computable

Main Capital Partners kondigt amper twee maanden na de opening van zijn kantoor in Parijs al een grote Franse overname aan. Van STG koopt de Haagse investeerder Trace One, een saas-leverancier in product lifecycle management (plm) en compliance.Met een internationaal team van vijfhonderd medewerkers, actief in vijftien landen, bedient TraceOne ruim negenduizend wereldwijde merken. Daaronder bevinden zich giganten zoals Carrefour, Cargill, Barilla, Nestlé en Ahold Delhaize. Het platform van Trace One vereenvoudigt complexiteit, verbetert samenwerking en optimaliseert elke fase van de productlevenscyclus, van idee tot marktintroductie.De overname past bij Main’s ambitie om te investeren in innovatieve, toonaangevende zakelijke-softwarebedrijven. Onder de vleugels van Main moet Trace One verder expanderen en innoveren. Managing partner Sven van Berge, die leiding geeft aan de productmarkten Business Transformation en Manufacturing bij Main Capital, wordt voorzitter van de raad van commissarissen van Trace One. Hij moet erop toezien dat TraceOne in nog meer landen actief wordt. Ook is het de bedoeling om de expertise in bestaande markten te verdiepen, nieuwe verticale markten te verkennen en het productaanbod uit te breiden met innovatieve, complementaire oplossingen.Main kondigde gisteren ook aan dat Pointsharp, een Zweedse softwareleverancier voor identity & access management (IAM) waarin de investeerder een meerderheidsbelang heeft, het in Stockholm gevestigde Vemendo overneemt. Vemendo levert software voor identiteitsbeheer, provisioning en levenscyclusbeheer. Daarmee blijft gebruikersinformatie up-to-date. Bovendien kan identiteitsinformatie eenvoudig binnen de organisatie worden gevolgd, terwijl gebruikers veilig kunnen inloggen op meerdere netwerken of systemen. De overname van Vemendo is de vijfde add-on-acquisitie van Pointsharp sinds Main in november 2020 aan boord kwam.

Van alle EU-lidstaten is Luxemburg nog het verst gevorderd met de realisatie van een soevereine cloud. Het land heeft al behoorlijke vooruitgang geboekt met de ontkoppeling van de overheidscloud van het internet.Staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering en Koninkrijksrelaties) zei tijdens het Nederlandse AI Congres in Utrecht dat we op gebied van cloud en autonomie niet alles zelf moeten verzinnen. Het is ook belangrijk om ontwikkelingen elders in Europa te volgen en goede ideeën op te pikken. ‘Beter goed gejat dan zelf verzonnen,’ zei hij.Szabó noemt het groothertogdom als voorbeeld van een land waar Nederland naar kan kijken bij het streven minder afhankelijk te worden van Big Tech. Luxemburg maakt wel gebruik van Amerikaanse spullen, maar heeft de online omgeving zo ingericht dat de regering Trump niet bij haar overheidsdata kan komen. De continuïteit van de Luxemburgse digitale overheid is niet rechtstreeks afhankelijk van partijen vanuit de VS. Het land is in vrij hoge mate autonoom.Van het dozijn EU-lidstaten dat Szabó tijdens zijn ambtstermijn al heeft bezocht, heeft Luxemburg de meest interessante oplossing ontwikkeld ter vergroting van de digitale soevereiniteit. Szabó herinnerde eraan dat Luxemburg al in 2017 een visie en strategie op digitalisering heeft ontwikkeld. Szabó tijdens het Nederlandse AI-congres in Utrecht. Cloud-leveranciers van buiten EU Wat betreft de cloud blijft er plaats voor leveranciers van buiten de EU. Szabó: ‘We moeten daar niet vies van zijn.’ De staatssecretaris wil niet wachten totdat de Europese of Nederlandse tech-sector gelijkwaardige cloud-alternatieven kan bieden. Er zijn best manieren denkbaar waarin niet-Europese leveranciers een rol spelen zonder dat vitale data kunnen weglekken. De soevereine cloud zal vooral IaaS (basisinfrastructuur) en PaaS (technische bouwstenen voor de ondersteuning van applicaties) worden. SaaS (meer applicaties gericht op gebruikers) in de soevereine cloud moet nog verder worden ontwikkeld, aldus Szabó. Er zijn overigens wel wat SaaS-toepassingen. Szabó gaat die niet alleen voor het Rijk maar voor de hele overheid neerzetten.  De staatssecretaris kondigde aan op 6 juni 2025 zijn ‘grote’ Digitaliseringsstrategie (NDS) te lanceren. De input voor die strategie komt niet alleen vanuit Binnenlandse Zaken maar vanuit de hele overheid, het bedrijfsleven, de wetenschap en betrokken politici uit de Eerste en Tweede Kamer.  Szabó onderstreepte het belang van samenwerking tussen verschillende overheidslagen en het bedrijfsleven om een digitale overheid te realiseren die werkt als één geheel. Hij vindt dat in Nederland de kloof tussen overheid en bedrijfsleven te groot is. In het Verenigd Koninkrijk is dat anders, om niet te spreken van Frankrijk waar overheid en bedrijven zelfs nauw verstrengeld met elkaar zijn.

