business

Interview | Menno van Doorn Agentic ai is nu nog te vroeg, zegt VINT-directeur Menno van Doorn. ‘Er sluimert een nieuwe softwarecrisis, waarbij bedrijven zich verschuilen achter autonome systemen.’ Organisaties moeten zich beter bewust worden van de risico’s van ‘agentic ai’, stelt Menno van Doorn, directeur van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT) van Sogeti. ‘Ik zou er uiterst voorzichtig mee zijn; je geeft niet zomaar de sleutels van jouw bedrijf uit handen aan software die zelfstandig beslist en handelt.’ VINT doet al dertig jaar onderzoek naar de impact van technologie en publiceert hierover regelmatig rapporten en boeken. De studie ‘Schaarste in overvloed; het grote ai-experiment’ roept op tot bewust experimenteren met generatieve ai: niet alleen om de technologie te begrijpen, maar ook om onze eigen rol in een ai-gedreven wereld te herdefiniëren. Van Doorn: ‘Bij generatieve ai werk je in een sandbox: je maakt plaatjes, teksten, video, muziek of je genereert een nieuw eiwit voor wetenschappelijk onderzoek. Als je kunstmatige intelligentie wil gebruiken om een marketingplan uit te werken en te testen, dan kan dat jouw werk als marketeer versnellen. Je doet niemand schade, er is geen klant die je ermee lastigvalt. Je bent gewoon met je eigen creatieve proces bezig. En de mens is altijd in de loop.’ Ik zou de planning in de gezondheidszorg niet door virtuele agents laten afhandelen Agentic ai gaat duidelijk een stap verder: ai agents zijn ontworpen om autonoom te handelen, doelen te stellen, en complexe taken uit te voeren met minimale menselijke tussenkomst. ‘Agentic ai grijpt direct in op je processen, en daar ligt het risico’, zegt Van Doorn. Het kan dus wel eens fout gaan met ai-agents. ‘Agentic ai werkt probabilistisch: het rekent met waarschijnlijkheden, niet met zekerheden. Waar klassieke software ‘if-this-then-that’-logica volgt, maakt agentic ai keuzes op basis van kansmodellen.’ In het recente rapport dat Sogeti publiceerde over Agentic ai, ‘Autopilot Yes/No’, worden die verschillen toegelicht. Agentic ai kan confabuleren, zegt Van Doorn. Dit verwijst naar het gedrag waarbij iemand verhalen vertelt die niet kloppen met de werkelijkheid, vaak zonder dat die persoon zich daarvan bewust is. Het is dus geen opzettelijke leugen, maar een manier waarop het brein gaten in het geheugen probeert op te vullen. ‘Je kunt je er als bedrijf niet achter verschuilen’, verwijst Van Doorn naar de rechtszaak die was aangespannen tegen Air Canada. Een klant kreeg verkeerd advies van de chatbot en wilde daarvoor gecompenseerd worden ‘De luchtvaartmaatschappij gaf voor de rechter de chatbot de schuld, maar de rechter ging daar uiteraard niet in mee. Je kunt je niet verschuilen achter de software – een chatbot of een algoritme – die je gebruikt.’ Geen herstelknop ‘Gewoonlijk zou je zeggen: Air Canada heeft ervan geleerd, ze passen het aan in de software. Dat gaat echter niet op in het nieuwe paradigma. Het is namelijk geen bug, het is een feature van de virtuele agent, een eigenschap. Chatbots gaan zo prettig met klanten om juist omdat ze probabilistisch werken. Maar ze kunnen ook heel prettig het verkeerde advies geven. Het zijn taalmodellen; goed in taal, goed in overtuigen. Er is dus geen herstelknop waarmee je de software aan kunt passen om problemen de volgende keer te voorkomen. De hamvraag is of het ooit beter wordt. En kunnen we dan wel vol gas gaan? Ik verwacht van niet’, zegt Van Doorn. ‘Juist omdat het een eigenschap is, niet iets wat is te verbouwen. Ik zou de architectuur van bijvoorbeeld een bank niet herbouwen met virtuele agents. Of de planning in de gezondheidszorg door hen laten afhandelen. Daar is het nu allemaal nog te onbetrouwbaar voor.’ Als je naast iedere chatbot een mens zet om te checken, is dat is veel te inefficiënt Vibe coding Een interessante tussenstap is vibe coding, legt Van Doorn uit. ‘Dan maak je met de probabilistische ai deterministische software. Daar kun je de bugs wel uithalen maar de code heeft weer niet de kracht van de taal die moderne ai-agents zo interessant maken.’ Letterlijk staat vibe coding voor coderen op gevoel. Je wil iets maken op basis van de ‘vibe’, jouw gevoel en die ai genereert vervolgens de volledige applicatie voor jou. ‘Een kind kan de was doen zo lijkt het, maar met coderen zonder kennis ga je nat’. Van Doorn verwijst naar Andrew Ng, één van de invloedrijkste ai-experts ter wereld. Ng noemt vibe coding een ongelukkige term. De naam suggereert dat het een nonchalante bezigheid is. In werkelijkheid vindt hij ai-assisted coding een diep intellectuele oefening. Hij zegt dat het hem ‘uitput’, omdat het veel denkwerk vereist — van het formuleren van goede prompts tot het begrijpen van gegenereerde code en fouten. ‘Kan me goed voorstellen dat Ng vibe coding uiterst vermoeiend vindt’, stelt Van Doorn. ‘Want je bent constant aan het scannen waar het de bocht uitvliegt en hoe je dat moet herstellen. Dus jouw aandachtspanne en waarschijnlijk ook de kennis die je moet hebben van waar je mee bezig bent, die maken samen of je een level verder komt. Het klinkt heel makkelijk: ik kan geen letter programmeren, maar toch een programma in elkaar zetten. Als je niet de juiste prompts weet te maken, zou het zomaar kunnen dat de software niet iets gaat verbeteren, maar juist verslechteren. Dan gaat hij zijn oude code overschrijven of datalekken produceren. Dit zijn wel hele fundamentele dingen natuurlijk. Volgens Andrew Ng hebben we straks ook meer software-experts nodig in plaats van minder.’ Hier ziet Van Doorn een relatie met de softwarecrisis uit de jaren zestig, toen programmatuur steeds complexer en duurder werd, en moeilijker te onderhouden. Er sluimert een nieuwe softwarecrisis, waarbij bedrijven zich verschuilen achter autonome systemen, terwijl de verantwoordelijkheid bij henzelf blijft liggen. Bovendien is nog niet duidelijk hoe software engineering anno 2025 vibe coding precies onder controle moet krijgen. Extreem belangrijk als je mag aannemen dat de regels code die door amateurs worden geschreven gaan exploderen. Er zitten ontegenzeggelijk positieve kanten aan ai. Maar het is nu nog te vroeg om op ai te vertrouwen die agency heeft Kwaliteitsgarantie Sogeti heeft een naam hoog te houden als het gaat om quality assurance en het testen van software. ‘Hoe verifieer je een proces waarin ai iets creëert dat precies doet wat jij wil en niet uit de bocht vliegt; en hoe test je dat? Voor iedere organisatie is het heel belangrijk om dit op orde te hebben. Wij moeten die kwaliteitsgarantie kunnen bieden. Het accent komt door al die nieuwe ai-mogelijkheden zo steeds meer op quality assurance te liggen. Traditioneel draait it om efficiency en effectiviteit. Maar als je naast iedere chatbot een mens zet om te checken, is dat is veel te inefficiënt. Het is een duivels dilemma, want de mens is lui en vertrouwt al snel te veel op de uitkomsten van ai. Zo wees een recente studie uit dat artsen die hun werk door een ai lieten controleren minder opletten en meer fouten maakten, omdat ze ervan uitgaan dat ai hun fouten er wel uitzeeft. Daar is een nieuw woord voor: cognitive offloading. Zo ontdekken we dat uiteindelijk de kwaliteit van gen ai, vibe coding en agentic ai zwaar afhankelijk is van de mens die checkt en test. De nieuwe generatie software engineer moet alerter zijn dan al haar voorgangers.’ Nu nog te vroeg Niet dat Van Doorn gen ai of ai agents wil afserveren (mocht dat al kunnen, want ze zijn er inmiddels in groten getale). Maar hij wil de garantie dat er niks fout gaat. Wat we nodig hebben is niet alleen technologische innovatie, maar bestuurlijke reflectie: wie bestuurt er straks nog echt? ‘Er zitten ontegenzeggelijk positieve kanten aan ai. Maar het is nu nog te vroeg om op ai te vertrouwen die agency heeft. Je hebt soms hele complexe planningstaken in situaties op een vliegveld bijvoorbeeld. Ik zou dan een virtuele agent laten meedraaien als een teamlid of zo. Dus laat ze met ideeën komen en dan ervan leren en begrijpen. Dat is zeker nuttig. Maar om dan de planning te overhandigen aan dat ‘ding’, nee. Misschien over tien jaar; wie weet waar deze ontwikkeling naartoe gaat, misschien zelfs wel nooit. Maar nu is het in ieder geval nog te vroeg.’ Dit artikel staat ook in Computable Magazine #6 2025.

