De onvrede over de enorme complexiteit van SAP’s licentiemodellen neemt toe. Ook wordt het softwarebedrijf een gebrek aan transparantie verweten. De erp-software-leverancier krijgt van zijn haar eigen (Duitstalige) gebruikersvereniging DSAG de wind van voren. Zo bleek tijdens het DSAG-jaarcongres afgelopen week in Bremen.
Eerder waarschuwde marktvorser Gartner al voor pijnlijke verrassingen. ‘Vanwege de complexiteit van de prijsstelling en licenties van SAP worden klanten vaak verrast in hun contracten die onopgemerkt blijven totdat het te laat is,’ aldus Gartner.
SAP is bepaald niet de enige grote speler in de zakelijke softwaremarkt die qua licentiebeleid veel heeft uit te leggen. Onder meer Microsoft, Oracle en Broadcom/VMware maken zich op dit punt eveneens weinig populair. Maar Duitslands grootste techbedrijf heeft ook nog eens moeite de ‘eigen’ gebruikersvereniging tevreden te stemmen. En de DSAG neemt bepaald geen blad voor de mond. Dat maakt de situatie extra pijnlijk.
Overigens fulmineert deze gebruikersclub al langere tijd tegen de druk die SAP uitoefent op oude, trouwe klanten om van on-premises over te stappen op de cloud. De DSAG betreurt het dat veel innovaties alleen in de publieke cloud terecht komen en niet in de private cloud. Beide soorten cloud zouden op gelijke voet moeten staan.
Hoop gepuzzel
Het is de DSAG ook een doorn in het oog dat veel artificiële intelligence (ai)-functionaliteit uitsluitend via de cloud wordt aangeboden. Bovendien krijgt SAP evenals andere leveranciers de vraag of een overgang naar de cloud wel zo voordelig is.
Sommige klanten vinden het erg moeilijk om de juiste rekensommen te maken. Vooral de kosten van ai-assistenten en andere diensten op gebied van kunstmatige intelligentie geven een hoop gepuzzel.Daar komt nu nog bij dat SAP’s licentie-landschap snel verandert. Ai-functies die bij bepaalde licentievormen voorheen inclusief waren, verdwijnen ineens.
Tijdens het DSAG-jaarcongres werd SAP beschuldigd van onduidelijke prijsstructuren, verborgen kosten en inconsistente korting-modellen. Voor klanten is het heel lastig te doorgronden wat er in bepaalde softwarepakketten zit en welke gevolgen die veranderingen hebben voor hun bedrijfsbudgetten.
Onder druk staan
Al eerder verweet de DSAG de erp-software-leverancier klanten steeds meer onder druk te zetten om naar de cloud te gaan. Daarbij worden on-premises licenties en de ondersteuning vaak zo onaantrekkelijk gemaakt dat sprake lijkt van een gedwongen transitie. DSAG-voorzitter Jens Hungershausen waarschuwt dat deze enorme druk, in combinatie met onzekerheid over de licenties, de strategische planning voor cio’s heel lastig maakt. Het mankeert aan voorspelbaarheid.
‘Hoewel de cloud de juiste weg vooruit is, hebben DSAG-leden transparantie van SAP nodig om de overstap te kunnen maken,’ aldus DSAG-voorzitter Jens Hungershausen. ‘Om de cloudtransformatie te laten slagen, heb je een consistente en geharmoniseerde architectuur, uniforme bedrijfsmodellen, duidelijke migratiepaden en transparante licentie- en kortingsmodellen nodig die kunnen worden opgeschaald en afgeschaald,’ zegt hij. Pas als dat duidelijk is, kunnen cio’s zien waarom de overgang naar de ‘nieuwe’ SAP-wereld de moeite waard is. Planning van beveiliging is hierbij een belangrijk sleutelwoord.
Vooral middelgrote klanten dreigen helemaal tureluurs van te worden
Onlangs is de verwarring nog groter geworden. Als klap op de vuurpijl vond SAP het nodig weer allerlei wijzigingen aan te brengen in de manier waarop zijn erp-software en bijbehorende ai-functies worden gelicentieerd en gefactureerd. Vooral middelgrote klanten die geen eigen licentie-specialisten in huis hebben, dreigen hier helemaal tureluurs van te worden.
Scott Bickley, adviseur van de Info-Tech Research Group, valt de DSAG op de site van cio.com bij. Volgens hem is SAP voortdurend bezig de doelpalen te verplaatsen. Dit geldt voor de product-nomenclatuur, de mix van functies, de licentie-praktijken en de prijsvorming.
Bij SAP begint het zo langzamerhand een chaos van namen en termen te worden. Met veel fanfare lanceerde de softwareleverancier begin 2021 Rise with SAP. Deze bundeling van saas, systeemintegratie en cloud-infrastructuur helpt bedrijven de stap te maken van traditionele on-premises erp-systemen naar SAP S/4HANA Cloud. Rise werd ‘verkocht’ als Business Transformation as a Service, bedoeld om digitale transformatie van ondernemingen te vereenvoudigen.
Cloud ERP Private
Maar onlangs werd de premium-editie van Rise with SAP (met extra ondersteuning en meer gebundelde diensten) omgedoopt in het vergelijkbare, maar niet identieke Cloud ERP Private. De meer uitgebreide editie Premium Plus (met onder andere meer toegang tot generatieve ai-functionaliteit en een Green Ledger) werd zelfs helemaal van de markt gehaald.