Intel staat op het punt om meer dan 21.000 banen te schrappen; ongeveer een vijfde van het totale personeelsbestand. Eind augustus 2024 was al een banenreductie van 15 procent aangekondigd.Volgens Bloomberg News maken de ontslagen deel uit van een bredere strategie waar technici en ontwikkelaars weer de boventoon gaan voeren. Voor Intel Benelux, dat nog maar dertig banen in voltijd heeft, zullen de gevolgen beperkt zijn.Lip-Bu Tan, topman sinds afgelopen maand, wil ruim baan maken voor innovatie. Het accent komt te liggen op kernactiviteiten en artificial intelligence (ai), een gebied waar het bedrijf de boot behoorlijk heeft gemist. Door lagen in het management weg te snijden en een nieuwe ai-chef te benoemen hoopt Tan het tij te kunnen keren. Maar Intel mist een echt vlaggenschip op ai-gebied dat is opgewassen tegen Nvidia.Intel gaat afscheid nemen van allerlei bedrijfsonderdelen die niet tot de kern behoren. Zo verkocht Intel onlangs al 51 procent van het halfgeleiderbedrijf Altera aan investeerder Silver Lake. En is de strategie van Tan’s voorganger, Pat Gelsinger, om zelf weer op grote schaal chips te produceren, op een laag pitje gezet.Verder gaat de bezem flink door de organisatie. Er komt een grootscheepse herstructurering. Lip-Bu Tan wil het chipbedrijf dat de laatste jaren veel marktaandeel verloor, weer aantrekkelijk maken voor jong talent Intel heeft nog geen reactie gegeven op de laatste berichtgeving over de sanering. Verwacht wordt dat de toelichting op de eerste kwartaalcijfers morgen meer duidelijkheid biedt. Tan’s herstelplan wordt bemoeilijkt door de handelsoorlog tussen de VS en China en de dreiging van oplopende invoerheffingen. 

COLUMN – Paus Franciscus is overleden. Ik vind het jammer. Hij was een vrolijke en tegelijk sobere paus zonder uiterlijk vertoon. Begaan met de onderkant van de samenleving, heeft hij ook veel voor de armoedebestrijding in de wereld betekend. Nu moet er een nieuwe komen. Dit gebeurt op een manier waarop de eerste pausen al werden gekozen. De ict-afdeling van het Vaticaan is er nog niet aan toegekomen dit proces te automatiseren. Het stemmen voltrekt zich nog gewoon via briefjes. En als de paus gekozen is, dan volgt er geen e-mail maar zien we witte rook uit de schoorsteen komen. Waarom automatiseren ze dit proces niet, zou je zeggen. Dat ze een soort datumprikker maken, maar dan met de paus. Een pausprikker. Nee, je hoeft niet alles te automatiseren, niet alles hoeft efficiënter. Het voordeel van niet-automatiseren, is dat je meer tijd hebt om er over na de denken. Ze hoeven ook niet de efficiëntste paus te kiezen maar de menselijkste. Meester In de VS heeft Elon Musk de opdracht gekregen om de overheid een stuk efficiënter maken. Elon is een meester in het efficiënter maken. Een van de redenen waarom de Tesla zo’n succes is geworden, is omdat deze efficiënt wordt gemaakt en ook zeer efficiënt rijdt. Dus als iemand de overheid efficiënt kan maken, dan Elon Musk. Het eerste wat deze rijkste man ter aarde heeft gedaan is het armoedeprogramma Usaid stoppen, waardoor miljoenen, veelal zeer arme mensen geen medicijnen meer krijgen. Het hoeft niet altijd efficiënt. Dus beste bisschoppen, neem lekker de tijd. Graag weer een paus die zich inzet voor de onderkant van de samenleving. Die bovenkant redt zichzelf wel. Jacob SpoelstraJacob Spoelstra is columnist/stand-upcomedian. Voor meer informatie kijk hier.

De Benelux-regio ontwikkelt zich als koploper op het gebied van ai-implementatie in Europa. Met adoptiepercentages van 49 procent in Nederland en 52 procent in België lopen beide landen significant voor op het Europese gemiddelde van 42 procent. Dat blijkt uit uit onderzoek van AWS. De bevindingen zijn gebaseerd op een studie onder duizend respondenten per land in opdracht van Amazon Web Services (AWS), waarbij rekening werd gehouden met leeftijd, geslacht en regio. Danielle Gorlick, general manager Benelux bij AWS, tijdens de AWS Summit in Amsterdam. Met name de groei in ai-adoptie is opvallend: zowel in Nederland als België is het aandeel ai-gebruikende bedrijven met 23 procent gegroeid ten opzichte van vorig jaar. Deze versnelling gaat gepaard met duidelijke voordelen. In Nederland geeft 88 procent van de bedrijven aan dat ai geleid heeft tot omzetstijgingen tot gemiddeld 27 procent. Daarnaast ziet 71 procent van de organisaties er significante productiviteitswinsten.Ook in België zijn de opbrengsten aanzienlijk: 94 procent ziet een omzetstijging door ai, en dat gaat dan om omzetstijgingen van gemiddeld 29 procent. De bedrijven in België ervaren meer bepaald verbeteringen in data-analyse (64 procent), klantenservice (52 procent) en automatisering van repetitieve taken (51 procent). De cijfers liggen in lijn met Nederland. Koers Met deze cijfers lijken de landen op koers te liggen richting de doelstellingen inzake ai. Zo is er in België de Digital Decade-doelstelling die aangeeft dat driekwart van de bedrijven ai moeten hebben omarmd tegen 2030.Tijdens de AWS Benelux Summit benadrukte Danielle Gorlick van AWS de leidende rol van onze regio: ‘De Benelux leidt de Europese digitale transformatie’, stelde ze resoluut. ‘Het is nog vroeg voor veel van deze organisaties, maar ze leggen nu de fundamenten voor verdere integratie van ai in hun bedrijfsvoering.’