De Russische cyberspionagegroep COLDRIVER voegt de ClickFix-aanvalsmethode toe aan hun arsenaal. Het Zscaler ThreatLabz-team ontdekte twee nieuwe malwarefamilies, BAITSWITCH en SIMPLEFIX, waarmee de groep selectief malware verspreidt. Deze ontwikkeling toont aan dat geavanceerde dreigingsactoren zich blijven aanpassen aan nieuwe technieken om hun doelwitten te bereiken. COLDRIVER, ook bekend als Star Blizzard, Callisto en UNC4057, staat […]

De Australische ACCC sleept Microsoft voor de rechter, omdat 2,7 miljoen klanten misleid zijn met een duur Copilot-pakket als enige optie.

Samsung lijkt zijn plannen voor de lancering van de Galaxy S26-serie opnieuw te hebben aangepast. Oorspronkelijk werd verwacht dat de nieuwe vlaggenschipmodellen in januari 2026 zouden worden onthuld, maar recente geruchten wijzen op een mogelijke vertraging naar maart 2026. Volgens berichten uit Zuid-Korea is de productie van de Galaxy S26 Ultra op schema, met een geplande start in december 2025. Echter, de productie van de Galaxy S26 en S26+ wordt pas in januari 2026 verwacht, wat de algehele lancering zou kunnen uitstellen. Ook zou de goedkeuring van de OLED Privacy Display voor de Ultra nog niet afgerond. De verwachte line-up bestaat uit de Galaxy S26, S26+ en S26 Ultra. Er wordt gespeculeerd dat de S26 Ultra mogelijk een nieuwe feloranje kleur krijgt, een slanker ontwerp, grotere telelenscamera’s, een Qi2-compatibele S Pen en mogelijk een indrukwekkende 324 MP hoofdcamera. De S26+ zou kunnen worden vervangen door een nieuwe Edge-versie met een ultra-slank ontwerp en een horizontale camerabult, hoewel er tegenstrijdige berichten zijn over de productie van beide modellen.  Wat betreft de chipsets, zullen sommige versies mogelijk terugkeren naar Exynos-chipsets, terwijl andere mogelijk de Snapdragon 8 Elite Gen 5 gebruiken. De toestellen zouden ook One UI 8, Android, Galaxy AI, Google Gemini en mogelijk Perplexity AI kunnen integreren.

