Detachering krijgt eigen cao: meer zekerheid voor it-professionals

De kogel is door de kerk. Voor de sector detachering komt er een cao, die gedetacheerde (it-)professionals meer zekerheid biedt over hun inkomen en andere arbeidsvoorwaarden.  De Vereniging van Detacheerders Nederland (VvDN) en de vakbond LBV zijn het in principe eens geworden over een cao die recht doet aan de unieke positie die detachering inneemt op de arbeidsmarkt.  Onderhandelaarsakkoord Het onderhandelaarsakkoord past beter dan de afgelopen voorjaar afgesloten cao voor uitzendkrachten bij de praktijk van detachering. De VvDN is er eindelijk na jarenlange pogingen in geslaagd om tot een eigen cao te komen met een competitief salaris dat niet telkens fluctueert. Alles wordt consistenter. Het resultaat wordt binnenkort voorgelegd aan de leden van beide partijen, waarna bij positief resultaat de cao per 1 januari 2026 zal ingaan. Edwin van den Elst, voorzitter van de VvDN spreekt van een historische stap voor detacheerders. Het akkoord betekent dat leden van deze branchevereniging met een eigen arbeidsvoorwaardenpakket en loongebouw kunnen gaan werken.  Een projecttoeslag wordt ingezet als dit eigen pakket afwijkt van de beloning bij de inlener. Zo is gelijkwaardigheid te waarborgen. Van den Elst: ‘Detachering wordt erkend als een aparte arbeidsvorm, met eigen kenmerken zoals vaste contracten en lange-termijnrelaties.’ Driehoeks-arbeidsrelatie Juridisch valt detachering door de driehoeks-arbeidsrelatie opdrachtgever-werknemer-werkgever onder de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi). De wetgever ziet dit als ‘uitzenden’.  Hierdoor zijn detacheerders verplicht – net als uitzenders – de inlenersbeloning toe te passen. Dit juridische principe uit de arbeidswetgeving houdt in dat uitzendkrachten en gedetacheerden dezelfde arbeidsvoorwaarden krijgen als werknemers die rechtstreeks in dienst zijn bij de inlener en vergelijkbaar werk doen. Dat leidt er in de praktijk toe dat het loon iedere keer afhankelijk is van de opdrachtgever waar de gedetacheerde zit.  Als een gedetacheerde voor twee of drie opdrachtgevers tegelijk werkt, ontstaat een ingewikkelde situatie. Volgens de Wet Waadi moet die persoon minstens hetzelfde loon, vakantiedagen, toeslagen en overige arbeidsvoorwaarden als een vaste medewerker in een vergelijkbare functie bij het inlenende bedrijf hebben.  Wisselende beloningen Gedetacheerden die bij meerdere opdrachtgevers werken, krijgen nu wisselende beloningen. Dit kan leiden tot ongelijkheid tussen professionals met dezelfde ervaring, afhankelijk van waar ze op dat moment werken. Ook als je vaak van opdrachtgever wisselt, kan inconsistentie tussen arbeidsvoorwaarden onplezierig zijn.  Daarom is er in de nieuwe cao voor detacheerders een projecttoeslag opgenomen om verschillen met de inlenersbeloning te compenseren, zodat er toch sprake is van eengelijkwaardige beloning. Professionals worden beloond op basis van hun ervaring en prestaties, niet op basis van de opdrachtgever. Meer stabiliteit biedt ook voordelen als bijvoorbeeld een hypotheek wordt aangevraagd. Volgens de VvDN sluit het akkoord ook aan bij het SER MLT-advies (Middellange Termijn-advies). De Sociaal Economische Raad (SER) wil flexibele arbeidsvormen beter reguleren. Het adviesorgaan streeft meer inkomenszekerheid na en wil concurrentie op arbeidsvoorwaarden tegengaan. In lijn met dit advies gaan de sociale partners het totaal van de arbeidsvoorwaarden tussen de detacheerder en de inlener vergelijken.  Pakket-vergelijking Fred Boevé, directeur van Tivoli IT (detachering van Oracle- en Java-consultants), ziet het als een voordeel dat straks na invoering van de nieuwe cao naar het totaal van de arbeidsvoorwaarden wordt gekeken. Zo’n pakket-vergelijking maakt het allemaal wat makkelijker. ‘Als bijvoorbeeld een grote bank als ABN Amro een winstuitkering aan zijn werknemers in vaste dienst gaf, moest je daar als detacheerder in mee gaan.’ Hetzelfde kon gelden voor het grotere aantal vakantie- of atv-dagen bij de overheid. Boevé: ‘Vooral onverwachte ontwikkelingen en uitzonderlijke emolumenten waren soms lastig te volgen.’  Bij de nieuwe cao wordt het mogelijk uit te gaan van de totale waarde van het pakket arbeidsvoorwaarden en niet meer alle verschillen in losse componenten apart te compenseren. De directeur van Tivoli IT spreekt in dit opzicht van een cafetariamodel, waarbij meer rekening kan worden gehouden met persoonlijke voorkeuren. ‘De ene software developer zal bijvoorbeeld voor een betere lease-auto of luxere laptop kiezen, terwijl de andere meer hecht aan het betalen van een dure opleiding en certificaten. En salaris en vakantiedagen zijn tot op zekere hoogte ook uit te ruilen. De eerdergenoemde inlenersbeloning blijft het uitgangspunt.  