business

Drie van de zes wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) die een prestigieuze ERC Advanced Grant hebben ontvangen, maken zich bij uitstek verdienstelijk op gebied van it. Het betreft de hoogleraren Maarten de Rijke, Eric-Jan Wagenmakers en Gianfranco Bertone. Een echte zwaargewicht is Maarten de Rijke, hoogleraar artificiële intelligence (ai) en information retrieval. Hij heeft al meer dan 1.100 wetenschappelijke publicaties geschreven en bijna honderd promovendi begeleid. De Rijke’s kroon op zijn wetenschappelijke carrière moet de ontwikkeling worden van meer betrouwbare, eerlijker en robuuster toegang tot informatie voor iedereen. Hij krijgt hiervoor een ERC-beurs van maximaal 2,5 miljoen euro. Ook prof. dr. Eric-Jan Wagenmakers, hoogleraar neurocognitieve modellering, is in de prijzen gevallen. Hij werkt aan een alternatief voor traditionele methoden voor data-analyse. En prof. dr. Gianfranco Bertone, hoogleraar Theoretical Astroparticle Physics, gaat met de ERC-beurs nieuwe modellen en computercodes ontwikkelen. Daarmee kunnen wetenschappers straks gericht zoeken naar donkere materie, de ongrijpbare substantie die het grootste deel van de massa van het universum vormt. Nieuwe generatie zoeksystemen De Rijke’s project Unite draait om de ontwikkeling van nieuwe generatieve zoeksystemen die niet alleen accuraat zijn, maar ook eerlijk en uitlegbaar. Bovendien moeten ze bestand zijn tegen manipulatie. In onze moderne, door informatie gedreven samenleving vormen zoekmachines een onmisbare schakel. Maar zoekmachines zijn vaak geoptimaliseerd voor korte-termijn doelen zoals engagement. Dat kan ten koste gaan van maatschappelijke langetermijndoelen zoals eerlijkheid en diversiteit. In zijn project pakt De Rijke deze uitdaging aan en stelt een paradigmaverschuiving voor richting generative retrieval-systemen.  Drie stappen Het onderzoek concentreert zich op drie cruciale aspecten om ervoor te zorgen dat deze generatieve informatie-ophaalsystemen kunnen voldoen aan verifieerbare waarborgen. Het eerste aandachtspunt is nauwkeurigheid, waarbij het doel is ervoor te zorgen dat informatie precies is en wordt gepresenteerd binnen duidelijk afgebakende en toegelichte gebruikscontexten. Het tweede aspect is betrouwbaarheid, met als doel te komen tot consistente en eerlijke retrieval performance, op verschillende gevoelige kenmerken. Ten derde staat weerbaarheid centraal: systemen moeten robuust zijn tegen onverwachte verschuivingen in data en tegen opzettelijke pogingen tot manipulatie.  De Rijke gaat bovendien methoden ontwikkelen om de generatieve retrieval-systemen kritisch te toetsen, ter bevordering van hun uitlegbaarheid, reproduceerbaarheid en veiligheid. Het project vormt een belangrijke stap in de ontwikkeling van meer betrouwbare, eerlijker en robuuster toegang tot informatie voor iedereen. Bayesiaanse analysemethoden Eric-Jan Wagenmakers wil de beperkingen van traditionele statistiek in de psychologie doorbreken door Bayesiaanse analysemethoden toegankelijker en krachtiger te maken. Deze aanpak biedt meer flexibiliteit, maakt het mogelijk om eerdere kennis te integreren, meerdere modellen tegelijk te vergelijken en geleidelijk bewijs op te bouwen. Zijn project richt zich op het verbeteren van bestaande tools en het toepassen ervan op praktijkdata, via gratis, gebruiksvriendelijke software als R en Jasp. De nieuwe methoden worden breed bruikbaar, ondersteund met tutorials, en dragen bij aan betrouwbaardere wetenschap – binnen én buiten de psychologie. De European Research Council (ERC) is het belangrijkste Europese financieringsorgaan voor grensverleggend wetenschappelijk onderzoek.

