business

Denemarken, dat op dit moment het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie bekleedt, heeft onverwacht besloten om de plannen voor verplichte chatcontrole te laten vallen.  Volgens een verklaring van de Deense justitieminister zullen dienstverleners van communicatiediensten niet langer verplicht worden om actief naar kinderpornografisch materiaal te zoeken binnen privéberichten zoals WhatsApp of vergelijkbare platforms. De beslissing betekent het einde van één van de meest controversiële voorstellen van de EU. Dat voorstel stuitte op felle kritiek, mede vanwege zorgen over privacy, encryptie en de reikwijdte van overheidsbemoeienis. De ommezwaai weerspiegelt interne politieke onenigheid: terwijl de socialistische partij het voorstel steunde, nam coalitiepartner Moderaterne afstand van het idee. In Duitsland leidde de voorgestelde chatcontrole ook al tot hevige verdeeldheid binnen de regeringscoalitie. Officieel blijft de eerder afgesproken regeling, die aanbieders toestaat om vrijwillig te zoeken naar mogelijk misbruik in berichten, nog van kracht tot de in de wet opgenomen termijn afloopt.  De huidige regelgeving omtrent het opsporen van kindermisbruik vervalt in april 2026.

AI is hip en happening. In de eerste helft van 2025 haalden Europese AI-startups € 3 miljard op, 61% meer dan vorig jaar. Een tsunami van .ai-domeinen en ‘AI-first’ decks overspoelt de markt. Maar hoeveel daarvan is echte AI? En welke bloemen gaan echt bloeien (en welke niet)? AI is overal Afgelopen jaar heb ik […]

Puma zet in op directe verkoop via eigen kanalen. De online omzet stijgt fors, terwijl het Duitse sportmerk bewust minder kortingsacties voert om het merkimago te versterken. Dat komt naar voren uit de toelichting op de kwartaalcijfers die gisteren verschenen. Sinds 1 juli 2025 heeft het Duitse bedrijf een nieuwe CEO in de persoon van Arthur Hoeld. Zijn doel is het sportmerk weer te laten aansluiten bij Nike en Adidas. Hij voert momenteel een ingrijpende reorganisatie door waarbij wereldwijd circa negenhonderd kantoormedewerkers verdwijnen. Die ingreep moet de kostenstructuur verbeteren en ruimte creëren voor investeringen in marketing en productontwikkeling. Het bedrijf spreekt zelf van een ‘reset’. Een van de manieren om het imago van het sportmerk op te vijzelen is geen kortingen meer te geven op producten in zijn eigen winkelkanalen. Dat zijn fysieke winkels, de site en app. Dat werkt, want ondanks die kortingsstop steeg de digitale kwartaalomzet afgelopen kwartaal met 5,6 procent. In heel 2025 bedraagt de groei hier 14,2 procent tot 1,7 miljard euro. De online groei maakt deel uit van een bredere verschuiving naar directe klantcontacten. Het Direct-to-Consumer aandeel klom in het derde kwartaal naar 29,1 procent van de totale omzet, tegen 25,1 procent een jaar eerder. Puma zet nadrukkelijk in op storytelling rond zijn producten als marketingtechniek. Daarbij concentreert het zich op vier pijlers: voetbal, hardlopen, training en de lifestyle-collectie Sportstyle. Concurrent Nike heeft sinds oktober 2024 een nieuwe CEO, Elliott Hill. Ook hij is bezig het merk qua uitstraling en vermarketing strakker te trekken.

