden kosten’, vat Martin Frederik, country manager Benelux bij Snowflake, samen. ‘Het is cruciaal dat organisaties beginnen met een solide datafundament: niet alleen om de juistheid van data te waarborgen, maar ook om ervoor te zorgen dat data eenvoudig en veilig toegankelijk zijn.’

Airmail, de nieuwe AI-aangestuurde e-mailtool van KLM, volledig ontwikkeld binnen de KLM-huisstijl, heeft al 6 miljoen klanten bereikt. Met enkele drukken op de knop kunnen wereldwijd gepersonaliseerde nieuwsbrieven worden samengesteld die aansluiten op KLMs specifieke behoeften. Lokale marketingprofessionals kunnen kiezen uit bijna 60 bestemmingen en vijf thema’s – zoals stad, culinair, natuur, strand of kunst & cultuur – waardoor e-mails ontstaan die direct inspelen op de behoeften van verschillende klantsegmenten. Airmail werd in februari gelanceerd als pilot en heeft al sterke resultaten en positieve feedback opgeleverd. Klein beginnen gaf de kans om te testen, te leren en te optimaliseren. Sinds de officiële lancering in augustus 2025, zijn er 50 Airmails gemaakt en bezorgd bij 6,3 miljoen klanten. De tijd die nodig is voor het creëren van e-mails is met 90 procent verminderd, terwijl de klanttevredenheid hoog is gebleven. Er is een sterke vraag naar gepersonaliseerde e-mailcontent om bestemmingen te promoten. Elk lokaal team heeft eigen prioriteiten: ze leggen de nadruk op verschillende bestemmingen en bedienen doelgroepen met uiteenlopende interesses. Het op maat maken van dit soort e-mails kostte veel tijd en middelen. Airmail biedt volgens KLM een schaalbare, efficiënte en merkvaste oplossing waarmee lokale KLM-teams relevante bestemmingen kunnen promoten, reisinspiratie kunnen bieden en boekingen effectiever kunnen stimuleren. Tegelijkertijd zorgt het voor een relevantere en meer betrokken ervaring voor onze klanten. Hoewel Airmail wordt aangestuurd door AI, blijft menselijke controle onmisbaar voor factchecking, contentkwaliteit en aansluiting bij lokale markt- en culturele nuances. Automatisering maakt het mogelijk grootschalig te werk te gaan, terwijl menselijke expertise de vertrouwde KLM-kwaliteit garandeert die klanten verwachten. De langetermijnambitie is een volledig geautomatiseerde en gepersonaliseerde e-mailreis, waarin AI-gegenereerde content naadloos inspeelt op de behoeften van individuele reizigers, terwijl de merkbelofte van KLM centraal blijft staan.

Surf adviseert onderwijs- en onderzoekinstellingen terughoudend om te gaan met de inzet van Microsoft 365 Copilot. Dat is de conclusie van een nieuwe DPIA (Data Protection Impact Assessment) op Microsoft 365 Copilot. Ondanks dat er verbeteringen zijn doorgevoerd in de artificiële intelligence (ai)-toepassing, zijn nog niet alle risico’s verdwenen. Vorig jaar december raadde Surf het onderwijs nog af om op Microsoft 365 Copilot te vertrouwen. De afgelopen maanden hebben ict-coöperatie voor de onderwijs- en onderzoeksector Surf en SLM (Strategisch Leveranciers Management) Rijk met Microsoft overleg gevoerd om de risico’s aan te pakken. Door de privacyverbeteringen in Microsoft 365 Copilot, waar alle gebruikers profijt van hebben, raadt Surf de inzet ervan nu niet meer volledig af. Maar gezien de nog aanwezige risico’s adviseert de it-dienstverlener onderwijs- en onderzoeksinstellingen terughoudend om te gaan met de inzet van Copilot en de risico’s weloverwogen af te wegen. ‘Daarbij adviseren we in ieder geval om binnen een instelling duidelijke afspraken te maken over de inzet van ai en een ai-gebruiksbeleid te hanteren.’ Conclusies risicobeoordeling In december 2024 publiceerde Surf de eerste DPIA op Microsoft 365 Copilot, waaruit vier hoge risico’s naar voren kwamen. Naar aanleiding daarvan gaf de organisatie een negatief advies voor het gebruik van Microsoft 365 Copilot. Van het kwartet risico’s blijven er twee over die nu als ‘medium’ of ‘oranje’ zijn beoordeeld. Deze hebben betrekking op inaccurate (persoons)gegevens en de bewaartermijn van de diagnostische (persoons)gegevens over het gebruik van de dienst. Surf houdt een vinger aan de pols bij de gedane toezeggingen van Microsoft om deze medium risico’s aan te pakken en maakt over zes maanden een nieuwe afweging. Als coöperatie let Surf er op dat de sector regie houdt over de inzet van kunstmatige intelligentie en dat dit verantwoord gebeurt. Daarbij houdt de dienstverlener rekening met de balans tussen verschillende aanbieders en met de actuele geopolitieke situatie, om kwetsbaarheid als gevolg van afhankelijkheden binnen de bedrijfsvoering te voorkomen.