In dit nieuwsoverzicht: Grootste smishingcampagne ooit is Chinees, Amazon investeert meer dan 1,4 miljard euro in Nederland, Australië klaagt Microsoft aan voor misleiding, SoftwareOne wint aanbesteding provincie Drenthe en India wil verplichte labeling van ai-content. Grootste smishingcampagne ooit is Chinees Meer dan 194.000 kwaadaardige domeinen zijn sinds januari 2024 wereldwijd ingezet in een van de grootste smishingcampagnes (smishing: een samentrekking van sms en phishing), zo meldt Unit 42 van Palo Alto Networks (een samentrekking van sms en phishing). De Chinese hackersgroep Smishing Triad die erachter zit gebruikt phishing-as-a-service en een gedecentraliseerde infrastructuur om dagelijks duizenden nieuwe domeinen te creëren. Hun phishingpagina’s imiteren websites van banken, postbedrijven en overheden en verzamelen persoonlijke en financiële gegevens. De aanvallen worden uitgevoerd via een netwerk van onderaannemers en zijn technologisch geavanceerd. De cyberbeveiliger waarschuwt dat de dreiging wereldwijd en aanhoudend is en adviseert organisaties en consumenten om links en (sms-)berichten altijd via officiële kanalen te verifiëren. Amazon investeert meer dan 1,4 miljard euro in Nederland Amazon gaat meer dan 1,4 miljard euro investeren in Nederland voor de periode 2025–2027, zo heeft het bedrijf aangekondigd. Het is de grootste toezegging sinds de lancering van het bedrijf in Nederland in 2020 en ondersteunt zowel retailactiviteiten als Amazon Web Services. De middelen gaan naar infrastructuur, technologie en logistiek, met als doel lagere prijzen, snellere bezorging en uitbreiding van het productaanbod. Meer dan 4.500 Nederlandse mkb’ers verkopen via Amazon, waarvan bijna 90 procent klanten bereikt in 170 landen, zo stelt het bedrijf. Amazon heeft ruim duizend medewerkers in Nederland. Het bedrijf stelt dat diens investeringen in 2024 meer dan tweehonderd miljoen euro bijdroegen aan het bbp. Australië klaagt Microsoft aan voor misleiding De Australische toezichthouder ACCC is een rechtszaak gestart tegen Microsoft wegens misleiding van gebruikers van Microsoft 365. Volgens de aanklacht kregen klanten van de Personal- en Family-abonnementen met automatische verlenging te horen dat zij moesten overstappen naar een duurdere versie met Copilot of hun abonnement opzeggen, zo legt The Register uit. In werkelijkheid bestond er een derde optie: de Classic-plannen zonder Copilot en tegen de oude prijs. De ACCC stelt dat Microsoft deze optie bewust verzweeg om meer klanten naar de duurdere plannen te leiden. Microsoft zegt de claims te onderzoeken en benadrukt dat transparantie en vertrouwen prioriteit hebben. SoftwareOne wint aanbesteding provincie Drenthe SoftwareOne heeft opnieuw de software-aanbesteding van de provincie Drenthe gewonnen. Het Zwitserse bedrijf, met een kantoor in Amsterdam, levert de komende vier jaar standaardsoftware en dienstverlening aan ongeveer duizend werkplekken van de provincie. Ook wordt de Client Portal ingezet voor contractbeheer en inzicht in cloud-uitgaven. Eerder ondersteunde SoftwareOne de provincie bij de overstap naar Azure. De keuze voor verlenging is gebaseerd op de kwaliteit van dienstverlening en kennis van zaken, zo meldt het bedrijf. Het bedrijf, dat wereldwijd actief is in meer dan zeventig landen met circa 13.000 medewerkers, kocht eind vorig jaar Crayon en is genoteerd aan de SIX Swiss Exchange en Euronext Oslo Børs. India wil verplichte labeling van ai-content Het Indiase ministerie van Elektronica en IT heeft wetsvoorstellen ingediend die sociale media en online uitgevers verplichten ai-gegenereerde content te detecteren en te labelen. De regels schrijven voor dat synthetische content een permanent uniek kenmerk moet bevatten dat zichtbaar of hoorbaar is en minstens tien procent van het beeld of de eerste tien procent van de audiotijd beslaat. Ook de makers moeten bij een upload aangeven dat materiaal door ai is gegenereerd. De regering stelt dat deepfakes kunnen worden ingezet voor misinformatie, reputatieschade, verkiezingsmanipulatie en fraude, en wil met de maatregelen de risico’s beperken.

Mozilla meldt dat het vanaf 3 november 2025 nieuwe regels invoert voor ontwikkelaars van Firefox-extensies. Alle nieuwe extensies die worden ingediend via addons.mozilla.org moeten vanaf die datum expliciet aangeven of ze persoonlijke gegevens verzamelen of verzenden.  Deze informatie moet worden opgenomen in het manifest.json-bestand van de extensie via de nieuwe sleutel browser_specific_settings.gecko.data_collection_permissions. De maatregel maakt […]

Dat slijmerige gedrag van AI-chatbots voor problemen zorgt, wisten we. Maar het liegen gaat nog verder om de gebruiker te vriend te houden.

