Vijf maatschappelijke organisaties, waaronder Bits of Freedom, Public Spaces en DeGoedeZaak, roepen de overheid op om te stoppen met sociale media als Instagram, Facebook en X. Ook het Rathenau Instituut mengt zich in de discussie. ‘Mark Zuckerberg van Meta wil samen met Trump strijden tegen Europese regels. Daarmee zet hij de Europese waarden onder druk. Daarom is het nu zaak om socialemediaplatformen aan de regels te houden, om overstappen te vergemakkelijken en om serieus werk te maken van alternatieven.’
Meta, het moederbedrijf van Instagram, WhatsApp en Facebook, kondigde vorige week aan geen factcheckers meer in te zetten, maar gebruik te maken van zogenoemde community notes, waarbij feitelijk onjuiste berichten door gebruikers van ommentaar kunnen worden voorzien. Zij worden dan minder zichtbaar en dus minder gedeeld.
Toegegeven, enig opportunisme is Meta niet vreemd nu Donald Trump aan de macht komt en Zuckerberg bang is dat diens regering zich tegen Meta keert als rechtsgetinte berichten te veel worden aangepakt. Trump werd de toegang tot Facebook lange tijd ontzegd na de bestorming van het Capitool in 2021.
Kort geleden dineerde Zuckerberg zelfs met Trump in diens huis in Mar-a-Lago en doneerde Meta, net als veel andere techbedrijven, een miljoen dollar voor de inauguratie van Trump.
Zuckerberg zegt dat factcheckers van Meta, onder wie journalisten van grote internationale persbureaus, ‘politiek vooringenomen’ zijn. “We hebben het punt bereikt dat er gewoonweg te veel fouten worden gemaakt en er te veel censuur is. De factcheckers hebben het vertrouwen meer kwaad dan goed gedaan.’ Zuckerbe3rg noemt de verkiezingswinst van Donald Trump een ‘cultureel keerpunt’ waardoor de prioriteit weer op vrijheid van meningsuiting komt te liggen.
De nuance van de community notes wordt wel erg makkelijk vergeten in de ronduit overtrokken reacties van diverse maatschappelijke organisaties door te stellen dat Meta kiest voor tolerantie van intolerante mensen. ‘X ging Meta eerder al voor en is door haar eigenaar – een van de rijkste mensen ter wereld – ingezet om een greep naar de macht te doen, met enorme gevaren voor onze democratie. Het is tijd dat we de gevolgen onder ogen zien en niet langer onverschillig toekijken.’
Het Rathenau Instituut schiet al evenzeer door. ‘We hebben niet minder bescherming nodig, maar juist meer. Europese instituties moeten hun rug recht houden om burgers te beschermen tegen een grillige Amerikaanse president vergezeld van techbedrijven die hun oren naar hem laten hangen.
Het instituut hamert er op dat een overstap naar een concurrent zo gemakkelijk mogelijk moet worden gemaakt. ‘Vergelijk het met nummerbehoud als je verandert van telecomprovider. Dan hoef je ook niet al je contacten een nieuw telefoonnummer te sturen.’
Alsof het nu niet mogelijk is om van X naar Bluesky te gaan om een willekeurig voorbeeld te noemen.
Het Rathenau Instituut gaat er ook gelijk maar van uit dat ‘haat vrij baan krijgt en bijvoorbeeld lhbtiq+-personen mogen worden uitgemaakt voor psychisch gestoord’.
De maatschappelijke organisaties lijken weinig te hebben begrepen van de moderatieregels van X en Meta Factchecking is wat anders dan moderatie die gewoon blijft bestaan. Moderatoren kunnen berichten verwijderen of accounts afsluiten en zullen dat blijven doen. Factcheckers konden dat niet. Wat gaat veranderen wie commentaar kan leveren op onjuiste berichten.
Negen jaar geleden begon Meta nepnieuws te markeren met hulp van externe factcheckers. Het onafhankelijke programma voor feitencontrole werd uitgebreid na berichten dat Russische trollenlegers de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 wilden beïnvloeden.
Tot nu toe konden alleen factcheckers en experts die waren gecertificeerd door het International Fact-Checking Network (IFCN) verkeerde informatie op de platforms van Meta beoordelen.
Met het crowdsourced fact-checking model kunnen in principe lle gebruikers feiten en context toevoegen onder een specifiek bericht. Bij X moeten zij aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals een account van zes maanden oud, een geverifieerd telefoonnummer en nul schendingen van de regels van X. Een Community Note verschijnt alleen onder een bericht als meerdere mensen het commentaar als nuttig hebben beoordeeld. Daartoe hanteert X een een overbruggingsalgoritme.
Gebruikers in de VS kunnen zich vanaf 7 januari aanmelden voor het Community Notes programma via Facebook, Instagram en Threads.
emerce
13-01-2025 05:55