Flitsbezorger Flink heeft de afgelopen weken het bezorggebied aanzienlijk vergroot. Naast de bestaande aanwezigheid in steden als Rotterdam, Breda, Eindhoven, Nijmegen, Arnhem, Utrecht, Haarlem, Amstelveen, Zaandam, Alkmaar, Almere, Hilversum, Amersfoort, Ede, Deventer, Enschede en Almelo, is de dienst nu ook beschikbaar in een flink aantal omliggende gemeenten en woonplaatsen die tot voor kort nog niet werden bediend. Flink is vanaf deze maand actief in onder andere: Borne, Wierden, Heiloo, Laren, Leusden, Barendrecht, Schiedam, Vught, Veldhoven, Geldrop, Zoeterwoude, Noordwijk, Wormer, Landsmeer en Voorburg. Hiermee vergroot Flink het bereik met ruim 500.000 extra huishoudens. Daarnaast is de dekking uitgebreid met tientallen dorpen en wijken binnen bestaande gemeenten, zoals Glanerbrug (Enschede), Colmschate en Twello (regio Deventer), Kwintsheul en Poeldijk (Westland/Den Haag), en Zwanenburg (tussen Amsterdam en Haarlem).

De eSIM-markt groeit explosief – en terecht. Deze technologie vervangt de traditionele simkaart en maakt het wisselen van kaart of betalen van hoge roamingkosten overbodig. Vooral voor ondernemers en reizigers betekent dit een grote stap vooruit in gemak en flexibiliteit.