Taxperience, een belastingadvieskantoor uit Den Bosch, heeft zich aangesloten bij accountants- en adviesorganisatie Crowe Foederer. Sinds de oprichting in 2006 is Taxperience uitgegroeid tot een van de grotere gespecialiseerde belastingadvieskantoren van ons land.

“It’s always DNS“. Het was een populaire online reactie op de wereldwijde AWS-storing van afgelopen week. Het NCSC verwacht meer ellende als het om DNS-problemen gaat, maar dan door toedoen van DNS-serversoftware BIND 9. Twee ernstige kwetsbaarheden in BIND 9 maken zogeheten cache poisoning mogelijk. Hierbij levert de DNS-server foutieve antwoorden op DNS-verzoeken van gebruikers. […]

Een technische storing bij de Koninklijke Marechaussee maakt het niet mogelijk om noodpaspoorten te verschaffen. Wie dus op Schiphol aankomt zonder paspoort, kan niet op korte termijn alsnog reizen. De informatieverstrekking van de Marechaussee blijft bij een zeer kort bericht. We hopen dit bericht later aan te kunnen vullen met meer details. Techzine heeft de […]

Automattic heeft nieuwe tegenclaims ingediend tegen hostingbedrijf WP Engine in een langlopend geschil over het gebruik van de WordPress- en WooCommerce-merken. Automattic beheert onder meer WordPress.com en WooCommerce. Ook is het nauw verbonden met de ontwikkeling van WordPress. Automattic stelt dat WP Engine, sinds het onder eigendom staat van investeringsmaatschappij Silver Lake, het vertrouwen heeft ondermijnd […]

Amazon schakelt een versnelling op in de strijd om meer marktaandeel in Nederland. De komende drie jaren investeren de Amerikanen 1,4 miljard euro in deze markt. Met de investering wil het de aanbodzijde van zijn marktplaats opschalen, bij voorkeur met Nederlands product. Nederlandse merken, retailers en handelaren geven momenteel nog voorrang op Bol. Amazon wil een voet tussen de deur krijgen en uiteindelijk de houding veranderen. Meer dan zestig procent van de producten die op Amazon.nl worden verkocht, komt van verkooppartners. In een persbericht klinkt het: “Deze investering, die de grootste financiële toezegging aan Nederland is sinds de lancering in 2020, zal zowel Amazon Web Services (AWS) als de retailactiviteiten ondersteunen, inclusief infrastructuurontwikkeling, en helpt het midden- en kleinbedrijf hun bereik naar klanten in Nederland en internationaal uit te breiden.” Wat de investering in AWS exact inhoudt is niet duidelijk. Vermoedelijk omvat dat geen bouw van een datacentrum. Regels rondom stikstof en krapte op het elektriciteitsnet belemmeren dat. Bovendien trekt Amazon daar doorgaans niet één maar enkele miljarden voor uit. Internationaal gezien realiseert Amazon veertig procent van zijn omzet met retailactiviteiten, het verkopen van spulletjes. De rest van omzet bestaat uit cloud- en marketingdiensten. In Nederland zijn vijf webwinkels goed voor 1/3 van de totale e-commerceomzet op de consumentenmarkt. Amazon is er daar een van, volgens vakblad Twinkle, met een geschatte omzet van 1 miljard euro.

De krapte op de arbeidsmarkt zorgt voor structurele uitdagingen bij consultingbedrijven. Een trend die steeds meer aandacht krijgt, is het slim inrichten van talentpools en het automatiseren van talent sourcing.

Ooit stond Alvarez & Marsal vooral bekend als herstructureringsspecialist, maar inmiddels heeft het wereldwijde consultancykantoor ook in Nederland een veel breder profiel opgebouwd. Een gesprek met Benelux-topman Age Lindenbergh over het werk en de impact van de firma, de bedrijfscultuur en waarom talent zich er thuis voelt.