Docker heeft twee ernstige kwetsbaarheden opgelost in zijn software. In Docker Compose werd een fout ontdekt die het mogelijk maakte om bestanden te schrijven buiten de beveiligde omgeving, terwijl de Windows Desktop Installer gevoelig bleek voor DLL-hijacking. Dit schrijven The Register en Heise. Beide fouten kregen een hoge risicoscore en zijn inmiddels verholpen in recente […]

Nexperia Nederland heeft de export van wafers naar de Chinese assemblagefabriek van de fabrikant volledig stop gezet. Dat kan grote gevolgen hebben voor onder andere de auto-industrie, die grotendeels afhankelijk is van de producent. Informatie hierover is ingezien door persbureu Reuters. De brief dateert van woensdag 29 oktober en is ondertekend door Stefan Tilger, interem-CEO […]

De AI-assistent Claude van Anthropic blijkt kwetsbaar voor een aanval waarbij privégegevens ongemerkt kunnen worden doorgestuurd naar een aanvaller. Anthropic bevestigt dat het risico bekend is. Het bedrijf stelt dat gebruikers zelf moeten opletten en het proces moeten onderbreken zodra ze verdachte activiteit zien. De ontdekking komt van onderzoeker Johann Rehberger, ook bekend als Wunderwuzzi, die […]

OpenAI kondigt een nieuwe Stargate-campus aan in Michigan van meer dan 1 gigawatt, als onderdeel van een samenwerking met Oracle. Het totale project omvat nu meer dan 8 gigawatt aan geplande capaciteit en 450 miljard dollar (389 miljard euro) aan investeringen. Dit brengt de doelstelling van 500 miljard dollar binnen bereik. De uitbreiding past in […]

Datalekken komen in de helft van de gevallen van MKB-bedrijven met tot 250 werknemers. Retail en de groothandel zijn de prettigste doelwitten voor cybercriminelen. Dat komt naar voren in onderzoek van het Zwitserse techbedrijf Proton, dat gisteren zijn Data Breach Observatory lanceerde. Detailhandel en groothandel zijn goed voor meer dan een kwart (25,4%) van de datalekken. Technologiebedrijven volgden met 15 procent, terwijl media- en entertainmentbedrijven goed waren voor 11 procent van de datalekken. Het onderzoek moet ondernemers wijzen op de omvang van hun kwetsbaarheid. Tegelijkertijd nemen de Zwitsers de gelegenheid een nieuwe zakelijke dienst te introduceren. Met het Data Breach Observatory monitort het Zwitserse privacybedrijf rechtstreeks het darkweb, daar waar hackers hun buit aan gestolen data verhandelen. Het nieuwe observatorium onderscheidt zich van bestaande rapportages door niet te vertrouwen op informatie van getroffen bedrijven zelf, maar door data te verzamelen bij de bron: de criminelen. Proton ontdekte op deze manier dat er in 2025 al meer dan 300 miljoen individuele records zijn gelekt via bijna 800 datalekken. De digitale observatiepost is ontwikkeld in samenwerking met Constella Intelligence uit de VS. Uit een eerder project van de twee bedrijven kwam naar voren, dat persoonlijke gegevens van 41 van de 225 leden van de Eerste en Tweede Kamer (18%) circuleren op het darkweb. Foto: Mike McCune (cc)

Afgelopen week vond de beroemde Dutch Design Week plaats. Accenture toonde daar zijn AI-expertise – en wel in een keuken. De voorloper van de Dutch Design Week ontstond in 1998 in Eindhoven onder de naam Dag van het Ontwerp.

Na bijna 25 jaar bij Big Four-kantoor Deloitte heeft Stephen Brunner de overstap gemaakt naar BDO. Brunner is per vandaag bij BDO benoemd tot partner binnen de business unit International Tax Services.

Advies- en trainingsbureau Leanprofs heeft twee geaccrediteerde lean-programma’s gelanceerd: de Lean Purple Belt en de verkorte Green-to-Purple Belt. In beide programma’s ligt de nadruk op de menskant van lean – hoe gedrag, samenwerking en leiderschap het succes van verandering bepalen.

Turner & Townsend, een specialist in project- en programmamanagement, heeft Jeffrey Neervoort aangesteld als Datacenter Lead in de Nederlandse markt. Jeffrey Neervoort maakt de overstap van Salute, een leverancier van IT-oplossingen aan datacenters, waar hij zeven jaar werkte en meest recentelijk leiding gaf aan grote EMEA-klantaccounts binnen de datacentermarket.