Grote veranderingen voor Defensie Nederland raakt voor de modernisering van zijn defensie steeds meer afhankelijk van softwareleveranciers en andere techbedrijven, ook uit eigen land. Er moet een nieuw ecosysteem ontstaan. Defensie staat voor grote veranderingen. De dreiging groeit en de budgetten nemen toe. De vraag naar en het aanbod van materieel en diensten verandert bovendien sterk. Zo hebben drones oorlogsvoering ingrijpend veranderd. De huidige radarsystemen zijn oorspronkelijk ingesteld op het vinden van grote objecten in de lucht. Vliegtuigen bewegen zich in een bepaalde richting. De data science in een radar hoeft alleen antwoord te geven op de vraag of er een vliegtuig aankomt en welke kant dit opgaat. Tijdens de oorlog in Oekraïne zie je aanvallen met wel honderden drones die hele andere vliegpatronen vertonen, die dan een snelle en adequate reactie vergen. Slagveld Zo veranderen de tactieken op het slagveld bijna dagelijks. Vroeger kwam het aan op een effectieve commandovoering. Nu is alles heel operationeel geworden, ook bij kleinere systemen. Informatie moet snel worden verwerkt. Kunstmatige intelligentie gaat daar steeds belangrijker bij worden. Het wordt een oorlog van sensoren en ai-systemen die aan wapens vertellen wat ze moeten doen. Ook in cyberspace gaat het zo. Tussen actie en reactie zit steeds minder tijd.  De groei van het defensiebudget biedt kansen voor nieuwe techbedrijven. ‘Niet alleen het ‘wat’ maar ook het ‘hoe’ maakt een dynamische ontwikkeling door’, stelt Joep Gommers, oprichter van het softwarebedrijf EclecticIQ, naar aanleiding van de nieuwe defensieplannen die minister Brekelmans van Defensie in de nota ‘Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie’ neerlegde. We spraken Gommers samen met Maurits Korthals Altes, directeur van Avalor AI, een startup die militaire onbemande systemen verbetert door middel van geavanceerde software. Rusland bereidt zich voor op een hybride oorlog Joep Gommers (EclecticIQ) EclecticIQ ontwikkelt platformen waarmee actuele dreigingen vliegensvlug in kaart zijn te brengen. Dat wil zeggen: snel veranderende dreigingen voorblijven en potentiële aanvallers te slim af zijn. De focus ligt primair op cyberspace. Gommers: ‘Rusland bereidt zich voor op een hybride oorlog waarbij het stroomnet, de overheid, het financiële en economische systeem worden verstoord. De aanvallen richten zich op de digitale aansturing door computers. De Russen proberen allerlei manieren uit. Ze kijken vervolgens hoe het Westen hierop reageert. Door zaken uit te testen weten ze wat bij grote conflicten het meest effectief werkt.’ Experimenten Startups zoals die van Korthals Altes hopen dat Defensie inzet op experimenten. De rol van Avalor ligt in het verbinden van bestaande onbemande systemen waaronder verschillende drones en de aansturing ervan. Ze moeten weerbaar zijn tegen verstoring via ‘jamming’. Korthals Altes: ‘Vooral de vereenvoudiging van het gebruik kan deze systemen effectiever maken. Sommige civiele drones zijn niet heel gebruiksvriendelijk. Maar aan het front waar militairen meerdere taken hebben, moet de besturing simpel zijn. Als grote aantallen soldaten ermee moeten werken, dienen de trainingstijden kort te zijn. Want Defensie kampt sowieso met een tekort aan instructeurs. Los van het personeelsgebrek is opschaling bij dit soort nieuwe technologie altijd al een probleem. Avalor AI werkt met één interface waardoor systemen met elkaar zijn te verbinden en militairen de onbemande systemen snel onder de knie krijgen. Nieuwe gebruikers willen zo min mogelijk knoppen.’ Dronepiloten Een Deltaquad drone waar Avalor AI de software voor levert. Groot zijn ook de verschillen in informatiebehoefte. Zeer ervaren gebruikers zoals de gespecialiseerde teams in Oekraïne die dag in dag uit met drones in de weer zijn, stellen andere vragen dan bijvoorbeeld beginnende Nederlandse gebruikers. Dronepiloten uit Oekraïne willen vaak zeer gedetailleerde informatie zoals de status van de drone. Ze willen soms ook realtime kunnen tunen. Maar de drones moeten ook te besturen zijn door oud-militairen die weer in het leger zijn gekomen alsmede juristen en andere niet-technisch opgeleide militairen. Avalor AI past simulaties toe om al deze groepen te bedienen. Een oefenterrein van Defensie is als een eigen game-omgeving nagebouwd; een digital twin waar iemand aan de hand van videobeelden leert met de drone rond te vliegen in een virtuele replica van de echte wereld. Innovatiecyclus Jarenlang moest Defensie afbouwen. In die periode van weinig geld en slinkende begrotingen waren de inkoopmethodes een kwestie van routine waarbij oude relaties de boventoon voerden. Nu de budgetten (flink) omhooggaan, komen nieuwe bedrijven in beeld. Beide kanten moeten even aan elkaar wennen en leren samenwerken. Belangrijk is dat Defensie begrijpt hoe ondernemingen werken en andersom ook. Nieuwe vaardigheden, technologieën of functies moeten worden toegevoegd aan bestaande systemen en processen. Gommers: ‘Ook organisatorisch is een betere afstemming nodig zodat alles beter werkt en nieuwe uitdagingen kunnen worden opgepakt.’ Verder is het zaak snel te schakelen. De cyclus van innovatie en implementatie wordt korter. Terwijl bij marineschepen jaren zitten tussen het moment van aanschaf en oplevering, moet de software in drones permanent worden aangepast. Volgens Gommers valt qua defensie veel van Oekraïne te leren. ‘Vergeet ook niet dat hun leger meer modern is dan dat van Nederland. Bovendien hebben ze ervaring opgedaan met het kosteneffectief inzetten van materieel, uitgaande van het aantal beschikbare raketten, drones en straaljagers. Ze kennen het spel.’ Korthals Altes: ‘Oekraïne is sterk gedigitaliseerd. Bij elk ministerie, waaronder ook Defensie, is een staatssecretaris van Digitalisering. Vanuit een overkoepelend ministerie van Digitale Zaken vindt de coördinatie plaats tussen die staatssecretarissen. Hierdoor komen digitalisering en modernisering van de it snel op gang.’ Hierdoor komen digitalisering en modernisering van de it snel op gang Maurits Korthals Altes (Avalor AI) In de nota ‘Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie’ etaleert Nederland grote ambities. Het ministerie van Defensie kiest voor een werkwijze waarbij het gebruik van data science en ai-oplossingen voor operationele effecten centraal staat. Generatieve artificiële intelligentie en intelligent imaging zijn belangrijke focusgebieden. Ook hier geldt Oekraïne als een voorbeeldland. Het land is al ver gevorderd met het verwerken van informatie afkomstig van drones in de digitale besluitvorming voor de commandovoering. Besturen van de drone met Avalor AI. De ambities van Defensie zijn niet alleen technologisch maar ook organisatorisch uitdagend. Jonge techbedrijven met 30 à 35 medewerkers moeten hun weg vinden in de Defensie-organisatie waar 35.000 mensen werken. Goede samenwerking betekent ook dat de juiste mensen elkaar vinden, de toegang tot de financiering in orde is en de regelgeving testen mogelijk maakt. Bovendien is export belangrijk voor schaalvergroting en lagere productiekosten. Het zal enige tijd kosten om een goed ecosysteem van jonge Europese en Nederlandse tech- leveranciers en Defensie op te bouwen. Het kost kleinere softwareleveranciers nu nog veel moeite om bij Defensie binnen te komen. De gevestigde orde is in het voordeel. Soms is het in de grote Defensieorganisatie lastig om tussen de bomen het bos te zien. Maar de veranderingen in het leger gaan snel. Dit artikel staat ook in Computable Magazine 2025 #3.