BLOG – Voor organisaties in de productie, handel en logistiek zijn kostenstijgingen en margedruk de uitdagingen van dit moment. Een reactie is dan om de kosten te drukken. Zo kiest een derde van deze bedrijven er voor om niet in een erp-systeem te investeren, vanwege de kosten die ermee gepaard gaan. Dat lijkt een logische besparing. Geld steek je liever in zaken die direct van invloed zijn op je productie of diensten, zoals een machine of moderne kassa. Slim is het niet. Want terwijl je worstelt met kostenstijgingen, kan goede it juist een structurele oplossing bieden. De vraag is wat duurder is op de lange termijn: vanuit losse systemen werken of investeren in een centraal it-systeem? De meeste bedrijven maken continu een vorm van groei door. Er ontstaan nieuwe processen, je vormt nieuwe afdelingen of je trekt nieuwe medewerkers aan. Dat betekent dat er steeds meer informatie uitgewisseld moet worden. Vaak ontstaan er zo verschillende it-systemen, waarbij elke afdeling haar eigen tool gebruikt. Het probleem dat hierdoor ontstaat, is dat je al die losse systemen continu up-to-date moet houden. Hoe groter je bedrijf, hoe tijdrovender deze klus wordt. Dat is waar kosten ontstaan. Veel organisaties kijken niet op een holistische manier naar hoe ze verschillende processen, afdelingen en systemen laten samenwerken. Hierdoor komt de focus binnen je bedrijf te liggen op het actueel houden van de data in deze systemen. Kiezen voor losse systemen is kiezen voor de verantwoordelijkheid om die systemen zelf up-to-date te houden. Dat kost tijd, geld en aandacht wat je eigenlijk volop moet besteden aan waar het écht om gaat: inkopen, produceren en verkopen. Verborgen kosten Werken met veel losstaande systemen brengt vrijwel altijd verborgen kosten met zich mee. Heb je die weleens in kaart gebracht? Bijvoorbeeld door inzichtelijk te maken hoeveel tijd het medewerkers kost om dubbele data of fouten op te sporen? De kans is groot dat deze kosten onderaan de streep hoger zijn dan je verwacht. Dat heeft er vooral mee te maken dat je met losse systemen niet naar je bedrijf als geheel kunt kijken. Data verspreid over systemen geeft tenslotte een versplinterd beeld. Hierdoor is het lastig om klanten, prijzen of interne processen te vergelijken. Het gevolg? Meer handmatig werk, langzamere beslissingen en inefficiënte processen. Zonder centraal dataplatform stuur je vooral op de waan van de dag. Zie dan maar eens verantwoordelijkheid af te leggen over de cijfers en bedrijfskoers aan aandeelhouders en andere stakeholders. Vanuit visie It moet jouw bedrijfsprocessen niet alleen ondersteunen, maar ook helpen versimpelen, inzicht geven en de interne samenwerking verbeteren. Het gaat er daarom niet om welk systeem je gebruikt, maar hoe goed jouw systemen samenwerken en hoe makkelijk afdelingen informatie uitwisselen. Hoe effectiever dit is, hoe soepeler jouw bedrijf opereert. Dat vereist dat je op tijd nadenkt over je einddoel. Wat is jouw bedrijfsvisie? Als je dat helder hebt, kun je it-systemen kiezen die jouw belangrijkste bedrijfsprocessen écht ondersteunen. De investering in een centraal systeem zoals erp moet daarom voortkomen uit deze mindset om jouw bedrijf continu te verbeteren. Door als management te kiezen voor een uniforme werkwijze en één centraal it-systeem, maak je een einde aan versnippering en complexe processen. Een duidelijke visie op je bedrijf én it-landschap maakt dat je producten en diensten efficiënter aanbiedt aan klanten en voorkomt dat geld door de achterdeur jouw bedrijf uitstroomt. Kijk verder dan de kosten Het kan een strategische keuze zijn om te besparen op ogenschijnlijk kostbare geïntegreerde it-systemen. Maar daarmee ga je voorbij aan wat het je op de lange baan oplevert. Natuurlijk vereist een it-systeem zoals erp een investering vooraf. Maar de voordelen die je uiteindelijk plukt, zoals meer inzicht en efficiëntie in processen, wegen negen van de tien keer op tegen de initiële investering. Dus als elke euro telt, kijk dan eens voorbij het argument dat centrale it-systemen zoals erp (te) duur zijn. Leg het kostenplaatje eens naast de kosten van je huidige it-landschap of -werkwijze. Grote kans dat je een verrassing wacht. René Altena is cto bij Conclusion MBS