Conversatie-ai-assistenten zoals Copilot, Claude en Gemini zijn krachtig, maar hun hallucinaties blijven een groot risico. Wat kunnen organisaties doen om dit gevaar technisch en organisatorisch te beperken zónder de voordelen te verliezen? Ai‑assistenten zijn razendsnel en overtuigend, maar juist dat maakt hun fouten verraderlijk. Een hallucinerende Copilot, Claude of Gemini is geen incidentje, maar een ingebakken eigenschap: het model vult gaten in met plausibele onzin. Voor organisaties die afhankelijk zijn van betrouwbare informatie creëert dat een reëel risico. De eerste stap is dus acceptatie: ja, ai-assistenten zúllen hallucineren. De echte aandacht? Hoe herken je hallucinaties, hoe beperk je ze en hoe maak je ze beheersbaar. Computable heeft dat op een rijtje gezet. Risico’s in de praktijk ‘Een onnauwkeurigheid in een juridisch document kan de uitkomst van een zaak beïnvloeden,’ waarschuwt onder andere het Amerikaanse ict-vakblad Computerworld. Zulke fouten kunnen niet alleen rechtszaken doen kantelen, maar ook investeerders afschrikken en beleidskeuzes ondermijnen. Onderzoek van Stanford University laat zien dat zulke ai-assistenten, algemene large language modellen (llm), in zo’n drie kwart van juridische queries hallucineren. Zelfs domeinspecifieke modellen geven in één op de drie of vier gevallen nog foutieve citaties. Deloitte rapporteerde dat vier op de tien executives verkeerde beslissingen nemen op basis van foutieve ai-output. Voor cio’s en risk officers betekent dit dat ai-governance niet optioneel is. Zonder controles en verificatieprocessen kan een enkele fout doorwerken in beleid, investeringsbeslissingen of juridische claims. Data en retrieval als fundament ‘Als de input verouderd of inconsistent is, kun je geen betrouwbare output verwachten’, verwoordt ai-beveiliger Knostic het bekende ‘garbage in, garbage out’. In de praktijk betekent dit dat organisaties hun kennisbanken net zo zorgvuldig moeten beheren als hun financiële administratie. Retrieval-augmented generation (rag) kan hallucinaties beperken, mits de pijplijn robuust is ingericht, legt de cybersecurityexpert uit. Dat betekent: vectorindexen opschonen, embeddings valideren, documentversies beheren en retrieval-resultaten monitoren. Zonder die discipline kan een oud hr-document zomaar als actuele regelgeving worden gepresenteerd. Wie rag inzet, moet dus niet alleen investeren in techniek, maar ook in processen voor datakwaliteit en monitoring. Alleen zo kan de belofte van betrouwbaardere output worden waargemaakt. Gebruikersgedrag maakt verschil ‘Als je vraagt om vijf voorbeelden terwijl er maar vier bestaan, gaat het model het ontbrekende voorbeeld gewoon verzinnen,’ illustreert OpenAI zelf de rol van de menselijk gebruiker bij hallucinerende ai’s. Zulke promptfouten ontstaan vaak onbewust, maar vergroten de kans dat medewerkers hallucinaties voor waar aannemen. Best practices voor gebruikers zijn daarom: hypothetische scenario’s expliciet markeren, abrupte onderwerpwisselingen vermijden en formuleren in termen van ‘tot vijf voorbeelden’ in plaats van een exact aantal. Ook helpt het om Copilot te instrueren in een zakelijke toon en contextuele informatie mee te geven. Voor organisaties betekent dit dat training in promptvaardigheden een noodzakelijke investering is, om de betrouwbaarheid van ai-output te vergroten. Zo adviseert Microsoft zelf de ICE-methode voor betere prompts: Instructies die direct en specifiek zijn, Condities om duidelijke grenzen te stellen (‘alleen uit deze documenten’) en Escalatie om terugvalgedrag te definiëren (zeg ‘Ik weet het niet’ als je het niet zeker weet’). Typen hallucinaties herkennen ‘Je kunt pas effectief mitigeren als je weet met welk type hallucinatie je te maken hebt,’ verdiept Microsoft de aanpak van foute ai’s. Pas dan kan er gericht naar een oplossing gezocht worden. Men onderscheidt zes typen hallucinatie: feitelijke, temporele, contextuele, linguïstische, extrinsieke en intrinsieke hallucinaties. Feitelijke fouten vragen om strakkere bronverificatie, temporele fouten om actuele datasets, linguïstische fouten om domeinspecifieke modellen. Ook hyperparameters spelen een rol: lagere temperatuurinstellingen (0,1–0,4) reduceren variatie en daarmee de kans op verzinsels. Door patronen in fouten te analyseren, kunnen organisaties gericht maatregelen nemen. Zo kan een team dat vooral contextuele hallucinaties ziet, de retrieval-pijplijn aanscherpen, terwijl linguïstische fouten juist vragen om gespecialiseerde modellen. Daarbij zet ai-expert Datamatics wel een belangrijke kanttekening: hoewel zulke specifiekere oplossingen (vaak small language models, slm