Nederland is voorzitter en gangmaker van het nieuwe gezamenlijke Europees consortium Edic, om digitale gemeenschapsgoederen te ontwikkelen. Het initiatief moet bijdragen aan digitale soevereiniteit en versterking van de Europese infrastructuur voor ai, cloud, cybersecurity en sociale netwerken.
Na goedkeuring door de Europese Commissie, is het Edic (European Digital Infrastructure Consortium) Digitale Gemeenschapsgoederen officieel in Den Haag gelanceerd. Nederland is samen met ‘co-founders’ Duitsland, Frankrijk en Italië gangmaker om de digitale infrastructuur binnen Europa te versterken. Het consortium richt zich op het ontwikkelen van digitale gemeenschapsgoederen: open en transparante alternatieven voor diensten zoals ai, cloud computing, cybersecurity en sociale netwerken. Deze worden gezamenlijk ontwikkeld en beheerd door publieke en private partijen, waaronder kennisinstellingen en bedrijven uit Europa.
Sterker digitaal ecosysteem
Volgens staatssecretaris Eddie van Marum (Digitalisering) is de afhankelijkheid van technologie uit andere werelddelen te groot: ‘Tachtig procent van onze digitale technologie en infrastructuur komt nog uit niet-Europese landen. Dat kan en moet anders.’ Hij noemt het consortium een belangrijke stap richting digitale soevereiniteit. Het Edic Digitale Gemeenschapsgoederen zal bestaande Europese initiatieven ondersteunen via technische en juridische bijstand, en hulp bieden bij fondsenwerving. Daarnaast komt er een centrale plek, zowel fysiek als online, waar projecten terecht kunnen voor ondersteuning. ‘Burgers en bedrijven moeten erop kunnen vertrouwen dat de digitale overheid altijd blijft functioneren, ook in tijden van digitale dreiging of internationale spanningen,’ aldus de staatssecretaris.
De doelstellingen van het consortium zijn onder meer het versterken van het digitale ecosysteem in Europa, het ontwikkelen van een duurzaam financieringsmodel en het stimuleren van het gebruik van digitale gemeenschapsgoederen door overheden, bedrijven en burgers. Art de Blaauw, directeur CIO Rijk en voorzitter van dit Edic, benadrukt het belang van schaalvergroting: ‘Met de [sic] EDIC Digitale Gemeenschapsgoederen bundelen we onze krachten en schalen we gezamenlijke Europese oplossingen op.’
Digitale samenwerking in EDIC
Het Edic staat onder voorzitterschap van Nederland. Inmiddels zijn naast de vier oprichtende landen nog vijf landen aangesloten. Meerdere andere EU-lidstaten hebben interesse getoond om zich aan te sluiten.
Het Edic is een juridisch instrument waarmee EU-lidstaten gezamenlijk digitale infrastructuurprojecten kunnen opzetten en uitvoeren. Edics worden opgericht op aanvraag van minimaal drie lidstaten, met goedkeuring van de Europese Commissie. Ze faciliteren samenwerking tussen publieke en private partijen en kunnen nieuwe infrastructuur bouwen of bestaande uitbreiden. Voorbeelden zijn ALT-Edic (taalmodellen), CitiVerse (digitale tweelingen van steden), DC-Edic (digitale commons) en Europeum-Edic (blockchain voor publieke diensten). Lidstaten bepalen zelf de governance en blijven open voor nieuwe deelnemers. Edics kunnen bij erkenning als internationale organisatie vrijstelling krijgen van btw en accijnzen.
computable
12-12-2025 17:00