EDAY: Een AI videonieuwsdienst, DefGPT en de heropstanding van Bart de Graaff

Merien ten Houten, bedenker van NU.nl, overweegt de app just.news nieuw leven in te blazen met volledig door AI gegenereerde video’s. Ten Houten toonde gisteren enkele voorlopige experimenten op EDAY. ‘De kwaliteit van die video’s is nog niet goed genoeg, maar ik verwacht dat we binnen enkele maanden video’s van een acceptabel niveau kunnen genereren’. just.news was een app die uitgever Media52 van Ten Houten en zakenpartner Bart Brouwers in 2022 lanceerde voor Android en iOS. De app toonde de belangrijkste krantenkoppen aan de hand van videoclips van 15 tot 20 seconden. Het idee was om een jong publiek te bereiken dat vooral nieuws consumeert via sociale media als Instagram en TikTok. De app combineerde AI machine learning met een menselijk redactieteam, maar is uiteindelijk weer uit de appwinkels verdwenen. Dankzij de rage rond generatieve AI biedt de app weer mogelijkheden. Begin dit jaar lanceerde Ten Houten ook al de Geïllustreerde Kunstmatige Intelligentie (DGKI), de eerste volledig door AI gegenereerde krant van Nederland. De krant bevat nieuwsverhalen en artikelen die volledig door kunstmatige intelligentie zijn gemaakt, zonder enige menselijke bewerking. ‘Ik ben rond de jaarwisseling met vakantie gegaan en toen ik terugkwam had DGKI een hele reeks verhalen geproduceerd.’ Er zijn geen plannen om aan de AI krant verdienen. ‘Het is een demonstratie van Laio, de AI redacteur van innovatiemagazine Innovation Origins. Deze technologie kan uiteenlopende redacties helpen met het verzamelen en verhalen.’ Het Ministerie van Defensie gebruikt sinds kort een eigen ontwikkelde versie van ChatGTP, genaamd DefGTP. Dat vertelde Sofie Berns, Hoofd Datalab van het Ministerie van Defensie, op EDAY. Het platform kan worden gebruikt voor programmeren, maar ook voor het doornemen van veiligheidsscenario’s zoals die door instituten als Clingendael en het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (en hun buitenlandse tegenhangers) worden uitgewerkt. Zoals het ministerie uit veiligheidsoverwegingen niet mag werken met algemeen beschikbare software zoals die van Google en Microsoft, zo mag ook niet openbaar toegankelijke chatdiensten worden ingezet. Alles, zo verzekerde Berns, zit bij defensie ‘achter dikke muren’. Een andere toepassing is het automatisch offline vertalen van beelden of gesprekken op locaties. ‘We kunnen geen gebruik maken van de Google Translates van de wereld. Je kunt je voorstellen dat als jouw telefoon het een wifisignaal uitzendt je locatie in een of andere loopgraaf onmiddellijk bekend wordt’. Het systeem kan 200 gesproken talen direct vertalen en als tekst weergeven. Het Ministerie van Defensie werkt in toenemende mate samen met experts in datawetenschap en kunstmatige intelligentie om hun capaciteiten te verbeteren. Het Datalab telt momenteel vijftig mensen, maar dat worden er tnog dit jaar achtig. Daarbij is men aan flinke beperkingen onderhevig. Samenwerking met veelbelovende startups is uit den boze. Er kan alleen worden gewerkt met bekende gecertificeerde instituten als TNO. Talent wordt, na intense screening, van universiteiten gehaald. ‘Met de conflicten die nu gaande zijn, krijgen we veel respons op vacatures’. Binnen NAVO verband wordt wel intensief over de grenzen samengewerkt. BNRVARA is bezig om een virtuele versie van Bart de Graaff, de in 2002 overleden oprichter van B.O.O.S. (Bart Omroep Organisatie Stichting), te creëren. Dat nieuws werd bekend tijdens de presentatie van Sander Duivestein over de opkomende trend van AI-influencers op sociale media platforms. Deze digitale creaties, vaak opvallend realistisch, nemen snel de online wereld over en bieden volgens Duivestein unieke kansen en uitdagingen voor bedrijven. ‘Iedereen heeft met ChapGPT en Midjourney de mogelijkheid om te spelen met de werkelijkheid en zijn eigen realiteit te creëren,’ vertelde Duivestein.’Voorheen hadden we filterbubbels en digitale echoputten en nu kan iedereen de realiteit naar zijn hand zetten. En waar ze in het begin nog leken te bestaan uit pixels, zijn ze tegenwoordig niet van echt te onderscheiden.’ Duivestein praat in zijn auto naar eigen zeggen dagelijks met ChatGPT, die artikelen voor hem samenvat of boeken voorleest. ‘Het zal mij niet verbazen als we over tien jaar twintig van dit soort hulpjes hebben die dingen voor je kunnen regelen.’ Met alle consequenties van dien. ‘Als je 10 jaar lang iedere dag praat met een AI bot, wat voor relatie krijg je daarmee? In Azië is het wettelijk gezien mogelijk om te trouwen met een AI maatje.’ Mensen tot leven wekken als Bart de Graaff – volgens de omroep een experiment om de grenzen te verkennen – zal vaker gebeuren. ‘Kijk naar ABBA, dat virtueel optreedt in Londen en dat ook nog zal doen nadat alle leden er niet meer zijn.’ Kunstmatige intelligentie kan tegenwoordig ook worden ingezet voor het uitlezen van het brein, zo vertelde neurowetenschapper Iris Groen van UvA (Instituut voor Informatica). Zij heeft met andere onderzoekers het visuele systeem in de hersenen in uitzonderlijk detail bestudeerd. Een mogelijkheid is het herkennen en weergeven van beelden die proefpersonen zich visualiseren, of het reconstrueren van verhalen die zij hebben gehoord. Uiteraard gaat dat niet zomaar, zegt Groen. ‘Je kunt invasies en non-invasief meten, dus metingen direct of indirect in het brein. Je kunt het doen met chips of implantaten, maar je kunt ook de hersenactiviteit door een scanner uitlezen. Het elektro-encefalogram is daarvan een bekend voorbeeld. Als iemand aan een bepaald beeld denkt, ontstaat er een patroon. En dat patroon kunnen computers herkennen.’ Net als bij ChatGPT moet heel veel trainingsdata worden verzameld. ‘Je hebt het al gauw over tientallen uren, waarbij mensen in de scanner liggen en naar plaatjes kijken of luisteren naar verhalen. We trainen per persoon, want de uitkomsten zijn anders moeilijk te voorspellen. We verwachten wel dat er op den duur een soort gemiddeld model ontstaat.’ De meeste toepassingen zijn van medische aard. Het gaat veelal om patiënten die verlamd zijn door een hersenbloeding en slecht kunnen bewegen of praten. Groen sluit niet uit dat de technologie ook voor gaming wordt ingezet. Het begrip neurorechten gaat wellicht ook een rol spelen, suggereert Groen. Want net als bij het trainen van taalmodellen waarbij vaak auteursrechtelijk beschermde krantenartikelen worden gebruikt, kun je je afvragen wie de eigenaar is van de modellen waarop getraind wordt. ‘De modellen die wij gebruiken worden geanonimiseerd en kunnen door iedereen worden ingezet. Maar daar is het laatste nog niet over gezegd.’
emerce
04-10-2024 08:15