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gaat het gebruik van bestaande ict-vijvers stimuleren zoals I-Interim Rijk (IIR) en het Rijks ICT Gilde. Ook de pools die departementen zelf hebben, moeten worden aangezwengeld.  Minister Judith Uitermark (BZK) kondigt dit aan in een Kamerbrief over het terugdringen van de inhuur van externen. Deze pools dragen bij tot het versterken van interne kennis en het verminderen van de noodzaak dure externe ict-professionals in te huren.  Al jarenlang slaagt de overheid er niet in om aan de zogenoemde Roemer-norm te voldoen. Volgens die norm moeten de uitgaven aan externe inhuur onder de tien procent van de totale personele uitgaven blijven. Integendeel, dit percentage loopt de laatste jaren sterk op. In de periode 2018-2023 groeide de inhuur van circa tien in 2018 tot circa vijftien procent in 2023. Binnenkort komen er nieuwe cijfers. Inhuurcategorieën Uit onderzoek van de Auditdienst Rijk (ADR) blijkt dat twee inhuurcategorieën samen circa tachtig procent van de gehele externe inhuur bepalen. In 2023 werd het meest ingehuurd voor ict-werkzaamheden (44 procent van de uitgaven externe inhuur) en voor formatie en piekwerkzaamheden bij de uitvoeringsorganisaties (29).  De ADR gelooft niet in een absolute norm voor de inhuur van externen. De focus zou moeten liggen op het zo doelmatig mogelijk benutten van inhuurkrachten. Verder is er nog veel ruimte om de samenwerking tussen rijksbrede ict-dienstverleners te verbeteren: dit dient vanzelfsprekend te zijn, aldus de ADR. In de praktijk wordt er onnodig geschermd met ‘de ministeriële verantwoordelijkheid’, zo luidt een kritische kanttekening.  Grip Het ministerie van BZK vroeg ook ABDTopconsult om oplossingen. Behalve op een beter gebruik van pools adviseert dit bureau in het onderzoek ‘Grip op ict-inhuur’ op een samenhangende rijksbrede strategie op ict-capaciteit. Een gerichte regie is nodig op ict-capaciteit en personeelsontwikkeling. Verder moet actief worden ingezet op de instroom van nieuw ict-talent. Behoud en doorontwikkeling van talent verdienen ook meer aandacht. Denk aan i-traineeship, omscholing en i-stage.  Ook geeft eerdergenoemd onderzoek aan dat de vraag naar ict-capaciteit de komende jaren niet zal afnemen. Artificiële intelligence (ai) kan op lange termijn enig soelaas bieden, maar vereist op korte termijn juist meer ict-inzet. Dat geldt ook arbeidsbesparende technologie en data gedreven werken. Op den duur zal binnen andere domeinen minder personeel en externe inhuur nodig zijn. Voorlopig vraagt dit echter meer ict’ers.  Een risico is dat organisaties in hun voortbestaan te veel afhankelijk worden van externe inhuur: organisaties waar veel externen werkzaam zijn zouden volgens ABDTopconsult moeten werken aan een betere integratie van internen en externen, een goede planning van het werk en ontschotting van ict, hr en inkoop.

Na een zeer slecht verlopen 2024, zag Atos ook de omzet in het eerste kwartaal van dit jaar met zestien procent dalen tot 2,06 miljard euro. Op 14 mei presenteert de concernleiding een strategisch plan om de negatieve spiraal te doorbreken.  De it-dienstverlener wijt de teleurstellende resultaten aan de reddingsoperatie, die gepaard ging met een financiële herstructurering, pas eind vorig jaar definitief zijn beslag kreeg en maandenlang voor onzekerheid had gezorgd. Daarna ging het commercieel wat beter. In de eerste drie maanden werd voor 1,7 miljard euro aan orders bijgeschreven. Maar dat leidde nog niet tot (veel) omzet.  Vooral de outsourcing-tak Tech Foundations als het potentieel meer kansrijke Eviden (digitale activiteiten, big data & security) kampten met de effecten van een lagere orderstroom en beëindiging van contracten in 2024. In Noord-Amerika (-27,6%), het Verenigd Koninkrijk/Ierland (-28,8%) en Zuid-Europa (-16,9%) daalden de inkomsten.  In de Benelux en Noord-Europa viel de schade mee, blijkt uit de kwartaalcijfers. De omzet daalde daar met 3,6 procent van 220 miljoen euro naar 212 miljoen. Eviden had te maken met voltooide projecten en volumedalingen in de productie. De omzet van Tech Foundations daalde licht, als gevolg van eerder afgesloten contracten en volumedalingen bij contracten met lage marges met klanten in de gezondheidszorg en nutsbedrijven. Loonkosten De Atos-top is er wereldwijd wel in geslaagd om loonkosten terug te dringen. In ruim twee jaar verminderde het totale personeelsbestand met een derde. Sinds de bekendmaking van de herstructurering medio december 2024 is de personeelsomvang met 5,2% gekrompen. Eind 2022 had Atos ruim 110.000 mensen in dienst. Dat zijn er nu 74.000. Bovendien is het zwaartepunt naar India verschoven waar thans ruim de helft van de medewerkers zit. In Frankrijk zit Atos net boven de tienduizend werknemers, maar de bonden vrezen verder banenverlies. Philippe Salle, de nieuwe CEO, zou vooral in het middenmanagement het mes willen zetten. Salle is sinds 1 februari Chairman en CEO van Atos. Op diezelfde dag werd Punit Sehgal benoemd tot CEO van Atos Benelux & Nordics. Hij leidt een team van 5.000 medewerkers.