genoemd) vaak betere antwoorden geven en doorgaans minder vatbaar zijn voor hallucineren, zijn ze zeker niet immuun. Governance boven techniek ‘Hallucinaties zijn geen productfouten die met een firmware-update kunnen worden gepatcht, maar een ontwerp- en governance-probleem,’ vat WindowsForum het allemaal samen. De focus moet verschuiven van techniek naar organisatiebrede borging. Het forum benadrukt dat governance-onderzoeken blijvende zorgen signaleren over provenance en databeheer, ondanks dat Copilot bijvoorbeeld gebruik maakt van tenant-grounding en gelicentieerde content. Voor organisaties betekent dit dat ze beleid moeten opstellen voor bronverplichting en groundedness-checks, logging en auditability, escalatieprocedures en rolgebaseerde toegang. Cruciaal is ook de menselijke factor: outputs in hoog-risico-domeinen moeten áltijd door experts worden nagekeken. Want hoe goed ook, elke ai-assistent ‘maakt fouten op onvoorspelbare momenten, kan waarheid niet van onwaarheid onderscheiden en heeft geen notie van betekenis,’ herhaalt Pascal Wiggers, sinds kort lector Responsible IT aan de Hogeschool van Amsterdam. ‘Deze tekortkomingen zullen nooit volledig verdwijnen. Nadenken is de enige remedie.’ To do’s om ai-hallucinaties te voorkomen:1: Duidelijke prompts Formuleer vragen zakelijk, concreet en met voldoende context: ‘ICE ICE baby!’.2: Betrouwbare bronnen Gebruik rag en koppel de ai-assistenten aan gecontroleerde databronnen.3: Redenering & verificatie Vraag om stap-voor-stap uitleg en controleer citaties en feiten.4: Hertraining & controle Verzamel feedback, hertrain de modellen en laat outputs in risicodomeinen nakijken door experts.5: Governance & opleiding Bouw processen in voor monitoring en train medewerkers in verificatievaardigheden. Verklarende woordenlijst voor ai-modellen Domeinspecifieke modellenAi-modellen die getraind zijn op data uit een specifieke sector of vakgebied.Bijvoorbeeld een medisch taalmodel voor radiologieverslagen, of een juridisch model voor contractanalyse. EmbeddingsNumerieke vectorrepresentaties van woorden, zinnen of documenten waarmee semantische overeenkomsten berekend kunnen worden.Bijvoorbeeld zoeken naar soortgelijke producten in een webshop, of clusteren van nieuwsartikelen. Gelicentieerde contentData of materiaal dat met toestemming en onder contractuele voorwaarden gebruikt wordt voor training of output.Bijvoorbeeld: een dataset van een uitgeverij, of stockfoto’s met gebruikslicentie. Groundedness-checksMechanismen om te controleren of een ai-antwoord gebaseerd is op betrouwbare bronnen of context.Bijvoorbeeld: verificatie dat een samenvatting overeenkomt met de originele tekst, of fact-checking tegen een kennisbank. Hallucinatie, de zes typen1. Contextuele: antwoord past niet bij de vraag. Bijvoorbeeld bij een vraag over netwerken een recept voor appeltaart geven.2. Extrinsieke: informatie wordt verzonnen die niet in de bron staat. Bijvoorbeeld een niet-bestaande auteur toevoegen aan een artikel.3. Feitelijke: feitelijke onjuistheden. Bijvoorbeeld zeggen dat Parijs in Duitsland ligt.4. Linguïstische: grammaticaal correct maar betekenisloos. Bijvoorbeeld “De kwantumwolk harmoniseert de semantische vector.”5. Intrinsieke: interne tegenstrijdigheden in het antwoord. Bijvoorbeeld eerst zeggen dat een bedrijf in 2010 is opgericht en later in dezelfde tekst 2015 noemen.6. Temporele: verkeerde tijdsaanduidingen. Bijvoorbeeld beweren dat Windows 95 in 2005 is uitgebracht. HyperparametersInstelbare waarden die het leerproces van een model sturen, maar niet door het model zelf geleerd worden.Bijvoorbeeld leersnelheid, of aantal lagen in een neuraal netwerk. ProvenanceHerkomst en traceerbaarheid van data of informatie.Bijvoorbeeld bronvermelding bij een dataset, of logbestanden die laten zien waar een document vandaan komt. Retrieval-augmented generation (rag)Techniek waarbij een model externe documenten ophaalt en combineert met generatieve output.Bijvoorbeeld een chatbot die actuele wetgeving ophaalt, of een zoekfunctie die documenten samenvat. TemperatuurParameter die de mate van creativiteit of variatie in modeluitvoer bepaalt.Bijvoorbeeld gebruik van lage temperatuur voor feitelijke antwoorden, of hoge temperatuur voor creatieve teksten. Tenant-groundingHet koppelen van ai-antwoorden aan de specifieke data en context van één organisatie of gebruiker.Bijvoorbeeld een ai-bedrijfsassistent die alleen interne documenten van dat bedrijf gebruikt. VectorindexenDatabasestructuren die embeddings opslaan en efficiënt doorzoekbaar maken.Voorbeeld: een vectorindex voor semantische zoekopdrachten in klantmails, een index voor beeldherkenning.

