business

Hoe past artificiële intelligentie (ai) in de organisatie, van de werkvloer tot de top, en hoe is het beveiligd? Computable vroeg het aan drie ai-innovatieleiders in hun sector: ING, Wolters Kluwer en de Belastingdienst. De verwachtingen voor ai zijn torenhoog,’ concludeert het IBM Institute for Business Value in een recent Research Insight, Solving the AI ROI puzzle. ‘Managers hebben al gezien dat ai teams sneller, slimmer en creatiever maakt. En ze weten dat concurrenten snel vooruitgang boeken. Ze vragen hun mensen om zich snel aan te passen en stellen grote doelen voor ai. Waarde staat centraal en de focus ligt op roi.’ Computable sprak in dit kader hierover met drie Nederlandse ai-innovatieleiders in hun sector: ING, Wolters Kluwer en de Belastingdienst. Vijf focusgebieden binnen gen-ai ‘We kennen de kracht van technologie om een positieve impact te maken,’ zegt Marco Li Mandri, hoofd Advanced Analytics Strategy bij ING. ‘We gebruiken ai en machine learning al jaren om bijvoorbeeld betere klantinteracties te realiseren via chatbots. Generatieve ai is de volgende, veel sterkere en impactvolle stap hierin.’ De bank heeft momenteel vijf focusgebieden binnen gen-ai: chatbots, gepersonaliseerde marketing, kyc (know your customer)-processen, wholesale banking lending, en software engineering. ‘De chatbot beantwoordt meer dan zestig procent van de gesprekken, met als doel dit te verbeteren naar zeventig procent in 2025,’ vervolgt hij. ‘Chats worden zowel door een algoritme als handmatig gemonitord. Wanneer de chatbot niet kan helpen, neemt een medewerker het over. Klanten kunnen hier altijd om vragen.’ Voor kyc gebruikt ING ai ‘voor de samenvatting van de inhoud in de ‘customer due diligence review’ en het genereren van geautomatiseerde risico-samenvattingen. Bij software engineering wordt gen-ai ingezet om code te schrijven of bugs op te lossen. ‘Verder testen we voice agents, agentic ai, met pilots die momenteel in Spanje en Duitsland plaatsvinden, om routinetaken in contactcentra af te handelen met behulp van geavanceerde spraaktechnologie,’ vervolgt hij. ‘Deze ontwikkelingen zijn bedoeld om de efficiëntie en klanttevredenheid te verbeteren, terwijl we transparantie, veiligheid en goed bestuur handhaven.’ “Vanaf 2026 zullen we agentic ai gebruiken om hypotheekaanvragen in Nederland te initiëren en af te ronden” – Marco Li Mandri, hoofd Advanced Analytics Strategy bij ING Kernpijlers responsible ai-aanpak ‘Vanaf 2026 zullen we agentic ai gebruiken om hypotheekaanvragen in Nederland te initiëren en af te ronden. Dit zal de manier waarop we met klanten omgaan, transformeren door het automatiseren van gegevensverzamelingen en kredietcontroles, terwijl persoonlijk advies uiteraard mensgericht blijft. Ai heeft veel potentieel om onze oplossingen aan onze klanten te verbeteren,’ weet Mandri. ‘We gebruiken dit op een verantwoorde manier. Model ethiek, het waarborgen van de privacy van onze klanten en het beschermen van hun gegevens, is een kernpijler van onze responsible ai-aanpak.’ Het IBM-rapport adviseert dat beveiliging vanaf het begin in ai wordt geïntegreerd. Dit is cruciaal, aangezien meer dan een kwart van de ai-initiatieven is geannuleerd, uitgesteld of niet is opgeschaald vanwege beveiligingsproblemen. Mandri is het daar mee eens. ‘Wat cybercrime betreft, ziet ING dit als een continu proces. ‘Safe en secure’ is een van de pijlers van onze strategie, dus wij investeren continu in technologie, samenwerking en bewustwording om risico’s te beperken. Zowel medewerkers als klanten worden actief getraind en geïnformeerd. De aanpak is breed: van technische maatregelen tot crisiscommunicatie en internationale samenwerking.’ Ai-inspanningen decentraliseren Hoe gaat Wolters Kluwer om met de ai-groei? ‘Wij zijn er stellig van overtuigd dat elke medewerker een rol moet spelen in onze ai-reis,’ reageert Mark Sherwood, de cio van het bedrijf. ‘Ons doel is om onze ai-inspanningen te decentraliseren, zodat iedereen binnen het bedrijf het gevoel heeft deel uit te maken van de golf, of er deel van uit te kunnen maken. We hebben wel een AI Center of Excellence dat teams van zowel it als productontwikkeling combineert, evenals een team dat zich richt op het transformeren van de bedrijfsvoering door middel van ai. Het eerste team richt zich meer op governance en coördinatie, terwijl het tweede team zich meer richt op het leveren van aantoonbare waarde.’ “We zien zeker dat de verwachtingen voor ai torenhoog zijn, maar ik denk dat dat positief is” – Mark Sherwood, cio bij Wolters Kluwers Ook Sherwood herkent de bevindingen van het IBM-onderzoek. ‘We zien zeker dat de verwachtingen voor ai torenhoog zijn, maar ik denk dat dat positief is. Zoals met elke nieuwe technologie bestaat het risico dat er een hype ontstaat. Maar veel ervan is legitieme berichtgeving over de ai-golf en hoe sterk die is en hoe snel die beweegt. Je krijgt óf een surfplank om op de golf te surfen, óf je wordt meegesleurd.’ Hij is het ook eens met de focus op roi, ‘maar we vinden dat je investeringen in ai-tools en -training niet altijd kunt koppelen aan een direct rendement in – Amerikaanse – dollars. We geloven dat er ook een sprong in het diepe nodig is, omdat een deel hiervan een kwestie van vallen en opstaan ​​zal zijn, maar dat is de kern van alle innovatie-investeringen.’ Tools alleen lossen ai-beveiligingsprobleem niet op De snelle groei brengt extra beveiligingsuitdagingen met zich mee. ‘Het is lastig om dit op te lossen, maar de eerste stap is bewustwording,’ adviseert Sherwood. ‘Het is cruciaal dat alle bedrijven erkennen dat het beveiligingslandschap net zo snel verandert, of zelfs sneller, dan de algehele adoptie van ai. Ai-deepfakes worden elke dag beter en overtuigender. Voor ons vereist dit veranderingen in alle aspecten van mensen, processen en technologie.’ Alleen, er komen elke dag nieuwe tools uit om deze problemen te bestrijden, maar tools alleen lossen het probleem niet op. Volgens de cio van Wolters Kluwer moet er ook een gezamenlijke inspanning worden geleverd om ‘onze medewerkers te trainen in waar ze op moeten letten, en processen te veranderen die helpen bij het afdwingen van waarborgen, zoals meerdere goedkeuringslagen en directe live calls naar degenen in goedkeuringsworkflows.’ Bij Wolters Kluwer maakt de ciso daarom deel uit van zijn cio-team. ‘Hoewel beveiliging ieders taak is, zijn wij van mening dat het cruciaal is voor ons succes en onze levensduur om een ciso te hebben wiens team zich uitsluitend richt op de bescherming van ons bedrijf, onze mensen en onze activa.’ “De uitdaging bij deepfake is dat ‘niets is wat het lijkt’. Oftewel, je kunt je ogen en oren niet meer geloven” – Adriaan Ros, persvoorlichter bij de Belastingdienst De grote deepfake-uitdaging: ontkennen wat er niet is, bijna kansloos Hoe gaan overheidsorganisaties om met de nieuwe dreiging van nep-berichten door middel van deepfake? ‘De uitdaging bij deepfake is dat ‘niets is wat het lijkt’. Oftewel, je kunt je ogen en oren niet meer geloven. Gecombineerd met de distributie via sociale media, maakt dit een giftige mix,’ schetst de fiscus bij monde van persvoorlichter Adriaan Ros. ‘Dat is niet alleen een probleem voor de overheid, maar voor de gehele maatschappij. De Belastingdienst heeft nog het ‘geluk’ dat formele communicatie met burgers en bedrijven wettelijk verplicht per brief moet.’ ‘Overigens voorzien wij dat deepfakes vooral in de hoek van bedrijfsvoering een risico kunnen zijn,’ vervolgt Ros. ‘Voor het primaire proces van de Belastingdienst zien wij nog niet zo snel hoe een video/audiofragment van een burger of bedrijf de Belastingdienst kan bewegen tot aanpassen van een aanslag. Een neptelefoontje van de directeur-generaal met het verzoek om snel geld over te maken, zal ook niet zo snel slagen.’ ‘Een grotere kans van slagen heeft fake nieuws’, stelt hij. ‘Een deepfake-video van de ceo van een groot techbedrijf over dat hun cloudomgeving kwetsbaarheden bevat, kan wereldwijd zo maar leiden tot paniek. Het ontkennen van iets dat er niet is, is bijna kansloos. Kunst is dan om op de cruciale plekken in de organisatie medewerkers te hebben zitten die de rust kunnen bewaren en niet meegaan in de paniek.’ Strikt maakt stroperig ‘Op dit moment voert de Belastingdienst regie op ai door middel van een tijdelijke multidisciplinaire regiegroep van directeuren’ legt Ros uit. ‘De regiegroep is er om overzicht, sturing, focus en heldere communicatie aan te brengen in de interne ai-ontwikkelingen en rapporteert direct aan het bestuursteam. Met de cio als voorzitter is er borging dat de afstemming tussen de verschillende rollen goed vormgegeven kan worden. Om afstemming met de uitvoering te borgen is de chief data officer onderdeel van het regieteam.’ ‘Het strikt volgen van procedures en werkinstructies, zou kunnen helpen in het beperken van de risico’s’, vervolgt hij. ‘Alleen, dat maakt de organisatie juist weer stroperig en als het er echt op aankomt, ten tijde van een calamiteit, moet je het juist hebben van korte communicatielijnen. Het is makkelijk roepen dat medewerkers altijd de bron moeten valideren, maar het is niet realistisch om te verwachten dat dat dan altijd gebeurt of zelfs mogelijk is.’ Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2025 #6.