Voorheen gebundelde software zoals bepaalde analytics tools en ai-assistenten worden nu apart verkocht. Hoewel het nieuwe pakket Cloud ERP Private erop lijkt, zijn er subtiel ogende maar belangrijke veranderingen in licenties en onderdelen. Daardoor kunnen de kosten onverwachts omhoog gaan en wordt de inkoop complexer, zo luidt de kritiek.
Volgens SAP hebben klanten er baat bij als ze ai-functies los kunnen aanschaffen. Feit is wel dat SAP de beprijzing van ai inmiddels meerdere keren heeft veranderd, waardoor de ‘rekensommen’ verschillend kunnen uitvallen.
Gartner raadt daarom aan om heel goed naar de ‘Bill of Materials’ te kijken. De marktvorser waarschuwt dat het nieuwe pakket weleens duurder kan uitvallen dan het ‘oude’ Rise with SAP. Lastig maar zeker nodig is het voorspellen van het ai-gebruik, stelt Gartner in een onderzoeksrapport. Kijk vooraf of zo’n ai-assistent de investering waard is, luidt het advies.
Gebundeld licentiemodel
Om het nog erger te maken, heeft SAP een gebundeld LOB-licentiemodel geïntroduceerd voor de publieke cloudversie op basis van een per gebruiker per maand (PUPM)-model, terwijl de private cloudversie het Full User Equivalent (FUE)-model gebruikt.
Bij een LOB-licentiemodel (Line of Business-licentiemodel) worden software-toegang en functionaliteiten georganiseerd per bedrijfsonderdeel of functioneel domein. Denk aan afdelingen zoals financiën, inkoop, productie en verkoop. Het FUE-model berekent de licentiekosten heel anders. Daarbij werkt SAP met een ‘gewogen puntensysteem’ waarbij verschillende gebruikersrollen worden omgerekend naar een standaardmaat: de FUE. Elke gebruiker krijgt een rol toegewezen (bijvoorbeeld geavanceerd, standaard of self-service), en die rol verbruikt een bepaald aantal FUE-punten.
Volgens Scott Bickley kan deze andere manier van berekening ertoe leiden dat bepaalde features in een duurdere licentie-categorie terechtkomen. Dan is sprake van een verborgen prijsverhoging. Bickley waarschuwt dat die kostenstijging exponentieel kan zijn.
Sharon Ryan, licentie-expert en partner bij SAP-adviesbureau Xactitud: ‘Het hangt af van het pakket waarmee een gebruiker is begonnen, of de overstap naar de nieuwe productpakketten een prijsverhoging inhoudt.
Een woordvoerder van SAP erkende in Computerwoche dat sommige FUE-functies zijn aangepast, maar wees er ook op dat de softwareleverancier een aantal zaken naar goedkopere niveaus heeft verplaatst.
Holistische visie
Volgens DSAP-voorzitter Hungershausen leidt het gebruik van verschillende licentiemodellen in SAP Cloud ERP Public en Private Editions tot extra complexiteit, met name in two-tier-scenario’s. De DSAG hoopt op meer convergentie. Daarom pleit de vereniging voor een gestandaardiseerd en open operationeel model dat zowel de public als de private cloud omvat. Dit zou bedrijven helpen om hybride scenario’s efficiënt te beheren en investeringsrisico’s te minimaliseren.
De DSAG constateert dat er nu met de nieuwe SAP Business Suite een holistische visie voor toekomstige it-architecturen in de cloud is. Om het volledige potentieel te benutten, moeten Cloud ERP, Business AI en de Business Data Cloud samenwerken op het Business Technology Platform. Dit platform vormt uiteindelijk de basis voor de nieuwe SAP-wereld.
Hungershausen: ‘Maar bedrijven hebben behoefte aan duidelijkheid over hoe flexibel de nieuwe Business Suite hun branchespecifieke en individuele behoeften in kaart kan brengen. Tegelijkertijd moet ervoor worden gezorgd dat de nieuwe Business Suite naadloos kan worden geïntegreerd in bestaande overkoepelende architecturen of kan worden gekoppeld aan andere architecturen, waardoor de investeringszekerheid wordt gewaarborgd.’
BeSharp ExpertsCommentaar van BeSharp Experts, adviseur op gebied van softwarelicenties:‘De zorgen van DSAG en Gartner sluiten aan bij wat wij dagelijks bij klanten zien: de voortdurende wijzigingen in SAP’s licentiemodellen zorgen voor veel onzekerheid. Vooral de verschillen tussen het PUPM-model (Per User Per Month) in de public cloud en het FUE-model (Full User Equivalent) in de private cloud maken een goede vergelijking lastig en bemoeilijken CIO’s bij het maken van weloverwogen keuzes. Wat wij in de praktijk zien, is dat ogenschijnlijk kleine wijzigingen – zoals het apart licentiëren van ai- of analysetools, het herstructureren of hernoemen van productpakketten en veranderingen in inbegrepen componenten – grote financiële en contractuele gevolgen kunnen hebben. Zonder specialistische kennis is het voor veel organisaties moeilijk om de impact hiervan vooraf goed te overzien. Onze boodschap aan klanten is daarom: maak licentiebeheer een integraal onderdeel van de cloudstrategie en win onafhankelijk advies in. Zo houdt u grip op kosten en blijft de cloudtransformatie een strategische keuze in plaats van een financieel risico.’
computable
22-09-2025 17:00