Google heeft Gemini CLI aangekondigd. Deze open-source AI-agent brengt de kracht van Gemini rechtstreeks naar de terminal van ontwikkelaars. De nieuwe tool is nu in preview beschikbaar. Google belooft ongeëvenaarde gebruikslimieten voor ontwikkelaars om adoptie aan te jagen. Taylor Mullen, Senior Staff Software Engineer bij Google, legt uit dat de command line interface (CLI) de […]

HPE en Veeam verstevigen hun samenwerking met nieuwe integraties tussen de Veeam Data Platform en HPE’s virtualisatiesoftware. De samenwerking moet bedrijven robuuste backup- en resiliency-oplossingen bieden in een tijd van toenemende cyberdreigingen. Bedrijven worstelen steeds meer met IT-complexiteit en cyberdreigingen. Data is voor organisaties het meest waardevolle asset, maar vaak ook het meest kwetsbare, ziet […]

Vrijwel alle Nederlandse providers hebben sinds 12.30 uur vandaag te kampen met een grootschalige storing in internet en telefonie. De meldingen komen vooral uit de Randstad, maar ook uit andere delen van het land. Op Allestoringen stromen de meldingen binnen over alle telecompartijen. Eerder vandaag had Odido al een vergelijkbaar probleem, waarbij bijna 4000 mensen […]

Cloud is niet zomaar cloud. Veel organisaties denken bij het woord “soevereiniteit” nog te snel aan wet- en regelgeving zoals de AVG of GDPR. Maar echte datasoevereiniteit gaat verder. Het gaat niet alleen over wat u opslaat, maar ook wie erbij kan en wat ze ermee kunnen doen.  In dit artikel leggen we uit:  Wat […]

Bosch-CEO Stefan Hartung waarschuwt dat Europa zijn voorsprong in AI dreigt weg te reguleren door overdadige wetgeving. Het Duitse bedrijf, dat de meeste AI-patenten in Europa bezit, plant ondertussen een forse investering van 2,5 miljard euro in het AI-veld. De druk om voorop te blijven lopen in de AI-race is toegenomen sinds president Donald Trump […]

GenAI-zoekmachines zorgen voor minder websitebezoek: gebruikers klikken minder vaak door naar de bron van AI-gegenereerde antwoorden.