Dremio lanceert een volledig beheerde cloudversie van zijn data lakehouse-platform. Dremio Cloud maakt gebruik van AI-agents om configuratie en optimalisatie grotendeels autonoom uit te voeren. Het bedrijf belooft dat data engineers hierdoor tien keer productiever worden. De nieuwe versie van Dremio Cloud zet AI-agents in die de architectuur continu monitoren en optimaliseren. Die agents leren […]

Sysdig introduceert nieuwe functies voor Falco die naadloos integreren met Stratoshark. Deze updates maken het mogelijk om bij specifieke bedreigingen automatisch systeemdata vast te leggen voor forensisch onderzoek. Falco, een project dat in februari 2024 zijn CNCF-graduatie bereikte, kan voortaan system capture (SCAP)-files opslaan zodra bepaalde securityregels worden getriggerd. Deze bestanden zijn direct bruikbaar in […]

Nebius lanceert een AI-platform onder de naam Token Factory. Het moet bedrijven helpen open-source en aangepaste taalmodellen in productie te brengen. Token Factory combineert verschillende onderdelen van het AI-productieproces. Denk aan inferencing, fine-tuning en toegangsbeheer binnen één omgeving. Het ondersteunt tientallen open modellen, waaronder DeepSeek, Llama, GPT-OSS van OpenAI, NVIDIA Nemotron en Qwen. Bedrijven kunnen er […]