Boevé denkt dat zo’n cafetariamodel de it’ers zal aanspreken. ‘Over het algemeen kan deze beroepsgroep goed onderhandelen. Ze zijn vaak even goed op de hoogte als de financiële specialisten die worden gedetacheerd.’ De directeur van Tivoli IT ontkent dat het akkoord tot een ‘dure cao’ leidt. ‘We betaalden al heel goed,’ zegt hij. Kosten Volgens VvDN-voorzitter Edwin van den Elst zal de cao de kosten wel opdrijven, maar de omvang daarvan hangt mede af van de interne bedrijfsvoering per detacheringsbedrijf. Het akkoord past ook bij de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta). Dit wetsvoorstel dat vanaf 2027 van kracht wordt en de huidige Waadi vervangt, is bedoeld om de uitzend- en detacheringsmarkt strenger te reguleren.  Onder meer detacheerders mogen alleen nog opereren als ze officieel zijn toegelaten door de overheid. Ze moeten aantonen dat ze het juiste loon betalen, zoals de inlenersbeloning. Bedrijven die personeel inhuren mogen alleen nog samenwerken met toegelaten uitleners. Doen ze dat niet, dan riskeren ze boetes tot 90.000 euro. Er komt ook meer nadruk op gelijke arbeidsvoorwaarden en transparantiein de keten. Deze wet richt zich met name op het tegengaan van excessen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, dus niet zozeer op de it.  Flexwerkers Daarnaast is afgelopen mei ook een wetsvoorstel voor meer zekerheid flexwerkers ingediend. Ook volgens deze nieuwe wet valt detachering onder de inlenersbeloning. Hierop wordt straks strenger gehandhaafd. Detachering werkt vaak al met vaste dienstverbanden. Dat sluit goed aan bij het wetsvoorstel, dat flexwerkers meer zekerheid wil bieden. Detacheerders die vaste contracten aanbieden, zitten dus aan de ‘goede kant’ van de hervormingen. Van den Elst stelt dat voor de nieuwe cao een algemeen verbindend verklaring (AVV) geen vereiste is. Een AVV is een besluit van de overheid waarbij een cao verplicht wordt gesteld voor een hele sector — dus ook voor bedrijven die geen partij zijn bij de cao-onderhandelingen. Andere detacheerders die geen lid zijn van VvDN kunnen deze cao niet zomaar toepassen, tenzij er later alsnog een AVV komt. ‘De leden van de VvDN kunnen sowieso deze nieuwe leden-cao toepassen. VvDN-leden hebben dus voorlopig een voordeel ten opzichte van andere detacheerders zolang er nog geen sprake is van een algemeen verbindend verklaring van de uitzend-cao’, aldus Van den Elst. Erkenning De VvDN beschouwt het onderhandelaarsakkoord als een eerste, grote stap voor de positie en erkenning van detachering. ‘Want we zijnnog niet klaar,’ zegt hij. De VvDN streeft nadrukkelijk naar wettelijke dan wel breed maatschappelijk gedragen erkenning om de rol van de detacheerder als goede werkgever te kunnen waarborgen. Volgens de VvDN moet dat mogelijk zijn, aangezien de Europese uitzendrichtlijn ruimte biedt om af te wijken van de strikte uitzendregels als er sprake is van contracten voor onbepaalde tijd. De geschatte gezamenlijke omzet van detacheerders in Nederland bedraagt tussen de € 8 en 12 miljard. De meeste detachering betreft it’ers. De VvDN-leden vertegenwoordigen een omzet van ongeveer 35% van de markt. Dat met de LBV overeenstemming is bereikt, komt mede doordat deze onafhankelijke bond goed thuis is in de wereld van detachering. Eerder sloot deze bond een cao af met DPA, een grote specialist in detacheren.  De bond heeft ook enige representativiteit in deze sector. Over het algemeen zijn betrekkelijk weinig it’ers lid van een vakbond. Van den Elst hoopt ook de FNV, CNV en de Unie over de streep te kunnen trekken zodat het draagvlak breder wordt. Bij de uitzend-cao waren deze bonden al partij. Administratieve lastendruk Hassan Tagi, directeur/oprichter van ItaQ (interim professionals), vraagt zich af welk probleem de nieuwe cao oplost. Hij betwijfelt zeer of detacheerders, opdrachtgevers en gedetacheerde it’ers hier beter van worden. In de huidige situatie betalen detacheerders als ItaQ al (veel) meer dan inleners. ‘Qua arbeidsvoorwaarden kunnen de meeste inleners niet tippen aan wat wij doen,’ zegt hij. ‘In de dertig jaar dat ik in de detachering zit, heb ik hier nooit een probleem mee gehad. Onze mensen kiezen bewust voor detachering omdat ze hier voordelen van zien.’  Tagi ziet vooral nadelen bij een cao. Hij vreest dat de cao de administratieve lastendruk vergroot. Het bijhouden van alle wijzigingen op dit gebied kost tijd en moeite. ItaQ is overigens geen lid van de VvDN, maar van de Bovib (Brancheorganisatie voor Intermediairs en Brokers) die bedrijven vertegenwoordigt die zich bezighouden met het bemiddelen van externe arbeidskrachten.