De Nederlandse overheid wil minder afhankelijk zijn van Amerikaanse techbedrijven zoals Microsoft, Amazon en Google. Staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering) heeft aangekondigd dat er ‘binnen deze kabinetsperiode’ een soevereine cloud komt voor de overheid. Die eigen digitale omgeving geldt niet alleen voor de Rijksoverheid, maar voor alle overheidsinstanties.
Szabó werkt al langer aan dit plan en wil dat overheden meer samenwerken bij het inkopen van digitale diensten. Dit zou Europese bedrijven helpen alternatieven te ontwikkelen. De Kamerleden Jesse Six Dijkstra (NSC) en Barbara Kathmann (GroenLinks-PvdA) willen dat in 2029 tenminste dertig procent van alle cloudopslag en -applicaties van Nederlands-Europese bodem komt. Szabó wil dat percentage niet beloven.
De staatssecretaris deinst ervoor terug het gebruik door de overheid van Amerikaanse clouds helemaal aan banden te leggen. Hij voelt dan ook niet voor harde regels, maar pleit ervoor dat de overheid de inkoop van clouddiensten uit Nederland en Europa bevordert. Ook denkt hij aan meer samenwerking bij de inkoop. Nu doet bijna elke overheidsdienst dat op eigen houtje.
Dit bleek maandag tijdens een debat in de Tweede Kamer over de initiatiefnota ‘Wolken aan de horizon’ die Six Dijkstra en Kathmann bijna een jaar geleden hebben uitgebracht, nog voordat president Trump de Amerikaanse tech-industrie voor zijn karretje spande. Beide Kamerleden hopen dat de regering uit hun initiatiefnota meerdere aanbevelingen overneemt om de digitale autonomie van de Nederlandse overheid te bevorderen.
Tij
Hoewel het tij voor Six Dijkstra en Kathmann meezit en ict een hot item is, ziet het ernaar uit dat de regering radicale maatregelen afwijst. De VVD en PVV steunen een minder vergaand cloudbeleid, en willen eerst weten wat de kosten zijn van meer Nederlandse en Europese autonomie.
Szabó presenteert later deze week een nationale digitaliseringsstrategie, waarin hij meer samenwerking tussen overheden aankondigt en een marktplaats introduceert waar overheden zien welke digitale diensten beschikbaar zijn buiten de grote Amerikaanse aanbieders.
Joris Thijssen (GroenLinks-PvdA) en Faith Bruyning (NSC) willen verder gaan. Ze vragen de regering een Strategisch Leveranciersmanagement Autonome Cloud op te zetten. Net zoals er nu een Strategisch Leveranciersmanagement Microsoft Rijk (SLM Microsoft) bestaat, waardoor overheidscontracten makkelijk worden afgestemd.
Verder willen GroenLinks-PvdA en NSC een onafhankelijke Cloudcommissaris Rijk aanstellen, die de digitale autonomie binnen alle departementen aanjaagt. Deze functionaris ziet erop toe dat de aangenomen Kamermoties worden uitgevoerd en het cloudbeleid ook overal wordt nageleefd.
Martijn Buijsse (VVD) diende een motie in om te onderzoeken of het aanbestedingsbeleid naar voorbeeld van Estland valt in te richten. Daar is een wet in voorbereiding zodat bij aanbestedingen naast een kostencomponent ook een risicocomponent meegenomen wordt bij beoordelingen. Dit met het oog op de nationale veiligheid en de bescherming van persoonsgegevens.
computable
03-06-2025 10:54