In dit nieuwsoverzicht: CO2-rapportering belemmert verduurzaming datacenters, Infiniot overgenomen door BBTG, Cisco bekroont HOB ICT Security, Crypto-beveiliger Ryder van start met 3,2 miljoen dollar, en Chinese exportverbod Nexperia grotendeels voorbij. CO2-rapportering belemmert verduurzaming datacenters Cloudaanbieders rapporteren hun CO2-uitstoot elk op een andere manier, waardoor een betrouwbaar totaalbeeld ontbreekt, aldus een marktanalyse van ABN Amro. Volgens de bank belemmert dit de verduurzaming van de it-sector. Het Internationaal Energieagentschap schat dat datacenters in 2024 zo’n 460 terawatt-uur verbruikten, met een verdubbeling naar duizend terawatt-uur in 2030. Slechts veertig procent daarvan zal uit hernieuwbare bronnen komen. Dashboards van providers zijn vaak markt-gebaseerd en geven een te rooskleurig beeld; locatie-gebaseerde cijfers worden niet altijd getoond. Initiatieven als Boavizta en opensource-tools zoals Cloud Carbon Footprint proberen dit gat te vullen, maar zonder standaarden blijft groene it volgens de bank een illusie. Infiniot overgenomen door BBTG Het Eindhovense Infiniot, specialist in software, data en security voor de energietransitie, sluit zich aan bij Building Beyond Technology Group (BBTG). Dit is de paraplu-onderneming van investeerder IceLake Partners waaronder ook Rubicon, Navara, OGD en Harvest vallen. Daarmee versterkt de Nederlandse groep haar positie in kritische infrastructuur. Infiniot blijft zelfstandig opereren, maar krijgt toegang tot de diensten van BBTG, dat met ruim 2100 experts actief is in cloud, cybersecurity en applicatiebeheer. Infiniot ontwikkelt complexe applicaties en algoritmen voor netwerkbedrijven om netcongestie te verminderen en het elektriciteitsnet te balanceren. Cisco bekroont HOB ICT Security Het Lopikse HOB ICT Security is door Cisco uitgeroepen tot Innovation Partner of the Year 2025. De erkenning volgt op drie jaar samenwerking met Cisco, waaronder integratie met het XDR-team en gebruik van Talos Threat Intelligence. HOB onderscheidt zich volgens de Amerikaan met het platform MijnHOB, dat klanten realtime inzicht geeft in digitale weerbaarheid en incidentrespons. Cisco prijst de combinatie van wereldwijde technologie met lokale betrokkenheid. Crypto-beveiliger Ryder van start met 3,2 miljoen dollar Het Amsterdamse Ryder heeft 3,2 miljoen dollar startkapitaal opgehaald onder leiding van investeerder Tim Draper, met deelname van onder meer een mede-oprichter van Solana, Anatoly Yakovenko. De startup richt zich op het oplossen van kwetsbaarheden rond seed phrases, die verantwoordelijk zijn voor meer dan tachtig procent van de crypto-diefstallen in de eerste helft van 2025. Ryder introduceert de hardware-wallet Ryder One met TapSafe, een tik-gebaseerd herstelsysteem. Oprichters Marvin Janssen en Louise Ivan Valencia Payawal combineren ervaring uit Web3 en Stacks met de productstrategie van de Franse ingenieur Julien Neree. In totaal heeft Ryder 4,8 miljoen dollar opgehaald om productie en internationale groei te versnellen. Chinese exportverbod Nexperia grotendeels voorbij China heeft bevestigd dat het exportverbod voor chipmaker Nexperia grotendeels wordt opgeheven, aldus Nu.nl, waardoor leveringen naar Europa voor niet-militaire doeleinden hervat worden. Het verbod volgde op ingrijpen van minister Vincent Karremans bij het Nijmeegse hoofdkantoor, nadat zorgen waren ontstaan over de Chinese eigenaar Wingtech. Een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam leidde tot schorsing van bestuurder Xuezheng Zhang en overdracht van aandelen aan een onafhankelijke partij. De stop zette de Europese auto-industrie onder druk. Hervatting kwam op gang na een deal tussen de VS en China, al blijft onduidelijk of de Nederlandse maatregelen worden teruggedraaid.

Drie op de vier organisaties is getroffen door een cyberaanval, blijkt uit onderzoek van Cohesity. Dat niet alleen: 70 procent van beursgenoteerde bedrijven moest achteraf winstcijfers bijstellen. Bij private ondernemingen werd het budget voor innovatie afgeroomd om het securityniveau op te hogen. Incidenten hebben dus een duidelijk financieel gevolg. Cohesity ontdekte dat 76 procent van […]

Vijfhonderd vliegtuigen van de maatschappijen British Airways, Iberia, Aer Lingus, Vueling en LEVEL bieden vanaf volgend jaar gratis wifi aan alle reizigers. Hiertoe sluit moederbedrijf International Airlines Group (IAG) een deal met Starlink, de breedbandprovider van SpaceX (PDF). Volgend jaar begint de installatie van de Starlink aero terminals. Dat zijn kleine, platte antenne op de romp. Ze staan datasnelheden toe van rond de 150 Mbps per vliegtuig. Er is afgesproken dat de dekking wereldwijd is. De eerste proeven beginnen in de eerste helft van 2026. Daarna zal de techniek gefaseerd worden uitgerold. Dat duurt ergens tussen de drie en vier jaar, omdat de aanpassing per vliegtuig zo’n drie dagen duurt. IAG investeert naar schatting zo’n 125 miljoen euro in de wifi-installatie. Luchtvaartmaatschappijen doen dit soort investeringen in techniek om klanten te binden, maar ook zodat het luchtpersoneel met de hoofdkantoor en datacentra kan communiceren. Het is niet uitgesloten dat de luchtvaartmaatschappijen de wifi-toegang pas activeren nadat de reiziger door en captive portal is gegaan. Dat is het inlogscherm om internet in het vliegtuig te activeren, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de wifi in supermarkten. De luchtvaartmaatschappijen zouden in die captive portals reclame kunnen tonen van merken en bestemmingen. Dat kan zomaar een paar euro per reiziger opleveren. IAG Airlines Group heeft jaarlijks 120+ miljoen reizigers.