Staatssecretaris Gijs Tuinman (BBB) heeft voor de tweede keer in korte tijd een defensie-tech (def-tech)-bezoek aan de Verenigde Staten gebracht. De bewindspersoon ging langs bij verschillende militaire- en techbedrijven in Californië. Tuinman wil zich op technologisch- en veiligheidsgebied zo breed mogelijk laten informeren. Dit, om met digitale technologie en innovatie militair relevant te blijven op het slagveld. Vorige maand ging Tuinman in Seattle al langs bij Microsoft en Amazon. Dit keer stond onder andere een bezoek aan Defense Innovation Unit, Berkeley University, Lockheed Martin, Anduril en General Atomics op de agenda. Dit zijn belangrijke innovatieve defensiespelers op de Amerikaanse markt met wie Nederland goed samenwerkt, stelt Defensie. Ook werd de staatssecretaris ontvangen door techbedrijven als Google, Palo Alto Networks en Oracle. Goede werkrelatie Tuinman sprak onder meer over de digitale transformatie bij Defensie, de recente ‘Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie’ en het belang van de trans-Atlantische samenwerking voor de Nederlandse industrie. Ook Nederland ontwikkelt en produceert hoogwaardige technologie die juist voor de VS en andere bondgenoten belangrijk is. Met zijn bezoek wilde de staatssecretaris ook laten zien dat Nederland zich hard blijft maken voor de goede werkrelatie met de Verenigde Staten. ‘Juist in een tijd dat daarover de nodige vragen worden gesteld. De goede relatie loopt al lange tijd, terwijl beide landen gedeelde veiligheids- en economische belangen hebben’, aldus de bewindsman. Volgens Tuinman delen de Verenigde Staten en Nederland niet alleen een gemeenschappelijke geschiedenis van ondernemingsgeest en durf, maar beschikken beide landen ook over de mentaliteit die nodig is om grenzen te verleggen. ‘Daarom is het essentieel dat we op de hoogte blijven van de laatste technologische ontwikkelingen, zoals ai, quantumcomputing, cloudtechnologie en toekomstige onbemande wapensystemen.’ Risico’s spreiden Nederland wil op technologisch- en veiligheidsgebied niet afhankelijk zijn van één partij. Defensie wil risico’s spreiden. Dit door clouddiensten in de eigen datacentra en bij verschillende cloudaanbieders onder te brengen. Niet alleen buiten Europa, maar ook nadrukkelijk daarbinnen. ‘Nederland en Europa moeten meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen veiligheid’, vindt de staatssecretaris. Defensie ontwikkelt ook eigen, it zoals commandovoeringssystemen en it-infrastructuur. Denk aan de private cloud binnen het programma Grensverleggende IT (GrIT). Maar de organisatie wil ook nadrukkelijk de publieke cloud gebruiken om te profieren van de snelle en innovatieve technologie-ontwikkelingen in dit veld. Dit komt samen in de multicloud-strategie van de krijgsmacht. Voor de zomer stuurt de staatssecretaris een Kamerbrief over de nieuwe digitale transformatiestrategie van Defensie.

Ai vervangt reeks formulieren De toekomst is aan slimme systemen die generatieve ai (gen-ai) gebruiken om software flexibeler en efficiënter te maken. Over vijf jaar zal deze gen-ai-gedreven code-architectuur, die dynamische samengestelde applicaties mogelijk maakt, wijdverbreid zijn. Marktvorser Gartner stelt dit in een rapport over de twaalf belangrijkste opkomende technologieën die de toekomst van het bedrijfsleven zullen herdefiniëren. Volgens Gartner worden applicaties, waarvan de functionaliteit tijdens de uitvoering (runtime) kan worden aangepast, belangrijk. Dynamisch samengestelde applicaties verwijzen naar softwaretoepassingen die flexibel en modulair zijn ontworpen. Daardoor kunnen ze worden aangepast en uitgebreid op basis van de behoeften van de gebruiker of de context waarin ze worden uitgevoerd.Gartner voorspelt in zijn onderzoek een grote toekomst voor gen-ai-gebaseerde oplossingen die gebruikmaken van vrije tekst: tekst die je kunt invoeren zonder beperkingen of een vaste structuur. In plaats van dat je bijvoorbeeld alleen specifieke velden of keuzemenu’s invult, kun je in zo’n vrije-tekstveld precies opschrijven wat je wilt, zoals in een e-mail, een chatbericht of een beschrijvende notitie.  Gebruikers-scenario’s Eveneens in opkomst zijn prompts op basis van een video of foto. Deze multimedia-inputs bieden meer flexibiliteit en vrijheid om ideeën of informatie uit te drukken. Ze zullen gaandeweg de traditionele, op formulieren gebaseerde manier van werken in bedrijfssoftware vervangen. Nu moeten gebruikers vaak een hele serie formulieren invoeren om tot hun doel te komen. Artificiële intelligentie maakt nieuwe gebruikers-scenario’s mogelijk.Gartner vindt dat cio’s en andere technologie-leiders dit soort dynamische software de komende jaren prioriteit moeten geven. Want deze slimme systemen bieden de kans op korte termijn de concurrentie af te troeven. Bedrijven die hier het eerst mee beginnen, halen het meeste voordeel. En uiteindelijk wordt dit standaard in het bedrijfsleven, voorspelt de marktvorser. Composable Ray Valdes, senior analist bij Gartner, legt uit: ‘Om concurrerend te blijven, moeten traditionele leveranciers van zakelijke software hun applicaties herstructureren om composable gen-ai-oplossingen te leveren die op aanvraag worden aangeroepen via tekstuele en multimodale prompts.’  Daarom voorspelt Gartner dat tegen 2029 meer dan 50 procent van de gebruikersinteracties die zijn gekoppeld aan bedrijfsprocessen van bedrijven, grote taalmodellen gebruiken om de UI-laag in traditionele bedrijfsapplicaties te omzeilen, tegenover minder dan 5 procent nu. Disruptief Gartner heeft in totaal twaalf opkomende technologische disrupties geïdentificeerd die de toekomst van bedrijfssystemen zullen bepalen. Sterk in opkomst is beveiliging tegen desinformatie; tools die bedrijven helpen nepnieuws, deepfakes en misleidende informatie online te herkennen en te bestrijden. Ook verwacht Gartner veel van ‘surface asset management’: technologie om activa, zoals gebouwen en infrastructuur, beter te beheren en in de gaten te houden. Nu is 5 procent van de bedrijven daarmee bezig. Tegen 2030 zal dat minstens de helft zijn.Elke disruptie is op zichzelf belangrijk, maar in combinatie beginnen ze bredere opkomende oplossingen voor nieuwe bedrijfspraktijken te definiëren. Het dozijn disrupties zijn: intelligente simulatie, polyfunctionele robots, op ai gebaseerde applicaties, domein-taalmodellen, aard-intelligentie, hypersynthetische data, digitale ethiek, desinformatie-beveiliging, preventieve cybersecurity, op algoritmen afgestemde silicium alsmede sensorfusie met een laag vermogen en hoge rekenkracht.