Fairphone presenteerde vanochtend in het Amsterdamse Westerpark de zesde generatie Fairphone, waarmee het Nederlandse bedrijf zich op ‘verdere groei’ wil richten. Fairphone is de enige smartphonefabrikant uit Nederland en een bijzondere. Het bedrijf zet volledig om op duurzaamheid. ‘Fairphone werd van een missie een zakelijke onderneming,’ vertelde CEO Raymond van Eck vanochtend. ‘We doen al tien jaar waarvan anderen beweerden dat het niet zou lukken.’ De Fairphone bestaat voor meer dan 50 procent uit eerlijke en gerecyclede materialen, een stap vooruit ten opzichte van de 42 procent in de Fairphone 5. Het toestel is verder gemaakt van 14 materialen die ‘eerlijk’ zijn gewonnen of gerecycled, zoals kobalt, wolfraam, zilver en goud, maar ook gerecycled aluminium, koper, staal, zeldzame aardmetalen, indium, magnesium, nikkel, tin, zink en meer dan 93 procent PCR-gerecycled plastic. Met twaalf gemakkelijk te vervangen onderdelen kunnen eigenaren zelf aan de slag met een schroevendraaier om onderdelen te wisselen of accessoires toe te voegen. Van batterij en scherm tot camera en USB-poort – elk onderdeel is volgens Fairphone  ontworpen met oog voor gebruiksgemak en een lange levensduur. Het nieuwe accessoiresysteem klikt stevig vast dankzij een slim mechanisme, zonder dat het toestel dikker of zwaarder wordt. De afneembare achterkant is met slechts twee schroeven aan de achterkant bevestigd en maakt het verwisselen van accessoires eenvoudig, en biedt ruimte voor vingerlussen, polsbandjes en kaarthouders. Het doel is maximale functionaliteit, optimaal materiaalgebruik en een smartphone die met de eigenaar zelf samen kan stellen. Ook de accessoires zijn gemaakt van gerecyclede materialen, zoals plastic en aluminium. Dankzij het gebruik van groene energie bij de productie van belangrijke onderdelen zoals het scherm, de camera’s en de batterij, én bij de eindassemblage, stelt de producent dat dit model de laagste CO₂-voetafdruk ooit heeft van alle smartphones. Het toestel wordt aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 3-processor, hij beschikt over een dynamische 50MP-camera en een grotere batterij in een compacter formaat en is beschermd met Gorilla Glass 7i én 5 jaar garantie. Het toestel is kleiner en 9 procent lichter dan zijn voorganger, de Fairphone 5, en beschikt over een compact 6,31-inch LTPO OLED-scherm. De Fairphone doorstaat valtests volgens militaire normen. Daarnaast heeft het toestel het indrukwekkende energielabel A gekregen, conform de nieuwste EU-regelgeving voor energie-efficiëntie, duurzaamheid en reparatiegemak van smartphones. Een opvallende nieuwe functie van de Fairphone is ‘Fairphone Moments’: een schakelbare ervaring waarmee één telefoon twee verschillende modi krijgt. Eigenaren kunnen wisselen tussen een volledig uitgeruste smartphone en een minimalistische modus. Het toestel biedt softwareondersteuning tot 2033 en vijf jaar garantie en zet daarmee volgens Fairphone een ‘nieuwe standaard’ voor langdurige veiligheid en betrouwbaarheid. De adviesprijs van de Fairphone (Gen. 6) bedraagt 599 euro en het toestel is verkrijgbaar via de Fairphone-website en erkende (online) elektronicawinkels als Belsimpel, KPN, Coolblue en bol.

Bedrijven met sterk risicomanagement zijn innovatiever en financieel gezonder, blijkt uit onderzoek van Rabo Research onder 1200 bedrijven.

Western Digital (WD) slaagde erin het bedrag dat het moest betalen in een octrooizaak terug te brengen van 553 miljoen dollar naar slechts 1 dollar in na-procesverzoeken. De rechter oordeelde dat de claims van de eiser tijdens de rechtszaak waren gewijzigd. Western Digital werd in oktober door een jury in Californië schuldig bevonden aan het […]

Amazon heeft aangekondigd dat het de komende drie jaar maar liefst 54 miljard euro (40 miljard pond) zal investeren in het Verenigd Koninkrijk. Deze forse investering is bedoeld om de Britse activiteiten van het bedrijf uit te breiden en te moderniseren. Het plan omvat onder meer de bouw van twee nieuwe, ultramoderne fulfilmentcentra in de East Midlands, die in 2027 operationeel moeten zijn, de opening van eerder aangekondigde centra in Hull en Northampton, die respectievelijk dit jaar en volgend jaar van start gaan, de uitbreiding van het distributienetwerk met nieuwe locaties verspreid over het VK eb investeringen in transportinfrastructuur en modernisering van meer dan 100 bestaande operationele gebouwen. Ook zijn twee gebouwen gepland bij het Londense hoofdkantoor en de herontwikkeling van de Bray Film Studios in Berkshire. Een deel van het bedrag komt uit een eerdere aankondiging van Amazon Web Services, dat tussen 2024 en 2028 8 miljard pond investeert in Britse datacenters. Ook personeelskosten zijn in het totaalbedrag inbegrepen.