Securitybedrijven zetten kleine AI-modellen in om bedrijven te beschermen. Het kleine aantal parameters wordt bij Cisco echter meer dan verdubbeld, van 8 miljard naar 17 miljard. Het nieuwe model bevat 30 jaar aan threat intelligence vanuit Cisco Talos. Van een opvolger van het eerdere Foundation-Sec-8B is alleen geen sprake, stelt het bedrijf. Cisco gebruikt momenteel […]

Meer dan 80% van de opdrachtgevers verwacht dat kunstmatige intelligentie (AI) de freelancers die ze inhuren (deels) zal gaan vervangen. Dat blijkt uit onderzoek van brancheplatform Freelance.nl. Niet alleen door de steeds strengere wetgeving rondom schijnzelfstandigheid staat de positie van de gemiddelde Nederlandse freelancer onder toenemende druk, concludeert Freelance.

Door verschillende lokale en provinciale ontwikkelingen wil Middelburg graag groeien als museumstad. Maar is dat ook mogelijk? In opdracht van de Zeeuwse gemeente zocht Berenschot dit uit. In de Abdij van Middelburg is sinds 1812 het provinciale bestuur van Zeeland gevestigd.

Carlijn de Vries en Bas van Hasselt volgen sinds kort het ontwikkelprogramma voor ervaren young professionals van Maisters. We vroegen het tweetal waarom het programma er voor hen uitspringt en kregen zo een mooi inkijkje in hun ervaringen, ontwikkeling en werkzaamheden.

Ingrid de Bondt is per 1 oktober toegetreden als partner bij Vanderkruijs, een headhunterskantoor uit Amsterdam. De nieuwe partner versterkt het team van executive search-specialisten dat zich richt op de publieke sector.

Microsoft maakt agentic users erg menselijk, want ze kunnen niet alleen werk verzetten, maar ook deelnemen aan vergaderingen.

Een nieuw mediaformat op social media, microdrama’s’, overgewaaid uit China, begint aan te slaan bij de Amerikanen tot 35 jaar. Uit een onderzoek van Activate Consulting, gepresenteerd bij het WSJ Tech Live-event, blijkt dat 28 miljoen Amerikaanse mediaconsumenten maandelijks wel eens afleveringen microdrama kijken. Een enkele aflevering duurt niet veel langer dan 1 of 2 minuten. Een ‘seizoen’ duurt ergens tussen de twintig en honderd afleveringen. Er zijn nog weinig zelf opgelegde grenzen aan het format. De korte geproduceerde beeldverhaaltjes zijn onder meer via ReelShort vanuit China naar de VS gekomen. Het bedrijf is bezig het mediaformat te exporteren. Andere landen waar het tractie krijgt zijn Japan en Indonesië. Microdrama’s kunnen enkel bestaan als de makers er veel maken tegen zo laag mogelijke kosten. Het gaat om volume creëren en kijkers trekken. In China gaat er dit jaar ongeveer tien miljard dollar om in de markt voor microdrama. Partijen als ReelShort en Dramabox verdienen geld door kijkers afleveringen of hele series te laten kopen. De eerste 10 tot 20 afleveringen zijn dan gratis, daarna betalen ze via virtuele munten. Een volledige serie kan 15 tot 50 euro kosten. Een vorm van influencermarketing bestaat ook. Op platformen als Douyin (TikTok) en Kuaishou werken creators direct met merken samen om hun producten tegen betaling te promoten in mini-soaps. Dat is ook hoe soapopera’s ooit zijn ontstaan. Een ander model, is dat waarbij kijkers afleveringen gratis kunnen kijken door advertenties te accepteren. Dit model groeit naar verwachting naar 70 procent van de totale inkomsten tegen 2027. Bijna de helft van de Generatie Z geeft in het onderzoek van Activate Consulting verder aan, dat YouTube of sociale videoplatforms hun favoriete entertainmentplatform zijn, boven traditionele televisie of betaalde streaming.