Nederlandse overheidssystemen zijn al een week lang doelwit van succesvolle DDoS-aanvallen. Zeker 57.000 ambtenaren krijgen het advies naar kantoor te komen omdat thuiswerken onmogelijk is door verstoorde VPN-verbindingen. De aanvallen treffen specifiek systemen van interne ICT-leverancier SSC-ICT. Dat schrijft de NOS. De aanvallen treffen voor zover bekend alleen systemen van SSC-ICT, de interne ICT-leverancier van […]

Hoe blijft je organisatie overeind na een cyberaanval? Dat is de vraag waar de projecten uit de Computable Awards-categorie Cyber Resilience om draaien, legt Jurylid Fred Streefland uit in deze video. Cyber Resilience gaat verder dan cybersecurity – een organisatie moet veerkrachtig zijn om de zaak draaiende te houden. Daarbij gaat het om het in kaart brengen van de stakeholders, bepalen van de strategie, beschermen van de bedrijfsactiviteiten en het monitoren van kwetsbaarheden.    Uit de zestig voordrachten in deze categorie heeft de jury deze tien nominaties geselecteerd: 6de Overheidsbrede Cyberoefening (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ictu, KPMG en Spitz) CCV-keurmerk Cybersecurity Awareness Training (Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid) Cisco AI Defense Commvault Cloud Rewind Cybersecurityvisie en -strategie (NS) Dynatrace AI-Powered Log Management and Analytics European Cloud Campus (Leaseweb) HarfangLab EDR Proofpoint Data Security Platform Universal DDI Product Suite (Infoblox) Meer informatie over de cases is te vinden op deze pagina: Deze 10 initiatieven zijn het weerbaarst! Stemmen Het stemproces voor de Computable Awards 2025 is geopend en loopt tot 5 oktober. Publieksstemming bepaalt voor vijftig procent de winnaar. Breng hier uw stem uit. Ook buigen de betrokken juryleden zich over de genomineerden per categorie, een gemiddeld oordeel dat ook voor de helft meeweegt. Op 18 november worden per categorie de winnaars aangewezen. Dit gaan we doen in De Polar bij Jaarbeurs in Utrecht. Het thema van de avond wordt ‘Rebooting Reality’ waarmee we bij de Computable Awards 2025 speciale aandacht hebben voor de noodzaak om onze digitale wereld opnieuw te doordenken in een tijd waarin geopolitieke spanningen, ai, energiecrises en informatieoorlogen alles op scherp zetten. In een wereld waarin de werkelijkheid steeds minder vanzelfsprekend is, moeten we opnieuw kiezen wat we écht belangrijk vinden. ‘Rebooting Reality’ is een uitnodiging om de digitale samenleving van de toekomst opnieuw op te starten – bewuster, veiliger, menselijker. Partner Computable Awards 2025?Wilt u partner worden van de Computable Awards 2025, hét jaarlijkse festijn in de Nederlandse ict-markt? Verbind dan uw naam aan dit evenement en woon op 18 november de spectaculaire uitreiking bij!

Wat betekent leiderschap eigenlijk? 'De leiders die ik me herinner zijn in mijn ogen niet in de eerste plaats leiders, maar mensen.'

Het Chinese bedrijf Hello, actief in deelfietsen en deelauto’s en gesteund door fintech-gigant Ant Group, heeft zijn eerste volledig autonome taxi onthuld. Met deze stap wil Hello zich meten met sterke lokale spelers zoals Baidu, WeRide en Pony.ai. De robotaxi, de Hello Robot1, is gebaseerd op de Venucia VX6 SUV, een model dat voortkomt uit een joint venture tussen Dongfeng Motor en Nissan. Volgens medeoprichter Yu Qiankun is de auto uitgerust met 14 high-resolutie camera’s, acht lidar-sensoren en 18 extra sensoren om de omgeving te verkennen. Deze stap volgt op de aankondiging in juni dat het bedrijf zich intensiever zou gaan richten op autonome taxi’s. Inmiddels heeft de robotaxi-afdeling van Hello meer dan 3 miljard yuan (ongeveer 421 miljoen dollar) aan initiële investeringen ontvangen van Hello zelf, Ant Group en batterijfabrikant CATL.

Anthropic, de maker van AI-chatbot Claude, heeft onderzocht waar bedrijven de technologie voor inzetten.

Een nieuwe technologie tegen kledingdiefstal in zijn winkels blijkt een soort smeerolie in digitale en omnichannel verkopen en retouren. Bij de presentatie van de halfjaarcijfers vorige week vertelde de directie van het Spaanse modeconcern dat het zijn zogeheten soft-tag technologie over alle detailformules gaat uitrollen. Sinds 2023 wordt ermee getest bij Zara, wat leidde tot een volledige uitrol. Nu volgen Bershka en Pull&Bear. Wat begon als antidiefstaltechnologie is verworden tot een facilitator van crosschannel commerce. Inditex nam een systeem in gebruik dat de grote hardplastic labels aan kleding overbodig maakte. Die werden vervangen door amper zichtbare labels. Tijdens de proeven ermee werd duidelijk dat het ook goed kon worden gebruikt om unieke kledingstukken te identificeren. In de toelichting op de financiële cijfers zegt de modegroep: “Dit programma breidt het bestaande technologische ecosysteem in de winkel uit met Click & Collect-silo’s (foto), sorteermachines, kassahulp en afleverpunten. Het zorgt voor een aanzienlijke verbetering van de klantervaring, vergemakkelijkt de interactie met onze producten en verbetert het aankoopproces.” “Het vormt de basis voor onze verdere digitalisering van winkels en de integratie ervan met online platforms in de komende jaren. Het nieuwe systeem is nu volledig operationeel bij Zara en wordt uitgerold bij Bershka en Pull & Bear.” Of en in hoeverre de omzet verhoogt, is niet bekend. Wel is duidelijk dat klanten makkelijk retouren aanbieden in fysieke winkels. BNR bericht, dat twee van de drie retouren in een winkel worden afgehandeld. Inditex maakt geen onderscheid tussen fysieke en digitale verkopen, omdat de kanalen te nauw met elkaar zijn verbonden om ze als silo’s te behandelen. Stelt CFO Andrés Sánchez in reactie op een vraag van een financieel analist. Voor de rest van het jaar verwacht het aanhoudend sterke groei in online verkopen.