Podcast-app Podimo heeft in Nederland het grootste aantal luisteraars op zijn netwerk: 1,4 miljoen gebruikers die wekelijks een kleine drie miljoen downloads genereren. Bijna vier jaar na zijn lancering in Nederland wordt van Podimo duidelijk wat zijn positie is in de podcastmarkt. Dat is een stevige positie. Podimo staat met twee titels in de top 10. Daarnaast staat het met acht titels in de top 25. Daarmee is het met afstand de grootste. De nummer twee is NPO (met 5 titels) en drie is DPG Media (4 titels). Dit blijkt uit de jongste rapportage over luistercijfers op radio en internet van Audify (PDF). De Denen hebben wekelijks 757.921 luisteraars cumulatief en verwerken 1.206.997 downloads per week. Talpa Media staat ook met grote cijfers in dit overzicht, maar het profiteert van een exploitatiedeal die het onlangs met Podimo sloot. Anders gezegd: de cijfers overlappen, in het netto nadeel van Talpa. Andere grote podcastmakers in Nederland zijn Audiohuis, FD Mediagroep en NPO start. Het bereik van de grootste podcasts is vergelijkbaar met het aantal online streams van een gemiddelde radio zender als 3FM, Arrow Classic Rock en Grand Prix Radio. Die genereren wekelijk ergens tussen de 100.000 en 300.000 streamstarts. De top 25 podcasts, gemeten naar het bereik dat ze voor adverteerders genereren, ziet er voor de maand september zo uit: Foto: Callum T / Unsplash