Capgemini neemt de Nederlandse dochteronderneming van de Britse Delta Capita Group over. Daarmee kan de it-dienstverlener in Europa gevestigde bank-, verzekerings- en pensioenbedrijven beter ondersteunen bij de naleving van wet- en regelgeving. Delta Capita BV en het onderdeel Delta Capita Academy zijn gevestigd in Amsterdam. Er werken zo’n tweehonderd mensen, met ervaring in het werken binnen complexe wet- en regelgevingskaders voor het financiële wezen. De overname versterkt het Europese aanbod van Capgemini, gericht op de bestrijding van financiële criminaliteit, risicomanagement en compliance (ook wel fcc genoemd: financial crime compliance). Het vormt een aanvulling op de bestaande capaciteiten van het Franse bedrijf in Roemenië, Polen, India en het Verenigd Koninkrijk. In september 2023 nam Capgemini ook al de fcc-tak van de Amerikaanse riskmanagement-expert Exiger over.

BLOG – De publieke sector staat – zeker sinds het aantreden van president Trump – voor een cruciale uitdaging. Digitalisering biedt kansen voor efficiënte dienstverlening, maar brengt ook risico’s met zich mee, zoals cyberaanvallen en afhankelijkheid van buitenlandse technologiebedrijven, vooral van Amerikaanse Big Tech. In dit speelveld is digitale soevereiniteit doorslaggevend: de controle over eigen digitale infrastructuur en data is essentieel voor een veilige en toekomstbestendige overheid. Operationele technologieën die kritieke infrastructuren aansturen – zoals verkeerssystemen, drinkwatervoorzieningen en energiebeheer – worden steeds vaker digitaal gekoppeld. Dit vergroot de kans op cyberaanvallen, waarbij ransomware en andere dreigingen overheidsinstanties plat kunnen leggen. Incidenten bij gemeenten en ziekenhuizen tonen de kwetsbaarheid van publieke systemen aan. Overheidsinstanties verzamelen en verwerken grote hoeveelheden data. Artificiële intelligentie (ai) kan helpen bij het verbeteren van dienstverlening en het voorspellen van maatschappelijke trends. Maar deze technologie brengt risico’s met zich mee, vooral als de onderliggende infrastructuur in handen is van buitenlandse partijen. De Europese Unie benadrukt met initiatieven zoals een ai-verordening (EU AI Act) en de NIS2-richtlijn het belang van een veilige digitale infrastructuur. Nederlandse overheden moeten daarom investeren in soevereine, lokaal beheerde ai-oplossingen en cloudservices om controle over data en algoritmen te behouden. Urgentie Op 20 maart heeft de Tweede Kamer zich uitgesproken voor de oprichting van een Rijkscloud, een nationale overheidscloud die de afhankelijkheid van Amerikaanse Big Tech moet verminderen. Deze stap onderstreept de urgentie om digitale autonomie te versterken. De Amerikaanse Cloud Act verplicht technologiebedrijven namelijk om data te delen met de Amerikaanse overheid als daarom wordt gevraagd, wat risico’s met zich meebrengt voor de veiligheid van gevoelige overheidsinformatie. Een Nederlandse Rijkscloud kan ervoor zorgen dat cruciale data onder nationale wetgeving blijven vallen en beter beschermd worden. Digitale soevereiniteit vraagt om een gecoördineerde strategie waarbij overheidsinstanties samenwerken met betrouwbare nationale technologiepartners. De publieke sector kan hier op inspelen door in te zetten op veilige cloudoplossingen en infrastructuur die voldoen aan de strengste beveiligingsnormen. Dit maakt dat cruciale overheidsdata binnen nationale grenzen blijft en niet onderhevig is aan buitenlandse wetgeving. Noodzaak Daarnaast stijgt de noodzaak voor samenwerking binnen de publieke sector. In plaats van gefragmenteerde initiatieven moeten overheidsinstanties kennis en middelen bundelen om een robuuste, soevereine digitale infrastructuur op te bouwen. Alleen met een gezamenlijke aanpak kan de publieke sector bestand zijn tegen de dreigingen van deze tijd en tegelijkertijd de controle behouden over haar eigen digitale toekomst. De komende jaren zijn bepalend. Door te investeren in digitale autonomie, het opleiden van eigen specialisten en het kiezen voor betrouwbare technologiepartners kan de overheid haar digitale weerbaarheid versterken. Dit is geen luxe, maar een noodzakelijke stap om de veiligheid en stabiliteit van de Nederlandse publieke sector te waarborgen. Hans Buurman is evp KPN system integrator

Interview | Emmanuel Raptopoulos (chief revenue officer SAP) Wendbaarheid, artificiële intelligentie (ai) en digitale soevereiniteit. Het zijn thema’s die nadrukkelijk op de bestuursagenda staan. Tijdens een bezoek aan Nederland spreekt Emmanuel Raptopoulos, chief revenue officer APAC, EMEA & MEE bij SAP, met Computable over de rol van ai in het bedrijfsleven, de betekenis van wendbaarheid in onzekere tijden en de in Europa luider klinkende roep om digitale soevereiniteit. ‘De vraag is niet óf bedrijven stappen zetten, maar hoe snel en doordacht ze dat kunnen doen.’ Onzekerheid staat centraal in de huidige economische en geopolitieke situatie, zeker binnen Europa, aldus Raptopoulos. Volgens hem beseffen veel organisaties dat verandering nodig is, maar de onrustige omstandigheden maken het lastig om knopen door te hakken. Dat vertraagt besluitvorming. In die context ziet SAP een rol voor zichzelf weggelegd als technologiepartner. Met de intentie om bedrijven te helpen bij het optimaliseren van hun processen en meer grip te krijgen op wat komen gaat. Ai-toepassingen zijn hierbij cruciaal. De nadruk is volgens Raptopoulos verschoven: waar het eerder om resilience ging, draait het nu om agility. Hij licht toe: ‘Bedrijven moeten sneller kunnen inspelen op disrupties in toeleveringsketens of geopolitieke ontwikkelingen. Snelheid in besluitvorming is hierbij cruciaal.’ Hij noemt als voorbeeld een klant uit de Duitse auto-industrie die zijn planningscyclus dankzij het gebruik van ai wist terug te brengen van vier dagen naar vijftien minuten. ‘Zulke aanpassingen maken het mogelijk om productie- en leveringsstrategieën razendsnel bij te sturen.’ Sterk uiteen De manier waarop bedrijven ai inzetten, loopt sterk uiteen. Sommige organisaties werken met traditionele voorspellende algoritmes, andere experimenteren met generatieve ai (gen-ai). In vrijwel alle gevallen is het doel hetzelfde: processen efficiënter maken en handmatig werk verminderen. Emmanuel Raptopoulos. Volgens Raptopoulos bereikt het onderwerp inmiddels het bestuursniveau. ‘Vrijwel elke organisatie die we spreken, heeft tegenwoordig een ai-gerelateerde vraag’, zegt hij. De meeste belangstelling gaat uit naar toepassingen voor taakautomatisering. SAP ziet dat ruim 34.000 klanten actief gebruikmaken van zulke oplossingen. Een voorbeeld is het automatisch afhandelen van terugkerende klantvragen. Zo kan SAP’s digitale assistent Joule e-mails analyseren, bijbehorende documenten ophalen en proactief een voorstel doen voor de oplossing – allemaal binnen dezelfde interface. Om dat soort toepassingen toegankelijker te maken, wil SAP in 2025 beschikken over vierhonderd standaardoplossingen, toegespitst op functies als cfo, chro en cio. Garbage Voor effectieve ai-toepassingen is het beschikken over goede data essentieel. ‘Het adagium ‘garbage in, garbage out’ gaat nog altijd op.’ SAP speelt hierop in met zogeheten knowledge graphs, die de semantiek ofwel de context van data behouden. Door hun data, inclusief deze semantische laag, te combineren met externe databronnen, halen bedrijven meer waarde uit zowel gestructureerde als ongestructureerde data. Daarbij kiest SAP voor een federatieve benadering. In plaats van het fysiek verplaatsen van data, stimuleren zij informatie dusdanig te publiceren en beschrijven, dat deze bruikbaar is voor analyses. Het mag daarbij niet uitmaken waar die data zich bevinden. Raptopoulos legt het accent daarbij op een federatieve benadering. In plaats van data fysiek te verplaatsen, wordt informatie op zo’n manier gepubliceerd en beschreven dat deze direct bruikbaar is voor analyses. Het maakt daarbij niet uit of de data afkomstig is uit SAP of andere bronnen. Dit principe vormt ook de basis voor industriebrede initiatieven zoals Manufacturing-X. Die stap richt zich op veilige en gestandaardiseerde datadeling binnen industriële supplychains. Ook SAP’s Business Data Cloud sluit hierbij aan. Het gaat hierbij om een dataplatform dat samen met Databricks is ontwikkeld om data uit verschillende bronnen toegankelijk en bruikbaar te maken. Tekort Een veelgehoorde belemmering bij de inzet van ai is het tekort aan ai-specialisten. SAP probeert dat tekort te verkleinen door samen te werken met universiteiten, door het aanbieden van low-code- en no-codeoplossingen, en door bestaande kennis eenvoudiger beschikbaar te maken. Een voorbeeld is Joule for Consulting. Deze op gen-ai gebaseerde tool bundelt SAP-handleidingen, klantcases en oplossingsscenario’s. Daarmee kunnen partners en klanten sneller en efficiënter implementaties uitvoeren doordat veel kennis op een gemakkelijke wijze toegankelijk wordt gemaakt. Daarnaast ontwikkelt SAP leertrajecten waarmee klanten en partners hun kennis van SAP-technologie kunnen uitbreiden of verdiepen. Die trajecten zijn niet alleen bedoeld voor it-professionals, maar juist ook voor mensen zonder technische achtergrond die wel met data willen werken. ‘We proberen een aanpak te bieden waarbij niet alleen ai-experts, maar ook zogeheten citizen data scientists zelfstandig aan de slag kunnen’, zegt Raptopoulos. Toenemende roep Een ander onderwerp dat nadrukkelijk ter sprake komt, is de toenemende roep om digitale soevereiniteit binnen Europa. In veel landen groeit de zorg over de afhankelijkheid van Amerikaanse hyperscalers. Raptopoulos benadrukt dat SAP hierin bewust kiest voor een open ecosysteem, waarbij organisaties zelf bepalen waar en hoe ze hun data en applicaties draaien. Dat kan via alle grote cloudplatforms, maar ook via SAP’s eigen Converged Cloud. ‘We hanteren een open strategie: de klant houdt de regie en maakt keuzes op basis van risico’s, regelgeving en continuïteit.’ Voor organisaties in gereguleerde sectoren en overheden ontwikkelt SAP daarnaast specifieke soevereine cloudoplossingen. In landen als het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland zijn deze al uitgerold of in ontwikkeling. Klanten hebben hierbij de mogelijkheid om bij calamiteiten zelf de controle over te nemen over hun data. ‘Maar het opbouwen van zulke alternatieven kost tijd en geld’, zegt Raptopoulos. Toch ziet Raptopoulos wel degelijk een blijvende trend richting meer regionale keuzes. Daarom is SAP ook betrokken bij Europese innovatietrajecten gericht op opensource en datasoevereiniteit, zoals de Important Projects of Common European Interest (IPCEI). ‘Het is belangrijk om scenario’s voor te bereiden waarin Europese autonomie cruciaal is, maar marktwerking leidt uiteindelijk tot een evenwichtige uitkomst.’ Raptopoulos geeft tot slot duidelijk aan dat SAP zich in deze onzekere tijden eerst en vooral positioneert als facilitator van wendbaarheid, technologische integratie en digitale autonomie. Voor hem is het duidelijk dat het vermogen van bedrijven en overheden om data, processen en mensen te verbinden meer dan ooit essentieel is.

Minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) wil bij UWV geen stop afdwingen op de ontwikkeling van nieuwe systemen. Hij keert zich tegen een voorstel van CDA en SGP om alle prioriteit bij vervanging van legacy-systemen te leggen. Wel erkent de bewindsman dat verouderde ict een behoorlijke sta-in-de-weg is. ‘Maar ik denk echt dat dat allebei moet. Vernieuwing is hard nodig om de doorlooptijd van ict-projecten sneller te laten zijn en om medewerkers beter te ondersteunen,’ aldus van Hijum.Dit bleek woensdag tijdens het Kamerdebat over de problemen bij UWV. Veel Tweede Kamerleden stonden stil bij het feit dat de WIA-uitvoering wordt bemoeilijkt doordat bij de ondersteuning meer dan tien it-systemen zijn betrokken zonder koppelingen. Bovendien is er sprake van veel legacy. SGP-kamerlid André Flach: ‘Ict-systemen die houtje-touwtje aan elkaar hangen en het aanzienlijke risico op menselijke fouten zorgen ervoor dat er te veel misgaat.’ Hij vroeg zich af of het niet beter is dat het UWV nu eerst inzet op het verbeteren van de sterk verouderde it-infrastructuur in plaats van op nieuwe ict-operaties. Een jaar geleden kwam een team onder leiding van oud-hoogleraar Daan Rijsenbrij tot dezelfde bevindingen. Onlangs waarschuwde de Algemene Rekenkamer dat de vele volstrekt verouderde it-systemen voor UWV een blok aan het been vormen.De bewindsman zei verder de gebrekkige ondersteuning van de medewerkers door ict, zoals de Algemene Rekenkamer constateert, te willen verbeteren. Maar erg concreet was hij niet. Wel gaat de minister in gesprek met de private verzekeraars om te kijken wat er van hun werkprocessen valt te leren. CDA en SGP drongen erop aan om de werkprocessen bij UWV goed tegen het licht te houden. Volgens Inge van Dijk (CDA) en André Flach (SGP) is ict heel belangrijk om in de toekomst te voorkomen dat opnieuw fouten worden gemaakt, bijvoorbeeld bij het beoordelen van de mate van arbeidsongeschiktheid. Volgens Flach lijken het bieden van maatwerk en tegelijkertijd foutloos werken moeilijk met elkaar te combineren, tenzij de ict daarin op een bijzonder effectieve manier ondersteuning biedt. Voor de oplossing van de problemen bij UWV is ict minstens zo belangrijk als vereenvoudiging van regelgeving, aldus het SGP-kamerlid.  Voordeel van de twijfel Minister Eddy van Hijum geeft de UWV-top voorlopig nog het voordeel van de twijfel. Hij deelde de zorg van het CDA-kamerlid Inge van Dijk over de gebrekkige aansturing van de UWV-medewerkers. Vooral de bijsturing als dingen misgaan, blijkt een probleem. Van Hijum zegt daar momenteel niet voldoende op te kunnen vertrouwen.  Maar hij is optimistisch over de kans dat het straks weer allemaal goedkomt. ‘Het zal wel een kwestie van lange adem zijn,’ aldus Van Hijum, die zegt de komende tijd ‘de schouders eronder te zetten’.  De Tweede Kamer nam daar gisteren genoegen mee. Wel constateert de SGP dat de misère waarin UWV en haar cliënten in terecht zijn gekomen, dieperliggende problemen blootlegt. ‘Het functioneren van het UWV is helaas al jarenlang ondermaats. Daarom moeten we de organisatie, cultuur en aansturing van het UWV onder de loep nemen.’Overigens kampt UWV al sinds 2006 met ernstige problemen. Heutink (PVV): ‘Inmiddels zit hier de zevende minister die de puinhopen bij het UWV mag opruimen.’ Volgens de PVV’er is meer sprake van betonrot dan van een cultuurprobleem. Heutink vindt dat hoog tijd wordt de bezem door het UWV te halen. Maar volgens het SP-kamerlid Van Kent is dat juist in het recente verleden te veel gebeurd. Van Kent: ‘Er is constant bezuinigd. Er zijn constant mensen weggestuurd en er is niet geïnvesteerd in de ict. Dat is een van de belangrijkste oorzaken van de problemen die we nu zien. Er moeten dus juist mensen bij. Er moeten kundige mensen bij en de ict-problemen moeten worden opgelost, zodat het UWV weer kan functioneren, in welke vorm dan ook. Wij hebben daar allerlei ideeën over. Maar er moet geld bij, in plaats van de bezem erdoorheen.’Heutink stelde daartegenover dat UWV er een handje van heeft fundamentele problemen dood te zwijgen; voldoende reden om de tent flink op te schudden.